27 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5
| v Maçıs 1941 ZI A YENI ECLİS BÜDCEYİ MÜZAKEREYE BA (Baş tarafı 1 İnci seyfada) Bonra bütçe fasıllarına geçildi. | Meclis, Riyaseticümhur, Diva - pa Muhasebat, Başvekâlet, Dev let Şürası, Matbuat — istatistik Meteoroloji, — Diyanet — İşleri, Maliye, Düyunu Umumiye, Güm Tük İnhisarlar bütçeleri kabul edildi. Yarın bütçe müzakerele- rine devam olunacaktır. Maliye Vekili- nin nutku tevlid ettiği vaziyet — dolayısile| bir taraftan bazı vergilerimizde hasıl olan tenakusa, diğer — ta- raftan milli müdafaa masraf-| darındaki ehemmiyeti tezayüde, geçen sene de işaret etmi um.j © zamandan beri harbin sahası tedricen genişlemiş ve göster diği yeni yeni inkişafların tesi- | ri bilhassa milli müdafaa ihti - yaçları bakımından, gün geç tikçe daha büyük olmuştur. Masraf bütçesinin tahlili sıra-| sında buna dair etraflı izahat vereceğim. Şimdilik yalnız - şı rasını arzedeyim ki 1940 mali yılında gerek adi bütçeden ge| rek fevkalâde menabiden Milli Müdafaa Vekâletine verilen tah sisatın mecmu, devlet bütçesi - nin umumi yekünunu mühim ni 'bette geçen bir miktara baliğ olmaktadır. | Milli müdafaa tedbirlerimizi,| siyasi vaziyetin her türlü inki- şaflarını şılamağa — müsait bir halde devam ettirebilmek lüzere önümüzdeki sene icin fev- kalâde menabii tamamen bu ihtiyaçlara tahsis et- meği daha faideli gördük. Bu- sebeple öteden beri fevkalâde tahsisatla idare olunan bütün diğer hizmetler adi bütçey hnmış ve - tafsilâtını aşağ arzedeceğim zaruri 'bazı zam-| larla birlikte 1941 bütcesi ye| künu “309.734.307,; lira olarak| tesbit olunmuştu. Cümhuriyet devri maliyesi- nin ana prensibine sadık kala-| rak huzurunuza mütevazin bir bütçe takdim edebilmek için bu | sene de bazı zamlar ve ihdas- darla varidat menabiimizi tak- viye etmek zaruret bhasıl ol -| Müştur. Masraf bütçesi Hükümetçe yüksek meclise takdim edilmiş olan lâyihada mMasraf bütçesi yekünu “304 lyon 971.662,, firadan ibaret ve lâyihanın tanzimi sırasın- K Tatini- da elde bulunan 8 ay lât rakamlarına istinâad lanmış bulunuyordu. Bi cümenince yapılan tetk rasında Nisan gayesi itibarile 11 aylık rakamları alınmış ol- duğundan varidat tahminleri bu rakamlara göre tadil edilmiş, ve varidat Bütçesinin baliğ ol- duğu yeküna müvazi olarak| masraf yekümu da 309.834.307| liraya çıkarılmıştır. Aradaki 5 milyon Hrahk fark düyunu u- anumiye bütçesinde fe âde | tahsisat karşılığı olan borçla-| rın itfasına mahsus tertibe ilâ ve olunmuş ve bu suretle geçen gene bü! ünde 10 milyon lira- | dan ibaret olan ve hükümetten gelen projede 20 milyon liraya Çıkarılmış bulunan bu fasıldaki tahsisat 25 milyon liraya iblâz Bütçe encümenince tesbit 0- lunan masraf bütçesinde 1940 yılına nazaran mevcut 41 mil- jyon 257.986 liralık masraf büt- Çesinde 1940 yılına nazaran mevcut 41.257.986 liralık fazla- lığın müfredatı şudur: 17.800.000 küsur lira düyunu umumiye bütçesine u_mmediı-; miştir. Ayni bütçe içinde yapı- | lan bazı tenzilâtla birlikte elde| edilen takriben 215 liranın| 4,5 liraya yakın kısmı 25 mil-| yon sterlinglik - teslihat kredi-| Bile diğer kredilerin