9 Ocak 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Gençlik kültürü Türk tarihi Tarih neye yarar? Ta eski zamanlardanberi geçen vak'aları sayıp dökmekten ne çıkar? Ta- rihin masal olup insanları eğlen- dirmekten başlıyan hizmetleri bir baylidir. Her devlet tarzı, her içtimai nevi, tarihi başka manada anlamış, geçen adamların ve cemiyetlerin tecrübelerini ken- dine göre tefsir etmiş ve sırtını daima bir tarih duvarma daya- mıştır. gi Şimdi bizim iyi, kötü, sevimli veya çirkin bulabileceğimiz bir terbiye binasının harcı hep ta- rihten alınmıştır. z Tarih genç nesilleri terbiye İçin malzeme addedildiği zaman cemiyetin bulunduğu seviyeye Dazaran izah tarzları alır ve ek- seriya hakikat terbiye idealine göre izah o'unur. Bu, çok defa | doğrunun tahr'fi ile nibayet bu- lur. Buna ait misaller pek çok- tur. Meselâ Arap tarihinde Müs- liman ık nası çıkmıştır ? Ve tarih vak'aları nasıl cereyan etmiştir ? Hepimiz biliriz ki Arap ta- ribi Şark memleketlerinde dai- ma teokrasi terbiyesi duvar malzemesi olmaktan daha ileri geçmemiştir. Haltruket Astam dininin “doğuşu Arap tarihinde, Müslümanlık te- okrasisinin anladığından bambaş- ka bir şeydir. Tarihin böyle izahı sebebe göre değil gayeye na- zaran bir izyahtır. Ikinci misal; Osmanlı tarihin- de hepimizin gözüne çarpan bir görüş vardır. Cemiyeti Akvamda ilk ağ mürahhas İÜ mm Matmezel Marsel Benson Cemiyeti akvamın bu seneki İçtimaıdan sonra cemiyetin bi- mayesinde Laheyde bir konferans akti ve bu konferasta evli kadı- nın tabiiyeti bakkında müzakere- de bulunulması kararlaştırılmış tır. Önümüzdeki martın on üçün- de toplanacak oan bu konfe- ransa Belçika hükümeti namına Brüksel darülfünunu hukuk dok- torlarından Matmazel Marsel Ben- şon iştirak edecektir. Pariste hukuk tahsilini yapmış olan Mat- mezel Benson senelerden beri kadınlara ait mesaji ile beynel- milel hukuk hakkında tetebbü- la bukınmakta idi. Cemiyeti pevam teşkilât ve komitelerinin rinde bir milleti temsile me- ,Mur olan ilk | lensanduz. kadın Matmazel için bir | İ bağlanmaktadır. Güvercin leri 400 çadır halkından türemişmiş! (Bu acaip, aptal mantığın İbir sebebi vardır. Bu sebep şudur: Osmanlı devleti tam manasile bir “Ampir, idi. Osmanlı devleti daha ilk teşek- kül hamlesini gösterdiği zaman- larda “El, devrinde bir nevi halkçılık olan idaresinde hü- kümdarın O nüfuzunu tahdit eden mahalli bir takım Türk âdetleri, usulleri vardı. Os- manlı imperatorluğu ilk ham- kaldırdı ve bütün devlet tesisatını yalnız imparatorun ve sülâleşi- nin eline verdi. İşte bu suret'e İ Türk cemiyetinin manzarası bir İ sülâlenin mefküreleştirimesi ile neticeleniyordu. Bu neticenin tahakkuku için Osmanlı İmparatorluğu bütün kuvvetile çalıştı, varım, yoğunu kendini mukaddesleştirmiye ve harikulâde göstermiye çalıştı. Osmanlı tarihçileri ise halis bakikati değil, istenen ve impra- torluk nesillerine verilmesi arzu edilen şeyleri yazdılar. mparatorluk harsi yaşarken bu, yavaş yavaş hakikat ye- rine geçti, Bugün... tarihin... seyrini. daha çok ilim ve hakikat görü ie görebiliyoruz. Ve (Ampir) kültü. ründen uzaklaşarak onun hata- larını daha iyi Bu tarz