15 Haziran 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

a Şehrin bir çok yerle- rinde fırıncılar ekmeği 8 kuruştan satıyorlar. KŞAM Tamirat konferansı münasebetile, Cenevrede siyasi müzakereler oluyor. — Sene 14 — No: 4913 — Fiatı her yerde: 5 kuruş ÇARŞAMBA — 15 Haziran 1932 — Telefonlar: Tahrir 21686 — Idare 21434 — Klişe 20113 e—— Cenevrede Akşam Kasaba meydanında doğrudan doğruya icrayı - bükümeteden halk... Bazı Isviçre kantonlarında hâlâ umumi a meşveret usulü caridir Halk içtimaıdan bir manzara: Ahaliden biri nutuk söyliyerek bir kanunu tenkit ediyor Cenevre, haziran — Haritaya bakınca, Isviçre, Avrupanın orta- sında avuç içi kadar bir memleket görünür. İnsana gelir ki, bu ufacık ölkenin idare mekanizması da çok basittir. Merkezi bükü- metin nüfuzu o derece geniştir. Sanki Bern'den bağırsanız, İsviç- renin dört köşesinden sesinizi duyacaklar | Isviçrenin tarihini ve bükümet şeklini tetkik etmemiş olanlara garip gelir : Bu küçücük devlet, tam 24, daha küçük devletten mürekkeptir. İsviçre konfederasyon hükümetini teşkil eden 24 kanton, ne merkeze sımsıkı tabi, hattâ ne de, ademi merkeziyetle idare edilen birer vilâyettir. Isviçre kantonları tam manasile birer mini mini devlettir. Her kantonda, o kanton ahalisi tara- fından intibap edilen birer meb- usan meclisi ( Grand Conseil), gene halk tarafından, yabut meclis tarafınden müntehap ve şekli, ismi her kantona göre değişen bir heyeti vekile (Conseil d'Etat) var. Bu suretle, bütün İsviçrenin, milli ve siyasi ittihadını yapan umumi ve müşterek meclisi meb- usanı, umumi reisicumhur ve umu- mi ve müşterek hükümeti yanında, her kantonda mahalli (o birer meclisi mebusan, birer kabine ve birer hükümet reisi bulunuyor. Fakat, Isviçrenin en eski dört Unterwald kantonunun merkezi: kantonunda omebusan (meclisi, yani (o teşrii (Okuvvet (o yoktur. Halk, meydanda toplanarak, bilâ vasıta saltanat sürüyor, kanton nazırlarını, kanton devlet reisini intihap ediyor, kanunları yapıyor, vergi ihdas ediyor, hulâsa, kadim yunan cumburiyetlerinde olduğu gibi, halk, hükümranlık hakkını doğrudan doğruya, vekilsiz, vası- tasız istimal ediyor. Bunlar: Uri, Unterwald, Glaris, Appenzel kan- torlarıdır. Bazı Isviçre kantonlarının bu hususiyetini bilmiyordum. Duydu- ğum zaman hayret ettim. Tam da o sıralarda, bu kantonlarda Landogemeinde namı verilen “ic- maı ümmet, vuku bulacakmış. Bir arkadaşın delâletile, Unter- wald kantonu Zandammanı yani devlet reisi beni de bu halk toplantısına davet etmek nezaketini gösterdi. o Ünterwald — kantonu, Avusturya (oderebeylerine karşı kurunu vustada ilk isyan ederek istiklelini ve hürriyyetini kazanan kantonlardan biridir. Bu suretle, bilâhare, Oyavaş yavaş diğer kantonların da iltihakile husule gelen Isviçre konfederasyonu“dev- letler birliği,, nin bânilerindendir. Cenevreden kaltık, Lucerne gölü kenarında Unterwald kanto- nuna ait, dağların eteğinde küçük ve zarif bir kasaba olan Hergis- wille vardık. Landamman, yani (Devamı 4 üncü sahifede) Masonluk Dün dahiliye vekili izahat verdi Ankara 14 (A. A.) —C.H. fırkası grubu bugün öğleden sonra mutat veçhile Afyon mebusu Ali beyin riyasetinde toplandı. Izmir mebusu Mahmut Esat beyin ruznameye dahil olan mason teşkilâtı (o hakkındaki (o takririne dahiliye vekili bey cevap verdi. Mevcut kanunlar ahkâmına mu- gayır (o bir vaziyet, bir ( hâdise olmadığını, kanuna mugayir her bangi hal (karşısında (devlet mahkemelerinin takibatta buluna- cağını beyan eyledi. Kedi gibi Hırsız miyavlıyarak yakayı kurtarmış! Hasköyde garip obir hırsızlık vakası olmuştur: Hasköyde Keçe- cipiri mahallesinde bir karı koca akşam