24 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Akşam 24 Temmuz 1932 , Ingiliz-fransız itilâfı neden icapetti? İM İlan ada dahili harp - Rabianyida. milli çifçi fırkasının zaferi Lozanda toplanan tamirat kon- feransında muhtelif vesikalar imza edilmişti. Bunların başında tami- ratın bakıyyesi için tayin olunan toptan paranın miktarına ve tedi- yesi şaraitine ve cihanın iktisadi cihetten ıslâhı için umumi bir konferans aktedilmesine dair olan- lar gelir. : Bu mukavele ile birlikte “ Efeu- diler itilâfı ,, namı altında Alman- yadan alacaklı olan mühim dev- letler arasında gizlibir itilâfname aktedilmiştir. Bu vesikanın gizli olması hariçte fena tesir bıraktı- ğından muahharen neşredilmiştir. Burada alacaklı devletler kendi- lerinin harp borçları meselesinin halline kadar Almanya ile aktolu- nan mukaveleyi tasdik etmemeği ve meseleyi halledemedikleri tak- dirde Young plânının meri olma- . sını ve bu vaziyet karşısında alı- rack tedbirleri birlikte görüşe- rek tayin etmeği kararlaştırmış- lardır. Lozanda imzalanan üçüncü itilâf da İngiltre ile Fransa arasında teati olunan hususi notalardır. Bu notalar Fransanın İngiltereye olan harp borçlarının tamirat mukave- lesinin kesbi katiyet etmesine ka- dir teciline aittir. Bu mukavelelerin üzerine Pa- ıiste ingiliz sefirile Fransa baş- vekili arasında ayrıca bir itilâfname aktolunmuştur. Bu yeni vesika da Ingiltere ile Fransa, Avrupanın mevcut rejimine 7e şekli hazınıma dokunacak her hangi yeni meselenin tamiratın hallinde gösterilen ruh ve zihni- yetle halli için bir şekil ve çare aramak üzere evvelce kendi ara- larında teatii efkârda bulunmağı ve terki teslihat meselesini de her devlet için hakimiyete ve müsavata uygun bir surette halle- dilmesine çalışmağı taahhüt etmiş- lerdir. Bu itilâf Ingiltere ile Fransa arasında aktolunmuş ise de diğer devletler de buna iştirak etmeğe davet edilmiştir. Italya ile Belçika şimdiden buna iltihak etmişlerdir. Almanya kendisine ait siyasi meselelerde serbestisini muhafaza için şimdilik obu itilâfnameye dahil olmamıştır. Bu itilâfname Lozan konferan- sından sonra Pariste imzalanmış ise de hakikati halde bu itilâf diğer vesika ve müzakerelere takdim etmiştir. Makdonald - Herriot Çünkü cihanın ve bahusus Av- rupanın mukadderatı üzerinde en büyük nüfuz sahibi olan bu iki devleti muazzama evvelden kendi aralarında uyuşmadıkça hiç bir meselenin bhalledilmesine imkân yoktur. Zaten bugüne kadar Av- rupanın ve bütün cihanın uğradığı tezebzübün ve çektiği ıztırabatın başlıca amili bu iki devlet arasın- daki dirliksizliktir. Fransa harpten çok kuvvetli çıktığından artık (kendi başına hâkim (olabileceğini Zannetmiş ve İngiltereye (Okafa tutmuştu. Meselâ İngiltere (tamirat ve harp borçlarının daha 1922 dinde ilgasında ısrar ettiği halde Fransa bunu Almanyayı daima tazyik için bir silâh olarak kullanmak üzere İngilterenin teklifine yanaş- mamıştır. Bundan sonra çıkan her mese- lede bu iki devlet arasında samimi itilâf hasıl olmamıştı. Bu vaziyet- ten İngiltere memnun değildi. Çünki siyasi ve iktisadi meselelerin muallâkta durmasından İngiltere- nin ticaret ve sanayii müteessir oluyordu. Bu vaziyetten Fransa da istifade edemiyordu. Çünkü kendisinin kuvvet ve kudreti Avrupa mese- lesini. esaslı surette halletmeğe kâfi gelmiyordu. Iki devlet uyuşmak ihtiyacını çoktan hissettikleri halde bu işi oldukça bitaraf ricalin iktidar mevkiinde olmamaları itilâfa fırsat vermiyordu. Fakat İngilterenin başında M. Makdonald gibi samimi itilâfçı bir recülün bulunduğu bir sırada M. Herriot gibi hem milletinin iti- madını kazanmış, hem de serbes- tisini her zaman muhafaza etmiş bir zatın hem başvekâleti, hem de hariciye nazaretini deruhte etmiş olması bu iki devletin uyuşmasına hizmet etmiştir. M. Makdonald Lozana