27 Mayıs 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1
Başmuharririz Ahmet Emin YALMAN Yalova Kaplıcaları VATANEVİ — Cağaloğlu, Molla Fenarı K. 28 Yelefon: M136 — Telgraf VATAN İst 27 MAYIS SALI 1941 h 5 Kuruş VÂAÂATAN SİYASİI SABAH GAZETESİ Yık | — S 214 TERMAL OTELİ Açıldı Meclis, bütçe müzakerelerine başladı Başvekilin kısa ve veciz izahatı ve Maliye Vekilinin nutkundan sonra : “ Riyaseticümhur, Divanı Muhasebat, Başvekâlet, Devlet Şürası, Matbuat, İstatistik, Meteoroloji, Diyanet İşleri Maliye Vekâleti, Düyunu Umumiye, Gümrük ve İnhisarlar İdareleri bütçeleri kabul edilmiştir B. Çörçi!'in Beyannames Hidiseterin ougun aarasında İngiltere için ka- | Katlık noktalar vardır. Fa- 'at bu ayın harbin dönüm Yazan: Ahmet Emin YALMAN Dglltere Başvekili B. Çör- tTeye her halde bir teca- İagidl, Yakın bir zaman için| Yiz A dliyor. On dört milyon E_':l olarak bir beyanname baz laması, halkı sıkı sıkıya i- *tmesi ve herkese vazifesi- tüçtdiden anlatması bunu B Tiyor. ._M%rçın bu kanaate Girit etine bakarak mi var- , teliğei KSa Alman hücum ha. İ ŞMa dalr müsbet malümat *de etmiştir. Bunu bilmiyo- Fakat bugüne kadar , daima fena — ihti Ba gçe Yürümüş, vaziy İlgiyt'a taraflarını öne sürmüş, Te? Milletini zafer vaadlerile u:"" borularile değil, felâketi önünde canlandırmak hareköte ve mukave- tevketmiştir. $ Cörçilin bu hareketlerin- Münayr anlamıyanlar çok- HAlman ve İtalyan gazetele- Başvekilinin kara ih- l&ri açıkça İleri sürmesini Propaganda mevzuu ya- kendi —memleketlerinin K tatlı tatlr oyalamışlar- v *kat Çörçilin tuttuğu ih ve vekarlı gidiş, Başve- giltere ve Amerikada €&tmek istediği tesirleri le yapmıştır. fon günlerin hâdiseleri İn- :q“ abına parlak gitme- hes aj ; En büyük harp gemile- m:ımmıı bava kuvretleri lünuyorlar. Giridin kay- Te Filistinle beraber Mı- vna rağmen demokra- Üai Ü zi D km*'klvnmiş ve pek çokları s.._:hybeımişıudiı Akdeniz MapşMaları Giritte mühim za- Uğramıştır. Bu taraflarda M,M'“ımıaı yüzünden Giridi hiş yiMek tehlikesine de ma- ü, Şarki Akdeniz hâki- kısmen elden gitmesi K larıdan dühe n bir teh. aitma düşmesi demektir. N Çat bi ü hesabma bedbinliğe doğru değildir. Alman. fadaki — muvaffakıyetli larma geçtikleri zaman Süveyşe kadar varma- 'nin Akdeniz hâkimiye- (Devamı 5 incide) Pi vg::': — Müsaada et de, şu söyliyebileyim, Groenland'da mı Izlandada mı vukua geldi? | Vaşington, 26 (ALA.) — (Huka) Hood muharebe kruva- zörünün ziysi, İngiltereye yapı- lacak bahri yasdımın arttırılma- st Mmöseleni etrafındaki münaka- şalar üzerinde büyük bir rol oy nıyacak gihi görünüyor. Müatakil âyandan Noris ge- zetecilere beyanatta — bulunarak | Amerikanın — kakilelere — refakat vazifesi görmek üzere Kanada veya İngiliz donanmasma der- hal . ehemmiyetli miktarda harp gemileri devretmesi lüzimgeldi- ğini söylemiştir. Son deniz mu- harebesi, Re aeveli'in sah günu irat edeceği nutukta, Amerika- nin harp- gemileri ile kafileleri him-ve ettirmek Veyahut İngil- tereye yeniden barp gemisi te- edecek tedbirler almak çık- tercih etmesini m. |larından birini lestie yarayacaktır. Kongre liderlerinden bir ço- Zu, hususi mükâlemelerde, Roo- seveltin — hatlef siyaseti umumi hatlarla izah etmek niyetinde