taksitine, | 15 milyonu fevkalâde tahsisat| karşılığı olan borçların itfasına geriye kalan kısmı da muhtelif levlet borçlarına ait tertiplere Hâye edilmiştir. : Demiryollarma tahsis | : edilen para | Fazlalığın 14 milyon küsür Hrası, başta demiryollar inşaa- tı olmak üzere Ereğli kömür havzasının devletleştirilmesin -| den mütevellit fevkalâde sarfi ; | | yatın, şose ve köprüler. muha - cir iskân işleri, maske imalâtı Bibi fevkalâde tahsisatla idare pdilmekte olan hizmetlerini adi bütçeye alınmasından mütevel-| littir. | 1.380.000 lira muhtelif nafia | hizmetlerine ayrılmıştır. Şura- manı bilhassa tebarüz ettirmek İsterim ki bu miktarın 750.000 Hrası fevkalâdeden nakledilen miktara ilâveten yol inşaatma Bittir. Bu suretle yollar ve Köp- Yüler inşaatı için beş milyon İi raya yakın tahsisat, umumi bütçede daimi olarak yer almış bulunmaktadır. | Demiryolları inşaatına ait ma- | H proj 1941 yılına ait miktarı 6.271.000 küsur lira 1* sı adi bütçeye konulan tahsi | satla, bakiyesi de kanunun ge- genlerde kabul buyurduğunuz dahili istikrazla — karşılanmak üzere tamamen nazarı dikkate alınmış bulunmaktadır. | Bütçenin masraf kısmındaki fazlalığa ait maruzatım bundan ibarettir. Milli Müdafaaya tahsisat İ Biraz evvel arzetmiş olduğum gibi, adi bütçe haricinde kalan bütün varidat menabiimiz bu| sene milli müdafaa ihtiyaçları- na karşılık tutulmuş olduğun - | dan yüksek Meclise ayrıca t dim edilmiş olan fevkalâde tah- sisat lâyihasile şimdilik isteni-| len 83 milyon lira münhasıran muhtelif müdafaa hizmetlerine| ait bulunmaktadır. Adi bütçede milli müdafaa grupuna ayrılan tahsisat yekünu 78 milyon li-| radır. 83 milyon liralık fevka- lâde tahsisatla birlikte 161 mil- yon firaya baliğ olacaktır. Şu- Tasını derhal arzec anın senelik hakil tiyaç miktarı umumi vaziyet inkişafı tarzına ve bununla mü- vazi olarak alınması lüzumlu görülecek tedbirlerin şümul ve ehemmiyeti derecesine bağlıdır. Nitekim 1940 mali vılında mil- N müdafaaya verilen fevkalâde tahsisatın vı li sene bidayetinde milyon miktarında olduğu halde sene içinde yeniden alman tedbirle- rin neticesi olarak bu rakam 302.5 milyon liraya baliğ — ol- muştur ki bu miktar devlet inin umumi vekünundan 34 milyon lira fazla bulunmak-| tadır. | Milli Piyango hasılatı | Millt Piyango idaresinin elde! iği safi hasılât olarak mali yıl içinde hava bütçesine tah: sat kaydedilen 2.620.000 küsür lira bu rakam dahil olmadığı gibi icaplardan doğan| ihtiyaçlara sarfedilmek üzere, hizmetin ifasile alâkadar olan jandarma, gümrük ve orman çelerile maske — itmalâtı, yolç| askeri iskeleler inşaatı gibi iş ler için nafia ve diğer daireler bütçelerine konulmuş olan tah-t sisat da-bunun ,haricindedir. Ar m-bu rakamlar bir türaf- tan memleketin sulh ve emni - yetine verdiğimiz ehemmiyetin derecesini göstermekle beraber, diğer taraftan da $ a: dar aldığımız em rinin istilram ett kârlğn vüs'atini tebarüz et- tirmektedir. Adi bütçe içini temini mümkün olmıyan bu ih- tiyaçlar için fevkalâde karsılık: | lar bulmak zarureti meydanda-| dır. Geçen seneki marıuzatım a-| rasında, muayyen bir programa bağlı işler icin 1936 — yılından