20 Ekim 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

YURTTA OLUP BİTENLER Dış Politika FPedai! B irleşmiş Milletler Gene! Kurulu bu haftanın başında topliandığı za- man, geçen hafta Salı gilnü saplanıp kaltdığı çıkmazdan kurtulmağa çalışa- caktır. Genel Kurulun son yıllarda karşılaştığı en ehemmiyetli mesele- erden biri olan bu cıkmaz Güvenlik Konseyindeki — münhalle birinin doldurulması için girlşilen secimlenn bir neticesiydi. İlk i Türki- ye, Komünist blokun qâde 9 reye sa- hip bulunduğu 82 üyeli Birleşmiş Mil- letlerde komünist Polonya karşısın- Asya ve Afrika memleketi, hatta NA- TO üyesi Kanada, Hollanda, Norveç ve Danimarka komünist Polonyayı tercih ettiler! u yılın sonunda boşalacak Üç yer u aptığı toplantıda andı. 15 dakikalık bir gecikmey- Je, saat 10.45 te celse açıklığı zam: Birleşmiş Milletler üyesi 82 devletten Türkiyenin alabileceği muhtemel rey- lerden biri eksilmiş oluyordu. Fakat ç&ntada keklik saymakt,ayd Birleşmiş Milletlerdeki Türk Da- imi Delegesi Seyfullah Esin, geçen a- yın sonunda * anacağız. Türkiye, lehte oy için Asya, rika, batı Av- rupa ve Latin Amerika devletlerinden söz almıştır” diyordu. Esin, 8 Ekimde yaptığı bir basın toplantısında da, ma- kul öliçülerle izahı gayri mümkün bir iyimserlikle “Kazanma şansımız Üs- ün, Kazanmaya yetecek kadar reyi- z var” açıklamasını son derece rizikolu bir işe gılrişlldığîm bildiriyordu. Tarafsız nrişahitler, hatta Ameri- rdu. Polonyalılar, Gü- venlik Konseyine seçilebilmek için ay- lardan beri çalışmışlar, tereddüt için- de bulunan delegasyonları vaktinde kendi taraflarına celmışlerdı Meşhur Dışişleri Bakanı Adam Rapacki sırf bu iş için Varşovadan New York'a gel- iş, hatta seçim günü daimi delegey- le birlikte oturmak suretiyle bu işi ne hnnsey! seçimleri bir prensip meselesı hâline galmişti. Gösterilen öbür aday- 4 rdan Ekvator ile Seylanın seçilme- lem.e bir ıLırazları yoktu; fakat Gü- Türkiyenin aday gösterilmesini doğru bulmuyorlardı Bir defa 1946 da Sov- yet Rusya ile B.rleşik Amerika ara- sında aktedilen “centilmenlik mıdlnş- ması”na göre bu yerin Doğu upa blokuna tahsis edilmesi gerekıyoniu Üstelik Türkiye Güvenlik Konseyine geçen defa bir “Asyalı” devlet olarak seçilmişti; şimdi ise “Avrupalı” ola- rak ortaya çıkıyordu. Türkiye duru- ma göre, Asya, Orta Doğu, Akdeniz, Balkan veya Avrupa devleti olarak sık sık Birleşmiş Milletlerde gözük- müÜştü. Ama Güvenlik Konseyi gibi ehemmiyetli bir meselede bu politika Seyfullah Esin İyimserlik rekoru coğrafyasının tekrarlanmasına mü- saade edilmiyecek! Türkiyenin a.daylığım ileri sürme- nin sakat taraflarını NATO'nun bü- yük memleketler; de bılıyorlardı. Fa- kat büyük Bi tılılar, taraftarlarından biri seçilmediği takdirde Güvenlik Kemnseyinde 7 kişılik ekseriyet: kaçır- maktan korkuyorlardı. 7 rey, Rus tosuna rag içinde fevkalâde toplantıya çeğırmak imkânını veriyordu. Bu sebenple Polon- yaya karşı yüzde yüz güvenilir bir a- day bulmak lâzımdı. En münasip a- day, Asya - Afrika memleketleriyle dost gecinen ve Cezayir işinde anla- yışlı davranan Yunanistan idi. Fakat basiret sahibi Yunan deleğasyonu, iki bir tereddütten sonra Polon- kuliş faalivetlerine ayr.labılecek iki kıymetli hafta kaybedildi. Seref yarışı B irleşmiş Milletlerdeki Türk dele- gasyonu Pazartesi sabahı tam kad- bırsızlandıkları görülüyo: Münhallerden üçü içln birlıkte ya- 33 rey almıştı. Hatta reylerini Türki- yeye vermektense aday olmayan Ka- nada ile Burmaya birer rey verenler bile olmuştu. çte iki çoğunluğu, yani 54 reyi elde etmek için bu defa yalnız Polonya okundukça kürsünün yanındaki kutu- ya kadar gidip reylerini kullanan de- legeler, pusulalarını doldururken salon toplantılarındaki vaadlerle kendileri- ni bağlı hissetmiyorlardı. Nitekim, i- kinci turun, sonunda, Polonyaya rey vermekten cayanların sayısının sade- e olduğu anlaşıldı. Polonya 43, Türkiye ise 38 rey almıştı. Bu 38 rey, Tilrklyemn erlşeblldiğı en yüksek ra- kam oldu. Sonraki turda rakam 36 düştü. Dördüncü tur, “tahditsi ya- pıldığı, yani delegeler Türkiye ile Po- lonvadan başka devletleri de aday göstermekte bırakıldıkları ci tur da tamamlanmıştı. Aradakl u- raf tefek dalgalanmalara rağmen ka- panış skoru 46 ya karşı 35 idi. Salon- daki deleğelerin en sâkini ve en ya- AKİS, 20 EKİM 1959 T PDT AA A PI AA ARŞ A Pi gaG