17 Mart 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6
© Harpler Nerede | Olacak si Tahminler yeni bir harbin büyük ok- yanus havzasında çıkacağı yolunda.. Eski zamanda Akdeniz dünya» | yanın merkezi sayılır ve bütün hâ- dizeler o denizin etrafında cere - | yan ederdi. Yeni zamanda Avrupa nım şimali ve ortası yeni hâdisele- re sahne oldu ve umumi harbin hesabı oralarda görüldü. Şimdi cihan tarihinin kendisi için yeni bir sahne intihap ettiği- ni gösteren bir devre doğru gidi- yoruz. Tarihi hâdiseler, köhne - miş olan Avrupadan bıkmış gibi görünüyorlar. o Onun için kürei razın diğer nısfiyle alâkadar olu- yorlar. Bu yeni sahne büyük Ok - yanostur. Önümüzdeki büyük bar- bin bu denizde onun etrafında ce- reyan edeceği zannolunur. Onun | için müstakbel harp (sahnesinin etrafını bir kere dolaşmak fayda- dan hali olmasa gerektir: JAPONYA: Nüfus taşkınlığı için iktısadi ve arazi genişlemeğe şiddetle (o muhtaçtır. Fevkalâde müstahkem olan Japon adalarının silsilesi çelikten bir set gibi Çinin önüne sıralanmıştır. Bugün Japom- yaya düşman olan Çin ileride Ja pon adalarının bu © vaziyetinden delayı Japonyaya sıkı bir surette bağlanmağa mecbur olacaktır. Japonlar ucuz yaşadıklarından yevmiyelerde ucuzdur. £ İptidai maddelerini on günlük deniz yolu olan Felemenk Hint müstemleke - sinden getirtirler. Bunun için ga- yet ucuza mal ettikleri eşyalarmı dünyanın her ( tarafına ihraç et-| mektedirler. o Japonyanın ihraç! malları ampuller, bisikletler, pa- muklu mensucat, sun'i ipek, balık konserveleri, sabun ve lâstik eş - yadır. Memleketin mesahai sathiyesi 390.000 kilometre mürabbaı, nü- fusu 65.000.000, sulh Oo ordusu! 230.000, harp ordusu 4— 6 mil» | yon, tayyareleri 800, donanması | 723.911 tondur. SOVYETLER: Bahri Muhiti Kebirde bir lima- na muhtaçtırlar, Vlâdivostok li - manı kışım donar. Siyasetinin esa- sı garbe bağlıdır ve Siberyayı bir müstemleke telâkki eder. Bir çok iklısadi imkânlara rağmen Siber- yanın nüfusu (azdır ve takriben 40.000.000 dur. Uzak şarkta harp olursa yegâne nakil vasıtası Siber- ya hattıdır. Uzak şarktaki donan- ması ehemmiyetsizdir. Bütün Sov- yet ittihadının nüfusu 180.000.000, sulh ordusu 620.000, harp ordusu takriben 10.000.000 ve tayyareleri 2200 dür. BİRLEŞİK AMERİKA: Nüfus taşkınlığı yoktur, fakat fazla sanayilestiğinden © ve zirai mahsulâtı fazla olduğundan bü- yuk bir iktisadi buhran geçirmek - tedir. o imdi Çin piyasasını eli- ne geçirmeğe çalışmaktadır. Fa - kat Çindeki dahili harpten ve Ja- pon r“kzbetinden dolayı buna mu- vardır, nun vaffak olamamaktadır. Amerika- | nen Çine ihracatı 94 milyon de- lar, Çinden ithalâtı 138 milyon do- lardır. Japonyaya ihracatı 253. milyon dolar, Japonyadan milyon dolardır. Amerikanın me- sahai sathiyesi 8 milyon kilomet- re mürabbaıdır, nüfusu 120 mil - yondur, sulh ordusu 342.000, harp ordusu takriben 10 milyon, do - nanması 1.027.870 ton, tayyarele- leri 1800 dür. o Amerikanın zayif noktası iki cepheye karşı harp et- | mesi ihtimalidir. | Atlas denizinden emin olabilir ! se, ancak o