26 Mayıs 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Pazartesi FT AŞN ME Vİ İSTANBUL, Ankara Caddesi 102 26 TELGRAF; TAN, ISTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 ALTINCI YIL — No: 2072 5 KURUŞ ıs MAY 1941 SURİYENİN VAZİYETİ | MESELESİ | | ilâline kav 7 | Suriyenin aka tar ki, Suriye kümünden bıkmiştır, Hem İnsü em de mihverin vasal bir Muğla 25 (.A) — Dün ge İ ce de şehrimizde muhtelif fa- ulalarla yer safsıntısı kayde - dilmiştir. Bunlardan saat 24/24 İ te yukun gelen yer sarsntısı çok şiddetli olmuştur. Yer sarsıntısından Muğlaya bağlı edocn, Bayır köy- lerindeki evlerden yüzde onu oturulamıyacak derecede harap Fakat gör incak ———— M. Zekeriya SERTEL | arbin Akdenize sirayeti.|| Yunan adalarının Alman-| Jar tarafından işgali, İrakta İngil. tere aleyhinde bir hareketin bas-!i olmuş ve yüzde yirmi beşinin laması, ve nihayet o Almanların|! de bacaları ve duvarları yıkıl Suriyedeki hava üslerini kontrol |i muştır. Bir'çocuk ölmüş ve bir Altına alması ortaya bir Suriye ce iie meselesi çıkarmıştır. Suriye orta erkin starteji ba kımından bir nevi anahtarıdır. Suriyenin vaziyeti ile İngiliz ler alâkadardırlar. Çürkü *Bri- tania and the Near Eusi” mecmu- asının dediği gibi: ii “İngiltere, doğrudan doğruya Km bile, dolayısiyle Süriye- nin vaziyetinde hiç bir değişiklik husule gelmemesinde alâkadar dır, Çünkü Filistinin mai Mısırın müdafaa rm kanalının açık bu. vaziyetine İngiltere de gelebilecek her rayı ola Suriyede husule hangi bir değişikliğe maz.» zl Bâhusus İrakta kendilerine karşı muharip bir hükümetin mexcut olduğu, Almanların Su- riyeye kadar indikleri bir sırada i i vaziyetine e er Churehili, Avustralya Baş > in vaziyeti Almanları Ş H | ga alakadar eder. Çünkü Alman- am ava lar, Giridi aldıktan ve Suriyeye yerleştikten sonra şarki Akdeniz- Üssü Tekrar Sa a m har ünü muhafaza ih iç. | ia Bombalandı a lesir, Almanlar buradan İraka yardım edebilirler; Filistine sar- kabilirler, İrak petrollerinin Ak- denize akmasına mani olabilirler. Ve nihayet Libyadan Mısıra kar- $ı yapacakları taarruza, buradan da ikinci bir taarruzla yardım €- debilirler. Hülâsa Almanlar Su riyeyi almakla değil yalnız şerki 'Akdenizdeki İngiliz donanması- nın vaziyetini, Mısır ve Süveysin de müdafaasını tehlikeye düşüre- bilirler, İngilizler, Suriyede Bir! " Çok Şehirlere Beyannameler Attı | | Kahire, 25 (A.A.) — “Tebliğ, Suriyede, İngiliz hava kuvvetle- rine mensup bomba tayyareleri Halep tayyare meydanında bulu nan müteaddit Alman tayyare - lerine hücum etmişlerdir. Bir düşman toyyaresi tahrip edilmiş birçok tavyare de hasara uğra - tılmıştır. Bir bomba, bir henga- ra İsabet elmiş ve infilâklar ol- muştur. İ (Devamı: Sa, 5; Sü. 4)| Suriyenin vaziyeti ile Türkiye de alâkadardır. Çünkü Suriye ve İrakta Almanların yerlermesi Türkiyenin her tarafından tâma- men çevrilmesi demektir. Zaten Balkanlarda ve adalarda Alman kuvvetlerinin bulunması, Türki” yenin yarım ihatası demektir. Suriye ve İrakın da Almanlar tâ- rafından işgali, ihata zincirinin tamamlanmasını intaç edecektir. Suriyenin vaziyetindeki bu me- zakete binaen ortaya Fransanın Suriye üzerindeki haklarına ait| bir takım (meseleler cıkmast Fransanın