27 Mayıs 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Başmuharriri: Ahmet Emin YALMAN Yalova Kaplhıcaları VATANEVİ — Cağaloğlu, Molla Fenarı 8. 82 Telefon; 24186 — Telgraf VATAN İst .27 MAYIS v g eSSeal SALI 1941 # Fiyatı 5 Kuruş VÂTA SİYASİI SABAH GAZETESİ Yıl: | — Sayı: 274 TERMAL OTELİ Açıldı Meclis, bütçe müzakerelerine başladı Başvekilin kısa ve veciz izahatı ve Maliye Vekilinin nutkundan sonra : “ Riyaseticümhur, Divanı Muhasebat, Başvekâlet, Devlet Şürası, Matbuat, İstatistik, Meteoroloji, Diyanet İşleri | Maliye Vekâleti, Düyunu Umumiye, Gümrük ve İnhisarlar İdareleri bütçeleri kabul edilmiştir B. Çörçi!'in Beyannamesi Hâdisererin DuğUnku ; Tasında İngiltere için ka- k.""k noktalar vardır. Fa- &t bu ayın harbin dönüm Noktası olması da pek âlâ Mümkündür. Y Szan: Ahmet Emin YALMAN hgiltere Başvekili B. Çör- . Sil, yakın bir zaman için tereye her halde bir teca-| $ ğ"z limasx, halkı sıkı sıkıya i- Mi İmesi ve herkese vazifesi- gösîmdiden anlatması bunu Ankara, 26 (Telefonla) — B. dı. Dinleyici locaları çok kalaba- hktı. Vekiller, ön sırada yer al- bir saatten fazla süren - nutkunu söyledi. Sonra müstakil grup rei. si Rana Tarhan, bütçe hakkında temennilerde bulunarak devlet mübayaatının tasarruf maksadile tevhit edilerek bir elden idaresi- ni, ücretli memuriyetlerin maaşa kalbini bilhassa istedi. Söz alan Mazhar Müfit, tasarruf maksadi- le, dördüncü hariç olmak üzere umumi müfettişliklerin — ilgasını, bütçenin tenvir, teshin, kırtasiye ve mefruşat fasıllarının fazla ol- duğundan bu fasıllarda tenzilât Ziya Gevher ve bütçede yapılacak bir çok ta- | M. Meclisi bugün, reis Abdülha- — lik Renda'nın reisliğinde toplan- 3 mışlardı. Evvelâ Maliye Vekili, © Dün Mecliste bütçe hakkında kı sıllarına geçilmiş, Riyaseticümhu sa ve veciz izahatta bulunan sayın bekli e ş yapılmasını istedi. Te ğ r d ıüıhael;lııyor_ qn dört milyon Sonra; Bex Türket, buttla dı_l Başvekilimiz Dr. Refik Saydam Ti ee bir boyandame ğı yazılı nutkunu okudu. Söz alan | Kitapçı cevap verdi. En sonunda | saat üçte Meclise gelerek geç tenkitlerinde, 21 | Başvekil, veciz kısa beyanatında | vakte kadar dairelerinde meşgui milyon İiralık varidat fazlasının | cevap verdikten sonra bütçe fa- | olmuşlardır. .| Başvekilin izahatı "İyor: İ sarrufların olduğu gibi Milli Mü- | Divanı Muhasebat, Başvekâlet, 5 hlr. Ç?’ç"- bu kanaate Girit dafaaya tahsisini, Maliye bütçe- | Devlet Şürası, Matbuat, İstatistik, .An/kaıa, 26 ÇA.A.) hi _Bİ)'XİL .l!gîıkenne bakarak mı var- sinde her sene cemiyetlere- yapı- ' Meteoroloji, Diyanet işleri, Mali, | let Meclîıımn Mü "P' qrh_ı'. Yoksa Alman hücum ha- lan ve mühim yekün tutan nakdi' ye, Düyunu umümiye, Gümrük, | !şnfınn_dı bu_tı;clheyfu_wo_ Siha dair müsbet malümat yardımın kaldırılarak Milli Mü- | İnhisarlar bütçeleri kabul edilmiş. | ©İ Üzerinde ilesi - sürükmüş elan W mı%lde etmiştir. Bunu bilmiyo- %Flkat bugüne kadar B. n%._;- daima fena ihtimaller ha g, © yürümüş, vaziyetin dai- wl taraflarını öne sürmüş, Yayı” Milletini zafer vaadlerile “j;gı borularile değil, felâketi önünde canlandırmak harekete ve mukave- - Cörcilin bu hareketlerin- TMânayı anlamıyanlar çok- İ lı_tn::ıan ve İtalyan gazetele- % Z Başvekilinin kara ih- Mml“l'i açıkça ileri sürmesini ”'*'lk Propaganda mevzuu ya- h“'hnx kendi —memleketlerinin Üp M0 tatlı tatlı oyalamışlar- “hq,ak“ Çörçilin tuttuğu ih- in Ve vekarlı gidiş, Başve- 'h'jlı giltere ve Amerikada €tmek istediği tesirleri ff.ev!