27 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

N TAN İSTANBUL, Ankara Caddesi 102 ——— TELGRAF: TAN, TELEFON: 24310, 24318, 24319 ŞÖM REK GN TLTINCI YIL — No. 2073 EcV-İ ISTANBUL 5 . .KURUŞ Bütçe Müzake resi Başladı. TAN GÜNLÜK SİYASİI HALK GAZETESİ aliye Vekili, Yeni Yıl u tçesinin Esaslarına -Dair Izahat Verdi -N M f VA illi Müdafaa İçin Ayrılan Tahsisatın' Yekünu 167 Milyon Lirayı Bu'l'acaktırji BAŞVEKİLİN MECLİSTEKİ BEYANATI —o—- R. Saydam, Muhtelif Hatiplerin Suallerine Cevaplar Verdi Ankara, 26 (A.A.) — Büyük Millet Meclisinin bugünkü top - lantısında bütçe heyeti Uumumi - yesi üzerinde ileri sürülmüş olan mütalâalara karşılık olarak baş- vekil Dr. Refik Saydam aşağıda- ki beyanatta bulunmuştur 3 “Arkadaşlar, müsaade buyurur sanız burada söz söyliyen arka - daşların vekâletlere taallük eden mütalâalarına vekil arkadaşlarım icap ettiği gibi cevap ve izahat verirler, Ben, Umumi meseleler üzerinre burada arkadaşlarımızdan bazı - larının temas buyurdukları nok - talara cevap arzedeceğim. ) Sayın arkadaşımız, müstakil grup reisi Rânâ Tarhan, geçen sene burada mevzubahsolan ma - aş ve ücret meselesine temas bu- yurdular. Geçen sene size söz ver miştim. Ücret meselesi üzerinde çalışacağımı söylemiştim. Çalış - tım arkadaşlar, bu mesele üzerin de Maliye Vekâleti müsteşarının Tiyaseti altında Vekâletlerin alâ P kadar memurlarından müteşekkil bir komisyon teşkil ettik. Ucretli memuriyetlerin kaldırılması ve maaşlı memuriyetlerin kadroları nın keyfiyet üzerindeki tayin için üuğraşmıya başladık. Birinci kıs - mı bitirdiler. Yeni ücretli memu « Başvekil Dr. Refik Saydam ve Maliye Vekili Fuat Ağralı Millet Meclisinde müzaketcleri takin edarleri M B . ge İ aliye Vekilinin Beyanatı Adi Bütçe Haricinde Kalan Bütün Varidat Menbaları, Münhasıran Milli Müdafaa İhtiyaçlarına Karşılık. Tutulmuştur Ankara, 26 (A.A.) — Maliye Vekili Fuat Ağralı, 1941 mali yılı bütçesinin müzakeresine başlanılması münasebetiyle, bugün B. M. Meclisinde aşağıdaki beyanatta bulunmüuştur: “Sayın arkadaşlarım, Bütçe encümeninin dikkatli tahlilinden geçen 1941 mali yılı muvazenei umumiye kanun lâyihası yüksek tetkik ve tasvibinize arzedilmiş bulunuyor. Avrupada başlıyan harbin tev- Yiyetlerin kaldırılması meselesin de umum y/vekâletler mutabık kaldı. - Kadrolar — meselesinde Uzun çalışmalar oldu, henüz neticelenmemiştir. Maamafih ar- kadaşıma temin ederim ki, çalış - malarını takip ediyorum. Masrafı — azaltma meselesini mevzuu bahsettiler. Arkadaşla - Tım biliyorlar ki ,devletin bugün kat'i ihtiyacı olmıyan işler için bir masraf yaptırmamağa elimiz den geldiği kadar çalışıyoruz. Bil hassa inşaat işlerinde ve diğer bir takım işlerde, bunlar için be- hemhal Başvekâletin müsaadesi- nin alınmasını esas ittihaz ettik, Meselâ ziraat vekâletinin aygır depolarının inşaatı işi dahi Başve kâlete kadar, bütün teferrüatiyle gelir ve benden müsaade alır, gi- der, Eğer bunun yapılmasına l",' zum varsa ve kani olursam mü- saadeyi veririm ,olmazsam ver- mem. Bunun gibi diğer bircok meseleler vardır ki, bunlardan ba zılarına Rânâ Tarhan arkad_ıısı . mız temas ettiler. fera heyızl.