23 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

vi Ona kursta, çocukları okutma- Ve — 23.3 339 TAR Gündelik Gazete e TAN'ın hedefi Haber- de, fikirde, o herşeyde temiz, — dürüst, samimi olmak, karlin gazetesi olmıya çalışmaktır. ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 2800 Kr. 1500 » 3 Ay 800 "» lây 30 aram posta ittihadına dahil etler için abone sirasiyle 30, 16, 9. Na, redır. Abone bedeli pepindir Gres değiştirmek 2$ O kuruştur. hr “P İçin mektuplar 19 kuruş- k pul iâvesi 1 Sene 6 Ay Öğitmenin Büyük Rolü Dünkü gazeteler, Maarif Vekâ - İetinin, Eğitmenler teşkilâtı - Aygen şletmiye karar verdiğini ya - aşı itimenler kurslarının memle - Birgi, rmeğe başladığı ve / ileride hg p leceği hizmetlerin büyüklüğü- vey; Tayabilenler, bu kararı kav -| mer lerle alkışlamışlardır. Bi -| Ni ki, Eğitmen, köyden alınan, Mide kurslarda yetiştirilerek ye- Mia, A i7üne gönderilen çarıklı öğ- verilen isimdir. çe kat “çarıklı öğretmen” deyip Üre, yiz. Çünkü bizi bundan, K - “nlerin bir çok köylerimizde ba- bulundukları işler meneder. Kay tmenter sayesinde, bir çok k TİmiİZ mektebe, temizliğe, yo - Ye bugüne kadar maalesef tama- iş, Bahrumu kaldığı daha bir çok netlere kavuşmuştur. yg ğtmen, köyünl bilir. Köyülüyü Ve devlete hiç yıkım olmadan iyektep kurmanın, bu mektebe M, © Gelen eşyaları, hemen hemen », Pita sarfetmeden kendi bilgisi Miygğöyle yapmanın, köylüye te -İ Mai sıhhati “seydirmenin, köye Beyi, fenni ziraat usullerini sok en pratik yolları öğretilir. | * Yapılmiş tecrübelerin verdiği yar bir çok neticelerden de anla- aktadır ki, bu suretle yetiştiri - Köy #itmenler, öğrendiklerinden Yar Tini istifade ettirmeye de mu - olmaktadırlar. Mi, “kik etmiş olanlar bilirler ki, bbir köylerimizi Maarif bütçesiy - Yayı *r mektebe, birer öğretmene ka 4, mak, . azami fedakârlıkları May alsak - asgari 70 80 yılda başarabileceğimiz vazifedir. | Yayalbuki, Eğitmenler kurslarında | 1, len becerikli ve uyanık di - tuy, “Ör gençleri, bu uzun yolu, Yağa, Yıla sığdıracak gibi görünü- Ye, Biz bu ümit kuvvetlendirici! ferahlatıcı kanaati, alınmış vi heticelerden ediniyoruz. Mağa kurslarının nasıl kurul- Eğitmenlerin nasıl yetişti - in ve yetişmiş Eğitmenle - Mi, ,ö?lerinde başardıkları işleri gö kü, © bu kanati edinmemek müm- seyahati © esnasında, kurslarının faaliyeti etra - aldığı izahata da büyük bir Ye dikkat gösteren Cümhar - Möng de, ayni kananti edinmenin “miyetini izhar etmişti. gi tmenler teşkilâtınm genişle - İN hususundaki kararın verilişi *iy * Süphe yok, Cümhurrelsimi - ma irşat ve Ikazının hayırlı k, çinden biridir. Kür büyük alâkanın, © Eğitmen tüy “M3, çok yakın bir atide, bü -! *ek Tür b ra, ip * tekimtle ve inkişafa kavuş- Ağından eminiz. Nb “e A ta biliyoruz ki, yurdumuzu ka-| Yuran frengi gibi, verem gibi, Kİbi bir çok dertleri doğuran keli düşman, “cehalet” tir. * biz, her şeyden evvel, bu düş- Mücadelemizi — hızlandırmak Wriyetindeyiz. men kursları, bu mecburi - bütün, ehemmiyetle kavramış evrin focaatin! anlatmak için kelime aramıya lüzum yok. Hâdiseler, tazammun ettikleri mâ- naları vüzuhile anlatıyor ve bu mânada vehamet ve şesmet göze çarpıyor. Hayale kapılmıya imkân kalmamıştır. Nazi hükümeti, tut- tuğu siyasetle ve takip ettiği usul ile, tarihte