tarih, tarihin terbiye için istismarıdır. Her devir tarihi kendi kültürüne göre istismar etti, Köpek resmi getirmiye giderken Almanyanın Spandav şehrinde ordu işlerinde kullanılmak üzere yetiştirilen güvercinlere mahsus bir müessese bulunmaktadır. Bu- rada yetiştirilen güvercinler çok mühim işlerde kullanılmaktadır. Meselâ bu işlerin biri, güver- cinlere havadan fotograf aldır. maktır. Bunun için, güvercinin vücuduna otomatik bir fotograf bu küçük makineyi taşıyarak uçuyor ve vazifesini ifa ediyor. Esasen umumi barp esnasında güver- »inler ordulara pek kiymetli hizmetler ifa etmişlerdir. Fransada, güvercinlerin ifa İ ettikleri büyük hizmetlere muka- İ bil, Verdönde bir abide dikil- İ miştir. £ Güvercinlerin hizmeti Bu görüşe göre garp Türk- | lede balka ait salâh'yetleri ortadan! görebiliyoruz, | Anadolu gençliği Anado'u gençliği çalışıyor meyâânâ eser çıkarıvor Anadolu ençliği yer yer faaliyettedir. Da çıkan ar- kadaşlarımızdan Anadolu, Yeni Asır gençliğin fikir ve hareket- lerini dikkatie takip etmektedirler. Son gelen gazetelerin muhte- viyatı çok ümit vericidir. Meselâ Fransa inkılâbında fikirlerin ve şahısların rolü hakkında yapıl- mış olan tetkik gikkate lâyik bir tetkik eseridir, Edebiyat te- lâkkileri de gençliğin temayülle- rine bir cereyan yermek itibarile ehemmiyetli bir yer tutmaktadır. Dürüst ve güzel bir türkçe ile yazan genç edebiyatçılar bil- hassa yetişmekte olan yeni nes- lin. kültörü nasıl kayradığını an- lamak i;in pek güzel bir vesi- kadır. Bir de bunların baricinde bir tarih telâkkisi vardır. Bunun anlaşılış tarzı eşki değildir. Pek yenidir. Asıl tarih te budur. Bu tarih bir cemiyetin derinliği ve zaman içinde enginliği de- mektir, Cemiyetin tarihi zaman | içmde geçen hadiseleri tertip- liyerek cemiyetin şuurun keşfe hizmet eder. Her cemiyet bir tarihin © vücuda getirdiği bir teşekküldür. Onun tarihini bita- İ raf ilm gözü ile görmek onu anlamak demektir, Biz m her şeyden evvel Türk milletinin zaman ve dünya için- deki oluşunu olduğu gibi izah edecek bir tarihe ihtiyacımız var- dır. Bu tarih bize bis'erden uzak kalarak Türk ceiitiyetinin şuu- runu ve temayüllerini vücuda getiren sebepleri bir kimya, bir İzik meselesi gibi katiyetle tayin edebilmelidir. Bugünü (bilmek demek dünü bütün karakter- leri ile bilmek demektir. Böyle bir Türk taribine ihtiyacımız var. Sadri Etem Fotografçı güvercin haya- lanmadan evel | şu kitabe ile tebcil edilmiştir: | “1916 senesi dört haziranda, Verdönlin bu kalesinden, kumandan Raynalın son güvercini şu yazı ile uçmuştu, “ Mukavemete devam Bu gördüğünüz resmi bir güvercin almıştır Talebe hareketleri İstanbul lisesi talebesi- nin güzel bir teşebbüsü İstanbul erkek lisesi talebesi (Talebe kooperatifi) namı ile bir birleşme tesis etmişlerdir. Tale- be kooperatifi mektep müdürü- nün fahri riyaset ve himayesi altındadır. Kooperatifin başlıca gayeleri şunlardır: Talebeyi ik- tısat, tesanüt ve taavün fikirle- rine a'ıştırmak, talebenin kitap, kırtasiye levazımını ve ber nevi ihtiyaçlarını en ucuz şekilde te- min etmek ve muavenete muh- taç arkadaşlara yardım etmek- tir, Kooperatifin bir idare heye- ti ve