1 Mart 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
mamaya Gİ İİ SİYASİ İCMAL: Fransanın dış politikası İngiliz kabinesinden #ız kabinesi de harici gaye ve istikametini parlâmento mü- nakaşaları ve devlet adamlarının be- yanatı ile bütün. dünyaya ilân etti. Bu mühasebetle iki büyük demokrat devletin siyasi telâkkilerinde mü- bir fark bulunduğu meydana tır. İngiltere Başvekili Neville Chamberlain'in beyanatından anla- şıldığına göre Mülletire Cemiyötinin arttk hiç bir devletin emniyetini mu- hafaza edemiyeceği kanaatine gelmiş sonra Frün- politikasının ve kendisinin emniyet ve istikbalini | daha ziyade İtalya ve Almanya ile anlaşmakta aradığını ilân. etmiştir. Pransa ise gerek Başvekilin gerek Hariciye Nazırının. sözlerinden anla- şıldığı veçhile henüz Milletler Cemi» yetinden ümidini kesmemiştir. Hâlâ Avrupa sulhünün ve emniyetinin bu müessesenin yardımile muhafaza edi- leceği kâriaatinde bulunuyor. Çünkü Fransada hükümetin başında bulur nan radikal sosyalist parlisi ve ba- husus hükümete müzahir sosyalisi- ler ie komünistler harici politikaya aid siyasi programlarının esası bulu- nan müşterek emniyet sisleminden feragat etmeğe yalnız devletin emni- yeti değil aynı zamanda kendi par- numara tilerinin mevcudiyetini korumak dü- süncesile asla yanaşmak istemiyor- | ar, Maahâza Fransa hükümeli Mület- ler Cemiyeti misakı kadar İngiltere ile olacük dostluk ve ütijakına da kıymet verdiği ve Sovyetler ile olan karşılıklı yardım misakına ve Çekos- iovakya ile olan askeri ittifakına da ehemmiyet gösterdiği şimdi anlaşılı- yor. İngilterenin İtalya ile anlaşmak için milaakereye başlemağa karar vermiş olması Pransayı da İtalyaya karşı tekrar tevecetih izhar etmeğe İ ve İspanyaya müdahalenin arkası | kesilmesi ve Akdenizdeki mevcud va- öiyetin değişmemesi şartile iki Lâtin milletinin de anlaşmasına Pariste kuvvetli bir temayül peyda olduğu | meydana çıkmıştır. İ Şu kadar var ki Fransa, Almanya | ile anlaşmak için henüz ciddi bir te- mayül izhar etmemektedir. Geçen- lerde Almanya İktisad Nazır: Şahtın Pariste anlaşmak için yaplığı teşeb- büs komünistlerin testrile suya diş- müştür. Lâkin bu meselelerde Pran- san:n son vaziyeti İngilterenin poli tikasına bağlı bulunuyor. Foyzullah Kazan umman Erzincan bu sene şimendifer ve elektriğe Ayni kavuşuyor zamanda telefonla her tarafa bağlanacak, şehrin imarı için de mühim teşebbüsler var Erzincanın umumi Ersincan — (Akşam) — Sıvas - Er- zurum hattının inşasına faaliyetle devam ediliyor, Kışa, mevsimin mü- Sandesizliğine rağmen her tarafta bü- yük bir çalışma vardır. Erzincân bu cumhuriyet bayramında şimendife- re kavuşacaktır. Ayni gün İstasyon binasının açıliş resmi yapılacak ve lektrikle aydınlatılacaktır. yon binasının inşasına büyük tle çalışılıyor. Elektrik te- ına gelince, bunun için lâzımge- vvet Girlevik şelâlesinden alı- Bu iş için 130 bin lira sar- ir. Bu para Belediyeler dan istikraz edilecektir. ondan “hükümet önüne ka- görünüşü dar 19 metre genişliğinde bir cadde açılacaktır. Bazı mahallerde lâzım- gelen istimlâk işine başlanmıştır, Bu- nun için 30 bin lira sarfedilecektir. Erzincan şimendifer ve elektriğe kavuşurken esaslı bir surette imar edilmesi “düşünülmüş, bir harita ve plân tanzimi için 938 bütçesine tah- sisat konması kararlaştırilmıştır. İlkbaharda burada “bir telefon santrali kurulacaktır. Telefon vası- tasile memleketin her tarafile gö- rüşmek kabil olacaktır. Tercah ve Refahiyeye kadar dikilecek direkler simdiden ( hazırlanmıştır. Havalar müsaade eder etmez tesisata başla- nacaktır. Ingiliz - Irlanda müzakeresi Bir anlaşmaya varılacağı ümid ediliyor st 28 — İngiliz - İrlanda mü- zakeresi devam ediyor. anlaşma» nın imzası bekleniyor. Şimali İrlan- da Maliye Nazırı bu hususla demiş- tir ki «— İng tere ile İrlandann ulstre ticaretini paylaşmaları meselesi hal- ledilmiştir. Bu paylaşma 1921 sene- Sindeki şekli ile ipka edilmiştir.» Resmi mahfiller, İrlanda tarafın- dan tanzim edilen tarifelerin u'stre'de iyi hetide vermediğini ve İngiltere ile İrlanda arasında I (anlaşmasında rı itibara alınması Jâzüi yâhi etmektedirler. i Çenubi Amerikaya muhacir sevki | Cenevrede mühim bir | konferans toplanıyor Cenevre 28 (A.A.) — Cenubi Ame- rikaya mubacir celbinin inkişafı hu- susu İle meşgul olacak konferans, bu- gün mesaisine başlıyacaktır. Japonya ile Brezilya, Milletler cemiyeti âzasın- dan olmamakla beraber, bilhassa alâkadar eden bu konferans- ta mümessil bulunduracaklardır. Arjantin, Şili, Ekuatör, Uruguay, Venezuella - muhacir celbeden mem- leketler - Avusturya, Hollanda, Po- lonya, İsviçre, Çekoslovakya ve Yu- goslavya - muhacir sevkeden başlıca memleketler - murahhasları da kon- | feransa iştirak edeceklerdir. Bilâkis İ meselede alâkaları olduğu halde İtal- ya ile Almanya murahhas göndermi- İ yeceklerdir. kendilerini | Suhas Böse kendi. ziyaret eden Amerika “gâzetecilerine demiştir ki: «Hind askerleri Japon emperyaliz- mine karşı İngiliz emperyalizmi için harbetmiyeceklerdir. Hind milleti Uzak Şark ateşinde pişen Ingiliz kes- tanelerini ateşten çıkaramazlar.> Bu sözleri söyliyen Bose, Gandi ve Nelıru ile beraber bugün Hind kütle- sini sevk ve idare eden üç baştan bi- ridir. Bose Hind milli kongresinin re- isidir. Bu kongre, Hindistanın istiklâ- ini temin için mücadele etmektedir. Bugün 39 yaşında olan Bose evvelce Kalküte belediye reisiydi. Genç yaşın- da Hind milli hareketinin başına ge- tirilmesi, onun çok kuvvetli ve nüfuz- lu olduğuna delâlet eder. Hindistan- daki milli hareketin ruhu Gandi ise, onun çelik adamı da Bose sayılır, Bose parlak bir hukukşinastır, İn- gilterenin Câmbridge üniversitesinden mezundur. Hindistanın milli hareke- tinin başında bulunan Bose, yukari- daki sözlerine şunları da ilâve etmiş- tir: «Hind askerleri ve Hind parası ar- tık İngilizlerin emperyalizm menafli için zuhur eden harplerde kullanıla- mıyaeaktır. Umumi harpte olan şey bir daha tekerrür edemez. Hindiiler tabi! Çin milletine karşı temayül göstermekten geri durmu- yorlar. Fakat bu temayülümüz Japon emperyalizmine karşı İngiliz emper- yalizminden ziyade bir kin ve nefret beslediğimizi ve onun için İngiliz em- peryalizmi için Japonyaya karşı har- bedeceğimizi ifade etmez. İngiliz em- peryalizminin galip gelmesinde Hind milleti için hiçbir fayda hasıl olamaz. İngiltere ile Japonya arasında bir harb çıkacak olursa tabii İngilizler, hizmetleri altında bulunan Hind kuy- vetlerini kullanmağa teşebbüs ede: ceklerdir. Hindistanda 70,000 İngiliz askerinden maada İngiliz zabitlerinin kumandası altında 250,000 Hind as- keri de bulunuyor. İngilizler bu kuv- veti Uzak Şarkta harbe zorla sevkede- 2,20 metre boyunda Türkiyenin en uzun adamı Istanbula geldi Bilecikli Mehmed oğlu Ömer adın- da biri İstanbula gelmiştir. Ömer Tür- kiyenin en uzun boylu adamı sayılar bilir, Boyu 2 metre 20 santimetredir. Ömer idman yaparak pehlivan olmak istiyor. Bunun için teşebbüslerde bu- lunmuştur. Ömet 17 yaşındadır. Ağırlığı 140 kilodur. Bir kardeşi varsada boyu fazla uzun değildir. Yaş itibarile bo- yunun daha ziyade uzaması muhte- meldir, Hind milli kongresinin reisi B. Bose Amerikan gazetelerine (o mühim beyanatta bulunmuştur. B. Bose Hindistan için tam istiklâl istemiş ve Hindlilerin Ingiliz men- faati için hiçbir tarafta harbe girmiyeceklerini bilirler. Fakat, şayet bu kuvvetler Hindistandan