ı_bu- na dair tedbirler alsın dediler. Bunlar üzerinde tedbirler al - mak için çalışıyoruz. Mübtyaa meseleleri Mübayaatın birleştirilmesi me selesi, geçen sene de mevzuu bahsoldu. Hemen hemen gayri mümkün gibi görünen bir kısım mevadı gıdaiye meselesini bir el- den mübayaatı işini ele aldık. Ordunun ve halkın ihtiyaçcatcin | mevadı giıdaiyenin bi : î lit ettiği vaziyet dolayısiyle bir taraftan bazı vergilerimizde hâsıl olan tenakusa, diğer taraftan Milli Müdafaa masraflarındaki ehemmiyetli tezayüde, geçen se- ne de işaret etmiştim. O zaman - danberi harbin sahası tedricen genişlemiş ve gösterdiği yeni ye- ni inkişafların tesiri bilhassa Mil li Müdafaa ihtiyaçları bakımın - dan, gün geçtikçe daha büyük ol- muştur. Masraf bütçesinin tahlili sırasında buna dair etraflı izahat Filistin' deki Fransız Konsolosları —- Memleketi Terk İçin Emir Aldılar Kudüs, 26 (A. A.) — Fransa- nın Hayfa ve Yafa konsoloslukla- rı ile Kudüs başkonsolosluğu ka- pılarını kapamak emrini alnqıslar— dır. Konsoloslar en kısa bir za- manda memleketi terkedecekler- dir. * Londra, 26 (A. A.) — Haberl - lındığına göre Suriyedeki İngiliz başkonsolosu Beyruttan ayrılmış- tır. Diğer bütün İngiliz konsolos- luk memurları da iki üç güne kadar hareket edeceklerdir. Albay Collet Fransız tabüyetinden çıkarıldı Vochy, 26 (A. A.) — İngiliz kıtalarına iltihak etmek üzere Seriaya geçen ve kumanda ettiği Cerkes kıtalarını da birlikte sü- rüklemiye tesebbüs eden Albay Philibert Collet Fransız tâbiiye- inden iskat edilmiştir. (Devamı: Sa. 5, Süi. 7) vereceğim. Şimdilik yalnız şura - sını arzedeyim ki, 1940 mali yılın da gerek adi bütçeden, gerek fev kalâde menabiden Milli Müda - faa Vekâletine verilen tahsisatın mecmuu, devlet bütçösinin Umu- mi yekünunu mühim nisbette ge- çen bir miktara baliğ olmakta - dır. Milli Müdafaa tedbirlerimizi, siyasi vaziyetin her türlü inkişaf larını karşılamıya müsait bir hal de devam ettirebilmek üzere ö - nümüzdeki sene için fevkalâde menabii tamamen bu ihtiyaçlara tahsis etmeyi daha faydalı gör - dük. Bu sebeple ötedenberi fev- kalâde tahsisatla. idare olunan bütün diğer hizmetler adi bütçe- ye alınmış ve tafsilâtını aşağıda arzedeceğim zaruri bazı zamlarla birlikte 1941 bütçesi yekünu “309.734.307,, lira olarak tesbit olunmuştur. Cümhuriyet devri maliyesinin ana prensibine sadık kalarak hu- (Devamı: Sa, 5, Sü. 1) Alman Korsan Gemileri İle Sıkı Mücadele —— Japon Vapurlarının Şüpheli Faaliyeti de Önlenecek Nevyork, 26 (A, A.) — “Uni- ted Press” in bildirdiğine göre Los Angelos'daki İngiliz konsolo- su Japon Balina av gemileri ile petrol gemilerinin her türlü faa- liyetine mani olacağını, çünkü bunların İngiliz nizamlarına ri- ayet etmediklerini vapur kirala- yan bütün kumpanyalara ve şa- hıslara bildirmiştir. Konsolos bu hususta izahat vermekten imtina etmiştir. *“United Press” cenubi Atlan- tikte ve Hint denizinde Alman korsan gemilerine mayi mahruk veren Japon baline av gemileri i- le petrol vapurlarının şüpheli fa. aliyetine karşı İngilterenin ted- birlar alacağına dair son zaman- larda sık sık haberler çıkmış ol. duğunu ilâve etmektedir, Pasifikte, İngiltere ile Amerika arasında