beri muhtelif kanunlarla veri -| len fevkalâde tahsisatın ve kar gılıklarının tahlilini yapmıştım Bu programa dahil işlerden doğrudan doğruya milli mü faa ihtiyaçları haricinde kâalan- ların tamamen adi bütceye alın- m olm dolayısile bugüne kadar verilen fevkalâde tah: satın son waziyetini hir kere daha gözden geçirmeği faydalı m ki mil- ih buluyorum. Umumi Masraf 1934 ve 1935 senelerinde sar- fana mezuniyet vermiş olduğu- nuz 14.180.000 lira ile son tas- vib buyurulan kahunla kabul buyurduğunuz 8 müyon lira da- hil olarak bugüne kadar verilen fevkalâde — tahsisatm — umumi yekünu 512.216.000 Hraya ba- 'Bu miktarın muhtelif hizmet ler arasında süreti tevzii — şu-| dur: | 368.237.000 lira milli müda - faaya taallük eden — muhtelif hizmetlere. 68.992.000 lira demiryollar inşaat masraflarına. 23.604.000 lira muhtelif na- fia ve imar işlerine 25.150.000 lira maadin ve sanayi tesisatile münakalât gibi iktısadi ve ticari ihtiyaçlara, 13.390.000 lira sıhhat ve iç- timai muavenetlerine. 5.123.000 lira maarif hizmet- lerine. 2.730.000 lira zirat mevzulara Yekün 512.216.000 Bu rakamların tetkik ve mu- kayesesi bize şu neticeyi verir ki şimdiye kadar alınan fevkalâ de tahsisatın yüzde 71.9 u mil. K müdafaa hizmetlerine, yüzde 13.45 i demiryolları inşaat mas raflarına, yüzde 5.6 sı diğer nafia ve imar işlerine, yüzde 490 1 iktısadi ihtiyaçlara baki- ye yüzde 4.1 i de sıhhat, m rif Ve ziraat mevzularına aittir.| | ğunu göstermektedir Merkez Bankasındaki altınlar| Bugün Merkez Bankası em - rinde mevcut altının mecmuu| kıymeti 119 milyon liradan iba-' ret olmasına göre tedavüldek umum evrakı nakdiyenin yüzde' 23.54 üne ve imparatorluk za- manından devredilip hususi bir tediye tarzına başlandığını de- min arzettiğim miktarım tenzi- linden sonra kalan Cümhuriyet devrinde çıkarılmış olan ba-| kiyenin de yüzde 32.33 üne te- kabül etmektedir ki emisyonu lzam eden içinde — bulundu. ğgumuz fevkalâde şeraite naza ran bu nisbetleri hattâ normal| telâkki etmek icap eder. | Masraf bütçesi ve bununla alâkadar — muhtelif — mevzular hakkındaki maruzatım — bund. ibarettir. Şimdi de sanayi, © din ve su işleri gibi mevzular hakkında biraz izahat verece - gim: Gerek iktısadi devlet teşek- külleri tarafından kurulmuş o- n, gerek hususi — tesebi mahsulü bulunan sanayi müe selerimizin i: âtında da değer inki görüln tür. Geyri müsaid bazı âl rin mevcut bulunmasına men bütün alâkadarların terdikleri umumi ga sinde bu isti lât gerek vasıf itibarile tir. Sınaf istihsalâtımızda gö len bu artısım, bugünkü fevkalâ | de ahval içinde n nleket vUırW di ve mali nizamının mahfu - | ziyeti bakımından müsbet tesir- leri bilhassa kayda de, ' Maden işleri Başta zere n artı: vaziyetlerimizin | | Sanayi işleri | | | | olmak ü en istihsalâtımızda da lr kaydedilmiştir. Döviz. başlıcalarını il eden Ergani ve Kuvar « san işletmelerimizde bir evvel- ki senenin altı bineküsür tonu-| na mukabil -1940 seneşinde 9 bin tora yakın bakır istihsal| edilmiştir. Ham istihsalâtımız müsait seyrini 1940 senesi-de dahi mu- aş kömüt Büyük su işlerine ait 31 mil! yon Hiralık kanuna müstenit beş senelik