alınacak olursa yerle rine başka bir kuvvet ikamesi lâzım gelecektir, IMark asu Hind askerleri İngilizler. © için Japonyaya karşı harp etmiyeceklermiş İşte ozaman İngilizler yeniden Hind askeri toplamakta güçlük çekecekler- dir. Çünkü arzumuz hilâfına olarak harbe sevkedilirsek İngilizler Hindis- “tanda ne asker, ne de para bulabile- çeklerdir. Umumi harpte Hind askerlerinin uzaklardaki İngiliz menafil için har- be sevkolunduğu zamandanberi göz- lerimiz açıldı. Habeşistan harbi esna” sında İngilizler Adis Ababa'ya 500 Hind askeri gönderdiler. Bu küçük kuvvetin sevki bile Hindistanda bü- yük galeyan uyandırdı ve Ingilizler Habeşistandaki Hind menaflini koru- yacaklarını ileri sürerek bu galeyanı teskin edebildiler. Geçenlerde Singa- pür'a gönderilen Hind kuvvetleri mü- vafakti alınmadan hiçbir Hind askeri Hindistan haricine sevkolunamıya» caktır. İngilizler bu karara bağlı de- gildirler, Fakat milletin hakiki arzu- sunu ifade eden o karara muhalif har reket edemezler, Japonyanın harekâta Hindistanı istihdaf etmediği için Ja- ponyaya karşı Hind askerinin sevki mevzuubahis olamaz. Biz hür ve müstekli bir Hindistana muhtacız. İstiklâlimiz temin olunur- sa, o zaman İngiltere ile ticari, mali ve &skeri hususlar için birer mukave- le akdetmeğe hazır olabiliriz... Fakaf Milli bayramlardalstanbul baştanbaşa aydınlanacak Belediye büyük bir proje hazırladı, Milli saraylar idaresi ve evkaf da hazırlık yapıyor Cumhuriyet bayramlarında ve sair şenliklerde şehrimizde tenvirat için muvakkat tesisat yapılıyor. Belediye bu tesisatın daha esaslı ve daimi ol- masını düşünmüş, elektrik şirketile bir mukavele yapmak için Şehir meclisinden salâhiyet almiştı. Bu münasebetle bir proje hazır- lanmıştır, Proje mucibince milli bay- ramlarda ve şenliklerde şehrin her tarafı aydınlatılacaktır. Bu maksat la biri Sarayburnunda diğeri Üskü- darda Şemsipaşada 20 X 30 eb'adın- da birer havuz yapılacaktır. Bu ha- vuzlarda fıskiye tertibatı olacak ve milli bayram günleri, Taksimde ol- duğu gibi, buradan renkli su sütun- ları yükselecektir. Galata ve Beya- zıd yangın kuleleri, ampulsüz olarak muhtelif renklerde tenvir edilecek- lerdir, * Tenvirat için 100 bin lira tahsis edilmişti. Fakat bu paranın yetmi- yeceği anlaşılmıştır. Daha 16 bin li- ralık tahsisat istenecektir, Belediyenin yapacağı tenvirattan başka, Mil) Saraylar idaresi, Evkaf müdürlüğü de ayrıca birer proje ha- zırlıyacaklardır. Mili Saraylar idar resi Dolmabahçe, Beylerbeyi saray- larile Göksü ve Beykoz kasırlarını mükemmel surette tenvir edecektir. Evkaf idaresi de Yenicami, Sul tanahmed, Beyazıd, o Süleymaniye, Fatih, Sultanselim gibi şehrin baş- Camilerin tenviri, şimdiye kadar olduğu gibi minarelerin şerefelerine kandil ve mahya kurmaktan ibaret olmıyacak, belediyenin Beyazıd ve Galatasaray kuleleri için yapacağı tenvirata uygun bir şekilde caminin sanat ve mimarlık bakımından kıy- met ve ihtişamını tebarüz ettirecek bir şekilde temin edilecektir, Belediyenin, Mili Saraylar ve Ev- kaf idarelerinin yapacakları tesisat 938 Cumhuriyet bayramına kadar yetiştirilecektir. Bu sene Cumhuriye tin on beşinci yıldönümüne tesadüf ettiğinden tenvirata bilhassa itina edilecektir. İki yaralama vakasi Kasımpaşada oturan bayan Neza- het, Muharrem isminde biri tarafın. dan bıçakla bacağından yaralanmış- tır. Nezahet fazla kan zayi etmiş ve Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır. Bostancıda oturan Ali ile Ahmed arasında dün kavga çıkmış, Ahmed Aliyi adamakıllı dövmüş ve muhtelif yerlerinden de yaralamıştır. İşe polis müdahale etmiş, Aliyi tedavi altına aldırmış, Ahmed de yakalanarak hak» kında kanuni takibata girişilmiştir.