Suriyede kalmıya hek-| kı var midir? Fransa Almanların burada hava üslerinden istifade etmelerine müsaade edebilir mi İngiltere veya Türkiye SuriyeY! isgal etmeli midir? Vesgire.. bej e ile olan mü F Basebeti üç safhaya ayrıkı- bilir: - Fransızlar, Cihan harbinden sonra 1920 de Milletler Cemive- tinden Suriyeye o mandater bİr devlet olarak yerleşmiştir. O ve kit İngiltere ile Fransa, harp $ çinde araplara vandettikleri A- rap birliği vaadini unutarak, aran memleketlerini aralarında tak” sim ettiler, Filistin ve İrakı İn- giltere aldı. Fransaya dü Suriye verildi. Bu paylaşma bütün arap- ları olduğu gibi, Suriyelileri de kızdırdı. Bu hoşnutsuzluk z4man zaman isvanlar, kıyam mi grevler halinde tecelli etti. Niha- yet Fransa 1932 de bazı müsas- delerde bulunarak Suriyeye kıs” mi bir istiklâl verdi. Bir meclis kuruldu ve bir reis secildi. Folat bir sene sonra bu sahte İstiklâl de İnğvederek Suriyede dikta. törlük ilân etet (Devamı: Sa. 5, Sü. 64 Fenerbahçe 4 - Genç ransanın Suriy: , Zelzele Oldu Üç Köyde Bir Çok Evler Hasara Uğradı, 1 Ölü, 1 de Yaralı Var i Galatasaray 3 - Demirspor | — Muğlada. — Girit'e Çok Şiddetli Bir 5 Gerek ve gerek bu köyler h geceyi dışarda geçir - mişlerdir. Zelzele fasılal devam eylemektedir. * Ankara 25 (A.A) — Bugün saat LI i iki dakika geçe An karada dipten gelme kuvvetli aşi hasar ve hiç yoktur, vekili Menzies İle Beraber Churchill'in İngilizlere Tavsiyesi “Herhangi Bir İstilâ Teşebbüsü Karşısında Sıkı Durunuz,, Londra, 25 (A.A.) — Başvekil Churchill, İngiliz halkına hitaben neşrettiği bir sahsi mesajında bir istilâ ihtimalinde bütün e kek ve kadınlara vazifelerini bil dirmiş ve hülâsaten “sıkı dur: nuz, işlerinizle meşgul olunuz. demiştir. Başvekilin bu mesajı, önümüz- deki hafta 14 milyondan fazla sha olarak halka dağıtılacak Şiddetli Hücumlar iL Almanlar, Bir Çok | Hedefleri Amansız Şekilde Bombaladı Berline Göre Girit Adasının Garp Kısmı Şimdiden Almanların Elindedir Yunan Hükümeti Giritten Ayrıldı A.A) — in Giritle, İngiliz hava kuvvet- lerine mensup tayyareler düş - n mevzilerine ve tayyareleri- be şiddetli hücumlarda bulun- muşlardır. r bombardıman Maleme tayyare meydan, arruz ederek büyük bir reyi tahrip etmişler ve büyük yangınlar çıkarmı Ay düzün lardır. yapılan bir hücum bombardıman tayyar niz en az bir düşman ta Tesini tahrip etmişler ve € müteaddit tayyareleri hasara uğ- ratmışlardır. Dün Ingiliz av tayyareleri Ma- leme mıntakasına asker çıkar” makta olan asker nakliye tay- yarelerine hücum etmişlerdir. Messersehmitt tayyareleriyle ce- Teyun eden bir muharebe #sna- sında bir tayyaremiz düşmüştür. İngiliz askeri heyeti reisinin sözleri Kahire 25 (A.A.) — Yünanis- tandaki İngiliz askeri heyetinin reisi General Heyveod Giriten avdetinde şu beyanatta bulun - mı “Giridi tutabileceğimize kan- im. Yunanistandan çekiliş ve Giritte cereyan €den muhaivbe- ler bir hareketin kısımlarını teş- kil etmektedir. Artık son sahaya girdiğimizi, Almanların çıkara - bildikleri kuvvetler için takviye kıtantı almakta (karşılaştıkları müşkülât ve muharebelerin ma- yeti yüzünden Giridi tutabile- ceğimizi ümit ediyorum, Domin- yonlar ile Britanya kıtaatı ve bahriye silâbendazları bu