25 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

SAYIFA € Fransaca Sraviski tahkik komisyonu üyele- rinden A. Buyyi, bu komisyon varafın. dan Fratisada gazereler ve gizli tahsisut * hakkında bir rapor vermeğe memur o- Tunmuştur. Bu alâka raporun başlıca parçalarını 14 ilkkânun tarihli “Lu,, gazetesinden alıyorur: Stuviski reraleti, Fransa'da gazete- verici lerin kolayca satın almabildiğini mey. dana çıkarmıştır. Bununla beraber şüphesiz, bir ülkü takib eden, hakikate bağlı, temiz gaze- teciler de vardır. Eğer bu gibi gazete- ciler çalışkıtları gazetelerin olsalardı, gazeteleri birer doğru haber kaynağı, birer tenkid mektebi ve birer terbiye ve öğretme âleti addetmek ka- bil olabilirdi. Fakat gazetelerin çoğu acaib adamların ellerindedir. Bunlar yüzünden de gazetecilik, en tehlikeli kurumlardan biri olmaktadır. Söylediklerimizi mübalegalı bir şe- kilde herkese teşmil etmeksizin, Sta- viski komisyonunun tahkikatından şu hakikati çıkarabiliriz. Bazı gazetelerin #öylemekten hoşlandıkları gibi, gazete. gilik artık tam bir hürriyete malik de- kildir. Gazeteler, yaşayışlarını temin eden şahsiyetlerin veya teşekküllerin emri altındadırlar. Kulağı delik okuyucular, en fazla aylık veren gazete sahibinin hizmetine geçen Maaşlı yazıcıların yazılacında gösterdikleri âlicenabane bir hiddetin veya sıcak bir heyecanın altında ekte- riya hususf menfaatler, bayağı bir ta. kmm hesablar gizli olduğunu eyi bilir- ler, Bugün buna aldanan halkın saflığı yarın bunun kurbanı olacaktır. Bu suretle, şimdiki ahlak bozuklu- ğu krizinin en manalı bir vakası karşı. sında bulunuyoruz. sahibleri Gazeteler nasıl baştan çıkarılır Bir gazeteyi baştan çıkaranların bi- rincisi, onun çıkmdası için gereken pa- tayı veren kimsedir. Gündelik gazete, .w . gazeteciliğ'n Sınai ve Ucari büyük bir müessese, ha. kiki bic idare demektir. Bunlun k amsı, işletilmesi için büyük bir serma- yeye ihtiyac vardır. Buna delil olarak da, tahkik komisyonunun meydana çı. kardığı bir vakayı, Staviski'nin gazete- Bi olan La Volonte'ye 1932 yılı sonun- da ve 1933 yılının ilk aylarında verilen milyonlarca frangı gösterebiliriz. Şabal bir servet, gazete çıkarmağa her zaman kâfi gelmez. Onun için şir. ketler, teşekküller kurulur. Fakat ne insanlar, ne de böyle kurumlar, gazete- ye yalnız âlicenablik bakrmından para vermezler, onun takib edeceği mesleğin anâa çizgilerini de tesbit ederler. Sta- viski'nin gazetecilik üzerindeki zu çok azdı. ve bu nüfuz omun mali küdretine bağlı idi. Fakat buna karşı, dinlediğimiz bazı şahidlerin sözleri, fransız gazeteciliği üzerinde — sınal ve mali kudretlerin icra ettikleri büyük nüfu. Nüfuzu göstermiştir. Han acentaları Bir gazetenin ikinci sahibi, yani 0- nu baştan çıkaranların ikincisi gazete- lere reklam dağıtan acentedir. Bunu da Astrük adir şahidin sözlerinden ve Havas gibi büyük ajanslar hakkında verilen malümattan öğreniyotuz. Bir gazete ,ilansız yaşıyamaz. Sıyasal ba- kırndan en hür olan gazeteler bile, ilan urarlar ve kabul ederler. Gazetenin İlk