16 Haziran 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
16 Haziran 1932 e — Akşam Sahife 5 Fiatler artıyor Petrol fiatleri 2 kuruş yükseldi 'Ticaret odası bu hususta tahkikat yapacak Piyasada petrol fiatleri yüksel- mektedir. Bundan bir kaç ay evvel toptan petrolun kilosu 19 kuruştu. O Bugün 21 kuruş ol- muştur. Kumpanyalar bu yükselişini muamele (vergisinin artmasına atfediyorlar. o Halbuki muamele vergisi bir kiloda iki kuruş fark ettirecek kadar fazla değildir. Yaptığımız tahkikata göre petrol kumpanyaları fiatleri artır- mak için aralarında anlaşmışlardır. Ticaret odası bu mesele hak- kında tahkikat yapacaktır. Sıhhi teftişler Manisa, 14 (Hususi) — Sıhhiye müfettişlerinde Yunus Vasfi bey teftişatına devam ediyor. Muma- ileyh dün sıhhiye dairesine gele- rek bazı teftişatta bulunmuştur. M. Gaillaux Paris 15 (A.A.) — Âyan mec- lisi maliye encümeni, encümen mazbata muharriri M. Caillaux'u reisliğe intihap etmiştir. Pazarlar Izmirde eski hararetini kaybetti Izmir 14 ( Hususi ) — Bizim pazarlar hararet ve muvaffakıyetle- rini kaybediyorlar. Bunun sebebi de belediyenin attığı yanlış bir adımdır. Karşı yaka pazarının küşat resminde belediye resmi vadetmişti: —Hayatı ucuzlatmak için biz de ferağatta bulunacağız ve oktruva rüsumu almıyacağız. Bu itibarla, et ve saire kıymet- leri epice düşüyordu. Yani ucuz- luk temin edebiliyordu. Halbuki dün birde baktık ki, pazarda hiç et yok. Derhal kasaplarla görüşüp sebebini sordum. — Ne yapalım?. Belediye ok- truva rüsumu almağa kalkıştı. Bittabi halka pahalı et satmak mecburiyeti hasıl oluyordu biz de vazgeçtik.. Bu cevabın doğru olup olma- dığını tahkik ettim. Filhakika belediye (encümeni; ikinci bir kararla, oktruva rüsumunun tah- siline karar vermiş... Bunun üze- rine pazardan et çekilmiş. Iskenderiye serbes liman Gelen malümata nazaran Mısır hükümeti o Iskenderiye (o limanını serbest liman haline getirmek için tetkikat yapmaktadır. Mermer aslan Yedibin senelik heykel Ankaraya gönderildi Sıvas, 10 — Kangalın Havuz köy civarında bulunan bazalt taşa işlenmiş aslan heykeli Ankara müzesinde teşhir edilmek üzere şehrimize getirilmiş ve Ankara tirenine tahmil olunmuştur. Hitit devrine ait olan bu hey- kelin tarihi kıymetinin çok büyük olduğa ve yedi bin senelik bir ömre malik bulunduğu anlaşıl- mıştır. Eser siklet itibarile 4,5 tondur. Alişar köyünde hafriyata memur olan Şikago darülfünunu profesör- lerinden Fonder Osten bu heykelin nakline sarfedilmek üzere 400 lira teberru etmiştir. GÜNÜN HABERLERİ Kazadan sonra.. Sıvas - Kayseri yolunda bir facia Sıvas, 10 (Hususi) — Şoför Kula Mehmet yolcu dolu kamyo- niyle Kayseriye giderken, Hanlı- köy civarında kamyonu, dereye devrilmiş yolculardan 14 yaşında Makbule ile çerkes Nuri derhal vefat etmişler diğer on yolcu da yaralanmışlardır.. Şoför Mehmet, kazadan sonra bozuk kamyonu tamir ederek mütebakı yolcularla yoluna devam ederken (o Şarkışlaya yakın bir yerde yolculardan biri şoföre, kamyonun üstündeki eşyaları dü- zeltmesini (o söylemiş, o şoför de kamyonun üstüne çıkmıştır. Şoför eşyaları düzeltirken mec- hul şahıs tabancasını çekerek üç el kurşun sıkmıştır. Şoför yaralı bir halde kamyonun