zaman Büyük Okya-| nosta donanmasının beyeti mec - | muasını kullanabilir. Uzak şark| sularında deniz harekâtı yapmak zordur, çünkü mesafe çok uzaktır, kendi sahillerini daha muvaffakı- | yetle müdafaa edebilir, ÇIN: Çinin vaziyeti çok fenadır. Yir- İ mi seneden fazla bir zamandanbe- | ri devam eden dahili harplerden dolayı Çinin iştira kuvveti çok a- zalmıştır. Beynelmilel iktısadi buhran ne büyük sebebi budur. Bir çok memleketler Çinden ayrıl- mak istemektedir. Meselâ Tibet, Türkistan, Fukiya ve Mongolistan gibi memleket dahilindeki komü - nizm cereyanları da memleketin günden göne daha zayif düşmesi- ne sebep olmaktadır. MANÇUKUO: Yeni teesüs eden bu imparatorluk | kömür, demir, petrol, (kıymetli madenler gibi, tabii zenginliklere maliktir. Demiri az olan Japonya için hayati bir meseledir. Mem - leketin zirai mahsullerinin başlı « cası olan (Soyo) fasulyesi (hem gıda olarak, hem de sanayide kul- lanıldığı için mühim bir rol oynar. Yeni imparatorluğun (o (Yehol) mıntakasmda Japonyanın hima-| yesi altında pamuk yetiştirilecek- tir. Mançurilere ise koyun besle - necektir. (Mançukuo) memleketi Japonya iktısmadi o Avusturya, Hindistan ve Amerikanın ilk mad- i deler piyasına tabi olmaktan kur- İ taracaktır. (Mançukuo) nun nüfusu 35 milyondur. Fakat (Omemleket 80 milyon kişiyi yaşatabilecek kadar | büyüktür. HOLANDA — HİND Müstem lekeleri: hi Japonya için mühim O birilk maddeler o sahasıdır. o Japonlar oradan Kopra, kaoçuk, demir ve kükürt çekerler. Ahalişi çok asi- dir, yavaş yavaş Japon nüfuzu altma girmektedir. Asya ittihadı fikri oralarda çok kök salmakta * dır. Bu müstemleke ana memle - ket olan Holandadan çok büyük | tür. Mesahai sathiyesi 1.190.152 kilometre mürabbaı ve nüfusu 51 | milyondur. FİLİPİN ADALARI: Ahali arasında istiklâl cereyar | nı çok kuvvetlidir. Birleşik Ame- rika o adaiarı ilânı istiklâl etmesi- ni bir çok sebepler ihdas ederek ithalâtr 391 İ metre mürabbaıdır, geriye bırakmaktadır. Amerikanm Japonya ile yaptığı ticarette Fili- pin adaları mühim bir istinat nok- tası teşkil etmektedir. / Adaların mesahai sathiyesi 297.000 kilomet- | mürabbar ve nüfusu 12 milyon - dur. AVUSTURALYA İTTİHADI : Memleketin kısmı azamı gayri meskündur. İskân da kabil de- ğildir. Çünkü yüzde elli dördü su- suzdur. İhracatın durmasından dolayı Avusturalya büyük bir iktı- sadi buhran geçirmektedir. İhraç maddeleri doğmuş at ve yündür. Mali buhran da vardır, Mesahai sathiyesi 6.700.000 ve nüfusu 5.500.000 dir. YENİ KİNE ADASI; Balıkçı “kla şöhret bulmuştur. Şimdi Japon balıkçıları da orala- ra kadar gitmektedir. Japonya ile Holanda arasında münazaalı bir adadır. YENİ ZELANDA ADALARI: İngiliz müstemlekesidir. Asya - lıların mühaceretine şiddetle mu- halefet (o etmektedir. o Mesahası 270.000 kilometre mürabbı, nü - fusu 1.500.000 dir JAPON MANDALARI: (Yap, Palau, Karolin ve (Ma- riyon) adalar. Muahedeleri muci- bince tahkim edilmeleri memnu - dur, fakat Japon O tahtelbahirleri için üssübahri olabilmeleri itiba - riyle fevkalâde mühimdir. Bu a- daların ortasında