ğ FEPE desi, Şarki Akdeniz hâki- Biy hq&“unuyorıar. Giridin kay- ti N ıha:]âmm geçtikleri zaman he Süveyse kadar varma- teklenmiş ve pek çokları Tenin Akdeniz hâkimiye- (Devamı 5 incide) ae Seri ateşli ve hafif bir top başında ; Deniz harbi Groenland'da mı İzlandada mı vukua geldi? Vaşington, 26 (A.A.) — (Huka) Hood muharebe kruva- zörünün ziyaı, İngiltereye yapı- lacak bahri yardımın arttırılma- sı Mmöselesi etrafındaki münaka- şalar üzerinde büyük bir rol oy- nıyacak gibi görünüyor. Müstakil âyandan Noris ga- tereye yeniden harp gemisi te- m-- edecek tedbirler almak şık- şekilde iştirâk hususunda şimdi- lik yeni fikirler jleri sürmiyeceği- ni beyan etmektedirler, Birleşik —Amerika devletleri hükümeti, Groenlandla bu miın- (Devamı 5 incide) *Yi söyliyebileyim. H N.',:"" — Müsaade et de, şu resmin altına yazılması lâzımgelen Hanya garbinde Çok şiddetli muharebeler oluyor Almanlar, deniz plânörlerile de asker getiriyormuş lar, havadan a zam takviyelerin gelmesi üzerine lerdir. Şiddetli br muharebe de- vam etmektedir. * Nevyork, 26 (A.A.) — Üni- ted Press'in yazdığına nazaran Almanlar Giridi istilâ için yeni sistemde deniz plânörleri kullan- maktadır. Bu plânörler tayyare- den sahil civarında ayrılmakta ve geceleyin de asker çıkarılmasını mümkün kılmaktadır. İngiliz hava kuvvetleri Girit- ten ayrıldıktan sonra da Yuna- nistandaki Alman üslerine karşı akınlarına devam ediyorlar. Gi- ritteki İngiliz topçu mevzileri de Alman tayyarelerinin: fasılasız olarak devam eden altı saatlik (Devamı 5 incide) Alm gü üskerleri — 50 vapur Mühirmmat 4-'y Tarmeşan ToğuLEri, fe salimen vardı Londra; 26 (A.A.) — 50 va- purdan mürekkep en mühim va- pur kafilesi 25 milyon İngiliz li- rası kıymetindeki hamulesini çı- karmıştır. Bu hamüleler emniyet içinde memlekete dağıtılmıştır. Deyli Meyl gazetesi bu kafile hakkında diyor ki: muştur, Atlantikte Amerikan do. cak akınlara karşı yeni tip bir ge. minin Amerikan donanmasına il- tihak edeceği ifşa edilmektedir. Bu geminin, hareketi radyo ile ta, kip edilecektir. Sürat istenildiği gibi azaltılıp hızlatılacaktır. Liverpol kruvazörü Tokyo, 261 (ACA.) Misako Şimbun gazetesinin Şanghay mu- habirine göre, İngiliz Liverpool Krovazörü cüma - günü Manilia civarındaki Amerikan deniz üssü olan Caviteye gelerek meyimah- ruk almağa başlamıştır. Mezkür gazete bunun Alman korsanlarına karşı koymak üzere Pasifikte daha sıkı bir İngiliz - A. merika iş birliz'ne delâlet ettiği- ni ilâve eylemektedir. | dafaaya verilmesini istedi. | Bu tekliflere evvelâ bütçe en- | cümeni mazbata muharriri Hüsnü ı tir. Yarın, bütçe müzakerelerine devam olunacaktır. Cümhurreisimiz İsmet İnönü, mütalâalara karşılık olarak | vekil Dr. Refik Saydam aşağıda. W ki beyanatta bulunmuştur: (Dovamı 5 incide) " Bir Amerika gazetesi Amerikanın çok şiddetli tedbirler almasını istiyor Bu tedbirler dokuz maddede hulâsa edilmektedir «Girit harekâtı devam ederken malıdır: | — Yalnız harbin devamı rülen Atlantik topraklarını hima- ye etmek üzere işgal, 4 — Mihverin Amerikadakı bütün kıymetlerine