29 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

29 Teşrinlevvel 1938 15 yıllık Cümhuriyet idaresinin bü- tün dünyaya gurur ve iftiharla göste- receği en büyük eser, Türk ordusudur. Cümhuriyet ordusu, eski idarelerden miras alınmamış yepyeni esaslar Üze- rine kurulmuştur. Bu ordu, vatanı İs- tllâdan kurtarmış, büyük bir şan ve zafer kazanmıştır. Cümhuriyet ordu- su, memlekette başarılan her yeniliğin ve inkilâbın, her ilerileme ve inkişafın daima ön safında bulunmuştur. İstik- lâl harbin: yokluklar içinde emsalsız bir zaferle başaran Türk ordusu, bu. gün son derece tekâmül etmiş, en ileri ve mütetakki garp ordı i gibi asrileğ- I bir surette techiz müker Ordu, Cüm timizin 1ö inci yıl. e verilecek her va- zifeyi derhal getirecek kudret ve kuvveti tamamile iktisap etmiş, ci- han orduları arasında mümtaz mev- kii bir kat daha yükselmiş olarak id. rak ediyor. Türk istiklâl ve inkılâbını koruyan Cümhuriyet ordusu en mo- dern silâhlarla techiz edilerek tam mânasile asrileştirildiği gibi, hariçten ve dahilden gelecek her türlü tehlike- lere karşı vatanı emniyetle koruyacak ve bütün yurddaşlara sulh, sükün, ve huzur" içinde yaşamaları için tam bir *mniyet verecek kuvvet ve kudrette- dir, Cümhuriyet ordusunun en önem. li bir hususiyet ve meziyeti de bütün Mensuplarının vazifelerine aşk derece- 8inde olan bağlılık ve sadakatleri ve her İşle tam bir intizam ve disipline mali- kiyetidir, Türk milleti, bu kıymet biçilmez, Sanlı ve şerefli ordusile göğsünü gurur Ve iftiharla kabartabilir. Ordunun techizatı Ordumuzun techizatına gelince, pi. Yade hafif silâhları, muayyen bir prog- Tama göre asrilerile değiştirilmektedir. 4 değişme pek yakın bir âtide bitmek Üzeredir, b Piyade ağır silâhları! Son dünya sa- Aşları tecrübelerinden de istifade edi- “rek hava ve kâra zırhlı vasıtalarına “tş piyade birliklerimiz, kendi enini- *tlerini bizzat yakından temin ve has- Py motörlü ve zırhlı vasıtalarını da b af edebilecek bir duruma sokul. Taktadır, ye opçu sınıfı, en modem hafif, a Bağ âğır silâhlar ile techiz edilmekti be zamanda süratle motörleştiril. in, bedir. Ayrıca toplarımız da aded bugünkü ihtiyaçları karşılı. y AKŞAM Türk ordusu iftiharla göstere- bileceğimiz en büyük eserdir 15 sene içinde ordu her bakımdan yükseldi, menzil ve hareket kabiliyeti büyük, yanlara çevrilme imkânları en fazla silâhlarla hasmın yalnız cephesi üze“ rinde değil, gerileri üzerinde de mühim tesirler yapabilecek silâhlara malik ol- maktayız. Süvari sınıfı: Memleketimizin coğ- rafi vaziyetine göre süvari sınıfını mo- törlü ve zırhlı vasıtalarla ve motörlü defi silâhlarile techiz ettik ve en mo- dern orduların mücehhez oldukları asri vasıtaları teşkilâtlandırılmış ola- rak ordumuzun içine sokmakla süva- rilerimizin kudret ve müessiriyetini birçok misli arttırdık. Modern harp silâhlarımızın inkişa- file beraber, en ince ve fenni ölçme ve muhabere, makineli istihkâm vasıta. larını, motörlü köprücü kollarımızı ve nakliye