1 Ağustos 1935 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 28
te duruyor 'du. O vaz” 'r adımında iişesile kar- ani semboli ü onlar ne .y İsa! Fiji- bi hak, biz ve Fijiyi, tar. ki elile so- eriyorum. inan Naron ai işitti, baş- ıan misyo- rü anladı: ir. ı yükseldi: »rdi e gidiyor. haber ver- ; inledi, bu lmamıştı. IMİ Dreyfâs hayatının son günlerini inziyagâhında okumakla geçiri- 7 ss. | Bundan Otuz, kırk yıl önce gazete oku- yanlar, birkaç gün evvel gazete sayfalarında Dreylüs'ün ölümü haberini görünce, i zaman yüreklerinde uyandırdığı | İ ismi Iİ heyecanı, bir defa daha duymuş olacak- “ ardır. nütehassısı Dreyfüs Kimdir? ulen Ruj) | o. Bİ Dreyfüs'ün anası babası yahudi idi. sm) 1859 da Mülhuzda doğmuştur. Politeknik RR e e okulüna girerek, parlak bir surette bitir- miş, ve orduya intisap etmisti. Bütün dünyayı alâkadar eden Dreyfüs meselesi ne idi? 1894 te, topçu yüzbaşısı iken, yabancı bir devlet adamlarına, birtakım süel be geler (vesikalar) gönderildiğini bi diren bir bodronun mürettibi olmakla itham, ve harp divanı tarafından derecesinin (rütbe- sinin) geri alınmasına ve sürgünde ceye kadar hapsedilmesine karar verildi. Dreyfüs Şeytan adasında sürgün iken, dostları, muhakemenin yeni baştan görül- meşini sağlamak için, çok uğraşmışlardı. Bu arada, kardeşi Mateyo Dreyfüs de, Bordronun binbaşı Erterhazinin elinden çıkma olduğunu, savamıştı (iddia etmişti). Ancak, bir harb divanı karşısında sor- guya çekilen binbaşı Esterhazi ölün- temize çıktı. 1898 de birdenbire, önemli bir hâdise oldu: 1894 teki dava sırasında Dreyfüse Hakikat Yürüyor, 0. EE. Dreyfüsü idam sehpasından Zz ola ve arkadaşlarının ini lemleri kurtarmıştı. Bir Sey Durduramıyacaktır karşı tanıtlık (şahitlik) etmiş olan yarbay üsün casuzluğunu ispat eden belgeyi (vesikayı) bizzat düzmüş olduğunu itiraf etti, Hükümet tarafından tevkif etti- rilen yarbay Henry, Montvaleriyen hapis- hanesinde acıklı bir surette öldü Bunun üzerine, 1899 da, Brisson ka- önünde on. yıl hapse indirtti. RR Başkanı Lübe Da cezayı da bağışladı 1902 yılında iE sürülen bir daha yenileme dileği, ancak 1906 da onaylandı. Temyiz mahkemesi, cinayet dairesi Drey- füse karşı olan itham sebeblerinin orta- dan kalktığına ve bu yüzden verilen mah- kümiyetlerin hükümsüzlüğüne karar verdi. Hükümet o Dreyfüsü binbaşı Oyaptı. Kendisine Lejyon Denör nişanını verdi. # a Dreyfös, Yahudi olduğu için başına bu kadar belâ gelmiştir. O zaman Drey- füse yüklenen casusluk, Fransızların pek meşhur 7,5 luk seri ateşli sahra toplarına Paristeki oAlmanya m ap kâğıt sepetinde bulunan bordro yazanın Dreyfüs olmadığını resmen bildir. diği halde, Fransızlar inanmadı. Dreyfüsün askerlikten tardı ek acı olmuştu, Binbaşı rütbeleri sökülür ve kılıcı kırılırken: «masumum» dediği halde; saf teşkil etmiş askerin arkasından coşkun — Emil Zola — REYFUS MESELESİ balk: «Geber Yahudi! kahrol casus» diye bağırıyor ve zavallıyı paralamak istiyordu. Bu mesele sonraları bir parti meselesi halini almış; « Dreyfüs o masumdur» diyenlerle « suçludur » diyenler biribirine irmiş.. kabineler devrilmişti. Emil Zola ve Klemanso Dreyfüsten yana olanların arasında idiler. Emil Zola, © zaman «Hakikat yürüyor, onu hiçbir şey durdu- eli » diye bağırmış. Reisicümhur Felix-For' karşı « J'accuse İtham ediyorun 5 » diye müthiş bir yazı yazmış ve Londraya kaçmışlır. Dreyfüs meselesi, Fransada kansız bir devrim olmuş, hükümetin başından sosyal bir Bal atmış. yerine başka yeni bir tabaka (o getirmiştir. O zaman sonra general ve Fransız olan Pikar, mahud vesikayı hazırlıyan miralay Henri. ile “uğraşmış, ve onunla düello bile etmişti” 94 te başlıyan bu büyük dava, on sene sürmüş ve Fransa tam on yıl bu mesele ile çalkanmiş, nihayet hak ve adalet yerini bulmuştur. Dreyfüs meselesi, Cumhuriyet için değil, Cumhuriyeti itibardan düşürmek bep için bir iskandal şeklini aldı, ve Fran Cumhuriyetin kuvvetlenmesine yardım e İşte birkaç gün önce, yetmiş beş yaşında ölen a bu hâdisenin kahramanı olan adamı 27 m ——
