16 Haziran 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 > Akşam > > ER 16 Haziran 1932 ii Iki vatanlı > . Basra vapuru vatandaşlar... Bu Sakahki Telgr aflar Haydarpaşaya giderken (Baş tarafı birinci sahifede ) Lisandaki bu ayrılık, dinde de görülür: Bütün nüfusu 4 milyondan ibaret olan İsviçrede, O halkın yarısı katolik, yarısı protestandır. Museviler, resmen dinsiz olanlar da çoktur. Her kanton, devletle din münasebetlerini dilediği gibi tanzim eder. Devletle kilisenin münasebeti muhtelif kan- tonlarda başka türlüdür. Dilden, dinden sonra, diğer idari ve içtimai müesseseler de her kantonda muhteliftir. Meselâ vergiler... Her kantonun vergi usulleri ayrı ayrıdır. Bir kere, hiç bir kanton halkı, umumi devlete, yani Isviçre konfederasyo- nuna vergi vermez. Vergiler daima kantonlarda kalır. Yalnız, umumi harpte, seferberlik masrafına kar- şılık olmak üzre, federal hükümet, bütün kantonlara bir vergi koy- muş, hâlâ devam ediyor. Bazı kantonlarda nisbi vergi alınır, varidat Oüzerinden O tarhedilir. Bazılarında servet üzerinden, ted- ricen yükselen vergiler alınır. Bazı kantonlarda sermaye üzerinden bilâ vasıta vergi verirler. Kazanç maaş, yevmiye üzerinden vergi 17 kantonda vardır. Meselâ, yalnız Cenevrede alınan “ baş vergisi, başka hiç bir kantonda yoktur. Isviçre hükü- metinin, yani federal devletin varidatı, şimendiferler, postalar, diğer pullar, banka muamelâti vergileri, inhisarlar ve bir de (harpten kalma) servet üzerinden binde birden yirmi beşe kadar çıkan umumi bir vergidir. Mebus intihabatı usulleri de kantonlara göre değişir. Her kanton, mahkemelerini istediği gibi teşkil eder. Bazı yerlerde (o hâkimleri ( doğrudan doğruya halk intihap eder, bazı kantonlarda bu vazifeyi kanton millet meclisi yapar. Bazı yerlerde hâkimlik altı sene içindir, bazı- larında kaydı hayat şartiyle... Ceza kanunları her kantonda başka türlüdür. Bazı yerlerde idam cezası vardır, bazı yerlerde yoktur. Bütün kantonlar arasında müşterek olan iki kanun var: Askerlik ve kanunu medeni... Görülüyor ki, Isviçre konfede- rasyonunun 24 kantonu, birer vilâyet değil, hakikaten ve bilfül müstakil birer küçük devlettir. Her kanton, kendi hakimiyetini kıskanır ve hiç bir kuvveti kendi işlerine karıştırmaz. Bütün İsviç- reye şamil federal hakimiyet yalnız hariçi siyasette, askerlikte, maa- rifte ve nafia işlerinde mevcuttur. Müşterek (Ouzun bir milli farihi olmıyan, her birinin dili gibi dini de ayrı olan, kanunları, vergileri, siyasi ve içtimai mües- seseleri, örfleri, âdetleri, kıyafet- leri başka başka olan bu 24 kanton, bu 24 müstakil devlete rağmen, federal Isviçrenin vahdeti nasıl muhafaza ediliyor? Bu derin ayrılıklara rağmen, bir isviçreli vatandaşa - hangi kanton ahali- sinden olursa olursa olsun - “ben isviçreliyim,, dedirten manevi âmil nedir? Hulâsa, dil, din, örf, âdet, tarih ve müessese ayrılıklarına rağmen, İsviçre devletinin ve milletinin bugünkü vahdeti hangi kuvvete, hangi menbaa istinat ediyor? Bu suale, başka bir yazıda cevap vermeğe çalışacağız. “”“”* Ekmek meselesi (Baş tarafı birinci sahifede ) devam ediyor. Belediye otuz fırın hakkında zabıt tutmuştur. Bu