kalan ve Ameri- kalılara ait olan müstahkem (Gu- am) adasını ihata (ettiklerinden Amerikanın bu en mühim (o Üstü- bahrisini kıymetten düşürürler « HAVAY ADALARI: Amerika- nın üzak şarka giden yolu üzerin de mühim biri istinat noktasıdır - Fakat harp zühurunda orada yâ“ şayan Japonların büyük bir tehli- ke teşkil etmeleri ihtimal dahilin- dedir. kilometre (o mürabbaı, 360.000 dir, bunları otuz beş bini- ni Japonlar teşkil ederler. MEKSIK: Birleşik Amerikanm. kendisini tehdit ettiği zannmdadır. çin Japon dostluğuna meyyaldir. Japonya ile Meksika arasında akt- İ edilen gizli muahede mucibince Meksikanın (Madeleine) körfezi- ni aponyaya terk © ve bu körfezi Japonyanın Amerikaya karşı tah- mesahai sathiyesi 2 milyon kilo - nüfusu 14 milyon 500.000 dir. PANAMA MINTAKAS:: Amerika için büyük bir sevkül- ceyş ehemmiyeti haiz olan Pana- ma kanalı fevkalâde tahkim edil- miştir. senesinde merika tarafından zor- la “İdari muhtariyet,, altına aldı- i rılmıştı, CENUBİ AMERİKA: Büyük Okyanos işlerinde alâ » kası yoktur, fakat birleşik Ameri- kadan korktuğu için Japon siyase- tine meyyaldir. Mesahai sathiyesi 16000 hâkim, nüfusu | deni Onun ! kim edeceği söylenir. Meksikanın | l Yukarıdaki resim Amerikanın (San Fransisko) limanını gösteriyor. Zam VAKTT * Ameri- kan donanmasının büyük bir kısmı bu limana geçirilmiştir. Orada büyük Okya- nus hadiselerine intizar etmektedir. Harp yanusa huruç hareketi bu limandan yapılacaktır. çıkacak olursa Amerikanm büyük Ok. 1924 senetindenberi (San Fransisko) limanı Çin ve Japon muhacirlerine karşı kapatılmıştır. O tarihten evel memlekete girmiş olanlar orada | kalabilmişlerdir. Onun için (San Fransitko) da Asya şehirlerini andıran koca bir mahalle vardır. Harbe hazırlanmak lâzım! Harp ilmini gençlere öğretmek i cap ediyor Bir Alman askeri tedris derecesinde talebeye harp | ilmı-| bin okutulması gibi mühim bir mesele den bahsediliyor. Deniliyor ki: (Liberalizm) devrinde harple meşgul! olmak ve harbe tanllük eden meseleleri kendi noktai nazarlarına göre tetkik et- jmek gibi işlerin fertlere bırakılır ve hal- kı vatan için fedakârlik yapmıya yetiş- tirmek karar mühim olan harp ilmi hak- kanda fertlerde yeknasak bir fikir husule getirilmesine çalışmak meselesine hükü- met daima yabancı kalırdı. Bu o yüzden büyük bir kütlede harbin mevzuu ve s8- bepleri hakkında derin bir bilgisizlik hü- küm sürer ve vatanın müdafaasma taal- pi &den meselelerin o mühakemesinde şahsi kanaatlerden ziyade şahsi hislerin im olduğu görülür. Milletlerin me- 'eni tekâmülleri ve iktısadi menfaatle- rinin biribirine girmesi katşısmda ciddi! bir harp zuhur edemiyeceği kanaatinin! umümi harpten evvel kök salmış olma-! st ve bu ihmalden ileri gelmiştir. Bövle| ME tasmmüm etmesi milletin mücnlan hevesini kıracağı için çok teh- likelidir. Halka milli bir terbiye vermek için harp ilmi diye bir ders de hazmlan /malı ve bu ders gençlere okutulmalıdır. Askeri mecmua yukardaki fikirleri or- taya attıktan sonra bu dersin nelerden ibaret olabileceğini tetkik © ediyor ve