sayıfasına yazı ya- zanlar, onların bir nevi kürsüsü - olan bu gazetede çok değişik ve çok acaib muhitlerden insanların bulunmasını, “gerekli bir fenalık,, gibi telakki eder- ler. Paranın nereden geldiğini pek a. raştırmazlar, geldiği yeri az çok bilse- ler bile aldırış etmezler. Reklamcılığın büyük "sanayicileri- nin, elinde başlıca üç vasıta vardır; Bunlardan birincisi, piyasaya çıka. rılan herhangi bir mal için gazetelerde reklam makaleleri, sokaklarda duvar Ankara asliye birinci hu- Adlıye bakanlığıh. dan: kuk mahkemesinden: Dava edilen: Ankaranın Atıf. bey mahallesinde Bahçevan Ha- san hanesinde Ahmed oğlu Mus- tafaya: Davacı karınız Ankara Osman mahallesinde Taceddin S. 45 No, Tu hanede Şitkrü kızı Mesude ta- rafından evini terkettiğinizden evinize avdet için aleyhinizde mahkemeye müracaat etmiş ve tahkikat günü olarak 20. 12. 034 tarih tayin edilmiş ve gazete ile ilan edilmişti. Mezkür gün gel- mediğiniz cihetle gryaben tahki- kat yapılarak evin keşfi ve mua- yenesi ve şahitlerin dinlenmesi için tahkikat 13. 1. 935 tarihine talik kılınmıştır. Bu tarihte xa- at 10 da mahkemede hazır bulun- manız ve yahut bir vekili musad- dak göndermeniz aksi takdirde Rıyaben tahkikat cereyan edece- Ki malüm olmak üzere ilanen teb- Tiğ olunur. B—5794 nü mel açılmıştır. İsteklilerin bir ay içinde Adliye Bakanlığına müracaatları ilan olunur. Millâi Müdafaa Vekâleti satrm alma komisyonu . Pansuman paketi zarfla satmnalınacaktır. İha- lesi 29-12-934 cumartesi gü- evsaf ve şartnamesini Çeşme Noter muavinliği (3783) B—5S802 d .. Iç yuzü ilanları veya radyoda reklam yaptır maktır. Nitekim Staviski Eyfel kulesi tadyosunu elde etmeği denemişti. İkincisi, mali reklamcılıktır. Bunun maksadı, balkın bitikmiş paralarını ele geçirmek istiyen müesseselerin tanıtıl- masını, yürütülmesini temin etmel Bu da, Staviski'nin kurduğu şirketler hakkında yapılan araştırmalarda mey. dana çıkmığtır. Bu biçim reklamerlık, mali sayıfa« latı olan veya olmuyan gazetelere gön- derilen tebliğlerle, yahut bu işte iht- $as sahibi olan gazttelerde, bu nin kendi mütaleasil, gazete- eya mütalcasız olarak çıkan ilanlarla yapıl Üçüncüsü de havadis biçimin ni haberleri yayarak yapılır ra getiren bu Üçüncü sekildir. fazla gazeteyi hükmü altına büyük bir ajans, kazancından ea fazla- havadislerden alabilen sını, dediğimiz şekilde değil. rektamcılıktan çıkarmaktadır. Reklam dağıtan kimsenin bir tari'e gu kadar tehlikeli bir iştir. Staviski çok defa başka adamlar — vasıtasile iş görmesine rağımen bu yüzdeön epey v kıntılar çekmiştir. Rekla mdağıtan kimsenin bir tacile mucibi, mutad şartlar dahilinde çalış- tığı gazetelerden başka, reklam — isti- yen ve verilmeyince tehlikeli olabili ler de vardır. Bunların hepsi, çok para isterler. Bazıları önceden para alıp ya- zetesinde hiç bir şey çıkarmazlar. Ba- zıları ise açgözlüdürl. tehdidler sa- vururlar. Bunları da susturmak gere- kir. Kimisi ise parayı aldıkları halde bi- le gürültü etmeğe, dişlerini gösterme. ge devam ederler. Staviski'nin bazı