gibi gö- güs göğse muharebelerde iyi sa- vaşırlar.,, (Deva 3, Sü. 5) Beşiktaş lerbirliği 2! (Devam Sa. 5, Sü, 3) Milli Küme Maçları 5 - Altınordu 2 Altay 5 - -İstanbulspor O 8 Dünkü Galatasaray - Demirspor maçından bir görünüş (Tafsilât dördüncü sayfamızdadır) | Alman Propagandası Yeni Müşteri Bulmak Sana Dr. GASSON DİYOR Kİ: “Fer tacir bu kitapta gösterdiğim usulleri tatbik etmek suretile bir iki sene-gibi kısa bir zaman içinde müşterile rinin adedini bir misli arttırabilir. Ben bu kitabımda size hu sanati öğretivorum.. . Fiyatı 50 kuruş. Yeni Bir 5| ler İttifakı Şayiaları Kuvvetli Bir Bloktan | Bahsediyor Londra 25 (A.A) — Sunday 'Times'in diplomatik muharrir Alman propagandası Ingiliz ve Amerikan efkârı umümiyesini yakında Almanya, Italya, Fran- sa, Rusyu ve Japonyadan mürek kep kuvvetli bir blokla kafşıla- şacaklarına inandırmak istiyor. Oyle muazzam bir blok ki Birle- şik Amerika harbe girmeleten sa- kınmalıdır. Almanya ile Rusya örasında güya müzakereler yapılmakta olduğu hakkındaki haberler müp hemdir. Ve birbirini nakzedecek mahiyettedir. Maamafih, gerek Londrada, gerek O Moskovuda Sovyet mahfilleri bu müzakere- lere dair çıkarılan haberleri tek- zip ediyorlarsa da muhakkak ©- lan bir şey varsa o da Alman- ların bu müzakerelerin ehemmi-| yeti üzerinde ısrar etmeleridir. AMERİKAN HAZIRLIĞI Tayyare İmalâtı Yüzde 400 Arttı, 1625 Fabrika Faaliyette Vaşington, 25 (A. A.) — Birle-| $ik Amerikanın milli müdafaa gayretleri hakkmdaki resmi ista- | tistikler şu rakamları vermekte dir: 1625 endüstri müessesi faali yete gelirilmiztir. Bu müesseselerin işletlimesi iki milyar 840 milyon dol olmuştur, Hükümet 15 milyar 200 milyon dolarlık si. parişler yapmıstır. Ordunun mev cudu 264.128 den 1.400.000 e ve bahriyenin mevcudu da 178.694) den 242.000 e çıkarılmıştır. Tay- yare imalâtı takriben yüzde 400| artmıştır. Resmi makamlar şim» diki tayvare mevcudunu bildirmi yorlar, Fakat Nisan ayındaki ima. lâtın 1376 tavvare ve o zamanki mevcudun da 5200 tavvare oldu- &u bilinmektedir. Berlinin Tekzibi S.Rusya İle Türkiyeden Transit İçin Talepte! Bulunulmamış | Berlin 25 (A.A) — Alman Ha- riciye Nozaretinde, Almanyanı Türkiyenin ve Sovyetler Bi ginden bir transit talebinde bu- İunduğuna dair Corriere Della İ Hood'un zivamdan hayret İ Bismark zırhlısının takibine dafr Sunderland tipinde İngiliz uzun mesafe tayyarelerinden biri Atlantik'te! Alman Filosu Takip Ediliyor Berlinin İddiası Son Harpte Bir İDiğer İngiliz Zırhlıs: G. Veygand İşbirliğine Müzahir Bütün Fransızları da Bu Siyasi Tasvibe Davet Ediyor Vichy 25 (AA) —“D.N.B.. Dün Pas şehrine gelen Fransız .. O. gi Şimali Afrika fevkalâde mümes- da Hasar Görmüş! General Veygand, Fas Sulta- i le ve Fas paşasiyle uzun mü- yi katlarda — bulunmuştur. Londra, 25 (A.A) — İnsilizİ General Veygand, Fransız ve Amiralliğinin tebliği Fas muteberanı önünde söyle Şimali Atlantikte dünkü mu- harebeden sonra düsman “ kuv- vetleri, takip eden kuvvetleri - mizden kurtulmıya çal diği bir nutukta, Mareşal Pe tain'in karar verdiği işbirliği siyasetinin esaslarını anlatmış ve Fransa ile Imparatorluğunun is- tikbalini düşünen bütün Fran- sızların bu işbirliği siyasetini tas vip etmeleri