programa giren mey zaların halen taahhüde bağla k inşaatına gecilmis olan 24 milyon lirayı bulmuştur. Dünya vaziyetinin ihdas ettiği | Mmüşkül şeraite rağmen — imşaa tın, tabii seyri dahilinde inki -| şaf ettirilmesine azami su çalışılmaktadır. — Önümüzdeki seme de bu yoldaki mesaiye| program dahilinde 'devam edi - Jecektir. Varidat bütçesi 1941 mali bütçemizim vari -| dat kısmı 309.743.001 lira ola- rak tahmin edilmiştir. Masraf kısmına ait izahat arasında ar-| zettiğim gibi, hükümet tarafın-| dan yüksek Meelise takdim e-| dilmiş olan lâyihadaki tahmin 1940 yılının 8 aylık - tahsilât| rakamlarına isnat ettirilmiş idi. Bütçe encümeninde müzakere - si sırasında Nisan gayesi itiba- rile 11 ât Trakamla rı alınmış bulunduğundan en - çümende varidat muhammenatı bu rakamlara göre tetkik olu -| narak arzettiğim yeküna varıl- miştır. Geçen seneki maruza - tımda, Avrupa harbinin - tevlit| ği buhranın, gümrük vergi- lerimiz üzerindeki tesirini tah lil etmiş idima. Bu tesir 1940 ma | H yılında da mütczayit bir su-| rette devam etmiştir. Dahili vergilerimizin, beynel- milel buhranin tesirlerine mu- kavemet etmekle beraber 1940| yılı tahminlerini de aşmış ol- Ması, geçen sene kabul buyu - rulmuş olan fevkalâde zam ka: nununun gayesini tamamiyle| tahakkuk ettirdiğini ve memle- | ketin iktısadi falaiyet ve hare ketini de tazyik etmemiş oldu-| Biraz ev vel arzettiğim 3 milyon lira- hk farkın karşılığını teşkil et-| mek üzere yüksek Meclise tak-| düm edilmiş olan kanun lâyiha-| ile derpiş edilen zamlar sureti| umumiyede seneki ka -| temas sçen nuna giren mevzulara etmekle beraber bu sene ziraat ve hayvan mahsulâtile ihracat mevaddı fiyatlarında hasıl lan tereffü nazara alınarak bundan müzstefit vatan daşların da bu muvakkat feda kârlığa iştirak etmeleri müm kün görülmüş ve son senelerde vaziyetin müsaadesi nisbetinde tenzile tâbi tutulan - hayvanlar vergisile tuz resmine milli mü- dafaa vergisi mahi; rak bir miktar zam fhratat maddeleri Üüzerine de| SABA ayni mahiyette hafif bir resim konulması muvafık — görülmüş- tür. Hazine vaziyeti Memleketimizde ancak Cüm- huriyet devrine nasip olan ve| fevkalâde şerait altındı dahi hiç bir müşkülâta maruz kal - mayan muntazam — tediyatımız, hâazine vaziyetinin sağlamlığını göstereri en kuvvetli Aelildir. Dahili istikraz — tahvillerine ve hazine bonolarına olan rağ- bet eski devirlerde tahmin ve tasavvur edilemiyecek derece-| lere varmaktadır. S - Erzu-| rum istikrazının 5.5 milyon li- radan ibaret son tranşına hal- kımızın iştirak nisbetinin yük - sekliği bunun bariz bir delilini bi kâr temin ve tevzi Şekilde bilânçolarım kap bulunmaktadırlar. Umumi ma- hiyette olarak elde edilen bu ne- | ticelerde Cümhuriyet idaresi- | nin iktısadi sahada yüksek di- rektiflerinizle aldığı tedbirlerin birinci ede Müessir oldu- ğuna e yoktur. İçinde bulundı muz fevka- 15 tlara rağmen mevdu- at iyeti memnuniyete şayan denebilecek bir haldedir. Dün- ya siyasi. buhranımn mevduat miktarı üzerinde de zaman za man kendini göstermekten hali kalmadığını ve 1988 de 311 mil yon lirayı bulan mevduat mik tarının 1939 nihayetinde - 2 milyona'indiğini