14 Mart 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

yunan münasebetlerini takviye olduğunu bildirdi. Buna rağmen o akşam Petrakopulos ve Yunanistanın Komada- ki maslahatgüzarı Kaklamanos Elçilikte bir hareket plâ- nı yaptılar, bir isim listesi düzdüler. Listede nüfuzlu si yaset adamlarının ve tanınmış gazetecilerin adları vardı. Petrakopulos ertesi sabahtan itibaren bunları ziyarete başladı. Tabii kimin güler yüzle tatmin olduğu, kimin daha başka şe talep ettiği resmen bilinmemektedir. Bilinen, bir çok İ talyan gazetesinde Yunanistanın Epır politikası hakkında "dostane ve iyi niyetli" yazıların çık- tığıdır Bu, Venizelosun propaganda (Omakinesinin çalışma tarzı, hakkında bir fikir vermektedir. Dünya Harbi patlak verince irinci Dünya Harbi, Yunanistanın ve bilhassa Venize- B osun gayretleri üzerinde bir kamçı tesiri yaptı. Hem kamçı tesiri yaptı, hem de propaganda konusunda yunan- lıların mükemmel dersler almasını sağladı. Yunanistan Harbin başında, hem uzun süre tarafsız kaldı. O zamana kadar elele gitmiş olan Kral ile Başba- kanı bir önemli konuda bozuştular. Venizelos memleke- tinin Müttefikler safında savaşa katılmasını istiyor ve Büyük Yunanistanı ancak öyle kurabileceklerine inanı- yordu. Buna mukabil Kral Konstantin, kanı itibariyle de alman taraftarıydı ve İtilaf devletlerinin safında harbe katılınmasa da o tarafa daha sempatik bir tarafsızlığın tutulmasında fayda görüyordu. 1915-16 o yıllarında oAtina- da cereyan eden kuvvet mücadelesini Kral kazandı. Veni- zelos Başkenti bırakıp Selaniğe geçmeye mecbur kaldı ve orada bir Geçici Hükümet kurdu. Bu, giritli yaman siyaset adamının çok mücadelen hayatının ilgi çekici safhalarından biridir. (Bk. AKİS, sayı: 507) GE e Hükümet 1916'nın Sonbaharında kuruldu. Harbin başında hem İttifak ve hem de İtilaf devletlerinin Atinada nasıl propaganda çalışma- ları yaptığını görmüştü. Gerçekten de Kral ile Başbaka- nının çatışmakta olduğu o yıllarda iki taraf da Atmayı kıymetli obir merkez haline getirmişler, hem o casusluk faaliyeti göstermişler, hem de Yunanistanı kendi taraf- larına çekmek için ellerinden geleni yapmışlardı. — 1915 Atinası, 1942 Ankarasını ziyadesiyle hatırlatmaktadır. Venizelos Selanikte Geçici Hükümetini kurar kur- maz hem orada bir büro teşkil etti, hem de en tanınmış zamanında Yunan Ordusu Konstantin alman şapkalarıyla AKİS 18/12 venizeloscuları görevle yabancı memleketlere (o gönderdi. Kafandaris ve Aravandinos Amerikaya yollandılar. Batı başkentlerine dağılan, bu heyetlerin görevi asıl Yunanis- tamn Venizoles Yunanistanı olduğunu anlatmak ve Kra- lın hiç bir şey temsil etmediğini söylemekti. o Parise ve Londraya ise Diomidis gitti. Diomidis Pariste Başbakan Briand ve sonra onun halefi Ribot, Londrada ise Lloyd George ile temaslar yaptı. Kendilerine anlattı ki eğer Kral Konstantin tahttan indirilir ve Atinaya Venizelos hakim olursa Yunanistan derhal İttifak devletlerinin sa fında harbe girecektir. Bu propagandalar tabii oralarda çok müsait karşılandı. Venizelos Romaya ise Aleksandrisi yolladı. Aleksandris o sırada Selanik Hükümetinin İçişle- ri Bakanıydı. Aleksandrisin görevi de önemliydi, zira ital- yanlar Selanik Hükümetine iyi gözle bakmıyorlar ve Ve- nizelosu tutmuyorlardı. Aleksandris italyanların endişe- lerini dağıtmağa muvaffak oldu. Paris, ve Londradaki gayretlerin başarısını da şura- dan anlamak lazımdır ki Müttefikler gerçekten, hem de Atinaya askeri kuvvet göndererek Kral Konstantini tah- tından indirdiler ve iktidarı Venizelosa verdiler. o Harp içinde propagandasını Kral ile m kuvvet 'müca- delesi konusuna tahsis eden Venizelos o gayesine erip de iktidarı aldıktan ve Yunanistanı İttifak devletlerinin sa- fında harbe soktuktan sonra yeniden eski, kıymetli tema- larına döndü. Yaman bir adam idi harbe gireri Yunanistan 1918'in başından itiba- ren propaganda faaliyetini tamamile (rasyonel hale getirdi ve XX. Asrın bu "ince sanatı"nda harikalar ya- rattı. Bu hârikaların bedelini en ağır ödeyen millet, tabii türelerdir. Yunanistanın propaganda mekanizması 1918- 20 yılları arasında öyle bir çalıştı ki Türkiyeyi bir tepsi içine koyup Venizelosa sunmak hiç kimse tarafından ya- dırganmadı. 1918'in Şubatında Yunan Hükümetinin Tarım Baka- e Venizelosun en. yakın iş arkadaşlarından biri olan Mihalakopulas bir sinüzit tedavisi için Parise gitti. Nisan ayında memleketine dönüyordu ki Londraya geçmesi ve yunan ordusunun ikmali konusunda ingiliz hükümetiyle temas etmesi için Atmadan talimat aldı, Londraya gitti, o meseleyi halletti. Londradayken Atinadan yeni bir emir daha aldı. Yunanistani için kuru üzümlerinin ihracı ha- Yunan Ordusu Venizelos zamanında fransız miğferleriyle