ol, duğunu ve harbe daha faal bir şekilde iştirlik hususunda şimdi- lik yeni fikirler jleri sürmiyeceği- ni beyan etmektedirler, Birlesik —Amerika devletleri hükümeti, Groenlandla bu mın- resmin altına yazılması lâzımgelen Seri ateşli | Deniz harbi— kalk f Pi n ve bafif bir top Hanya garbinde Çok şiddetli | muharebeler oluyor Almanlar, deniz | plânörlerile de —| asker getiriyormuş | Paraşütçülerin — | tükenmiye başladığı bildiriliyor Kahire, 26 (A.A:) — Otta şark İngiliz umumt karargâbının Giritte Kandiye ve Resmo'du vaziyette hiçbir değişiklik yoktur, Maleme mıntakasında Alman. lar, havadan — nakledilen muaz- zam takviyelerin gelmesi üzerine şiddetli bir hava bombıvd:m'ını— nin himayesi altında Hanya'nın garbindeki kıtalarımıza karşı şid, detli bir taarruzda bulunmuşlar- dır. Düşman ağır za; uğra- muaş olmakla beraber mevzileri- mize girmiştir. Yeni Zelanda kuv. vetleri mukabil taarruza geçmiş- lerdir, Şiddetli br muharebe de- | vam etmektedir. * Nevyotk, 26 (ALA) — Unl- ted Pres'in yazdığına nazaran Almanlar Giridi istilâ için yeni |sistemde deniz plânörleri kullan- maktadır. Bu plânörler tayyate- den sahil civarında ayrılmakta ve geceleyin de asker çıkarılmasını | mümkün kılmaktadır. İngiliz hava kuvvetleri Girit- ten ayrıldıktan sonra da Yuna- nistandaki Alman üslerine karşı akınlarına devam ediyorlar. Gi- ritteki İngiliz topçu mevzileri de Alman tayyarelerinin — famlasız | olarak devam eden altı saatlik (Devamı 5 incide) ada Ala ll $ | — Sonra, Berç Türker, hazırladı ğ yazık nutkunu okudu. Söz alan | Kitapçı cevap verdi. En sonunda | saat V e Tüskerleri 50 vapur Mühimmat 4-Ty Taan Higğituru ye salimen vardı Londra: 26 (AA) — 50 vı-! purdan mürekkep en mühim va- pur kafilesi 25 miyon İngiliz li- rası kıiymetindeki hamulesini çı karmıştır. Bu hamüleler emniyet içinde memlekete dağıtılmıştır Deyli Meyl gazetesi bu kafile bakkında diyor ki Seyahat sulh zamanındaki ka- dar sükünetle yapılnıştır. Vapur. lardan birinde son model bom- bardıman tayyareleri bulunmak- taydı. Kafile ayni zamanda yiye- cek maddeleri de — getiriyordu. Mürettebat duydukları - sevinci gizlemiyerek şunları söylemişler. dir: Zayiatsız gelen ilk kafile deği liz. Denizaltıların hakkından gel, mek hususunda müvaffak olun- muştur. Atlantikte Amerikan do. nanmasının bize pek büyük fay- dütı olmuştur. Amerikalıların yeni tip bir gemisi Vaşington, 26 (A.A.) — A- merikan limanları üzerine yapıla- cak akınlara karşı yeni Üp bir ge. minin Amerikan donanmasına il- tihak edeceği ifşa edilmektedir. Bu geminin, hareketi radyo ile ta, kip edilecektir. Sürat istenildiği gibi azaltılıp hızlatıla Liverpol kruvazöı Tokyo, 261 (ACA.) Misako Şimbun gazetesinin Şanghay mu. habirine göre, İngiliz Liverpool Krovazörü cüma günü Manilia civarındaki Amerikan deniz üssü olan Caviteye gelerek meyimah- Tuk almağa başlamıştır. Mezkür gazete bunun Alman korsanlarına karşı kaymak üzere Pasifikte daha sıkı bir İngiliz Terika iş birlişne delâlet cttiği ni ilive eylemektedir. Ankara, 26 (Telefonla) — B. M. Meclisi bugün, reis Abdülha- ü |lik Renda'nın reisliğinde toplan- " |dı. Dinleyici locaları çok kalaba- ikti. Vekiller, ön sırada yer al- mışlardı. Evvelâ Maliye Vekili, bir saatten fazla süren İsöyledi. Sonra müstakil grnp rei, si Rana Tarhan, e hakkında temennilerde bulunarak devlet mübayaatının tasarruf maksadile evhit edilerek bir elden idaresi- ni, ücretli memuriyetlerin maaşa kalbini bilhassa istedi. Söz alan Mazhar Müfit, tasarraf maksadi- le, dördüncü hariç olmak üzere ümümi mülettişliklerin — ilgasını, bütçenin temvir, teshin, kırtasiye İve mefruşat fasıllarının fazla ol- | duğundan bu fasıllarda tenzilât yapılmasını istedi nutkunu Ziya Gevher tenkitlerinde, 21 milyon Hiralık varidat fazlasının ve bütçede yapılacak bir çok ta sarrufların olduğu gibi Millt Mü. |dafaaya tahsisini, Maliye bütçe- sinde her sene cemiyetlere yapı- lan ve mühim yeküân tutan nakdi yardımın kaldırılarak Milli Mü dafaaya verilmesin! istedi. Bu tekliflere evyelâ bütçe en- cümeni mazbata muharriri Hüsnü Dün Mecliste bütçe Başvekilimiz Dr. ciz kısa beyanatında kten sonra bütçe fa- Başvekil, cevap ver sıllarına geçilmiş, Riyaseticümbi Divanı Muhasebat, — Başvekâlet Devlet Sürası, Matbuat, İstatistik, Meteoroloji. Diyanet işleri. Mali, ve, Düy Gümrük, İnhisarlar bütçele * tir. devam olunacaktır. Cürmihurreisimiz * n umüm Yarı müzakerelerine İsmet İnönü, hakkında kı sa ve veciz izahatta bulunan sayın Refik Saydam üçle Meclise gelerek geç vakte kadar dairelerinde meşgu olmuşlardır. | Başvekilin izahatı Ankara, 26 ÇALA.) — Büyük Millet Meclisinin - bugünkü top- lantıasında bütçe heyeti umumiye. *i Üzerinde ilesi sürülmüş olan lâalara karşlık olarak Baş- Dr. Refik Saydam aşağıda. ki beyanatta bulunmuztur: (Devamı 5 ineide) vekil * Bir Amerika gazetesi Amerikanın çok şiddetli tedbirler almasını istiyor Bu tedbirler dokuz maddede hulâsa | edilmektedir «Girit harekâtı devam ederken Almanlar, Groenland açıklarında İngilizlerin en büyük harp gemi- lerindep birini batırmışlardır. «Bu, İngilterede ve Amerikada derin akisler uyandırmıştır. Ve Amezikalıları da, harbin kendi hudutlarına yaklaşması endişesi- ne düşürmüştür. «*Amerikanın durumunu müta. âa eden Niyuz Pöpl diyor ki, Amerika hiç olmazsa şunları yap. malıdır: | — Yalnız harbin devamı müddetince işgal altmda bulun- durulacağını resmen vaadederek Dakarı işgal, 2 — Mihver taraftarı olan Vichy hükümetine ait olarak garp nisif <üresinde bulunan — bütün adaları zaptetmek, 3 — Müdafsa için lüzumlu gö. rülen Atlantik topraklarını hima- ye etmek üzere işgal, 4 — Mihverin Amerikadakı bütün kıymetlerine el koymak, 5 — Bütün Mihver devletleri ile diplamatik münasebetleri ke- | serek bunların casus ve propagan. | dacılarından kurtulmak, | 6 — Amerika donanmasını, İngiltereye gönderilen harp mal- zemesi vesair maddeleri nakleden vapurların himayesinde kullan- mak, 7 Bitaraf kalacaklarını ümit ettiğimiz memleketlere yar- dım etmek gibi gülünç ve netice. A.|siz siyasete nihayet vererek yar dim plânını, Mihvere düşman ol (Devamı 5 incide) Irak Harbiye Nazırı Uzun müddet kalmak üzere Ankaraya geldi Ankara, 26 (Telefonla)— |evvel refikası ve çocuklarını |Bir müddet evvel şehrimizi |Ankaraya göndermişti. Tah İziyaret etmiş ve sonra İraka min edildiğine göre, Naci |dönmüş olan Irak Harbiye 'Şevket uzun bir müddet An |Nazırı Naci Şevket, bugün, karada oturacaktır. tekrar Ankaraya geldi. Ev-| İvelce bildirildiği gibi Naci| 'Şevket, bundan bir kaç gün| Irak Elçimiz Ankara, 26 (Telefonla) — Bir kaç gündenberi şehri- mizde bulunan İrak elçimiz. Cevat bu akşam Iraktaki !vııı'lesîne hareket etmiştir. | Londraya göre Irak nazırları Londra. 