16 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2912 Bahtp ve Başmuharrlrl Y U N U 8 IVJADİ : : İDAREHANESİ: DüynnDnffinınıje karçısında daıreı raaüsosa Ş | Telgraf: İstanbul Cumhuriyet | ' Posta kutusu: N° 246 \ * Başmuharrlr T a h r | r mUdUrU mudUru 22365. Matbaa "*""*"** : 22366 : 23236 ; 20472i Cumhu •ınııımııııııın PERSEMBE 16 HAZiRAN 1932 ABONE ŞERAİTİ | MÜDDET: İTÜRKİYE İÇİNJ H/MİÇ içfii'f i j Seneliği | 1400 Kr. 2700 Kr. | 6 Aylığı | 750 Kr. 1450 Kr. 1 800 Kr. j 1 3 Aylığı f 400 Kr. 1.1 Ayl,ğ,j 150 Kr. INİüshası her yerde = 5 Kuruştur = ıınıııııııiMiııııınıııııııııııııııııııııııııııııiHiıııııııııııııııı 111111111111111 Nevyork'tan Istanbul a Yeni Bir Tayyare Ucusu. "Miııı •ıııııuııınıifiifiı ııııııı Idarede: İlme doğru! Bütçe meb'uslara tevzi edildi M.HIIH..M.III ı MI. mım.ıııııı. , nmmnmmıum, „ ,„,„„„„„„„„„„,„ Ankara 15 haziran (Basmi'harriri mizden, Telefonla) Başvekil Paşa bunca meşguliyetleri arasında ahİTen üstüste iki gün Ziraat Enstitülerine giderek bunlann her tarafını uzunuza dıya tetkik etmişler ve bu ziyaretlerde kendilerine rafakat eden Ziraat Vekili Muhlis Beyden müesseselerin hal ve istikbal vaziyetleri hakkında izahat al mışlardır. Utihbarımıza nazaran Baş vekil Hazretleri bu müesseselerin ifasına med'u bulundukları hizmetlerin tasavvur olunan teşkilât ve tertibat ile be he.nehal istihsal edilebileceğine kana at getirmşiierdir. Bütçe vaziyetinin darlığına rağmen Başvekil Pasanın bu Ensritiileri açmağa ve işletmeğe muktazi paranın bn sene behemehal temini ile mernlekete cidden büyük hizmetler görecek olan bu tesisatın faaliyette daha ziyade gecikmemeleri lüzumuna bir daha kani olmuş olduklannı meranuni yetle öğrendik. Daha Leningrat Ziraat Enstitüsünü ziyaret ederken Paşa bizim Enstitülerin de mümkiin olan sür'atle faaliyete geçirilmelerini düşünmeğe başlamışlardı. Enstitüler, açılmakla ne olacak bili yor musunuz? Enstitüler açılmakla bizde ilk defa olarak ziraat idaresi hakiki yoluna girmiş olacaktır. Türkiye'de Ziraat Nezaret ve Vekâletleri yaıım asırdanberi mevcut olup devam ettikleri halde hakikatte ziraî idare namına ortada büyük bir şey yoktur. O kadar ki şimdiye kadar bu nama gelip geçen idareleri elbet az çok görmüş olacaklaıı hizmetlere rağmen dahi Lâfzî murat teşekküller kabilinden saymakta hata yoktur. Ziraat ve şubeleri çoktan en yüksek ve çok dalbudak salmış ilim ve fen sahası olarak taayyün ve müterakki memleketlerde giderek nihayet Enstitülerde tekemmül eylemiştir. İşte »nKarâ'ya zamanla en büyük şereh "verecek olan Ziraat Enstitüleri bu kadar yüksek kıymetli müesseselerdir, ve memlekete tebşir edecek vaziyette bulunuyoruz kî artık bu müesseseler açılacaklardır da. Hem de galiba bu seneden itibaren. Ankara Ziraat enstitülerinden ta vukçuluk müessesesi geçen senedenberi faaliyete geçirilmişti. Onun bir sene zarfında aldığı neticeler bile fevka lâde ehemmiyeti haizdir. Diğer Ensti tülerin de faaliyete geçirilmelerile Türkiye'nin yalnız ziraî istikbali değil, bizce hemen bütün istikbali en kat'î em niyet altına alınmış olacaktır. Bu memleket kendi ihtiyaçlarma velevki kısmen vefa edecek