geçen sene ar- etmiştim. O tarihte yükselme- ğe meyyal olân ve mart 1940 da 298 milyonu bulan bu'm tar, siyasi vukuatâ tâbi olarak mayis ve haziran aylarında yeni den tenezzüle, hazirandan sonra tereffüe Başlamiş, 1940 taktim yılı nihayetinde 296, mart 1941 nihayetinde 312.5 milyon liraya Varmıştır. | Harbin Balkanlara sirayeti nisan ayı içinde de yeni bir çe- kiliş temayülünün başlamasına sebep ölmüştur ve hisan nihaye: tinde 298.8 milyona düştüğ Hülde 10 mâyıster 302.3 milypna gıkmıştır. * > Bütün bu hüreketleri arzet -| mekten maksadım *bir taraf- tan buhranlı zamanlarda — ban- | kalarımızın vukuatı karşılamak hususunda gösterdikleri kabi liyeti, diğer taraftan halkımı -| zın bankalara karşı - tamamen | yerinde olan emniyet ve itimadı | nın devamını tebarüz ettinneı(-î tir. Münhasıran * siyasi ahval te-| siriyle - vuku bulan-çekiliş ha- reketleri bu gibi zamanlarda ta- | bif telâkki edilebilecek hudu- | du hiç bir zaman geçmemiştir. | | Avrupada çıkan ve birkaç ay| sonra ikinci yılını tamamltya-| r ve inki-| ehemmiyeti | ik siyasi buhran mü- vacehesinde mevcudiyet ve is tiklâtlerinin müdafaa ve mu h için bütün mifletlerin ihtiyarına — mecbur - kaldıkları | fedakârlıkların azameti teem mül edilir ve bu arada harp ve sahasının hudutlarımıza intikal | ettiği düşünülürse aldığımız mü dafaa tedbir ve tertiplerinin is- tilzam etiği mtali külfetlerin genişliği ve tamamen yerinde olduğu tezahür eder. | 1940 bütçe tahminleri karan-| lik ve çok kararsız bir devrede yüksek tasdikinize iktiran et İ Mmiş ve hükümetçe tatbik mev - kinie konulmuştu. Maruzatım- dan anlaşıldığı üzere bütçe mu- | vaffakiyetle tatbik olunmuş Ve bütün müdafaa ihtiyaçlarımız adi ve fevkalâde menbalardan | elde ettiğimiz karşılıklara te - min olunarak tediye — intizamı, | hazine itibarı tamamen muha-| a edilmiştir. Bu seneki büt -| mizin gerek tanzimi gerek| bütçe encümeninde tetkiki ayni gart ve hâdiselerin içinde ol -| muş ve bu vaziyet ihtiyaçları a| mızı geçen seneye nazaran daha sek rakamlarla y şılamak iztırarını doğurmuştur. İşte bu ciddi seboplerdir ki vatandaşla- rin yer mükellefiyetlerini muvakkat bir devre icin biraz artırmak mecburiyetinde kal -| miş bulmuyoruz. | Yüksek — huzurunuza 1941 mali yıla ni surette gelen bütçesinin ve ay- göstereceğiniz yakın alâka v iz ir şadlarla ihtiyaca en uygun bir şekil alacağından ve bu sayede azami derecede muvaffakiyetle tatbik oluracağından emin bu lunduğumu arzederek — sözüme nihayet veriyorum. | bildiriyor: GONM DUEMEI N € K3 N HABERL | PU K A TU e ( Yunan Kralı bir be- Almanya Ame- yanname neşrelli (Baş tarafı 1 inci sayfada) Sizleri bekleyen şeref büyük- tür. Çünkü sizler Yunan mille- tinin son şanlı seddisiniz. Öyle ile bir sed ki Allahın yardımı yılılmıyacaktır. Bütün düny daki bütün Yunanlılar, nazarla- rını, itimatla ve — hayranlıkla sizlerin üzerinize çevirmiştir. ,, Muharebe taisilâta Londra, 26 (aa.) — Reuter ajansının salâhiyetli kaynak W lardan öğrendiğine göre Girid- deki muharebelerde birkaç yüz Alman esir edilmiştir. Dünkü pazar günü Giridde umumiyet itibariyle daha — sü- künetle geçmiştir. Fakat