eşine nadir tesadüf e. dilir bir ceberut örneği teşkil et- miştir. Bugün umumiyetle anlaşı- Jan bir hakikat, bu rejimin ruhu hâkim oldukça, hiç bir memleket hürriyetinin emin olmadığıdır. Bu sırada hislerimiz ne merkez- de olürsa olsun ilk yapacağımız iş, hâdiselerden alınacak dersleri ajl- maktır. Çekoslovakya hükümeti- nin Münihten evvelki siyasetinden sarfı nazar, bu bedbaht memleke- tin Münshten sonra Alman komşu. sunu hoşnut etmek için elinden geleni yaptığı şüphe götürmez. Fa- kat bütün bunlar Çek halkına bir fayda temin etmedi. Çünkü Çek- lerin aktbeti peşinden kararlaşlı- rılmıştı. Alman Führeri, Mister Chamberlain'e, Alman olmıyanı, Almanya hududu içine almıyaca- ğını temin ettiği halde, Alman a9- kerleri, Çok Cümhuürreisinin, son bir istrhamda bulunmak üzere yola çıktığı sırada Çek toprakla. ri işgal etmiştir. iç bir bahanenin Meri sürül mesine İmkân vermiyen bu vaziyet hesabina bir takım baha- nelerden bahsetmek, vahameti ar- tirmaktan başka bir isa yaramaz. Güya, o Çekoslovakyada yaşıyan Almanlar istırap içinde imişler.. Fakat bü ittiharm İsnat için hiç bir söz söylenemiyor, Bilâkis gön geç- tikçe tutulan hattı hareket büsbü. tün tavazzuh ediyor. Çünkü. hariç- ten yapılan müzaheretle dahilde görülen tahrikât, istismar edik miştir. O halde faciadan almacak ilk ders, bu hattı hareketin ileride daha fazla suiistimale müsait ol- duğudur. Bunu herkesin bilmesi Tâzımdir. Bu tecrübeden sonra Nazilerin imzasına güvenilebilir mi? Haki- katte ba esaslar dafresinde millet- ler arasında müzakere yapmıya İmikfin kalmaz. İngilterede herşeye rağmen ve her ümidi kıran hâdi. selere rağmen, Nazist Almanyaya yine inanmak istiyenler bulufdu- Bu halde, Almanya tarafından ga- ranti edilen bir memleketin uğra- dığı aksbet, bunların kanaatini de kökünden yıkmıştır. Bü vaziyet karşısında herkes, her milletin an- cak kendi kuvvetinden, kendi si. yasetinden ve kendi halkının mu- kavemet hususundaki azminden başka güveiilecek bir şey bulun- madığına inanmaktadır. u büdiseler karşısmda İngiliz milletinin iradesi, hiç bir kimseyi şüphede bır#kamaz. Bu iradeyi, milli İdrliğimizi ve kuv- vet'nizin inkişafını göstererek, te tebarüz ettirmek lâzımdır. Bunu ———— yoldan kavuşturacaktır: Bundan da k köylerine faydalı olabile- İeminiz. Biz, cehaletle mücadele davasını benimseyenlerin. nasıl yorulmadan, dinlenmeden, usanmadan ve ne s0n- suz bir imanla çalıştıklarını, bilhas. İsa açılmış bulunan Eğitmen kurula- rında, yakından (gördük. Köyleri mektebe kavuşmamış bir yurdun bü- tün ıztırabı ile, ve köylüleri kavuş - tuğumuz ileri inlulâplara her bakım- dan yetiştirmenin candan © azmiyle cabalayan bu çelik enerjiler, bütün Yeti, Amızın semeresidir. Ka Pratik teşkilât, bizi, peşinden Wz hayati s#aveve em İsa bedhinlikleri kökünden yıkacak kud- rette, ve kabiliyettedirler. İ İNGİLİZ KARİKATURU : TAN İngilterenin eski Hariciye Nazırı, bu dit eden tehlike üzerinde artık anlatıyor ve bu tehlikeyi bertaraf “Dahilde birlik, hariçte daha sıkı beraberlik lâzımdır. Çek Fa © yazısında, bütün dünyayı teh- hiç kimsenin şüphesi kalmadığını o (İNGİLTERENİN ESKİ ANTHO, yapmak İçin vakit vardır, fakat, geniş zamanımız yoktur. Bu yüz. den geçen Çarşamba günü Meclis- te parti siyasetini bırakarak bir leşmeyi, ve