a! şağıdaki noktaları kaydediyor: 1- Harbın esas sebepleri | Milletlerin hayatında harplerin hangi| sebeplerden doğduğu araştırılacak olur: Jan bu sebeplerin hudutlarımız haricinde 'kaldığı ve bunlara aklımızın ermediği İmeydana çıkar. Harbi müspet bir daie İçinde izah etmek kabil olsaydı, insanlar onu ortadan kaldırmak çarelerini buji. muş olurlardı. Tarihe bakılacak olursa İ rülür. Bütün o teşebbüsler akamete uğ- Famıştır. Onun için harp bütün milletle. rin hayatında, bütün medeni, manevi ve siyasi rabıtalara v3 bütün ilmi ve fenni kazançlara rağmen tali : doğurucu bir) kuvvet olarak bugüne kadar mevcudiye- tini muhafaza etmiştir. Felsefi mütalealar ve © muhakemeler dahi harbin mahiyetini meydana çıkar- maya muvaffak olamamıştır. Nereye bak- mecmuası dikkate değer bir fikir ileri attı Almanların (Deutsche Wehr) amım jak. bükün tabitta harp prensipinin ha da bir askeri mecmunlari “ vardır. Da'sım. o mecmuunın son hafta çıkan sayısında her hayatın manası bütün derinlikleriyle ğunü” yone m m maa kendisini gösterir. Çünkü kuvvetler mü- cadele ile çelikleşir yaşamak için kuv- veti olan yaşama kuvveti olmıyana ga“ lip gelir, hak haksızlığı defeder, iyilik kötülüğe karşı galebe çalar. Mücadele- den vazgeçmek, atalete düşmek mahvol« mak, ölmek demektir. İnsanlar dostluk, haysiyet, gurur, gayret ve bunların aksi olan düşman- hık, kin, intikam ve gazap gibi ezeli ve tabii lerinden ayrılamazlar. 2- Harp ve siyasi inkişaf Harp, hakikate kalbedilen mücadele saikının azami şekilde fanliyete getiril“ mesi demektir. O, tam manasiyle bütün tarihi tekâmülleri etrafında döndüren mihverdir. Siyasi âleme kılıç sayesinde bir şekil, verilebilmiştir. Harp olmasay- dı, Avrupa devletlerini gösteren harita nasıl görünürdü? Fakat harp milletin mevcudiyetini harici düşmana karşı tas arruzda ve müdafaada devlet idaresinin kullandığı bir vasıtadan ibaret değildir, o ayni zamanda devlet dahilindeki siyasi let en büyük bir mefküreye hizmet et- edilmesine de yarar. Bütün millet ve devlet mekanizması, müsellih kuvvete istinat eder. Ordu, donanma ve (zabıta olmasa, hiçbir hükümet en küçük bir ar- zasunu bile yerine getiremez. Neticesi bir kâbus ve fertler arasında mütekabil bir mücadeledir. 3-Harp ve medeni inkişaf Harp haddi zatında tahrip ve ölüm de- mektir, Fakat bu tahribin ve öldürme- nin oynadığı muazzam bir rol vardır ki, © da harbin medeni inkişafa hizmet et- mesidir. Ne vakit zamana uymıyan te- sisat ve ahvali ortadan kaldırmak veya» hut beşeriyetin büyük fikirlerini ameli bayata tatbik etmek lizmgelmişse, dai- Panama mıntakası 1903 bu gibi teşebbüslerin eksik olmadığı £ö-İma harbe müracaata ihtiyaç hâsıl ole muştur, Dinler de harp sayesinde ta- Anmüm çimiştir, namus ve hürriyet mef- humları, harp namma en yüksek merte- belere çıkabilmişlerdir. . Namusunu ve muhitini korumak için harbe sarılan mil- let en büyük bir mefkşüreye hizmet et- miş olur. Çünkü ancak şahsi hayatı, ser- veti ve mülkü cemaat ve vatan fikirleri — (Devamı 11 inci sayfanın 3 üncü sütunundak 17 MART 1934 — “