üstünden yol kenarına düştüğü zaman mütecaviz, şoförün başına beş kurşun daha sıkarak kaçmağa başlamıştır. Jandarmalar, derhal katilin takibine çıkmışlar ve ken- dilerine silâh atmağa kalkışan katili öldürmüşlerdir. Yapılan tahkikata göre katil, otomobil kazasında ölen Makbu- lenin akrabasından imiş ve şoförü intikam kasdile öldürmüş imiş. Eskişehirde spor Eskişehirde spor merakı gittikçe artıyor. Her cuma alaturka güreşler tertip edilmektedir. e Yukardaki resim bu güreşlerden bir safhayı gösteriyor. Muhafız gücü atlarının Eski- şehire muvasalâtı şehirde büyük bir alâka uyandırmış, sporcular hararetle ( karşılanmıştır. Ikinci resimde de atlıların şehre girişi görülüyor. Tütün satışı Son günler zarfında satışlar hararetlendi Tütün piyasasında (hararetli satışlar başlamiştır. Gelen haber- lere göre, Samsun piyasasında bir Isveç grubu tütün satın almaktadır. Diğer taraftan Polonya ve Çekos- lovakya rejileri de mübayaatına başlayacaklardır. Bir Alman grubu tütün almak için, piyasa vaziyetini tetkik etmektedir. Tütün inhisar idaresi de muhtelif mıntakalardan tütün satın almaktadır. Bu yüzden fiatler artmaktadır. Fenerbahçe klübü müessislerini davet Istanbul, 14 (A.A.) — Fener- bahçe klübü umumi kâtipliğinden tebliğ edilmiştir: Geçen yangin felâketi üzerine bazı hususat hak- kında görüşmek için müessisleri- mizin Cuma günü saat tam 10da kadıköyünde klüp merkezini teş- rifleri ehemmiyetle rica olunur. Cenevrede Terki teslihat ve Amerika Amerika heyeti M. Herriot'a bir muhtıra verdi Cenevre 15 M. Herriot, fransiz heyeti erkânile görüşmüş- tür. Heyet erkânı kendisine tahdidi teslihat konferansı mesaisinin va- ziyeti hakkında malümat vermiş- lerdir: Müteakiben fransız başve- kili bir çok devletler mümessille- rini kabul etmiştir. Sabahleyin yapılan mülâkatların en mühimmi M. Horriot ile M. Paul Boncourun Amerika murahhasları M. Gibson ve M. Wilson ile yapmış olduğu mülâkattır. Amerikalılar, M. Herriota bir memerandom vermişlerdir. Bu memorandom, ordu mevcutlarının tenkisine ait teklifleri (o ibtiva ediyor. Muhtırada Amerika heye- tinin bundan iki ay evvel tasrih etmiş olduğu fikirler tevsi edil- mektedir. Amerikalılar teslihatın, harbi umumiden mağlüp çıkan devletlere bırakılmış kuvvetlere Amerika heyeti, Amerikada rei- sicumhur intihabatı için mücade- leye başlanılacağı şu sırada, bu teklife o büyük bir ehemmiyet atfetmektedir. Alman faşistleri Hitler fırkasını yeniden tensik ediyor Berlin 15 (A.A.) — Hitler, fır- kasının âli kumandanlığını yeniden tensik etmeğe başlamış ve yeni bir daire ihdas etmiştir. Bu daire, miralay Hirel idaresi altında bulu- nacaktır. Hitler fırkasının bütün teşkilâ- tının umumi idaresi, mebuslardan M. George Strassere tevdi edil- miş olup kendisine “ Almanya müfettişlikleri ,, ünvaı verilen beş daire reisi muavin olarak refakat edeceklerdir. Bu müfettişliklerden birincisi, şarki ve merkezi Almanyayı ih- tiva etmekte olup, Sainto Vehme- deki kanlı hadiselerle yakından alâkadar bulunmuş olan mülâzim Schultz tarafından idare edilmek- tedir. Ikincisi cenubi ve garbi Al- manya ile Avusturyayı ihtiva etmektedir. Üçüncüsü, dahili ve harici siyasi meselelerle