siyasetimizde en bü- yük kuvveti göstermeyi tavsiye etmiştim. İngilterede en geniş ölçüde bir hükümetin teşkili bütün dünyada tesirini gösterir. Bilhassa yeni hü. kümet beynelmilel vaziyetin rea- Mtelerine uygun bir siyaset takip edeceğini gösterirse bu tesir büs- bütün artar. Ve bu suretle İngil- tere, son derece tehlikeli olan Av- rupanm vaziyetini sağlamlamıya imkân bulur. Bilfill harp içinde bulunmuş ol- saydık, tereddüde yer kalmazdı. Fakat bugün de harbin önüne geç. mek için lâztm olan tedbirleri al- makta tereddüt edilmemelidir. Bu- nu da ancak, parti politikası ile a. Anthony Eden HARİCİYE NAZIRI) NY EDEN lâkası asgari dereceye inen bir hü. kümet yapabilir ve bu hükümet memleketin bütün müzaheretini kazanır. Bazılarına göre, bu teşeb- büsün yolunda duran mânialar a- tılamıyacak mahiyettedir. Bunu kabul etsek bile, bugünkü beynel- milel vaziyetin istediği harici si. yaset üzerinde milli ittifakı temin etmek mümkündür. B u birlik üç partiden müte şekkil bir hükümet kur. makla temin olunmazsa, üç parti. nin liderleri arasında daimi isti- şareler yapmak yoluyla onun te- minine gidilmelidir. Bu teklifte hiç bir yenilik yoktur. Çünkü bir çok hâdiseler önünde üç parti 1. derleri İstişare etmişler ve bir ne- ticeye varmışlardır. Bugün, buna her zamandan fazla ihtiyaç var dir. Çünkü bu sayede tehlikeler etmek için şunları tavsiye ediyor: | ciasından Alınacak Dersler din e EA bene odeme Önümüzdeki vazifeler | üçtür. Bitinelei, Avrupanın yeri veziye tine ve stratejik inkişaflarına göre İngilterenin dış siyasetini yeniden tetkik etmek. Ikincisi, bizim gibi düşünen ve medeniyetin temelle- rini korumak istiyen milletlerle Stişare etmek. Üçüncüsü tetkikat Ye İstişareler neticesine göre si- yasetimiz! tatmin etmek ve ona göre askeri plânlar ve hazırlıklar yaparak bu siyaseti tatbik etmek. tir. İngiltere hükümetinin bir kaç gene evvel taahhütlerini tayin ot. miş olması bu tarifi tâdil otznesi. ne mâni değildir. Çünkü bugün bambaşka bir âlemde yaşıyoruz. Geçen senenin hüdiseleri bertaraf, yalnız geçen haftanın hâdiselerini unutmamak gerektir. Harici siyaset üzerinde mili birliği temin etmek imkânsız de. ğildir, Gerçi Münihtenberi, harici siyaset üzerindekt ihtilâflar geniş- lemiş ve derinleşmiştir. Fakat Münihten sonra başlıyan ihtilâf sebeplerini derinleştirdiğimiz tak. dirde yeni devrin şartları kendini derhal gösterir. Geçen Sonbaharda istikbal hak- kında iki fikir mektebi vardı: Biri Çekoslovakya meselesinin halin. den ve Alman hükümeti şefi tara- fından verilen teminattan sonra Avrupanın yeni bir teşriki mesai devresi ile karşılaştığına inanı. yordu. Diğerleri bu noktai naza- rın doğru olmasını istemekle be- Teber, Avrupanın yalnız bir fetret İevresi geçirdiğine inanıyorlardı. Bugün bu iki fikir mektebi a- rasında hiç bir ihtilâf Kalmanış- tır. Çünkü Almanların Prag üze rine yürümeleri her ihtilâf kal dırmıya kâfi gelmiştir. Bugün bir kimsenin de dünyayı tehdit eden tehlike üzerinde şüp- hesi kalmamıştır. Bu tehlikeyi ber taraf etmek için dahilde birlik, ve hariçte daha siki Beraberlik lâzım. dır. Fakat kaybedilecek vakit yoktur, Sarka doğra ilerliyen büyük tehlike AMME ENER şa GÖOPÜŞLE Nihayet Geliyor Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel Harp Habeşistanda (o