işbirliği " Tokyo; 26 (A, A.) — “Misako Şimbun” gazetesinin Şanghay mu habirine göre, İngiliz Liverpool kruvazörü Cuma günü Manillâ civarındaki Amerikan deniz üssü olan Caviteye gelerek mayi mah ruk almıya başlamıştır. Mezkür gazete bunun Alman korsanlarına karşı koymak üzere Pasifikte daha sıkı bir İngiliz - Amerika isbirliğine delâlet ettiği. ni ilâve etmektedir, Mühim bir vapur kafilesi İngiltereye vardı Londra, 26 (A. A.) — Harbin 50 vapurdan mürekkep en mü- him vapur kafilesi 25 milyon İn- giliz lirası kiıymetindeki hamule- sini çıkarmıştır. Bu hamuleler emniyet içinde memlekete dağıtı! mıştır. İrak Harbiye Nazırı Ankaraya Geldi Ankara, 26 (TAN) — Irak Har- biye Nazırı Naci Şevket, Toros Ekspresiyle Ankaraya gelmiştir. Ailesiyle beraber Irak sefaretha- nesinde ikamet etmektedir. — Muğlada Zelzele Devam Ediyor Muğla, 26 (A. A.) — Dün öğ- leden bugün saat 11 e kadar bu- rada ikisi şiddetli olmak üzere on yer sarsıntısı olmuştur. Merkez- de tesbit edildiğine göre 127 ev oturulmiyacak derecede harap, 128 ev de hasar auğramıştır. Köy lerde de mühim hasar olduğu an- laşılıyor. Halk kâmilen dışarda- dır. B. HARAÇÇI KARDEŞLE Limited Şirketi BOL ÇEŞİT ve YENİ STİL M O B BZ Te l Almak veya görmek istiyenler; salonlarımı bir defa gezmekle tatmin edilirler, İstanbul, Fincancılar, Rızapaşa yokuşu No, 59/61/63, Telefon: 22060 Bilhassa sahil müdafaasında mühim rol oynıyan Ingiliz hücumbo tlarından birkaçı seyir healinde Almanlara Göre İngiliz Zayiatı Girit Açıklarında Donanmaya Karşı Yapılan Harekâtta — 11 Kruvazörle 8 Destroyer Batırılmış Berlin 26 (A.A.) — Alman or - duları başkumandanlığının tebli - ü: Girit muharebesinde Alman hava küvvetleri Akdeniz Ingiliz filosuna karşı fevkalâde muvaf- fakıyetler elde etmiştir. Alman hava kuvvetleri 20 mayıstanberi düşmanın 7 harp veya hava dâfi kruvazörünü, 8 destroyerini, bir denizaltısını ve 5 hücumbotunu batırmışlardır. Başkaca, tam bir bomba isabetiyle bir saffıharp gemisi ve müteaddit kruvazör ve destroyer ciddi hasara uğratıl - mıştır. (Devamı: Sa, 4, Sü. 5 te) Bir İhtar Kafileler Bir Harp Almanya, Sistemini * Hareketi Sayacak Amiral Raeder Berlin, 26 (A.A.) — Alman do nanması kumandanı amiral Ra - eder dün Amerikan gazete mu - harrirlerine beyanatta buluna - rak, Amerika tarafından vapur kafilelerine refakat usulü kabul edildiği takdirde bunun bir harp hareketi ve Almanyaya karşı tah riksiz bir tecavüz teşkil edeceği- ni söylemiştir. Diğer taraftan Domei Ajansının muhabirine de beyanatta bulu - nan amiral demiştir ki: *“İngiliz donanması lehine ve Almanyaya karşı Amerikalılar tarafından devriye faaliyeti gös- terilmesine Almanyanın — lâkayt ve seyirci kalmasını kimse bek- liyemez., & & Girit Harbi Kandiya ve Resmo Harap Oldu Almanlaînl'îanya'nın Garbındaki İngiliz Mevzilerine Girdi Çetin Bir Muharebe Devam Ediyor Kahire, 26 (A.A.) — “Tebliğ” Giritte Kandiya ve Resmoda va - ziyette hiçbir değişiklik yoktur. Maleme mıntakasında Alman - lar havadan nakledilen muazzam takviyelerin gelmesi üzerine şid detli bir hava bombardımanının himayesi altında Hanyanın gar - bindeki kıtalarımıza karşı şiddet li bir taarruzda