askeri, sihhi ve hukuki mesail ile iştigale memur olup ayni zamanda bir de teknik şubesi vardır. Dördüncüsü, mali işlerle, beşin- cisi de zirai mesail ile tevaggule memurdur. Hindistanda Karışıklık ve müsademeler devam ediyor Darjeelling, 15 (A. A.) — ( Hindistanın şimali şarkisinde ) Chittagong'dan gelen haberlere göre bir ingiliz zabiti tethiş taraf- tarlari ile vukua gelen bir müsa- demede telef olmuştur. Tethişçi- lerden de 2 kişi telef olmuştur, bunlardan birisi zabitin katili olandır. Bir Ingiliz kruvazörü, Şiliye gidiyor Londra, 15 (A. A.) — Antil filosu cenubi Amerika fırkasına mensup Durban ismindeki Ingiliz kruvazörünün Şilideki Ingiliz me- nafiini icabında himayeye hazır bulunmak üzere Şiliye mütevecci- hen yola çıkmış olduğu resmen bildirilmektedir. AKŞAM"ın tefrikası: No: 143 16 Haziran 1932 LINDAN HATIRALARI e ey ağ adl Zİ Abdülhamit devrine ait hakiki maceralar Mubarriri : * Yeni bir mezhep Genç Türklüğün iki dalı vardı: Birincisi hükümetteki Reşidin büyük hayrülhalefi Mithat ile kırıldı. O biri cemiyetteki Kemal ile filizlendi. Gençlik ile çiçekleniyor! Fakât biri kırılan biri büyüyen bu iki dalın kökü yirminci asır tar- lasında dikili bulunuyor. Mevcudiyeti (o maziyemiz daha evvelki bir maziden mülhem bulunuyordu. o Mevcudiyeti hazı- ramızda, biz jön türkler, Yir- minci asrın doğan keşfiyatından, medeniyeti o hazıradan (omülhem bulunuyoruz. Sebep (o kuvvetleşerek (o devam ettiği için eser de büyüyerek devam ediyor. Namık Kemalin zuhuruna kadar geçen altı yüz senelik bir zaman içinde gösterdiğimiz terakkiyatı fikriyenin nisbeti üstadın zuhu- rundan bu ana kadar şu kırk elli senelik bir zaman içinde ettigimiz terakkii manevinin ya- nında birin bine nisbeti derece- sinde kalır. Bugün bu inkişafı gördükten sonra gene Türklüğün istikbalin- den nevmit olmak bir haksızlık... Bir leke,... Bir ayıptır. * .. Prens Sabahaddin bey sefir, ve sefirle beraber çoktan beri Jön Türkler aleyhinde ağızlarına gelenleri söylemekten çekinmiyen- lere, toptan, hem de (littihat ve terakki) vastasile bir cevap ver- miş oldu. Fakat bu cevap ta sultan Ha- midin gözlerinin önüne serilmeli, kulaklarına ulaştırılabilmeli idi. Jön Türkler bunu istiyorlardı, fakat işte bu noktada, gene kar- şılarında sefiri buluyorlardı. Abdülhamit tarafından Avru- paya gönderilen Ahmet Celâleddin paşadan bir kaç defa bahsetmiş- tik. Ahmet Celâleddin paşa kü- çük yaşında İstanbula getirilmiş, hareme alınmış, Abdülhamidin valideliği tarafından büyütülmüştü. Bu suretle sarayda bu çocuğa istenilen terbiye verilmiştir. Fakat Abdülbamit istediği zaman, evin- de istediği adamı bulamamıştır. Ahmet Celâleddin paşa velini- metine karşı fartı sadakati ol- makla, onun son derece mazharı itimadı bulunmakla beraber, iffet ve istikameti vicdaniyesinden do- layı yedi defa osürgüne gidip gelmiştir. Cessur ve cüretkâr olduğundan medyun bulunduğu O hayatanı, uğrunda feda edecek kadar sadakat gösterdiği efendisinin irti- kâp ettiği efali şiddetle muahe- zeden hiç çekinmezdi. Saray entrikalarından son derece teneffür eder, hünkörın kendisine tevdi ettiği vazifeleri ekseriya bir nefret ve istikrah ile ifa ederdi ve derdi ki: — Bereket versin, bulunduğum makamın bende hasıl ettiği istik- rahı telâfi edecek vesileler bulu- yorum. Bunlar da mümkün mer- tebe çok iyilik yapmak ve bilhassa yüksek mevkilerde bulunan ha- sımlarımın ohaksız yere itham ettikleri masum biçareleri zulüm- den kurtarmak gibi şeylerdir. Şimdiye okadar üzerime bir çok defalar (katiller (hücum ettiler, fakat ne çare, kaderde ne varsa © olur. Bugüne kadar aleyhimdeki sui kastların hepsi lehülhamt neticesiz kaldı, Ahmet Celâleddin paşa meşru- tiyeti müteakip Istanbula dön- düğü zaman, bir gün araba ile köprüden geçiyordu, (Bu vakanın şahitleri Istanbulda ve sağdırlar.) ihtiyar bir paşa kalabalığı yararak heyecan ve telâşla arabaya atıldı. Bu ihtiyar paşa, Ahmet Celâ- leddin paşayı hırpalıyacak, vura- cak yerde onun ellerine sarılmış ve: “Beni idamdan kurtaran sen- sin, ver ellerini öpeyim.,, demiştir. Paşayı yere vuran | Ahmet Celâleddin paşayı vuran bir kişi vardır, oda Ali Kemaldir. Paşanın refikası Mısır prensesle- rinden prenses Fatma'nın kızıdır ve Mısırda çiftlikleri vardır. Ali Kemal — mufassalan yazdığım veçhile — Avrupada jön türkler arasında dikiş tutturamayınca, Brüksel sefareti kâtibi sıfatiyle ayda (24) lira maaşını almakta devam ederek Mısıra gitti. Ahmet Celâleddin paşanın emlâkinin ida- resine memur oldu. Paşadan ayda 40 ingiliz lirası maaş alırdı, ayrıca her sene pamuk mahsulü zamanı kendisine ikramiyeler de verirlerdi. Prenses teverrüm etmiş oldu- ğundan Niste otururdu. Hasta ağırlaşınca (İstanbulda bulunan Ahmet Celâleddin paşa sultan Hamitten zevcesinin yanına git- mek için izin istemiş, fakat artık kendisinden şüphelenen bünkâr bu izni vermemişti. Bunun üzerine paşa da kaçmıştı. Onlar Niste bulunurlarken OAli Kemal de Mısırdaki çiflikleri. ve oemlâki keyfemayeşa idare ediyordu. Ali Kemal aldığı paralara ka- naat etmiyerek pamuk oyunlarına girişmiştir, zengin olmak hevesile paşanın işlerini yüz üstü bırakmış, kendi kesesini doldurmağa baş- lamıştır. O sırada - 1902 - 1903 - Ali Kemal her gün, her saat Ka- hirede pamuk borsasında mekik dokurdu. Prenses Niste vefat edince Kahireye gelen Ahmet Celaled- din paşa bütün işlerinin karma karışık olduğunu bu arada binler ve binlerle lira zarar ve ziyana girdiğini görünce Ali Kemale yol vermiş, yerine Tomson isminde Ingilizi getirmişse de, bu tart ve teb'it duçar olduğu azim hasaratı telâfiye yarıyamamıştır. Fakat paranın tadını alan, pamuk işlerine epice dalan Ali Kemal nevmit değildi. Derhal bir yolunu bularak, bu sefer de, Mahmut Muhtar paşanın vekili umuru olmuştur. ( Arkası var) Son Yemen valisi ve Gergük türk cemiyeti reisi Ankara, 14 — Son Yemen va- lisi Mahmut Nedim beyle Gergük türk cemiyeti mebusu Gergüklü Rasih ve Esat Emin beylere gayrı menkul emval verilmesi hakkında hükümet bir kanun lâyihası bazır- layarak Millet meclisine tevdi etmiştir. Verilecek gayrı menkul vergiye matrah olan halihazırdaki senevi gayrisfi iratları 1200 lirayi geçmiyecektir. Bu zevatın Türki- yede ikametleri ve Türk vatan- daşlığı hakkını haiz bulunmaları Jantzen kostümlerinin İkinci partisi tayyare ile BAKER mağazalarına Vürut etmiştir. Mıktarı mahdut olduğundan vaktile tedarik ediniz.