zabıtlar üzerine icap eden fırınlar hakkında adli takibat yapılacaktır. Izmirde ekmek fiati dün yeniden tenzil edildi Izmir 15 — Buğday bugün 10 para, altı buçuk kuruşa kadar satılmıştır. Belediye ekmek nar- kını yeniden tenzil etmiştir. Be- lediye kendi fabrikasındaki tah- niye ücretini de 15 kuruşa indir- miştir. encümeni mazbatasının başında : Cenevre 15 (Hususi) — Ingil- tere, Alman, İtalyan, Fransız, Japon, Belçika heyetleri bugün toplanarak yarın içtima edecek olan tamirat konferansı hakkında bazı hazırlıkla meşgul olmuşlardır. Tamirat konferansı reisliğine ingiliz başvekili M. Makdonaldın Hâkimler Kanunun bir maddesine ilâveler yapıldı Ankara, 15 — Meclis, Adliye encümeni bugünkü (içtimamda hâkimler kanununa yapılacak bazı ilâvelere dair olan kanun lâyiha- sını müzakere etmiştir. Bu ilâveye göre irtikâp ve irtişa kanununa istinaden muhakeme altına alınan veya ilk tahkikat sırasında tevkif edilen hâkimler mecburi tahvile tâbi tutulacaklar ve üçüncü defasında iskat edile- ceklerdir. Encümen mahpusların dışarıda menafii âmme hizmetlerinde çalış- tırabilmeleri hakkındaki kanun lâyihasını da müzakereye başlamış ise de ikmal edememiştir. Beş haydut Zonguldakta 43 bin lirayı gasbedenler tutuldu Zonguldak, 13 — Ereğli şirke- tinin, Gelik ocağındaki amelesine taksim etmek üzere 1 haziran 1932 tarihinde gönderdiği kırk üç bin lirayı almak için şirket memurlarından Emin efendiyi kat- leden Ali 6 haziran tarihinde yakalanmıştır. Bu caninin şeriki olan beş kişiden dördü daha yakalanmış olup gömdükleri muhtelif yerlerde şimdiye kadar otuz bin lira bulun- muştur. Mütebaki on üç bin lira ile hali firarda bulunan arkadeş- ları da bir iki güne kadar elde edilecektir. M. Briandın naşının nakli Paris 16 (A.A.) — M. Briandın Passy mezarlığında bulunan naşı- nın önümüzdeki temmuzun 3 üncü günü Cocherel mezarlığına nakli merasiminin icra edileceği resmen bildirilmekredir. “Dünya iktisadiyatının ibramile alınan kontenjan gibi fevkalâde tedbirler ve bunların umumi muame- lât üzerinde tesirleri ve nihayet âlelümum mahsulâtı arziyenin kıymetten düşmesi vatandaşların tediye kabiliyetlerinin azalmasına sebep olmuştur. Bunun neticesi olarak varidatın hemen her faslında bir tenakus hasıl olmuştur.,, denilmektedir. Daha, kat'i hesap alınmamakla beraber bütçe encümeni geçen sene bütçesinin;fevkalâde tahsisat ile beraber 194,488,000 liraya baliğ olduğunu Lozan konferansı toplanıyor M. Makdonaldın Konferans reisliğine intihabı muhakkak addediliyor mecliste sıkıntıları işaret Bundan sonra ödenmek şartile edilmektedir. ve bu kadar da ... intihap edileceği muhakkak adde- diliyor. , Terki teslihat konferansı Paris, 16 — Temps gazetesi terki teslihat konferansı hakkında bir baş makale neşretmiştir. Temps gazetesi makalesinde kon- feransın memnuniyet verecek bir Fransız meclisi Bu devrede mecliste 18 fırka var Paris, 15 (A.A.) — Mebusan gruplarının listesi ile siyasi prog- ramları meclis divanına tevdi edilmiştir. Grupların mevcutları berveçhi atidir : — Komünist 10, sağ cenah ko- münistlerinden ayrılanları ihtiva eden amele birliği âzası 9, s0s- yalist 131, Fransız sosyalistleri 