el koymak, 5 — Bütün Mihver devletleri ile diplamatik münasebetleri ke- serek bunların casus ve propagan. dacılarından kurtulmak, 6 — Amerika donanmasını, İngiltereye gönderilen harp mal- zemesi vesair maddeleri nakleden vapurlarin himayesinde kullan- mak, 7 — y Bitaraf kalacaklarını ümit ettiğimiz memleketlere yar- dım etmek gibi gülünç ve netice, siİz siyasete nihayet vererek yar- dım plânını, Mihvere düşman ol. (Devamı 5 incide) Irak Harbiye Nazırı Ankara, 26 (Telefonla)— Bir müddet evvel şehrimizi ziyaret etmiş ve sonra İraka tekrar Ankaraya geldi. Ev- velce bildirildiği - gibi Nati Şevket, bundan bir kaç gün evvel refikası ve çocuklarını Ankaraya göndermişti. Tah min- edildiğine göre, Naci Irak Elçimiz Ankara, 25 (Telefonla) — Uzun müddet kalmak üzere Ankaraya geldi dönmüş olan Irak Harbiye Şevket uzun bir müddet An . vazifesine hareket etmiştir. Nazırı Naci Şevket, bugün, İkarada oturacaktır. Bir kaç gündenberi şehri- mizde bulunan İrak elçimiz, Cevat bu akşam İraktaki Londraya göre İrak nazırları Londra, 26 (A.A.) — Raşit Ali hü- kümeti nazırlarınm ve ailelerinin yaptıkları seyahatlere dair Lönüra- usulünü Rader dün Amerikan gazete mu- harrirlerine beyanatta bulunarak, Amerika tarafından vapur kafi- lelerine refakat usulü kabul edil- diği takdirde bunun bir harp ha- | reketi ve Almanyaya karşı tahrik. siz bir tecavüz teşkil edeceğini söykeniştir. İngiliz donanması lehine ve Almanyaya karşı Amerikalılar ta. rafınd-- devriye faaliyeti göste- rilmesine Almanyanın lâkayt ve seyirci kalmasını kimse bekliye- B. Roosevelt nutkunda Çok mühim şeyler İlân edecekmiş Bunların arasında bitaraflık kanununun ilgası da var Nevyork, 26 (A.A.) — Gazetele- velt'in yapacağı beyanat hakkında nazırlarla istişarede bulunmamış ol- Amerikan milleti demokrasinin ile- ri karakollarını tutmağa katiyen az. metmiştir. Vaşingtonun — bazı mahfillerindeki telâkkiye göre, Amerikanın gemi ka- file sistemini tatbik ettiği takdirde hasıl olabilecek vaziyete dair Alnîı'n donanması kumandanı Amiral Ra:- de'in ihtarı ve diğer taraftan Hindi. çini'deki Amerikan mallarının Japon- lar tarafından müsaderesi, Roosevel- t'in yarınki beyanatında ihmal edemi yeceği âmillerdendir. GÜNÜ N SESİ Yeni ıstılahlardan beklediğimiz Yazan: REŞAT NURİ — Kırk elli sene evvel bir felsefe veya matematik kitabı ile bir ro, man veya şilir arasında lisan far- kı yoktu. Halbuki aradan geçen xa- man içinde edebiyat dili hayli sa- (Devamı & incklej deleşmiş, buna mukabil ilim dili, hemen hemen olduğu yerde kalmış tır. Şimdi ayni sene mahsulü bit şiür, roman veya makale ile bir fel« sefe yahut matematik kitabını yan« yana koyarsanız bu yazıları iki ayrı devre ait zannedersiniz. Ede- biyatçı güzel türkçe dediğimiz a« çık ve sade dille kunuşup yazdığı halde ilim ve fen adamı elân Na- mık Kemal ve Süleyman Nazilf os- h tiğ c Bu iki zümrenin iki ayrı dü konuşma- — Bence ıstılaldardır. Tanzimat. pi T ilaşt her şube için bir sürü yoni ıstılaha Hhtüyacınaz oldu. Tıp, matomatik, kimya ve saire için Adeta DaAştan- haşa yeni ıstılah sistemleri koyma- (Lütfen sayfayı çeviriniz) Baş-; Yegplin kısmen elden gitmesi larından birini tercih etmesini | siddetli bir hava bombardımanı- | Nanmasının bize pek büyük fay- müddetince işgal altmda