bu, Almanlarım son sözlerini söyle- miş olduklarını tazammun et- mez. Ve bu gün muharebeler geçen haftaki derecede şiddetli olabilir. | Düşmanın Kandiya ve Reti-| mo mıntakalarında bir miktar askeri vardır. Fakat Malemede | olduğu gibi bu mıntakalarda | are meydanma malik değil | Bazı haberlere göre düşman tayyareleri tanklar getirmiş - | lerdir. Maamafih bu tankların İngi kıtaları ile temasa gek diğine dair henüz kat'i malü -| mat yoktur. Almanların Kandiya ve Reti- moya yaptıkları şiddetli akın- larda bizzat kendi kıtalarım pi- | ke bombardıman etmi şoldukları zannediliyor. Çünkü yanlışlıkla İngiliz kuvvetlerine yiyecek at- | mışlardır. İlk paraşütçüler nasıl indiler? Kahire, 26 (axa.) — Reuter: Yunanistandaki İngiliz askeri heyeti şefi general Heşinood ve Yunanistandaki İngiliz ataşe-| militeri Albay Blunt, Giridin | istilâsı ve Yunan krah ile Yu- nan başvekilinin ve İngiliz el çiliği erkânının Giridden mü tarakatlarındaki sergüzeştlerin anlatmaktadır. General Hey-| wood ile albay Bliuni, — Yunan | kralı ve refakatindeki — zevata | muhafızlık vazifesi görmüşler- dir . General Heywood, pazar günü Kaharede yaplığı ” beyanatta ez-| cümle demiştir ki: | — 20 Mayıs Sabahı çok er-| ken şiddetli Bombardımanlar ol müuş ve sabhahın saat sekizinde | paraşütçüler inmeğe başlamış- ftar. Para şütçülerin kütle ha- | linde Hanyanın cenubu garbi mıntakasına inmekte oldukları- nı gördüm. Cennba ve cenubu | garbiye paraşütçüler ve ayni za manda nakliye tayyareleri ini- | yorlardı. Paraşütçüler Hanya-| Hin şimaline de inmişler ve Ma- lemede yere inmeğe teşebbüs et mişlerdir. Paraşütçülerin inişi, | dört saat- devam eylemiştir. Pa- | raşütçüler, şehri ve ağaçlıkları mitralyöz ateşine tutmuşlardır, | Paraşütçülerin yere indiği her | yerde çarpışamlar vukua gel - | Miştir. Şehirlerin bombardınranı Londra, 26 (a.a.) — Reute-| rin Kahiredeki hususf mauhabiri | Alman tayyarelerinin Cumar tesi günkü kitlevi bombardı * marmı, Giridin esas gebri olan Kandiyeyi duman tüten bir ha- rabe yığını haline getirmiş ve vaktiyle bir Venedik edebiyat | merkezi olan Resmovu da ha- rap etmiştir. Bütün a( dıkları gibi süratle alamadıkda-| rından mütehevvir bir hale ge len Almanların bu kızgınlıklı omatik bir surette ik. metgâhları yıkarak sivil halk tan çıkarmağa kalktıkları aşi kârdır. Bombardıman, Alman - ların Kandiye ve Resmodaki vzilerini — tatmıyacaklarınn şvılmasından — biraz sonra başlamış ve buralarda — İngiliz kıtalarmın — bunulnduğu, — geniş mikyasta tahripler vapmak için Almanlara bahane teşkil et - miştir. ea ümli Bursa yardım | severler cemiyeti toplantısı Basra, 26 (a.a.) — Yardım nler cemiyetlerinin £ si dün halkevinde b i ve halk sev rsa gubi larimızın, pa: suplarımıin — iştirakile — açılmış ve halkevi reisinin nutkunu ta- kiben Bayan Mukbile £ nın başkanlığında t idare heyeti derhal faaliyete ba ıştır. Gene bu toplantı vesilesiyle hastabakıcılık kursunu bitirmiş olan bayanların da diplomaları | tevzi edilmistir - » ZON rikayi tehdit ediyor (Baş tanafı 1 inci sayfada) görülen diğer bütün Atlantik | topraklarmı himaye etmek üze- re işgal etmek, 4 — Mihverin — Amerikadaki bütün kıymetlerine vaz'ıyet et mek. 5 — Bütün Mihver memle - ketleri ile diplomatik münase - betleri keserek bunların casus ve propagandacılarından kur -| tulmak. 