lâzım geldiğini kay- detmiştir. General Veygand ile General Noguts bu toplantıdan sonra yanında baş vezir Mevlayı Hasan olduğu halde Garbi Fas'ta teftiş seyahati yapmakla olan Sultana Tafilalet'de de mülâki olmuşlar ve orada da sultanla bir mülâkat daha yapmışlardır. Alınanlar Şimali Fransaya göz dikmişler Londra, 25 (AA) Ingilte- redeki hür Fransız mümessilleri mütareke komisyonunda Fran- sız heyeti reisi bulunan General Doyen'in Harbiye Nazırı General Hutzinger'e" verdiği bir raporu neşretmişlerdir. releri arruzda hiç değilse bir torpil düsmana isabet etmistir. Düsme- nı harbi kabule mecbur etmeyi istihdaf eden harekât devam et- mektedir. Amerikadaki akisler Vasinaton, 28 (A.A) — Müs takil Fransız ajansı bildiriyor: icin- bu v de kalan Birlesik Amerika, deniz muharebesi — hakkınd. sabırsızlıkla yeni haberler bek- lemektedir. En modern Alman zırhhları - nın Amerika kıtasının ne kadar vakınlarında hareket pdebilecek- leri çihetini nüz bu bapta resmi hicbir mü- (Devamı; Sa. 5, Sik, 6) (Devamı: Sa. 5, Sü, 5) (ÜGÜNLER GEÇERKEN ) Zihniyet Sahasında Umran Yazan: Refik Halid dj niversiteye yapılan mühim bir yardım münasebetiyle . emlâk ve akar listesi sayılırken Meserret otelinin de İs. mi anıldığı sırada, elimde olmıyarak otuz yıl evvelki acı hatı- ralara dalivermiştim; içime bir kasvet çöküvermişti. Sonra da © günlerin uzakta kaldığını ve tarihe gömüldüğünü düşünerek rahat bir nefes almıştım. “Niçin? Başından ne gec- mişti?” diye soracaksınız. Kısacı“Zulatayım: Meşrutiyette iki taraflı, pek çetin, pek insafsız ve kanlı parti kavgaları memle. keti kasıp kavarurken, o binanın altındaki kahve, burma bıyık- h, yanı silâhlı, hain bakışlı komitacıların öbek öbek dizilip ha- sımlarımı gözledikleri bir tarassut kulesi idi, Ne zaman bu ta. rafa yolum düşse, korkunç nazarlar karşısında ayaklarımın do. laştığını duyar ve emsalini zihnimden geçirerek enseme doğru bir tabanca namlusunu uzatıldığı vehmiyle soğuk terler dö- kerdim. Bir kerecik olsun Meser ret kahvesi önünden huzur için. de geçmek bana müyesser olamamıştı. Bâhusus, altında, imza yerine silâh resmi çizilmiş kaba tehdit mektuplarının da ardı a- rası kesilmediği ateşli devirlerde! İste, iki partinin de elbirliğiyle memleketi felâkete sfrük- liyen kölü zihniyeti ve bunun acı hatıralariyledir ki gazeteler. deki bahis bana ürpermeler vermişti. Fakat, dün, hie de farkın: da olmıyarak ayni binanın önünden rahat rahat yokuşa tırman. dıktan sonra birdenbire aklıma geldi: Beni ve herhangi bir va. tandası korkuya düşüren gözler çoktan sönmüstür. Onun içindir ki otuz sene evvelki cehalet ve zorbalık yatağının şimdi bir fe. yiz ve Işfan konağına yardım kaynaği olmasına iki kere sevin- m. Eminönü meydanının berbat vaziyetini bilmiyenler, bu. günkü medeni 'manzarasındaki ferahlığı herhalde eskiler dere. Sura'nın neşrettiği haberlerin ve Romadan gelen diğer haberlerin | temamiyle asılsız olduğu bildi-| Sesinde anlıyamazlar. Onun gibi, yakın mazideki kasvetli, her- bat devirlerde darlık, çile ve korku çekmiş olanların dahi zihni. velimiz sahasında başarılan umranm kıymetini yenilerden cok daha özlü, derin bir samimiyetle ve şilkranla takdir ettiklerine şüphe yoktur.