bulun- . duğunu bildirmiştir, ! $:::'Fımmle bera:_er Mı:ı" tesrie yarayacaktır. "'":'bı_'i'î“ğ'ieî t'l’:"d' ı'ıı:l';:ı';ân dası olmuştur. durulacağını resmen dederek Har? h_areketı Y_e Gazetelerin mütalâasına göre, Ro- v E : n a Şi & . Ş 3 W aa ci İ ça Meleirdıa bi ee a Tir merenle takalslar | Amerikalıların yapi |D a. <sarahan oli | | töbriksiz tecavüz - |i Mi geee ee , " âlemelerde, Roo- a ” y * Ni * vi Pa Ki s ü N aat buna rağmen demokra- SnIıli:umh:iîî s:yl:ıeli umumt | Tr. Düşman ağır zayiata uğra- tıp bir gemisi Vichy hükümetine ait olarak garp sayıyor gini, gemi kafile sisteminin tatbik *Phesi hesabına bedbinliğe | hatlarla izah etmek niyetinde ol | " olmakla beraber mevzileri- nısıf xüresinde bulunan bütün olunacağını Ve bitaraflık kanununun h Çk doğru değildir. Alman- | duğunu lve harbe daha faal bir | Mize g_irımî.ştix.AYem' Zelanda kuv. Vaşington, 26 (A.A.) — A-| adaları zaptetmek, Berlin, 26- (A.A.) — Alman | ilgasmı ilân edecektir. Libyadaki muvaffakıyetli vetleri mukabil taarruza geçmiş- | merikan limanları üzerine yapıla-| —3 — Müdafaa için lüzumlu gö. | donanması - kumandanı amiral| — vilkie bir. nutkunda demiştir: ki: g“mle yapmıştır. zetecilere beyanatta — bulunarak . Paraşufçulerm d Seğîğıat :ı,ulh zalmı:ı:nd&öci ı:d' Almanlar, Groenland açıklannd_ıı rin bir çoğu reisicümhur - Roosevel- B İ % | Son günlerin hâdiseleri İn-| Amerikanın kafilelere refakat tukenmiye başladıgı ]a;s b'?”. âyapı imış ı;. i abp - | İngilizlerin en büyük harp gemi- Amiral Reader tin yarın söylemesi aabzmalkla ti MN ş-—“ hesabına parlak gitme-| vazifesi görmek üzere Kanada Z aZ b" da“ atinde 3011 î“î î ”'“k lerinden birini batırmışlardır. z lenilen nutku üzerinde Hood safıharp İ Tnj I, En büyük harp gemile- | veya İngiliz donanmasına der- bıldırılıyor mardımğnf_îayy?l_e z udunmlac; «Bu, İngilterede ve Amerikada Aıman denlz lzırhlısı hâdisesinin tesir yapacağı mü Y Hu %ln Ybetmişlerdir. Akdeniz | hal. ehemmiyetli miktarda hlâdrp Kahire; 26 (AA:) Grtü c:ı; ıımaîiâîlîğnâğm;î?ir;g:ğu derin akisler uyın:mnıı;ıştıî Xîie talâasında bulunmaktadır. Şimdiye Li şğa Tn Ve ileri di i- l6 İ- ahire, »A.) — aa ae ğ x i kadar Rı 1ti öylemesi ÇU y,“l p Girtle mühim a ğ;ır?lğ;lem»gde'"tîm;n î:ixeı:iııgemı:- şark İngiliz umumi karargâhının | Mürettebat duydukları - sevinci â,î:îîî;l::n :ı:ıaşm;, l:ndğ:.ıî ba kumandanı temel oıâîî:;a ;Zı:esîı;nî;î; ;:;;h AM qu “meıştm Bu taraflarda bezi yeğiŞeEz ei tebliği: gizlemiyerek şunları söylemişler. BAD Mi ş naklâardan. hiçbir ifşa ” (l ban, Miktarda hava kuvvetleri herdbedi 'e atenle Saradlı o günp c:z itte Kandiye ve Resmo'da | dir: Be Söşürmleti. ö « İ D ir a ener> — l h“nmlmaa yüzünden Giridi irat edeceği n'utukh_ı. Amfr'kıî ireeğİNeer, lâ'e" iklik yoktur. Zayiatsız gelen ilk kafile deği. <Am=rlkşnm dı.[rumum.ı ğ Ame"kanın Vapur v Mmek hlikesi ğ nın harp : gemileri ile kafileleri | vaziyette hiçbir değişi Yî z Denizaltıl tüktındı A lâa eden Niyuz Pöpl diyor ki, Ğ Ş Ticaret nazırı Jesse Jones, dün | KŞ tehlikesine de ma-| , e cttirmek veyahut İngil-| - Maleme-mintakasında Alman.| Z. Denizaltıların ân 8€| Amerika hiç olmazsa şunları yap. kafilelerine refakat | aolanta'da söylediği nutukta Roose- nakledilen muaz-| mek hususunda muvaffak olun- f |