12, cumhuriyetperver sosyalistler 11, radikal sosyalistler 169, sol cenah müstakil cumhuriyetperverleri 15, sol cenah müstakilleri 25, sol cenah cumhuriyetçileri (30, cumhuriyetçilerin merkez fırkası 33, halkçı demokratlar 16, içti- maiyatçı cumhuriyetçiler 18, cum- huriyetçiler federasyonu 43, müs- takil omebuslar 15, sol cenah radikalleri 15, merkeze mensup cumhuriyetçiler 7, müstakiller (içtimai, ticari terakki) 8 - Şu hale nazaran geçen teşrii (devrede grupların adedi 14 iken bu defa 18 e çıkmıştır. Rusyadan gelen makineler Ankara, 15 — Rusyadan gön- derilen makineleri kurmak üzere gelen heyet bu sabah şehrimize vasıl oldu. Heyet azaları öğleye doğru ziraat vekili Muhlis bey tarafından kabul olundular ve müteakıben şehri gezdiler. Maki- nelerin montajları ziraat mekte- binde yapılacak ve burada tecrü- beler icra edilecektir. Yarın milli müdafaa vekili Zekâi bey heyet şerefine bir öğle ziyafeti verecektir. Kavga ve cerh Kasım paşada Abdullah ve Alı- met isimlerinde iki kişi dün gece alacak yüzünden kavga etmişler, Abdullah kama ile Ahmedi ağır surette ( yaralamıştır. e Abdullah yakalanmıştır. Bütçe encümeni yeni sene kısmını 169,084,000 lira, masrafı da 169,072,000 lira olarak tesbit ve kabul etmiştir. Encümen bu hesapları yaparken 932 senesi içinde memlekete 100,000,000 liralık ithalât yapılacağını düşünmüş Yeni bütçe 169,072,000 lira Bütçe encümeninin mazbatasında mühim ve esaslı noktalar var : Ankara 15 — Bütçe müzakeresine gelecek perşembe günü başlanacaktır. Müzakereler bir hafta kadar sürecek, ondan sonrada meclis tatil olunacaktır. Bütçe projesinin tab'ı bitmiştir. Proje bugün mebuslara tevzi edilecektir. Bütçe bildirmekte ve maliyemizin geçen seneki çektiği | ederek hükümete teşekkür etmek lâzım geldiğini zikretmektedir. encümen hükümete gelecek sene için hemen faaliyete geçmeği tavsiye etmektedir. Encümenin mazbatasında ait fasıllar da vardır. Bu fasılda karşılıksız hükü- met borçları için yüzde beş faiz ve yedi senede hükümet borçlarına hazine tahvilleri verilmesi tavsiye bütçesinin varidat ihracat yapılması için tedbirler alınmasını ehemmiyetle ileri sürmüştür. takım hal çareleri bulmaksızın e edilemiyeceğini söylemek- tedir. Temps, konferansın neticesiz kal- ması çok fena bir şey olacağıni söylemekte ve yeni hükümet reis- leri arasında vuku bulacak müza- kerelerin bir anlaşma imkânını vermesini temenni etmektedir. Ya parayı verin.. Yahut gidip başka yerde toplanın! Şikago, 16 (A.A.)— “Borcunuz olan 8500 doları derhal tediye etmelisiniz. Aksı takdirde yarın gider başka yerde toplanırsınız.,, Bu sözler, Amerika cumhuri- yetçilerinin içki yasağı meselesini ve Amerika . Reisicumhurluğu ile muavinliğinin namzetlerini intihap için toplanan cumhuriyetçiler kon- vansiyonu azalarına toplandıkları mahallin sahibi tarafından söyle- nilmiştir. Konvansiyonun bu mühim me- seleleri şiddetli gürültülerle müna- kaşa ettiği bir sırada ortaya atılan bu cümle müzakeratın tarif edilmez bir velvele içinde talik ve tehir edilmesini intaç etmiştir. Henüz tutulmadı Eski Habeş imparatoru hâlâ aranıyor Adisababa, 16(A.A.) — Geçen pazartesi günü neşredilen ve sabık Habeşistan