üzeri evlerinin üst katında otururlarken (oOevin alt katına hırsız girmiş ve eline geçen eşyayı toplamıştır. Fakat odadan çıkacağı sırada kazaen kapıya çarpmış ve kapı gıcırdamıştır. Kurnaz hırsız bu gürültüden yukardakileri şüphe- lendirmemek için tıkırdıdan sonra bir kaç defa kedi gibi miyavla- mıştır, Ev sahipleri bu miyavlamayı duyunca kedi olduğunu zannede- rek aldırış etmemişler, fakat bir müddet sonra aşağıya indikleri zaman eşyanın aşırılmış olduğunu görmüşlerdir. Hırsız aranmaktadır. Ruama karşı Bir türk baytarının muvaffakıyeti Esasen beygirlere mahsus oldu- ğu halde insanlara da geçen ruam isminde müthiş bir hastalık vardır. Bu hastalıktan her sene dünya laboratuvarlarında bir çok kurban verilir. Üç sene evvel Haydarpa- şada tatbikatı baytariye mekte- binde de baktriyoloji muallimi ve asistanı buna kurban gitmişlerdi. 8 haziran tarihli Temps gaze“ tesi “Ruama karşı,, serlavhası altında neşrettiği bir fıkrada, Pastör müesseseleri müdürü Dr. Rank'nın bu müthiş hastalığa karşı bir aşı bulduğunu haber verdiğini yazıyor. Aşı Paris Pastör müessesesinde iki seneden beri çalışan baylar yüzbaşısı Kemal Cemil beyin eseridir. Bir türk baytarının bu muvaf- fakıyeti çok şayanı“ takdir ve iftihardır. (Kemal Cemil Obeyi tebrik ederiz. Metruk mallar Müzayedeye çıkarılmak için vekâletten emir bekleniyor Izmir, 12— Iskân müdürlüğünde mübadil bonolarının tevziine de- vam edilmektedir. Metruk mallar müdürlüğü de mübadil bonoları karşılığı olarak müzayedeye çıka- rılacak olan ve iskân dairesile alâkası bulunmıyan metrukesinin listelerini hazırlama- ga başlamıştır. Fakat bunların müzayedeye çıkarılmaları için maliye vekâle- tinden emir beklenmetedir. rum emvali | Ekmek Dünden beri ortalıkta ekmek buhranı kalmamıştır. Fırınlar bol bol, ihtiyaçtan fazla ekmek çıka- rıyorlar. Bunun sebebi ekmek fiat- lerine iki kuruş zam yapılmasıdır. Ekmekçiler kabil olduğu kadar fazla ekmek satmak istiyorlar. Halbuki şimdi de halk müstağni davranmakta, ekmeğin israf edil- memesine dikkat etmektedir. Bir kısım halk taze ekmek yerine bayat ekmek yemek suretile ekmek sarfiyatını azaltmağa karar vermiştir. Diğer taraftan bazı fırıncılar, narkın dokuz buçuk kuruş olma- sına rağmen, ekmeği 8 kuruştan satıyorlar. Bu gibi ekmeklerin noksan ve bozuk olması ihtimali hatıra gelir. Halbuki bazı meraklılar ekmek- leri tartmışlar ve noksan olma- dığını görmüşlerdir. Bu ekmekler Ç numaran — meselesi Bir çok fırınlar ekmeği sekiz kuruşa satıyorlar Belediye hafta sonunu beklemeden ekmek fiatlerini indirmelidir aynı zamanda pek pişkindir. Esasen ekmeğin sekiz kuruşa satılabileceği dün borsada yapılan tetkikat neticesinde anlaşılmıştır. Filhakika buğday fiatleri iki gün yükselmiş iken sonradan tekrar (o düşmüştür. o Anadoluya faydalı yağmurlar yağması buğ- day fiatlerini yükseltmek için çevrilmek istenilen omanevranın önünü almıştır. Şimdi belediyeye düşen bir vazife var: Nasıl ekmek fiatini muayyen zamanını beklemeden arttırmıştır. Şimdi de, buğday fiatinin düşmesi üzerine, gene haftanın (Osonunu (beklemeden ekmek narkını indirmek... Bu suretle obhareket edilmesi fakir halka büyük hizmet olur. Adli takibat Son bir kaç gün zarfında bil- ( Devamı ikinci sahifedeğ Eski bir mermer sütun bulundu Çe Yenicami kemeri.önünde kanalizasyon için yer kazılırken büyük bir mermer sütun çıkmıştır. Sütunun camiin inşa edildiği zamandan kalmış olması muhtemeldir. Mamafih tetkikat yapılmasına lüzum görülmüştür. Resmimizde bu kalın sütun görülüyor. Gazete — Adalarda su yokmuş!.. Kari — Tuhaf şey1.. Çocukluğumuzda bize: “Ada, dört tarafı su ile muhat karalara derler!, diye öğretmişlerdi!.