27 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

is TELE Ev TANBUL, Ankara Caddesi 102 GRAF; TAN, ISTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 TLTINCI YIL — No. 2073 u tçe M 5 KURUŞ TA Nİ üzakeresi Başladı aliye Vekili, Yeni Yıl Bütçesinin Esaslarına | Dair İzahat Verdi Ça dafaa Için Ayrılan Tahsisatın Yekünu 767 Milyon Lirayı Bulacaktır (Milli Mü i p BAŞVEKİLİN MECLİSTEKİ BEYANATI R. Saydam, Muhtelif Hatiplerin Suallerine Cevaplar Verdi Ankara, 26 (A.A) — Büyük Millet Meclisinin bugünkü top - lantısında bütçe hey: i üzerinde ileri sürülmüş olan rşılık olarak baş- ydam aşağıda» ki beyanatta bulunmuştur “Arkadaşlar, müsaade buyurur sanız burada söz söyliyen arka - daşların vekâletlere taallük eden mütalâslarına vekil arkadaslarım icap ettiği gibi cevap ve izahat verirler, Ben, ümumi meseleler üzerinre burada arkadaşlarımızdan bazı - larının temas buyurdukları nok - talara cevap arzedöceğim. Sayın arkadaşımız, müstakil grup reisi Rânâ Tarhan, geçen sene burada mevzubahsolan ma - aş ve Ücret meselesine temas bu- yurdular. Geçen sene size söz ver miştim. Ücret meselesi üzerinde çalışacağımı söylemiştim. Çalış - tım arkadaşlar, bu mesele üzerin de Maliye Vekâleti müsteşarının riyaseti altında Vekâletlerin alâ - kadar memurlarından müteşekkil bir komisyon teşkil ettik. Ücretli memuriyetlerin kaldırılması ve maaşlı memuriyetlerin kadroları hın keyfiyet üzerindeki tayin için uğraşmıya başladık. Bil kıs - mı bitirdiler, Yeni ücretli memu riyetlerin kaldırılması meselesin de umum vekâletler mutabık kaldı. . Kadrolar (o meselesinde Uzun çalışmalar oldu, henüz neticelenmemiştir. Maamafih ar- kadaşıma temin ederim ki, çalış - malarını takip ediyorum. Masrafı (oazaltma meselesini mevzuu bahsettiler, Arkadaşla - rım biliyorlar ki devletin bugün kat'i ihtiyacı olmıyan işler bir masraf yaptırmamağa elimiz den geldiği kadar çalı ruz. Bil hassa inşaat işlerinde ve diğer bir takım işlerde, bunlar için be- hemhal Başvekâletin müsaadesi- nin alınmasım esas ittihaz ettik. Meselâ ziraat vekâletinin aygır depolarının inşaatı işi dahi Basve kölete kadar, bütün teferi gelir ve benden mi de der. Eğer bunun zum varsa ve kaâl saadeyi veririm mem. Bunun gibi di vardır ki, bunlardan i Tarhan srkad mız temas ettiler, Zora heyeti bu pa dair tedbirler alsın dediler. Bunlar üzerinde tedbirler al - mak için çalışıyoruz. Mübyaa meseleleri şmeselel Mübayaatın birleştirilmesi me| selesi, geçen sene de mevzüu bahsoldu. Hemen hemen gayri mümkün gibi görünen bir kısım mevadı gdaiye meselesini bir el den mübayastı işini ele aldık. Ordunun ve halkın ihtiy in mevadı gşdaiyenin ii ii Başvekil Dr. Refik Saydam ve Meclisinde müzakereleri “Sayın arkadaşlarım, arzedilmiş bulunuyor. Filistin'deki Fransız Konsolosları v5 Memleketi Terk İçin Emir Aldılar Kudüs, 26 (A, A) — Fransa- nin Hayfa ve Yafâ konsoloslukla- rı ile Kudüs başkonsolesluğu ka- pılayını kapamak emrini almişlir. dır. Konsoloslar en kısa bir 7a- manda memleketi terkedecekler- dir. * Londra, 26 (A. A.) — Haber &- lındığına göre Suriyedeki İngiliz İ tır. Diğer bütün İngiliz konsolos: İluk memurları da iki üç güne kadar hereket edeceklerdir. Albay Collet Fransız tabüyetinden çıkarıldı Vochy, 26 (A. A) — İnetliz kıtslarına iltihak etmek üzere Seriaya geçen ve kumanda etti; Cerkes kıtalarını da birlikte sü rüklemiye tesebbüs eden Albay Philibert Collet Fransız tâbiiye- İfpden iskat edilmiştir. (Devamı: Sa, 5, Sik, 7) İ baskonsolosu Beyruttan ayrılmış: | Maliye Vekili Fuaf Ağralı Milet takip ederlerken Maliye Vekilinin Beyanatı Adi Bütçe Haricinde Kalan Bütün Varidat| Menbaları, Münhasıran Milli Müdafaa İhtiyaçlarına Karşılık Tutulmuştur Ankara, 26 (A.A) — Maliye Vekili Fuat Ağralı bütçesinin müzakeresine başlanılması münasebetiy Meclisinde aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: 1941 mali yılı buğün B.M. Bütçe encümeninin dikkatli tahlilinden geçen 1041 mali yılı muvazenci umumiye kanun lâyihası yüksek tetkik ve tasvibinize Avrupada başlıyan harbin tev- lit ettiği vaziyet dolayısiyle bir taraflan bazı vergilerimizde hösil olan tenakusa, diğer taraftan Mili Müdafaa masraflarındaki ehemmiyetli tezayüde, geçen se- nede işaret etmiştim. O zaman -| danberi harbin sahası tedricen genişlemiş ve gösterdiği yeni ye- ni inkişafların tesiri bilhassa Mil ti Müdafaa ihtiyaçları bakımın - Gan, gün geçtikçe daha büyük ol- muştur. Masraf bütçesinin tahlili sırasında buna dair etraflı izahat vereceğim. Şimdilik yalnız şura - sını arzedeyim ki, 1940 mali yılın da gerek adi bütçeden, gerek fev kalâde menabiden Milli Müda - faa Vekâletine verilen tahsisatın mecmuu, devlet bütçesinin umu- mi yekünunu mühim nisbette ge- gen bir miktara baliğ olmakta - ir. Milli Müdafaa 1 tedbirlerimizi, İ siyasi vaziyetin ber türlü inkişaf | larını karşılamıya müsait bir hal de devam ettirebilmek üzere ö - nümüzdeki sene için fevkalâde İ menabii tamamen bu ihtiyaçlara İ tahsis etmeyi daha faydalı gör - İdük. Bu sebeple öledenberi fev- kalâde tahsisatla. idare olunan bütün diğer hizmetler adi bütçe- ye alınmış ve tafsilâtın aşağıda arzedeceğim zaruri bazı zamlarla birlikte 1941 bütçesi yekânu 309.734.307, lira olarak tesbit olunmuştur. Cümhuriyet devri maliy: ana prensibine sadık kalarak hu- (Devamı: Sa. 5, Sik. 1) Sıkı Mücadele Japon Vapurlarının Şüpheli Faaliyeti de Önlenecek Nevyork, 26 (A, A.) “Uni- ted Press” in bildirdiğine göre Los Angelos'daki İngiliz konsolo- su Japon Balina av gemileri ile petrol gemilerinin her türlü faa Miyetine mani olacağını, çünkü bunların İngiliz nizamlarına ri- ayet etmediklerini vapur kirala. yan bütün kumpanyalara ve $a- hıslara bildirmiştir. Konsolos bu hususta izahat vermekten imtina etmiştir. “Ünited Press” cenubi Atlan- tikte ve Hint denizinde Alman korsan gemilerine mayi mahruk veren Japon baline av gemileri i- ile petrol vapurlarının şüpheli fa. aliyetine karsı İngilterenin ted- birlar alacağına dair son zaman- larda sik sik haberler çıkmış ol. duğunu ilâve etmektedir. Pasifikte, İngiltere ile Amerika arasında işbirliği Tokyo; 26 (A, A.) — “Misako Simbun" gazetesinin Şanghay mu habirine göre, İngiliz Liverpool kruvazörü