imparatoru Lij Yassu- nun tutulmuş olduğunu bildiren resmi tebliğ tekzip edilmektedir. Salâhiyettar mahafil, mumailey- hin hali hazırda Gojjam havali- sinde bulunduğunu, serbes oldu- ğunu ve takip kıtaatının kendisini aradıklarını teyit etmektedir. Sabık Imparatorun taraftarla- rının Adisababa şehrine girme- lerini men için şehir etrafına askeri bir kordon çevrilmiştir. Yağmurlar mevsimi yakında Gojjam havalisini eylüle kadar geçilmez bir hale ifrağ edeceğin- den mumaileybi yakalamak kolay olacaktır. Cevdet Kerim bey İzmire gitmiş olan Cevdet Ke- rim beyin yarın şehrimize avdeti beklenmektedir. | pervanesi bozuldu Bu sabah köprüden sekizi yirmi geçe kalkan Basra vapuru, Hay- darpaşa giderken, Sarayburnu önünde pervanesi buzulmuş, vapur denizin ortasında kalmıştır. Bu esnada, Sarayburnundan geçen Moda vapuru, : kazazede vapura yanaşmış, içindeki yolcu- ları alarak Haydarpaşaya götür- müştür. Basara vapurunu, Kurt romorkörü Sarayburnundan alarak köprüye getirmiştir. Türkiye - Iran hududu Ankara 15 — Yarın mecliste Türkiye - Iran hudut mukavele- sinin'tasdikine dair olan lâyiha müzakere edilecek ve bu müna- sebetle hariciye vekili beyanatta bulunacaktır. Ayni inikatta irtişa meselesinde ismi geçen mebus hakkında meclis tahkikatına mahal olup olmadığını tayin edecek olan beş kişilik encümen de intihap olu- nacaktır. Yafa ticaret odası reisi şehrimizde Şehrimizde bulunan Yafa tica- ret odası reisi Flistin ile aramız- daki ticari münasebetin inkişafı için, alâkadar dairelerle temas etmektedir. Yafa oda reisi, dün ticaret odasının tavassutile fındık tacir- lerimizle temas etmiştir. Altı kumarbaz tutuldu Kasımpaşa civarında bir kahvede kumar oynanmakta olduğu haber alınarak araştırma yapılmıştır. Kahyede iki kişi kumar oynar- larken cürmü meşhut halinde yakalanmışlardır. Ortada bir mik- tarda kumar parası bulunmuştur. Kumarcılar ve kahve sahibi ad- liyeye verileceklerdir. Aynarozda bir kadın 1930 Yunan güzellik kraliçesi matmazel Diplaraku erkek kıya- fetine girerek Aynaroza gitmiştir. Güzellik kraliçesi Aynarozu gez” miş ve sonra dönmüştür. Aynoroza kaındınların. çıkması yasaktır. Hattâ burada dişi hay- van bile bulundurulmaz. 1930 güzellik kıraliçesinin bu hareketi papaslar arasında büyük bir hey- can uyandırmıştır. Yunanistanın her tarafında bu hadiseden bah- sediliyor. Iki parça oldu Karagümrükte çok feci bir tramvay kazası Celâl efendi isminde bir genç dün Karagümrükte Çukurbostan önünde bir tramvaya binmek isterken müvazenesinı kaybederek tramvayın altına düşmüştür. Çocuk tramvayın altında iki parça olarak feci bir surette vefat etmiştir. Kazada vatmanın ve biletçinin mesuliyetleri olmadığı, Celâl efen- dinin yürümekte olan tramvayın arkasındaki oromorka atlarken düştüğü tesbit edilmiştir. Sanayi ve maadin bankası Sanayi ve maadin bankasının ikiye o ayrılacağı, bir kısmının sanayi ofisi, diğer kısmının kredi bankası şeklini alacağı haber veriliyor. Sanayi ofisi yakında teşkil edilecektir. Şimi sanayi ve maadin bankasına bağlı olan bü- tün fabrikalar bu ofise devredi- lecektir. Kredi bankası sanayi erbabına kr>'i temini işile meşgul ola" cak ur. DE ME A nm uman