birliklerimizin bilhassa uzun menziller üzerinde hareket edecek kıs sımlarını tamamile asrileştirdik. Ve- rilen tahsisatla fennin müstakbel inki.! şaflarını düşünerek ve itinalı tedkik- lere dayanarak silâh ve techizatımızın tekâmül yolundaki hızını arttırmış bus lunuyoruz. Askeri fabrikalarımız Gayelerimizden biri de harp silâh vasıtalarından memleket içinde yapı. labileceklerini kendimiz yapmak ve ih. tiyaçlarımızdan fazla artacak olan. larını komşu memleketlere satmak işi. ni temin etmektir. Cümhuriyet ordusunun kara, deniz ve havadaki silâh ve malzemesini imal ve'tedarik işini tanzim ve kontrol et- mek maksadile teşkil edilen fen ve sa. hat umum müdürlüğü, modern silâhın icap ettirdiği tedkikleri yapabilmek için en modern vasıta ve uzuvlar ile teşkilâtlandırılmıştır. Âletleri ve çalışanları hergün artan birçok lâboratuarlar, atış poligonu meycuttur. Askeri fabrikalarımız; on | beş sene zarfında Cümhuriyet hükü. metinin bu işe verdiği ehemmiyet de. | recesinde daha ziyade tekemmül et- miş, yüksek harp sanayii merkezleri memleketin ortasında ve en emniyetli yerlerinde kurulmuştur. - Yenilerinin kurulmasına devam olunuyor. Deniz kuvveti Deniz kuvveti: Büyük harpten yor. gun ve birçok uzuvlarını kaybetmiş bir halde çıkan deniz ordumuz, mülare- kenin karanlık yılla a Ti ba kımsızlıktan harap bir hale gelmişti. Yavuz zırhlısının yaralarını kapatmak ve tamir etmek için Gölcükte yüzen yaralari kapâtilmış, esaslı bir surette tamiri yapılmış, modern cihazlar ko- wularak harp kuvveti yükseltilmiştir. Gölcükte deniz fabrikaları ve tezgâh- ları kurulmuştur. İstanbul tersanesin- de de Mecidiyenin esâslı tamiri yapıl» mış, topları da yenileştirilmiştir. Di- ğer harp gemilerimiz de esaslı bir sus rette tamir edilmiştir. Uyanık ve Peyik gemilerinde de Göl- cükte esaslı tadilât yapılarak mü. kemmel hir hale getitilmişlerdir. Bun» dan başka bir yağ gemisi, Atak mayin gemisi, motörlü iki saç şalope, motör- lü bir saç su dubası, motörbotlar ve di- ğer küçük gemiler Gölcük ve İstan- bul tersanelerinde mühendislerimiz ve işçilerimiz tarafından yeni olarak inşa ve donanmaya lihak edilmiştir. Donanmamızı kuvvetlendirmek için Avrupada torpido muhripleri, denizaltı gemileri, avcı botları, mayın ihraç mo» törleri yaptırılmıştır. Bir denizaltı ana gemisi, bir kömür gemisi, bir su gemisi, iki romorkör, mötörlü bir mazot gemisi, mütcaddid layter satın alınmıştır. İkisi Alman- yada, diğer ikisi İstanbul tersanesin. de olmak üzere dört denizaltı gemisi yapılmaktadır. Almanyadakiler bu yıl içinde, İstan- buldakiler önümüzdeki yıl içinde ta- mamlanarak filomuza iltihak edecek» lerdir. Harp ve muavin gemilerimizi memleketimizde yapabilmek için Göl- cükle modern bir tersane kurma proje- si hazırlanmıştır. Bu tersanenin inşası ilk fırsatta ihale edilecektir. Hava kuvvetlerimiz Hava kuvvetlerimiz, büyük inkişaf- lara mazhar olmuştur. Uçucularımız her türlü evsaf itibarlle dünya asri ordularına mümasil bir tarzda yetişti. rilmişlerdir. Her hususta onlarla baş- | başa bir vaziyette bulunuyorlar.