26 (AA.) — Raşit Ali hü- kümeti nakırlarının — ve alelerinin |yaptıkları seyahatlere dair Lonüra- , (Devammı & incidej Amiral Reader Alman deniz başkumandanı Amerikanın vapur kafilelerine refakat usulünü Harp hareketi ve tahriksiz tecavüz sayıyor Berlin, 26 (A.A.) — Alman donanması kumandanı — amiral Rader dün Amerikan gazete mu harrirlerine beyanatta bulunarak, Amerika tarahandan vapur kali- lelerine refakat usukü kabul edil- diği takdirde bunun bir harp ha- reketi ve Almanyaya karşı tahrik. siz bir tecavüz teşkil edeceğini söyleniştir. İngiliz donanması lehine ve Almanyaya karşı Ametikalılar ta. rafınd-- devriye faaliyeti göste- rilmesine Almanyanın lükayt ve seyirci kakmasımı kimse bekliye- GÜNÜ Yeni ıstılahlardan beklediğimiz Yazan:; REŞAT NURİ — Kırk elli sene evvel bir felsete veya matemalik kitahı No bir ro, man veya şilr arasında lisan far- Ki yoktu. Halbuki aradan göçen va- man içinde edediyat dili hayll sa- deleşmiş, büna mukabiül — dim dil, N SESİ hemen bemen olduğu yerde kalmış tır, Şimdi ayni sene mahsulü — bir şilir, roman veya makâale ile bir fek sefe yabut malcmatik kitabımı yan- yana koyarsasız bu — yazıları iki ayrı devre alt zannedersiniz. Ede Biyalçı güzel türkçe dediğimiz a gik ve sade dille kunuşup yazdığı kalde ilim ve Ten adamı elüân Na- suk Kemal ve Süleyman Nazif os- Babncamı estetiğine sadıktır. —Bu iki zümrenin UÜd uyrı dü koenuyma. SADEN sebebi... — Beaco ıstılalılardır. Tanzimat. taa sonra ümümizi Karpülaslarırken her şube için hir sürü yosl astılaka hilyacımez oldu. Tıp, matemalik, Kitaya ve salre için Adeta baştan- Gaşa yeni etdah eistamdleri koğtsak B. Roosevelt nutkunda Çok mühim şeyler İlân edecekmiş —— Bunların arasında bitaraflık kanununun ilgası da var Nevyork, 26 (AA) — Gazelele- Tin bir Çoğu resicümhur - Roosüyük tin yarın söylemesi sabırsızlıkla bek denilen nutku üzerinde Hood safıharp zırhlısı hâdisesinin tesir yapacağı mü talâasında bulunmaktadır. — Şimdiye kadar Rocsevelt'in ne söylemesi muh temel olduğuna dair aalâhiyetli kaye naklardan hiçbir şey ifşa 'edilmemiş tir. Ticaret nazırt Jeese Joncs, di Aolanta'da söylediği nutukta Roosp- velt'in yapacağı beyanat — hakkıdı aazIrlarla istişarede bulunmamış dağünü bildirmiştir. Gazelelerin mütalâasına göre, Ro- asevelt fevkalâde vaziyetin. mevcut olduğunu, Martinik'in işgal edilece- gini, gemi kafle sisteminin tatbik olunacağınır Ve bitaraflık kanununun Ilgasını ilön edecektir. Vilkie bir nutkunda demiştir. ki: Amerikan milleti demokrasinin ile- Ti karakollarınt tutmağa katiyon az. |metmiştir. Vaşingtonun — bazı mahfillerindeki telâkkiye göre, Amerikanın gemi ka- file tstemini tatbik ettiği takdirde hasti olabilecek vaziyete dair Alman donanması kumandanı — Amiral Ra Ge'in ihtarı ve diğer tazaftan Hindi, çint'deki Amerikan mallarının Japa- lar tarafından müsadereni, Rootaval- Vin yarınki beyanatında ihmal edemi yeceği âmüllerdendir.