bulunmuşlardır. Düşman ağır zayiata uğramış ol- makla beraber mevzilerimize gir miştir. Yeni Zelanda kuvvetleri mukabil taarruza — geçmişlerdir. Şiddetli bir muharebe devam et- mektedir. Yeni sistem deniz plânörleri Nevyork, 26 (A.A.) — United Press'in yazdığına nazaran Al- manlar Giridi istilâ için yeni sis- temde deniz plânörleri kullan - maktadır. Bu plânörler tayyare- den sahil civarında ayrılmakta ve geceleyin de asker cıkarılma- sını mümkün kılmaktadır. (Devamı: Sa, 4, Sü, 4 te) Roosevelt Kararını Bildirecek Reisicüm_h:;un Bugün Söyliyeceği Nutka Ehemmiyet Veriliyor — Yapılan Tahminler Şu Merkezdedir — Kafileler Sisteminin Tatbik Edileceği ve Bitaraflık Kanununun İlgası Bildirilecek Nevyork, 26 (A.A.) — Gazete- lerin birçoğu Reisicümhur Roose- velt'in yarın (bugün) söylemesi sabırsızlıkla beklenilen nutku ü- zerinde “Hood,, safıharp zırhlısı hâdisesinin tesir yapacağı müta- lâasında bulunmaktadır. Şimdiye kadar Roosevelt'in ne söyleme- si müuhtemel olduğuna dair salâ- hiyetli kaynaklardan hiçbir şey ifşa edilmemiştir. Gazetelerin mütalâasına göre, Roosevelt, fevkalâde — vaziyetin mevcut olduğunu, Martinigue'in işgal edileceğini, gemi kafile sis- teminin tatbik olunacağını ve bitaraflık kanununun ilgasını i- lân edecektir. (Devamı: Sa. 4»Sü. 6 da) C GÜNLER GECERKEN ) Uçtu, Uçtu, Ne Uçtu? Yazan: Refik Halid Biziı.ıı çocukluğumuzda irili ufaklı, halka şeklinde yere dizi- Ş İı[ı rah.aiçacık oynadığımız bir oyun da bu idi. Fazla koş- tuk, gı!rglıu ettik, ev halkını bıktırdık mı “Elverir, derlerdi, şu o- daya girin de uslu uslu ya el el üstünde kimin eli var, yahut uçtu, :ıçtu oynayın!,, Biri hem söyler, hem de elini yukarı kaldırırdı: —Uçtu, uçtu, kuş uçtu!,, bütün eller kalkardı. — “Uçtu, uçtu, manda uçtu!,, dalgınlık ve yanlışlıkla bu sefer de yine elini kal- dıranın eline vurulur, ayrıca mandayı uçar sandığı için de o ço- cuk mezaka alınır, mahcup edilirdi, Bugün artık bu oyunun alaya gelecek tarafı pek kal ştır, Uçanlar yalnız kuşlarla kelebekler ve balonlarla uçurtmalar, yani kanatlı mahlüklarla hafif maddeler değildir. O kadar değildir ki, şimdi çocuk olsak ta bize: “— Uçtu, uçtu, fil uçtu!,, deseler elimi- zi büyük bir itimat ve sarsılmaz bir * ti ğ pek emin olarak pervasız kaldırabiliriz; itiraz eden olursa da şu cevabı veririz: — Tank ve top uçtuktan, havaya yükselip denizler aşarak tekrar yere konduktan sonra filin lâfı mı olur? Daha dün insanın nasıl uçtuğuna şaşıyorduk; alıştık. Bugün Ğ zırhlı harp arabalariyle koca koca topların gök yoluyla bir yerden başka yere uçurulmasına hayretteyiz; ona da alışacağız. Yarm, başlıyacaklar bir müteharrik Majino hattını bütün teçhizatiyle ve askeriyle havalardan dol harp bak dan düş arazi- sinin lüzumlu bir mevkiine indirivermiye... Tabiidir ki, şaşkınlı- ğımız uzun sürmiyecektir. Zira çok g d bir de bakacağı e meselâ Balear takım adalarını yerlerinden sökmüşler, gökte uçur- duktan sonra getirip Cebelitarık boğ ağzına tık şİ Uçtü, uçtu, ne uçtu? Benim bildiğime göre, bu gidişle arz üzerinde uçmaz ve uçurulmaz hiçbir ması asıl lâzım gelen harp ilâhının kafasından başka! y kalmıyacaktır... Uçurul- $