bir reisi vardır. Reis kooperatifin idare heye- tine riyaset edecek ve kooperati- fin bilcümle muamelâtı üzerinde rehber ve nâzım olacaktır. Mu- ayyen zamanlarda kooperatife ait eşyanın satışı yapılacaktır. Kooperatifin bir de teftiş he- yeti bulunacaktır. Bir mualiimle üç talebeden mürekkeptir. Teftiş heyeti istedikleri zaman ve hep birlikte olarak kooperâ- tifin vezne, muhasebe, alım ve satım işlerini teftiş eder. Mektep idaresi de ayni salâhiyeti haiz- Kesöperatifin hisse senetleri nama mubarrerdir. Hisse sene- dinin bedeli elli kuruştur. Bu mebliğ her sene teşrinevvel ayında sekiz ve diğer aylarda altışar kuruş tediye olunmak sureti ile tesviye edilecektir. Yalnız bu sen MERAKLI ŞEYLER Havada uçarken fotograf çeken güvercinler Kanatların arasına bir otomatik fotoğraf bağlanıyor Resmi alan kuş yere iniyo., sonra maki neyı lâzım gelen yere götürmek işi köpeğe düşüyor Köpek resmi getirdi :- fen sonra ediyoruz ; fakat hava gazına maruz bulunuyoruz. Bize sür'atle yardım ediniz. Son güvercinimi gönderiyorum. Bizim Sovil köyü ile irtibatımızı temin ediniz., Bu güvercin hareket ederek muvasalet ve avdet etmiştir. Bu gibi işlerde kullanılan © güvercinlerin © biri, zehirli gazdan ölecek bir bale gelmekle beraber vazifesini ifa etmiştir. Fakat harp işlerinde güver- cinlerden hakkile istifade ede- bilmek için köpekler de istihdam!“ etmek lârımdır. Çönkü güver- cinler muayyen yerlere inmekte bu yerler ise cepheden çok geri- de bulunmaktadır. Bundın başka güvercinler geceleri ve sisli ha- den itibaren her ay onar kuruş tediye edilmek sureti ile öde- necektir. Her aza (senede asgari bir hisse senedi almıya mecburdur. Mektebi ikmal veya nizamna- me mucibince istifa eden azanın matlubatı ertesi sene idare he- yeti intihabından on beş gün sonra verilir. Yalnız bunlardan mezun olan efendiler arzu eder- lerse diğer talebenin tabi oldu- ğu şeraite uygun olmak Üzere aza olmakta devam ederler. An- cak bu nevi mezun aza kongre- lere iştirak ederek reylerini is- timal ederler, fakat intihap edil- mezler. Tahâssül eden temettü aşağı- da gösterildiği üzre dağıtılacaktır; Yüzde on, hissedarların ser- mayeleri nisbetinde faiz. Yüzde on: Hissedârların satış şubesinden yapacakları istiblâk miktarına göre kâr. Yüzde yirmi muavenete muh- taç arkadaşlara yardım. Yüzde otuz da ihtiyat akçesi kalacaktır. Sandığın parası milli banka- lardan birine tevdi edilecektir. Yalnız 100 liraya kadar para mektep kasasında olmak şartile idare heyeti tarafından hıfzolu- nabilecektir. İstanbul lisesi talebesinin ku hayırlı ve faydalı teşebbüsünün diğer mekteplere örnek olmasını in kânunevvel- | temenni ederiz. Viyanalı muganniye Güzel sesli opera artisti şehrimize geliyor Matmazel La Bis Haber aldığımıza göre Viya- na operasının sesinin güzelliği- le meşhur muganniyelerinden Matmazel Liza Bis yakında şeh- rimize gelecektir, Meşhur muganniye bu seyaha- tini şehrimizi gezmek ve güzel- liklerinden istifade etmek üzere yapacaksa da burada üç konser verecektir . valarda uçamazlar.. Bu gibi şe- rait dairesinde köpeklerden iş- tifade ediliyor. Çünkü köpekler hemen her vaziyete uymakta” dırlar,