başlamıştı. Afrika kıyılarında, hurma dalları nın gölgesinde âulh içinde yaşayan bir milletin istiklâli, topun ağzına düştüğü zaman, emperyalizme düş - man kesilen bir - insanlık isyan etti, Umumi bir harbin önüne geçmek i- gin, demokrasi, etrafın — Saranlara fidyel necat kabilinden Habeşistan ülkesini attı ve geçti, * Harp İspanyada (başladığı za - man, umumi harbin ilk şimşeği çak- maştı, İstilâ ideolojisini saklamak i- çin, bu çarpışmaya dahili harp yaf - İtasım takan elhangirler, demokrasi- İnin kalbine kılıç dayadılar. “Eğer müdahale edersen, bütün Avrupayı ateş içinde bırakırım.,, dediler. De - mokrasl göğsüne hançer (dayayan kuvvet karşısında, İspanyayı verip geçmeyi tercih etti, if Harp, Çinde başladığı zaman da- hi, Avrupa, umumi harbin kendin - den uzaklaştığına sevindi. o Büyük devletlerin Çin topraklarına döktü- Zü sermayeyi müdafaa için Japon - yaya cephe tutacağını, Çine yardım edeceğini iddia edenler aldandılar... Demokrasi, asırlık tarihini bir yıkı - lıştan kurtarmak için, ölçüsüz feda- kürlıkların kahramanı kesil cz protestocuklarla, bu afetten yakası- nı kurtarmağa uğraştı. & Çekoslovak hudutlarını inenler, bir kartal gibi kanatlarını bu ülke - nin üzerine gerdiği zaman, demek - vasi ihtiyarlığınn bakmadna iç saat içinde tayyare ile Münihe uçtu, ha- z tehlikede bir hastaya süratle a- > ie kararı veren bir operatör gi- i Südet mıntakasını kesti, kartalın Sabi dikenli bir lokma soktuktan — Londra sokaklarında kendisi- yocanla bekleyen vatanda; na döndü, ve sulhun temin edildi Bi müjdeledi, Artık harp olmayaca» ğına inananlar, (başta Blm olmak üzere) rahat rahat yatıp uyudular inme Gecenin karanlığında, herkesin tu. yuduğu bir saatte, Çekoslovak hudut larından İçeriye giren, Çek istiklâ lini çiğneyen istilâ zaferini haykırdı. $ı dakika, demokrasi korkulu eğe yadan uyanır gibi silkindi, buşı dön. dü, kafası sersemtedi, ge di ne diyeceğini bilemedi, şma gelmişti... ğulara attığı Habeşistan, Çin, Avusturya, Slovakya rı, bütün bu fedakârlıklar güme git mişti... Kimin için ve ne için? Dün. yayı bir cihân harbinden kurtarmak, içindiyse, o zaten Habesistanda gi lâh patladığı gin başlamıştı, Rüz | gârlı havada yanan bir yangın gibi kıvılemla, her gün bir saçağın ğü. zerine düşürdü, yaktı, yıktı... Avra pa sirayet mıntakasında; kalabilirdi... al A İstilânın hançeri bu defa Roman. yanın kalbine dayandı... Çek köprü - — İ|stinden geçip, Romanya anbarlarını dan zahiresini aldıktan sonra bu iş tilâ ta nerelere kadar inecek? . Draht naht Ostene bakarsak, ta Bafdada kadar... Bütün Balkanlar bütün Avrupa, As; Afrika. Akde niz, Karadeniz, Çin denizi, Kızılde niz, ne katlar kâra ve $u varsa hep, si topun ağzındadır. Artık dün Sg karya hudutlarında istiklâlini koru. yan Türkiye, bugün cephesini Ro - manya hudutlarında Kuracak. Çüy kli harp bize geliyor. Ve biz bu iş . t#iklâli korumak için and içmiş bir milletiz, Hiçbir taarruz, bir gelin alayı gibi silâh patlatmadan Türk hududun - n geçemez! — a Vatandaş 1—— Cümhuriyet Halk Partisi | umdelerinin isabet ve mu. vaffakıyet sırrı, büyük Türk milletinin temayüllerini ve ihtiyaçlarını hakkiyle bul. | maktaki isabeti kadar Türk milletinin hayatiyet ve kad. retindeki hazineyi de lâyı. hile takdir edebilmedeki ki. fayetindedir. |