Cuma günü Manüllâ civarındaki Amerikan deniz üssü olan Caviteye gelerek mayi mah ruk almıya başlamıştır. Mezkür gazete bunun Alman İ korsanlarına karşı koymak üzere Amerika işbirliğine delâlet İ ni ilâve etmektedir. Mühim bir vapur kafilesi İngiltereye vardı İ Londra, 26 (A. A.) — Harbin 50 vapurdan mürekkep en mü- him vapur kafilesi 25 milyon İn- Ailiz lirası kıymetindeki hamule- sini çıkarmıstır. Bu hamuleler emniyet içinde memlekete dağıtıl maştır. İrak Harbiye Nazırı Ankaraya Geldi Ankara, 28 'TAN) — Irak Her. biye Nazırı Nasi Şevket, Toros Ekspresiyle Ankaraya gelmiştir Ailesiyle beraber Irak sefaretha- i nesinde ikamet etmektedir. | Muğlada Zelzele Devam Ediyor Muğla, 26 (A. A.) — leden buğün saat 11 e kadar bu- rada ikisi şiddetli olmak üzere on yer sarsıntısı olmuştur. Merkez- de tesbit edildiğine göre 127 ev oturulmıyacak derecede harap, 128 ev de hasar suğramıştır, Köy lerde de mühim hasar olduğu an- laşılıyor. Halk kâmilen dışarda” dır. Alman Korsan! Almanlara Gemileri İle | Göre İngiliz | İ Pasifikte daha sıkı bir İngiliz -| Dün öğ-| Bilhassa sahil müdafaasinda mühim rol oynıyan İngiliz hücumbo tlarndan birkaçı Zayiatı Girit o Açıklarında Donanmaya Karşı Yapılan Harekâtta || Garbındaki İngiliz —— 11 Kruvazörle 8 Destroyer Batırılmış Berlin 26 (A.A.) — Alman or - duları başkumandanlığının tebli - ği: Girit muharebesinde Alman hava kuvvetleri Akdeniz İngiliz filosuna karşı fevkalâde muvaf- fakıyetler elde etmiştir. Alman hava kuvvetleri 20 mayıstanberi düşman 7 harp veya hava dâfi kruvazörünü, 8 destroyerini, bir denizaltısını ve 5 hücüumbotunu batırmışlardır. Başkaca, tam bir bomba isabetiyle bir saffıharp gemisi ve müteaddit kruvazör ve | destroyer ciddi hasara uğratıl - | muştar, | (Devamı; Sa, 4, Sü, 5 te) Bir İhtar Almanya, Kafileler | Sistemini Bir Harp | Hareketi Sayacak | | | e | Amiral Raeder Berlin, 26 (A.A.) — Alman do nanması kumandanı amiral Ra - eder dün Amerikan gazete mu - harrirlerine beyanatta buluna « Tak, Amerika tarafından vapur kafilelerine refakat usulü kabul| edildiği takdirde bunun bir harp) hareketi ve Almanyaya karşı tah riksiz bir tecavüz teşkil edeceği» ni söylemiştir. l Diğer taraftan Domei Ajansının | muhabirine de beyanatta bulu « nan amiral demiştir ki; “İngiliz donanması lehine ve Almanyaya karşı Amerikalılar tarafından devriye faaliyeti gös- terilmesine Almanyanın lâkayt ve seyirci kalmasını kimse bek- HARAÇÇI Limited soL ÇçeşiT M O B Almak veya görmek istiy: edilirler, İstanbul, Fincancı eleton a Girit Harbi Kandiya ve Resmo Harap < Oldu Almanlar, Hanya'nın : i Mevzilerine Girdi Çetin ei Devam Ediyor | Kahire, 26 (A.A) — “Tebliğ” Giritte Kandiya ve Resmoda va - Ziyette hiçbir değişiklik yoktur. Maleme mıntakasında Alman - lar havadan nakledilen muazzam takviyelerin gelmesi üzerine şid detli bir hava bombardımanının himayesi altında Hanyanmn gar - bindeki kıtalarımıza karşı şiddet li bir taarruzda bulunmuşlardır. Düşman ağır zaylata uğramış ol makin beraber mevzilerimize gil miştir. Yeni Zelanda kuvvetleri mukabil taarruza | geçmişlerdir. Şiddetli