“Tayya. relerimizin cinsleri ve sayısı geçmişe nisbetle kıyas kabul etmiyecek derece. de fazlalaştırılmıştır. En son tekâmü- lâtı haiz yeni tipte birçok bombardı- man, avcı ve keşif tayyareleri alınmış veya memlekette yaptırılmıştır. Teşki- lât da geçmişe nisbetle çok genişlemiş» tir. Bundan beş sene evvel b »k bir yseri fabr bilerden tös- nan pek â7 brikada şimdi bütün kı- idareci, mühendis ve İş. çisi Çi Fabrika, büyük bir süratle inkişaf etmiş, ve hava ordu- muz öz memleket inşaatı olan tâyyare- kası, diyebiliriz ki, diğer memleketler- deki ömsall arasında en mühim bir mevkli işgal edecek büyüklükte ve kud- rettedir. Senelik imal kudreti pek az iken bu- gün Türk milletinin göğsünü kabar- tacak kendi öz evlâdlarından müteşek- kil bir kadro ile imal kudreti mühim bir yeküna yükselmiştir. Bilhassa son senelerde asri tayyarelerin yarısından fazlasını bu fabrika yaparak Türk ha- vacılık sanatinin ve Türk işçisinin tes rakkisine hizmet etmiştir. Türkkuşu da memlekette tayyareci- liğin taammüm ve inkişafına büyük hizmetler yapmaktadır. Türkkuşunun teşkilâtı memleketin her tarafına sür. atle yayılmakta ve memleket gençii. ği arasında büyük bir.rağbet görerek tayyarecilerin adedini (mühim bir miktarda arttırmaktadır. Memleketin hava hücumlarından korunması esbabı ve tedbirlerini hazırlamak için Hava Müdafaa Genel komutanlığı kurulmuş ordumuzun gaz ve gazdan korunma işlerinin hazırlanması için lâzımgelen |tedbirlerin alınması, ordunun gâz talim | ve terbiyesinin ikmali ve gazdan ko- runmâ malzemesinin tamamlanması İ için Gaz Komutanlığı teşkil edilmiş- tir, Ordu sağlık işleri Cümhuriyelin on beşinci yılına mesud bir inkişafla gir- mektedir. Verimli ve modem bir plân. ia çalışmakta olan Cümhuriyet ordusu sıhhiyesi, bütün medeni dünya ordu- larında olduğu gibi koruyucu lababete bilhassa büyük bir ehemmiyet vermiş en müterakki Garb orduları derecesini buldu nisbetleri normal hadlere indirilmiş, hiç bir bulaşıcı hastalığın yayılmasına meydan verilmemiştir. Ordunun veteriner işlerine de büyük bir ehemmiyet verilmekte ve çok iyi neticeler alınmaktadır. Ordu, en büyük mektep Orduda okuma ve yazma: Her yıl or. duya gelmekte olan gençlerin okuma yazma öğrenmelerine bilhassa ehem- miyet verilmekle ve bu hususta azami verim alınmaktadır. Orduda okuma, yazma ve umumi ve medeni bilgiye verilen ehemmiyetin derecesini anla» mak için şu rakamlara bir göz gezdir. mek kâfidir. Okuma yazma ve medeni bilgi öğ- renerek terhis edi- Seneler enlerin mikdarnı 1020 4m Eski harflerle 1927 LR . 1028 “18 Yeni harflerle 1930 * » 1010 «25 » 1081 “2 » 1912 * > 1933 a " 1904 — s9 > 105 “62 , 1906 5 » 1997 s7 , Orduda beden kabiliyetinin ve mus rttırılması için de sporg büyük ehemmiyet verilmektedir. « Cümhurlyet ordusu, terbiyesi» ne aldığı genç vatandaşları Cümhuri. yet ülküsüne göre yetiştirmekte ve on- ları örnek bir yurddaş olarak köyüne