6 — Amerikan donanmasını, İngiltereye — gönderilen harp| mesi — vesair — maddeleri nakleden vapurların himayesin- | de kullanmak, 7 — Bitaraf kalacaklarını ü- Mit ettiğimiz memleketlere yar- dim etmek gibi gülünç ve ne- ticesiz siyasete nihayet vere- rek bu plânı yalnız Mihvere hasım olduklarını — isbat eden memleketlere tahsis etmek. 8 — Şüphbeli bitaraflara yar- dum siyasetinden büyük nisbet - ul olan faşist taraftarı yahudui aleyhtarı bütün me- | urları nezaretlerden — çıkar - 9 — Dünyaya yayılan faşist andasına mukabil — bir pr propaganda ile gedik açmak ve demokrasiler hakkında herkesi tenvir ederek naziler tarafından yayılan yalanları temizlemek. y Alman amiralinin tehdidi | Berlin, 26 (aa.) — Alman donanması kumandamı — amiral Pedar dün Amerikan — gazete muharrirlerine beyanatta bu hınarak Amerika tarafından vapur kafilelerine refakat usu - lü kabul edildiği takdirde bu -| nun bir harp hareketi ve Alman yaya K bir. teca-| vüz teşi e tir. | Diğer taraftan Domei âjansı mn muhabirine de Heyanatta| bulunam amirat demistir ki: İngiliz donarmması Tehine ve Almarmyaya karsı Âmerika- hlar tarafından devriye faali -| yeti gösterilmesine-- Almanya -| Bun ve seyirci kalmasını kimse | “bekleyemez. ğ ’ Resmi harp) tebliğleri (Baş tarafı 1 inci sayfada) | silâhları - iğtinam olunmuştur İtalyan ve Alman Layyareleri Tobruk limanında bulunan dü: man gemilerini pike usulü ile bombardıman etmişlerdir. Ce- | man 11 bin ton hacminde dört vapur batırılmıştır. Bir kruva-| zöre de isabet vuku bularak a: fır sürette hasara uğratmış - tır. İtalyan hava teşekkülleri Gi- rid adâsının askeri hedeflerini | mükerreren bombardıman et- mişler ve mitralyöz ateşine tut muşlardı Şarlk da Gala ve Sida- mo muntal ında İi Omo nehrinin sol sahilin: vaffakiyetle muharebek mışlardır. İngiliz Resmi Tebliği Kahire, 26 (a.a.) — Orlaşark İngiliz umumi karargâlunın tebliği Giridde Kandiya ve Resmoda vaziyette hiçbir değişiklik yok. tur. Maleme — mintakasında — Al - manlar havadan nakledilen mu- azzam takviyelerin gelmesi üze- arımız ap- rine şiddetli bir hava bombar- dimanının — himayesi — altında Hanyanın garbındaki kıtaları mıza karşı şiddetli bir taarruzda bulunmuşlardır. Düşman ağı: zayiata uğramış olmalkla bera ber mevzilerimize girmiştir. Ye- ni Zelânda kuvvetleri mukabil tanı lerdir. Şiddetli bir muharebe devam etmekte dir. Libyada; 'Tobrukta kaydedile cek mühim bir şey yoktur. Sok lum mmtakasında şiddetli dev. riye hareketleri devam etmek' dir. Mıntakada topçu: lyette bulunmuştur. . komutanı 101 inci ral B: Bu mıntak muharebeler neticesinc yi taflam b cari Bir hezime- tin tarihçesi (Baş tarafı 1 İnol sayfada) emrine vermek suretiyle, k. diliklerinden iade emg:' y Frausız kumandanlığı, Belçi: kalıların iade ettikleri. 