ga- zeteleri bir türlü susturamadığı sıralar- da, ileride onun kurbanı olacak kimse. ler, gazetelerin yazdıklarına aldırış et- miyorlardı. Eğer efkârı umumiye veya hükümet Sartori, Menve gibi gazeteci- yazdıklarını dinleselerdi Stavis. ki'nin dolandırıcılığı daha az zarar ve- rir, daha az buna kurban giderdi. Ankara C, i “Efkârı umumiye,, yi satın almak için Gazeteleri doğcu yoldan çıkaranla- tın üçüncüsü de hükümettir. Hükümet bunun İçin, içeriişler ve dışarıişler ba. kanlıklarının — emrindeki tahsisatları kullanır. Tıpkı bir reklam acentesi gibi, bir bakan da, halkın menfaatlerini veya u- mumi düzeni göz önünde tutarak, e&f- kârı umumiyeyi ve nüfuzu istediği gi. bi satım alır, Bunu da ondan maddi bir yardım istediği zaman Çödünc, “kon- versyon,, , piyango gibi işlerde) yahut da onun manevf muzaharetini, yaptığı işlere taraftar görünmesini masını temin için yapar. Bu suretle hükümet, veya sus. “cephe geri. sindekiler in maneviyatını koruyacak tebliğlerle, içerde veya dışarda doğan — ve başka vasıtalarla kendisine karşı kullanılmağa uğraşılan — bazı Sıyasal hâdiseleri örtbak eder veya işine geldi- $i gibi tefsir ettirir. Böylece, gizli tahsisat işin içine gi. rince, gazetelerde başlıyan neşriyat du- ruverir ve bir gün önce çıkan betbin bir makalenin arkasından, yatıştırıcı bir makale çıkar. Fakat bu yüzden de gazetenin ka- sasına, bir dolandırıcının verdiği para. larla beraber, hükümetin gazetelere yaptığı yardım şeklinde, halktan topla- nan vergilerin bir kısmı da girer. Hat- tâ hükümetin yardımı, icabında gaze. tenin doğruluğu bakkında teminat ola- rak bile gösterilir. Hulâsa, gazeteye sermayeyi — veren adamın şahat nüfuzu, reklamcılığın menfaat güdücü yardımı ve hükümetin zaman zaman verdiği paralarla gazete- ler efkârı umumiye Üzerinde işletler, sırasına göre halkı pohpohlarlar, alda. urlar, şaşırtırlar, Ya itimad “imal eder- ler, yahut da kolayca inanan kimsele- rin saflığından istifade ederler. Eski rezaletlerden sonma Staviski hâdisesi bu nüfuzların, bu dalaverele. rin kötü tesizlerini Gdaha eyi göster- Müddei Umumtliğinden: umumilik dairesinde bulunmaları. (3612) ilanları. İLAN Ordu için (155) bin adet kapalı Talipler gör- k üzere her gün öğleden saat 14 tedir. sonra ve münakasaya iştirak edeceklerin belli gün ve sa atından evel teklif ve pey akçeleriyle birlikte M, M. KİRATIK EV . Yenişehir'de Ordu Evi ya- nında yeni açılan Dikmen caddesi yakınında üç odalı bir hane kiralıktır. İçinde su, elektrik. hava- gaz” vardır. Ziraat Bankası Bilanço İ servisinde Bay Yakuba mü- Çacaat. Telefon gantralı: 3406 8—5797 satınalma komisyonuna müracaatları. (3622) B—5557 Acele satılık arsa smetpaşa Demirli köprü yanında asfalt üstünde 3500 metre Nuri B. müracaat. murabbamda 2119 8B—5722 MALİYE BAKANLIĞINDAN: İstanbul'da yaptırılacak Adliye binası projesinin tanzi- mi için Türk mimar ve mühendisleri arasında bir müsabaka açılmıştır. Müsabakada birinciye (2000) ikinciye (1000) lira mükâfat verilecektir. Ecnebi mimar ve mühendislerinden arzu edenler müsabakaya dahil olmaksızın ayrıca teklif gön- derebilirler. Projesi kabul edilen mimar ve mühendise taf- silat resimleri kalorifer ve sair tesisat plânlarının için yüzde bir, beton arme, elektrik, ilavesi halinde yüzde 1,5 ve bunlara zamimeten inşaatın kontrolu vazifesinin tev- dii takdirinde yüzde 2,5 ücret veril lecektir. 