bir muharebe devam et- mektedir. Yeni sistem deniz plânörleri Nevyork, 26 (A.A) — United Press'in yazdığına nazaran Al- maplar Giridi istilâ için yeni #is- temde deniz plânörleri kullan - maktadır. Bu plânörler tayyare- den sahil civarında ayrılmakia ve geceleyin de asker cıkarılma- sını mümkün kılmaktadır. (Devamı: Sa, 4, Sü, 4 te) KARDEŞLE ve YENİ ; alanlarım bir defa gezmekle tatmin Rızapaşa yokuşu Ne, 69/81/68, Şirketi 72080 seyir halinde Roosevelt Kararını Bildirecek Reisicümhurun Bugün Söyliyeceği Nutka Ehemmiyet Veriliyor Yapılan Tahminler Şu Merkezdedir —— Kafileler Sisteminin Tatbik Edileceği ve Bitaraflık Kanununun İlgası Bildirilecek Nevyork. 26 (A.A) — Gazete- rin birçoğu Relsicümhur Roose- velt'in yarın (bugün) söylemesi sabırsızlıkla beklenilen nutku ü- zerinde “Hood,, safıharp zırhlıst hâdisesinin tesir yapacağı müta» lâasında bulunmaktadır. Şi kadar Roosevelt'in ne söyleme- si muhtemel olduğunu dair salâ- biyetli kaynaklardan hiçbir şey ifsa edilmemiştir. : Gezetelerin mütaldasına göre, Roosevelt. fevkalâde | vaziyetin mevcut olduğunu, Martinigve'in İsmal edileceğini, gemi kafile sis- teminin tatbik olunacağını ve bitaraflık kanununun iğasını i- lân edecektir. (Devamı: Sa, 448. 6 da) ( GÜNLER GEÇERKEN ) Uçtu, Uçtu, Ne Uçtu? Yazan: uçtu oynayın! uçtu, ' » Biri hem söyler, dıranm eline vurulur, , kuş uçtu!,, bütün eller kalkardı. — uçtu, » dalgınlık ve yanlışlıkla bu sefer de yine elini kal. aynca mandayı uçar sandığı için de © ç6- Refik Halid izim çocukluğumuzda irili ufaklı, halka şeklinde yere dizi. Jip rahatçacık oynadığımız bir oyun da bu idi. Fazla koş. rültü ettik, ev halkını bıktırdık mı “Elverir, derlerdi, şu o- de uslu uslu ya el el üstünde kimin eli var, yahut uçtu. bem de elini yukarı kaldırırdı: tu, cuk mezaka alınır, mahcup edilirdi. Bugün artık bu oyunun alaya gelecek tarafı pek kalmamıştır, Uçanlar yalnız kuşlarla kelebekler ve balonlarla uçurtmalar, yani hafif maddeler değildir. O kadar değildir ki kanatlı mahlüklarla şimdi çocuk olsak ta bize: “— Uçtu, uçtu, fil uçtu!,, deseler elimi. 3i büyük bir itimat ve sarsılmaz bir kanaatle, utanmıyacağımızdan pek emin olarak pervasız kaldırabiliriz; itiraz eden olursa da Şu cevabı veririz; — Tank ve top uçtuktan, havaya yükselip denizler aşarak tekrar yere konduktan sonra filin lâf mı olur? Daha dün insanın nasıl uçtuğuna şaşıyorduk; alıştık, Bugün zırhlı harp arabalariyle koca koca topların gök yoluyla bir yerilen başka yere uçurulmasına hayretteyiz; ona da alışacağız. Yarn. başlıyacaklar bir müteharrik Majino hattını bütün teçhizatiyle çe askeriyle havalardan dolaştırıp harp bakımından düşman arazi- sinin lüzumlu bir mevkiine indirivermiye... Tabiidir ki, şaşkınlı. ğumz uzun sürmiyecektir. Zira çok geçmeden birde bakacağız, meselâ Balear takım adalarını yerlerinden sökmüşler, gökte uçur. duktan sonra getirip Cebelitarık boğazının ağzına tıkamışlar! Uçtu, uçlu, ne uçtu? Benim bildiğime göre, bu e üzerinde uçmaz ve uçurulmaz hiçbir bakaya Uğur liyemez., ması asıl lüzam gelen harp ilâhının kafasından başka!