10 Nisan 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

san şerefinden mi e şey Kaybeder- sin, kazancından Geriye kalıyor para cezalan... 25 li- radan 200 liraya kadar para cezalarını yönetim kurulu tâyin etmekte, bu cezalar, Meclisin de tasdikinden geç- mektedir. Eğer suç tekrarlanırsa ikin- ci sefer ceza miktarı 1000 liraya ka- dardır: Tenzilâtlı satış dolayısıyla mevzu- ata aykırı hareket eden firmaya 25 li - ra veya 200 lira - o kadara çıkması da hayâldir ya- para cezası verilmiş, ü- zerinde durulacak mesele midir san- ki? Kaldı ki, kanunda "100 liraya kadar para cezaları kesindir. Bu miktardan aşağı cezalar için idari ve kazai mer- cilere başvurulamaz" denildiğine göre, meclisler, 100 liradan yukarı ceza ver- meği bir kere önceden reddedecekler- dir. Kontrol sistemi B” mesele de kontrol sisteminin ye- terli olup olmadığı hususudur. Ge- nel olarak bir devrede meselâ İstan- bulda 8-10 mağaza tenzilâtlı satış yap- maktadır, İstanbul Ticaret Odası ele- manları, ne adet batanından, ne d? yetişme formasyonları (o dolayısıyla bu 8-9 firmayı bile kâfi şekilde kontrol edebilecek kapasiteye sahiptir. Ama bir an için, sadece 8-9 firmanın de- gil, piyasadaki oObütün giyim eşyası satan mağazaların hep birden tenzi- lâtlı satışa giriştiklerini tasavvur edin! Ne elinizdeki kontrol personeli, ne de bu kontrolda görülecek uygunsuzluk- lara önlemek ficin kâfi müeyyide olma- dığına göre, yapılan iş sadece, dost- lar alış verişte görsünden ibaret kal- maktadır. Bu sebeple, işin yürümesi istenili- yorsa, kontrol mekanizması, Ticare Bakanlığının veya belediye zabıtası- nın yahut da mali polisin eline veril- melidir. Hattâ en iyisi, her üç teşek- külden kurulu bir kontrol cihazına ii. devretmelidir. andan, cezai müeyyidelerin daha tesirli bir hale getirilmesine ça- r bir yafta imi. sı düşünülebilir. Alınabilecek tedbirler TE satışlar tamamen serbest malı, fakat kırk türlü rek- ne geçilmelidir a, modası geçmiş, hattâ serisi eksilmiş bir malın fiyat etiketi (o değiştirilmekte, basan yüzde 50'ye varan tenzilât yapılmak- ta, fakat bu tenzilât hiç bir zaman Mahmutpaşa usülü reklâmlarla teşnir vesilesi olmamaktadır. Bugünkü siste- mi ile tenzilâtlı satışlar muazzam bir haksız rekabet müessesinin meydanı gelmesine yol açmaktadır. Bu dunun- da ne müstehlikin aldanmasına, ne diğer tüccarın zararına olan bir sisteminin geliştirilmesine imseni gönlü razı değildir herhalde. Bütün bu sebepler yüzünden tenzi- lâtlı satış sisteminin esaslı şekilde ele alınması ye rasyonel esasları ihtira eden bir sisteme gidilmesi lâzımdır. Müstehlikin zarara uğraması, ten- zilâtlı satış (yapmayan veya yanın namuslu tüccarın Zarara uğraması, Hazinenin zarara uğraması ancak bu şekilde önlenebilecektir. AKİS/25