sanayii dahi vücude geti recekse de esasen ziraate ve ziraat sa nayiine istinat edecektir. Dün için böyle olan bu hal yarın için daha ziyade böyledir, ve hakikat bundan ibarettir. Memleketimize ötedenberi. ziraat memleketi demekliğimiz mutattır. Fakat doğrusunu söylemekliğimiz lâzımgelirse memleketimiz asıl bundan sonra ziraat memleketi olacaktır. Şimdiye kadar Türkiye'de hiç bir ziraat Nezaret veya Vekâleti şu Ankara'daki Gazi Nümune Çiftligi kadar bile bir yenilik • göstermiş değildi. Halbuki hakikatte bu niimune çiftliğimizin bile hâlâ te kemmüle muhtaç nice noktaları var dır, ve orasının tekâmülüne dikkat eden nafiz nazarlar her gün bir yeni noksanı bertaraf etmek ve her gün yeni bir terakki ve tekâmül temin etmek suretile başlamlan çok esaslı ve çok güzel işi müstait olduğu kemal noktasına doğru götürüyorlar. Enstitülerin faaliyete geçirilmelerile bu seneden gelecek seneye hemen harikalar karşısında kalacağımızı zan netmemelidir. Enstitülerin ilmî tetkik ve taharrileri memleketin her tarafm daki tatbikat sahalarile takip edilecektir. Tetkik ve tecrübe ile istihsal edilecek neticeler elbet az çok zaman ister. Türkiye'de ziraatin Enstitü taharriyat ve tatbikatma ircaı teşebbüsünden belli başlı neticeler almak için aradan hiç olmazsa sekiz on sene geçmek lâzımgeleceğini şimdiden hesaba katmahdır. Fakat tnühim olan isin en doğru mec rasına konulmasıdır, ve bir kere bunu yaptıktan sonra her sene muayyen merhaleler katede ede nihayet sekiz on senelik gibi göz yumup açıncıya kadar geçecek binnisbe çok kısa bir zaman zarfında esaslı neticelere varmaklığımız isten değildir, ve bu kadarlık fasıla asla çok görülmemelidir. Ziraat Enstitüleri teşebbüsü ile Zi raat Vekâleti lâboratuvara, hayatlı müzeye ve tarlaya intikal ediyor demektir. Filhakika böyle bir Vekâletin iştigal v<uu bunlardan başka ne olabilirdi? Meclis yeni bütçeyi müzakereye başlıyor Bütçe müzakeresi bir haftada bitecek ve Meclis yaz tatili yapacak Bütce Encümeninin Yazdığı mazbata Ankara 15 (Telefonla) 932 bütçesinin tab'ı bu gece bitmektedir. Bütçe yarın meb'uslara tevzi olunacakhr. Bütçe müzakeresi gelecek perşembe giinii başlıyacak ve tahmine göre bir hafta zarfında nihayet bulacaktır. Bundan sonra Meclis yaz tatiline başlıya caktır. Bütçe encümeni mazbatasının başında deniliyor ki: «Varidatan tahmininde Maliye Ve • kili Beyle tam bir tetabuku nazar da • hilinde çalışılmıştır. Encümenimizce gösterilen bu itinaya rağmen tatbikatta tahminler varidat rahnelerini tamamile teyit edememiştir. Dünya iktisadiyahnm tahmin imkânları hududu dairesine sığmıyan seyirlerinin ibram eylediği ithalâtın kontenjantmana tâbi tutulması gibi fevka • lâde tedbirler ve bunlann umumî muamelât üzerindeki tesirleri ihracatımızın bilhassa kıymet değiştirmesi dolayısile memlekete hariçten girmekte olan dövizin azalması ve nihayet alelumum mahsulâh arziye kıymetlerînin düşmesi umumî muamelât hacminin inmesine ve vatandaşlann tediye kabiliyetinin azalmasma sebep olmuştur. Bunun neti • cesi olarak bilhassa gümrük varidab ile muamele vergtstnâe görulen btryük te nakuslardan maada aşağıda 1932 se nes: varidatının tahmini bahsında dercedilen cetvelin tetkikinden de kolayca anlaşılaeağı veçhile varidatm hemen her kaleminde tenakus lehinde olmak üzere az çok farklar husule gelmiştir.» Encümen bundan sonra geçen seneki 9,5 kuruşa mı, 8 kurusa mı? Ekmek mes'elesi ve Vali Beyin beyanatı Ekmek bol • Ianmıs, hali ta . bîî avdet etmiş • tir. Fakat bu mes'ele etra • fında bîrbirine muhalif ola rak ilerî sürü lefn. mütalealar devam etmek tedir. Bu me yanda ekmeğin dokuz buçuk kuruş nerh ta yin olunduğu halde sekiz kurusa satılabile ceğînin Zahire Borsasmca tes • bit edildiği de töylenmiştir. Bu mes'ele hakkında ken '•4 disine müra caat ettiğimiz Vali ve Beledi • Vali Muhittin B. ye Reisi Muhrttin Bey şu beyanatta bulunmuştur: < Bizim tayin ettiğimiz fiat Zahire Borsasının resmi bültenlerine (Mabadi 2 inci sahifede) ,,,,H1u,,,,,,,,,,,,,, ı.,.ı...ı.ıııuı mıı „,„„„„„„ ml S,mS»mıı .ı.ımımmn.nm < , m 3u.m nmtn" HlllllllNIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI Avrupa Türk güzelini bekliyor! Dünya müsabakası bu sene Belçika'da yapılıyor Müsabakayı tertip edenler Türldye Kraliçesinin de iştirakini rica ediyorlar Avrupa ve dünya güzellik rnüsaba kalan juri heyetinin reisi M. Maurice de VValerfe'ten yeni bir mektup daha al dık. Fransa'mn tanmmış muharrirle rinden ve Fransız Turing Kulübü Reisi olan M. de VValeffe bu mektubunda, bu sene Belçika'da yapılması takarrür eden Dünya Güzellik müsabakasına Türkiye Güzellik Kraliçesinin de iştirakini rica etmektedir. M. de Waleffe, mektubunda, büyük bir terakki ve inkişafa mazhar olan Türk kadınlığının, bu müsabakalara iştirak etmek suretile Türkiye ve Türk kadmlığı lehinde çok müessir bir pro paganda yapmak imkânını bulduğunu söyledikten sonra bu sene Nice'te yapılacak Avrupa müsabakasına Türkiye namına bir genç kızın iştirak etmemesi yüzünden bu fırsatın beyhude yere kaçırıldığını, şimdi ikinci bir fırsat daha çıklığmı ve Türk dostu bir Fransız sı • 1930 senesinde. Rio de Janeiro'da yapılan dünya güzellik müsabakastnda bUincüiği fatile, bu defa Türkiye'nin de müsa ve dünya güzellik kraliçest unvanmı bakaya iştirakini temin için ne yapıl kazanan Brezüya güzeli mak lâzımsa yapılmasını bildirmekte • dir. Mel. Yolando Pereira baka hakemlerinin bazılanndan istimEsasen bir müddet evvel M. de Wazaç etmistik. Aldığımız cevaplar, yeni leffe'ten böyle bir mektup almış ve yebir müsabaka tertibi münasip olacağı, ni bir müsabaka tertibi muvafık olup (Mabadi 4 üncu sahifede) olmıyacağını sureti hususiyede müsa Butçe Encümeni Reisi Hasan Fehmt Bey tahsilâtın kat'î hesabı alınmamakla beraber bunu 156,550,000 lira olarak kabu1 etmek lâzımgeldiğini söylemek • te, geçen sene bütçesi ile bilâhare alınan munzam ve fevkalâde tahsisat yeku nunun ise 194,488,000 lira olduğunu bildirmektedir. Encümen bu suretle geçen senei maliyemizin çektiği sıkmtıya işaret et mekte, buna rağmen vaziyetin ternin olunduğunu, bu itibarla hükumete teşek Halkta Alâka büyüyor! J e n e r e kür etmek lâzımgeldiğini anlatmaktadır. j p t e b e i T U HsteSİ Encümen bundan sonra gelecek seneler için hükumetin derhal faaliyete geçerek vakit fevtetmeden