60 e fırkayı (Yser) kanalına yerleş. mek üzere o tarafa sevketti. General (Blanchard) in sa« bahleyin çektiği telgraf gene- ral (Georges) in eline o günün ancak akşam üzeri saat 18.15 te deydi ve bu süret- le general Weygand ve general (Georges) Belçika kuvvetleri- nin teslim olmak üzere bulum- duklarım ancak 27 mayıs gü- nü akşam üzeri haber almış ol- dular. Halbuki o gün general Weygand Belçika umumi karar- gâhında Fransız ordusunun mü- messili bulunan general (Cham- Pon) a şu emirnameyi yazmış- , “Belçika ordusunun mukave. Teti düşmanı (Ypres - Thielt) hattından geçirmiyecek, hattâ Almanları (Lys) üzerine ata- bilmek için Belçikahlar büyül bir gayret ve şiddetle taarruz & deceklerdir.,, Birbirlerinden haberleri olmayan kumandanlar ülüyor ki, Belçikalılar tes- lim olmayı düşünürlerken müt- tefikler onlardan hizmet bek- leyecek kadar müttefik kuvvet- ler birbirinin vaziyetinden ha- berdar bulunmıyorlardı. Diğer taraftan (Weygand) İngiliz ordusundan 26 mayısta yapacağı —mukabil taarruzun bir an evvel yapılmasını bekli- yor ve İngiliz kumandamına: “General (Weygand) vaziye- tin müstesna vahametini nazarı dikkate alarak Lord (Gort) tan mukabil taarruzun bir an evvel yapılmasını israrla rica eder.,, diyordu. General (Weygand) 27 ma- yıs günü öğleden sonra Belçi- kalıların düşmandan mütareke istediklerini yahut istemek üze- re bulunduklarım haber alınca İngiliz bahriye nezareti vasıta - siyle (Dunkerk) mantakası ku- | mandanı amiral (Abrial) a ve general (Blanchard) a müra- caat ederek Belçika ordusiyle münasebetlerini kesmelerini em- retti. Bu emirnamenin resmi metni aynen şudur: “Fransa ve Büyük Britanya hükümetleri baş kumsandanları Lerd (Gort) a ve general (Blanchard) a Belçika ordusi- le münasebetlerini kesip san- caklarının şerefini yalnız baş- larına müdafaa emrini vermek hususunda — tamamiyle muta- bık kalmışlardır.,, Bu suretle Holandalılardan | sonra Belçikalılar da düşmana teslimi silâh ediyorlar ve Alman taarruzları karşısında Fransız- ilizleri yalnız bırakı - (Arkası var) RAARARANDADA lark muhasamatı son safhada (Baş tarafı 1 inci sayfada) tirmektedir. Londra salâhiyettar mahfil lerine göre, bir çok nazırlar aileleri ile birlikte Irakı terket- mişlerdir. Almanlardan - hakiki bir yardım görmek ümidi kay- bolmuştur. Raşit Ali taraftar- ları teşebbüslerinin arap âle - minde hattâ bizzat Irakta tas- vip edilmediğinin her gün yeni bir delilini gürüyorlar. Lond- rada bu hüdiselerden alelâcele neticeler çıkarılmamakla bera- ber Raşit Alinin Alman telkini ile mülâhazasızsa - başladığı fe- lâketli hareketin yıkılmak ü- zere bulunduğuna hükmetmek lâmım gelir . Malüm olduğu re Naib Abdullah, Irak topraklarmda- dır. Ve zamam geldiği vakit bir hükümet kurmak üzere ted- birler almaktadır . vararri ao eĞi Eski avukatlar hakkında açılan bir dava Evvelce baroya mensup iken muhtelif sebeplerle ayrılmış o- lan 12 kadar şahsın elân tele- fon kataloglarında avukat ola- rak isimleri geçtiğincen hakla- rında dava açılmış ve dördüncü asliyede dün müddelumumi wu- avini bunlardan bir kısmının tecziyesini ve bir kısmının da berastini istemiştir. Duruşma başka bir güne emti mıntakasında, İngi - dası al - abeş vatanpers i Gibbinin garp kenarında mevzi almıs olan İ- anlara taarruz etmektedir. Nalluja ve Basrade üvvetli kıtaları şim