gider- ken Pariste M. Herriot ile yaptığı mülâkatlar hem tamirat mesele- sinin malüm şekilde halledilmesine hizmet etmiş, hemde bu iki devletin oAvrupa meselelerinde samimi teşriki mesaide bulunma- larına yol açmıştır. Almanyada karışıklıkl Lozan konferansında Almanya hükümeti mühim bir muvaffakıyet kazandığı halde bu hadise Al manyanın dahilinde o kadar nazarı dikkatı o celbetmemiştir. | Çünkü Almanlar Obarici © meselelerden ziyade dahildeki fırka didişmele- rile meşguldürler, Hitlerin taraf- tarı Nazilerin, milli sosyalistlerin hücum kıtalarına mensup olanların üniforma ile sokaklarda gez- meleri ve tezahürat yapmaları, bunların hasmı olan komünistleri, sosyalistleri ve katolikleri o kadar igzap etmiştir ki Almanya baştan başa bir dahili (Oharp (sahnesi halini olmıştır. Bu vaziyet karşısında Almanya hükümeti sokaklarda ve cadde- lerde tezahürat yapılmasını menet- meğe ve silâh taşıyanları kurşuna dizmekle tehdit etmeğe mecbur olmuştur. Bu tehditlere rağmen bu ayın osonunda oAlmanyada intihabat icra edileceğinden o za- mana kadar karışıklıkların devam eylemesi muhtemeldir. Romanya intihabatı Romanyada intihabat icra edildi, Yeni intihap olunan 385 mebus- tan 300 mebus milli çifçi fırka- sına yani M. Voyvodanın riyase- tindeki: yeni kabinenin mensup bulunduğu” fırkaya mensuptur. Vaktile kralı Avrupadan getiren ve tahta çıkaran milli çifçi fırkası şimdi parlamentoda kahir ekseri- yet sahibi bulunduktan başka arkasında kral gibi kavi bir muzahır bulunuyor. Kral memleketi muhtelif fırka- ların temerküz ve teşriki mesai etmesile Oidare (oOetmek isti- yordu. Fakat buna muvaffak olamadığından geçen intihabatta fırkasız bir hükümet ve ekseriyet temin etmişti. Lâkin bu teşkilât iflâs ettiğinden yine fırka usulüne avdet etmek üzere yeni intihabatı yaptırmıştır. Terrakiperver olan milli çifçi fırkasının Romanyayı bugün bulunduğu mali ve iktisadi müş- külâttan kurtaracağı bekleniyor. Japonya - Rusya Avrupada o beynelmilel siyasi Hadise kapanmadı M. Renaudel tarziye vermezse italyanlar çekilecekler Cenevre, 23 (A.A.) — Parla- mentolar ittihadı konferansındaki hadise dün öğleden sonra halle- dilemediğinden konferans bugüne talik edilmiştir. Cemiyeti akvam umumi kâtibi Sir Drummod, mezkür konferans reisi M. Carton Wiarta gönderdiği bir mektupta, parlamentolar itti- hadı konferansının Cemiyeti ak- vamın umumi kâtiplik dairesinde içtima etmekte olması hasebile mevcut hadiseye bir an evvel bir sureti tesviye bulunabileceği ümi- dini izhar eylemiştir. Parlamentolar ittihadı konfe- ransindaki Italyan heyeti murah- hasası M. Renaudel'in aleni tarziye vermesi talebinde israr etmekte ve aksi takdirde bütün heyetin konferanstan çekileceğini beyan eylemektedir. Katil kim? 7 yaşında bir çocuğun cesedi bulundu Bursa 22— Polis; Yağcılar pınarı civarında bahçeler içerisinde tefes- süh etmiş bir vaziyette olarak tahminen 7 yaşlarında ölü bir erkek çocuk cesedi o bulmuştur. Çocuğun ayağında pantalonu yok- tur. Ne ile öldürüldüğü ve katilin kim olduğu henüz anlaşılamamıştır. Ceset teşhis edilmiş ve dört gündenberi ailesi tarafından aran- makta olan Kesriyeli Mustafa oğlu Hüseyin olduğu anlaşılmıştır. Polis hadise mahalline vasıl olduğu zaman orada Yenice Vardarlı Hüseyin, Cemal ve Emin isim- lerinde üç şahsa tesadüf etmiş bunlardan şüphe edildiği için kendilerine bazı şeyler sormak isteyen polise karşı gelmişler ve polislerle adeta kavgaya girişmiş- lerdir. Fakat imdada yetişen diğer bir polis her üçünü de yakalayıp müddei umumiliğe sevketmiş müd- dei umumilik de bunlari derhal tevkif etmiştir. Ispanyada yeni bir nişan Madrit 23 (A.A.) — Reisicum- hur, “Cumhuriyet Nişanı,, denilen bir nişan ihdas edilmiş olduğunu natık bir kararname imzalamıştır. Maurice Chevalier boşanıyor Paris, 32 (A. A.) — Maurice Cheuvalier, zevcesi Ivonne Valle ile boşanmak için mahkemeye istida vermiştir. Italya milli marşının bestekârı Santo Domingo, 23 (A.A.) — Italyan milli marşının bestekârı Emilio Prudhomme, vefat etmi gerginlik azaldığı halde Aksayı şarkta gerginlik tehlikeli bir su- rette artmıştır. Japonya hükümeti Cemiyeti Akvamın tahkikat için göndermiş olduğu yedi devlet komisyonuna Japonya siyasetinin esası Mançuriyi kat'i surette Çin- den ayırmak olduğunu anlatmıştır. Bu son sözden sonra Japonyanın Mançuri siyasetini değiştirmesine imkân yoktur. Japonyanın Mançurideki Sovyet- lerin ve Çinin alâkasına nihayet vermeğe azmetmiş olması Mosko- vaya pek fena tesir etmiştir. Babusus Japon gazetelerinin Mo- golistan ve Mançuri meselelerinin halli için en iyi çarenin Sovyet- lere karşı ilânı harp olduğu yo- lunda neşriyatta bulunmaları harp tehlikesini kuvvetlendirmiştir. Adana ana mektupları Adana sporcularının Halep seyahati Halepte sporcularımız çok parlak bir kabul gördü — Adana Toros spor klübü ile Halep Unlon sportiv klübü oyuncuları bir arada Adana, 16 ( Hususi) — Halep takımile bir maç yapmak için Halebe giden Toros spor klübü- nün Union sportive klübünü 2-0 yendiğini bildirmiştim. 20 kişiden mürekkep olan “Toros spor,, kafilesine hat kom- seri Kadri bey riyaset etmişti. Kafilemize Halepte mutantan bir istikbal merasimi yapılmış, Suri- yenin her tarafından yüzlerce seyirci oOHalebe akın etmiştir. Bilhassa Antakya gençliği Toros gençlerini bir an terketmemiş, kalpten gelen bir samimiyetle Torosluları karşılamıştır. Sahanın kumlu olmasına rağmen Toros sporlularjufak bir zaaf, bir eseri telâş göstermiyerek oyuna başlamışlar, muvaffakıyetle bitir- mişlerdir. Halep halkı ve Suriyenin her tarafından gelen seyirciler oyun- cularımıza karşı nihayetsiz bir samimiyet göstermişler ve coşkun heyecanlarla alkışlar koparmışlar, “yaşalar,, yükseltmişlerdir. Halep konsolosumuz Atıf bey kafilemizelâzım gelen alâkayı faz- lasiyle izhar etmiş, ziyafetler ve- rerek ve her vesileden istifade ederek oyuncularımıza yabancı bir omuhitte olduklarını O his- settirmmeye çalışmıştır! Atıf beyin bu çok candan ve çok derin alâkalarına karşı o Torosluların, Adanalıların teşekkürü ölçüsüzdür. * .. Fenerbahçeyi candan sevenlerin teşkil ettiği Toros spor klübü, hasılatı klüpleri yanan Fenerbah- çeye teberrü oedilmek oüzere Mersin idman yurdile yakında bir maç yapacaktır. Burhan Sadık Sıvasat spor Sıvas 17 (Hususi muhabirimiz- den) — Türkiye dahilinde 3000 kilo metroluk uzun bir turne yapmakta olan muhafız gücü bisikletçirleri, burada pek samimi tezahürat ile karşılanmışlardır. Sıvas spor klübü umumi kâtibi Muzaffer beyin riyasetinde bulunan bir bisikletçi kafilesi Kangalda, ve birinci mülâzim Arif İK kumandasında bulunan diğer bir bisikletçi kafilesi de Beş kardeşler sırtında Güçlülere iltihak eylemiş ve pek büyük bir kafile halinde öğleden sonra hep birlikte Sıvasa gelinmiştir. Ertesi günü güçlüler, Kayseriye hareket eylemişler ve Sıvasta gör- dükleri emsalsiz hüsnü kabulden dolayı beyanı teşekkür eylemiş- lerdir. Kuru fasulye fiatleri Bu sene kuru fasulye fiatlerinin geçen seneki kadar ucuz olmıya- cağı tahmin edilmektedir. Alınan haberlere göre, Çarşamba hava- lisinde, havaların yağmursuz git- mesi, fasulye mahsulü üzerine tesir yapmıştır. Fasulye istihsalâ- tında, Çarşamba ehemmiyetli bir mevkidir. (Burada (mahsulün az olması, kuru fasulye fiatlerinin pahalılaşmasına tesir icra ede- cektir. Suriyede zahire fiatleri yükseliyor Suriyede son günlerde hububat piyasasında mahsus bir tareffü kaydedilmektedir. Hububat çok gelmesine rağmen tereffüün ted- ricen devam etmekle olduğu haber verilmektedir. Buna nazaran iyi buğday fiati arpa fiati 10 16,5 kuruş, iyi kuruştur. Sivas sporcularından Iki grup