teşkîlaun, hizmetlerin, ve bunlara müteallik ale lumum kanunî mevzuatm ve hizmet harici masrafların tetkikine baslamasını devlet faaliyetlerinin rasyonel makul bir şekilde idare edilebilmesi için zarurî telakki ettiğini söylemekte, nazari ( Mabadi 2 ivcı sahifede ı Selânik takımı geliyor II M fl , . , «« kununu kabartıyor İftiharla görüyoruz: tstanbul gençliği yanan Fenerbahçe yurdu nun yerinde yepyeni bir bina kur mağı emel edinmiştir; hayatın ve günün bütün ağır meşgaleleri, ihtiyaçları arasında bu işe içtimaî ve millî bir renk ile ehemmiyet ver miştir. Yaşıyacak gençlik, kendini temsil eden varhkları yaşatıp temsil etmesini bilen gençliktir. Cemiyetin zinde ve faal unsuru olan zümre ferdî çeklngenliğini bırakıp kendi kabuğu içinden çıkarak bütün kütle hareketlerinde elbirliği ettiği gündür ki şuurlu gençlik bütün yaşama kabiliyetlerini teksif etmiş olur. Bizde bu içtimaî hareket tecrübesinin vesilelerinden birini Fenerbahçe yurdu veriyor. Devam eden ve et mekte olan alâka bu teşebbüsün muvaffakiyete irişeceğine alâmettir. Bilhassa kazancı kıt vatandaslann bile tebemi listesine semahatle iş tirakleri ümitleri kuvvetlendiren bir âmildir. Bu spor sevgisini ve yakın kalpliliği tabiî buluyoruz; çünkü halk namına güzel bir bina yapılıp Fener'lilere hediye edildiği gün gencliğimiz «benim eserim!» diye iftihar edebilecektir. Bir spor yurduna mesnet olmak az mazhariyet midir? Cuma günü Fener stadında, pazar günü Taksim'de iki maç yapılacak Yunanistan'da futbolun en ziyade müterakki old u ğ u Selânik mıntakasın daki birinci sınıf kulüplerin en iyi o y u n u c l a rından müteşek kil Selânik muh teliti cuma günü saat onda şimen diferle şehrimize gelecektir. Yunan futbolcuları, Se lânik'ten vapuru kaçırdıkları icin t r e n 1 e g e ı Geçen seneYunan takımından bir grup, Taksim statyo. mek mecburiye munda Türk takımını selâmlarken tinde kalmışlardır. yeni getirdikleri antrenörün nezareti Selânik muhteliti, burada dört beş saatlik bir istirahatten sonra ilk müsabakayı ayni günde Galatasaray Fenerbahçe muhteliti ile yapacaktır. ilk müsabaka Kadıköy Fenerbahçe stadyomunda saat beş buçukta icra edilecektir. Galatasaray Fenerbahçe muhtelitinin nasıl teşkil edileceği henüz malum değildir. Maahaza, Fener'liler, altında çok muntazama ve sıkı bir şekilde çalıştıklarım ve hazırlandık larını söylemektedirler. Galatasa • ray'Iılar da antrenmanlara balşamışlardır. Her halde muhtelit takımın iyi bir şekilde oyuna çıkması ümit edilmektedir. Selânik muhtelitile ikinci müsabaka pazar günü Taksim stadyomunda gene Galatasarav . Fenerbahçe muhtelitile yapılacaktır. İtalya Maarif Nazırı dün Sabah geldi, akşam gitti M. Balbino şehri gezdi, Vali, şerefine bir öğ e ziyafeti verdi ttalyan Maarif Nazırı M. Giuliano Balbino Cenaplan dün sabah limanı • mıza gelen İtalyan bandırah Avantino vapurile şehrimize gelmiştir. İstanbul Valisi Muhittin Bey hüku met ve şehir namına, Darülfünun mü derrislerip.den Ethem Akif Beyle diğer müderrisler, italyan Ceneral konsolosu, sefaret erkânı, İtalyan kolonisi Nazır Cenaplarını vapurda karşılıyarak be yanı hoşamedî eylemişlerdir. Nazır, İstanbul Valisine ve istikbaline gelen zevata ayrı ayn teşekkür etmiş, «Yeni Sayyat»musu ile ve refakatlerinde bulunan zevatla birlikte Galata rıhtımından Mumhane iskelesine çıkmışfır. Nazır burada kendisine mülâki olan bir muharririmize kısaca demistir ki: « Güzel memleketinize alelâde bir seyyah olarak geliyorum. Binaenaleyh gazetelere beyanat veremiyeceğim tabiidir. tnşallah yakın bir zamanda tekrar gelirim. O zaman uzunca görüşmek fırsatını buluruz.» Nazır Cenapları fotoğraflarını almak istiyen gazete fotoğraf muhabirlerinin de zahmet etmemelerini rica etmiş ve muharririmizin hararetle elini sıkarak tekrar görüşmek vadile Perapalas oteline gitmiştir. M. Balbino öğleye kadar Perapalas otelinde kendilerine tahsis olunan dairede istirahat etmiş, ve öğle vakti Vali Muhittin Beyin hususî ziyafetinde hazır IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIinillllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIII Teberru listesi Esami Lira K. Dünkü yekun 518 Elektrik Şirketi memurlarmdan Besim B. 1 E. Ş. memurlarından M. Niyego 1 E. Ş. memurlarından Sami B. 1 E. Ş. memurlarından Cevat B. 2 E. Ş. memurlarından Ragıp B. 1 E. Ş. memurlarından M. Vukonoviteh 2 E. Ş. memurlarından M. Kasayan 50 E. Ş. memurlarından M, Delagrange 1 E. Ş. memurlarından Fehmi B. 50 E. Ş. memurlarından Hüsnü B. 50 E. Ş. memurlarından Eşref B. 50 E. Ş. memurlarından Yuzuf es B. 1 E. Ş. memurlarından M. Yorjidios 1 50 E. Ş. memurlarından Seyfi B. 50 E. S. memurlarından Celâl B. E. Ş. memurlarından Şera • 50 fettin B. E. Ş. memurlarından Fikret Ali B. 1 E. Ş. memurlarından Şevket B. 1 Şark demiryollarından Mü dür B. 5 Gençosman zade İbrahim B. 1 Vakit gazetesinden ismini bildirmiyen bir zat 1 Yekun 541 IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllillllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII M. Balbino Galata rıhtımında Turizn, şubesi müdürü Ekrem Beyle gorüşürken ulunmuştur. Ziyafetten sonra otomo bille şehrin muhtelif şayanı temaşa ve İtalyan kulübü ve bazı müessesatı nı gezmiştir. Nazır cenapları dün akşamki Semplon trenile ve ayni merasimle teşyi edilerek memleketimizden mufarekat etmişlerdir. MUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIll Enstitülerle Ziraat Vekâletinde hu sule gelecek bu istihale ayni zamanda bizi, idarede ve idarenin her şubesinde ilmî çahşmanın lüzum ve hatta haki miyeti fikrine de isal edecektir. Avruppı'nın bugünkü terakkilerine ve idare hayatma esas olan usulün bundan ibaret olduğunu iddia edebiliriz. Ziraat Ens titülerinin rnemleketimizde başhbaşma ve çok hayırlı bir inkılâp teşkil edeceğini açık ve kat'î söylemekten geri durmayız. Enstitü fikrini kendine medyun ol duğumuz bir zat var ki bu vesile ile narrıını burada teşekkürle yadetmeği vazife biliriz: Eski Ziraat Vekili Saruhan meb'usu Sabri Bey. Işinin ehli şimdiki genç Vekilimiz Muhlis Beye de muvaffakiyetler temenni ederiz. YUNUS NADİ Yahu sütün okkası 5 kuruştan (7,5) a ve yoğurdun okkası 5 ten 10 kuruşa çıktığı için Adana'Iılar şikâyet ediyorlarmış, ne dersin. Şikâyet değil şükretsinler, İstanbul'da olsalar ne yapacakfardı. 50