28 şubata kadar projeler Nafıa Bakanlığı şose, köprüler, ve binalar reisliği- ne verilecektir. Müsabakarın şartnamesi, plân, harita, program ve sair evrak mezkür reislikten alınacaktı, (3752) 8B-5782 ANKARA BARO SUNDAN: On bir avukat tarafından verilen takrir üzerine dahili nizamnamenin 13 üncü maddesi mucibince umumi heyetin fevkalade olarak toplanması için üyelerin çağırılmasına inzibat meclisinin 22. 12. 934 tarihli fevkalade toplantısın- da söz kesilmiştir. Toplantı 31. 12. 934 pazartesi saat 12 de baroda yapılacaktır. Bütün arkadaşların bu toplantıya gelmeleri rica olunur. Türkiye İş Bankası| * Ci Ankara Umumi hapisanesinin (1998) lira (90) kuruş ke- şif paİalı elektrik tesisatı tamir ve tadil edilecektir. ö İsteklilerin şartnameyi görmek üzere Ankara Müddei Umumiliğine ve ihale tarihi olan 27 - 12 - 934 perşembe gü- nü saat onbeşte teminat makbuzlariyle mezkür Müddei 8—5568 8—5806 Kumbara bütün bir istikbaldir. — 25 İLKKÂNUN 1934 SALİ yılbaşı balosu Hilaliahmer anıklıklarıma devam ediyor Yılbaşı gecesi Sergievinde Hilalah - mer tarafından verilecek balonun anık* lanması yolundaki son duyumlardat anlaşıldığına göre; yılbaşı gecesinde bür tün Ankaralıların toplu bir halde ve eğ siz bir gece geçirebilmesi için elden g& len her şey yapılmaktadır. ğ Balodaki yeniliklere ek olarak yap cak eğlenceler için açılan müsabakayi güzel programları ihtiva eden cevablar gelmektedir. — Bunlardan ayrılanlardat! mühim bir kısmı o gece yapılacaktır. Bi letlerin bitmek üzere olduğu öğrenilmit" tir, ; 4 Çok değerli bir kitab Ş Avrupada otomobil ile 9000 kilometre Yazan: A. Şükrü ESMER Satış yeri: Ahmed Halid Kütübhanesi Kendisi sıyasal tarih hocası olan Ahmed Şükrü Esmer, bu kitabta 0. kuyucusuna, anlatmak istediği şey- leri, yormadan, belli etmeden oku. © tan tam ve olgun bir güzeteci (Ulus) * Kitabı ökurken insan bu memle. ketleri geziyormuş - gibi his duyu. yor. * (Akşam) Kitabı - okuduğunuz dakikalarda kendiniz seyahat etmişsiniz zehabr na kapılacaksınız. Aynı zamanda is- tifade edeceksiniz. (Haber) HALKEVİ REİSLİĞİND"Nz 26 Birinci kânun 1934 çarşati- ba günü Spor, Temsil, Halkderit haneleri komitelerindeki açıklarâ birer üye seçilecektir. Saat 18 de bu şubede bulunan üyelerin Halk- — evine gelmeleri. TURKİiY - ERAA AJ KASI / BiRİKTİREN RAHAT EDER ANKARA BELEDİYE Belediye Su işleri müdürl BAŞKANLIĞINDAN: işçileri için (47) taki elbise yaptırılması açık eksiltme yöndemi ile eksiltı konulmuştur. Bunların oranlanması tüm tutarı 1034 MÜY ve muvakkat teminatı 77,63 liradır. İstekliler şartname$ İtfaiye meydanında belediye Su işleri müdürlüğünde BÖf bilirler. Eksiltme 10. 1. 935 G, perşembe günü saat | İtfaiye meydanında Bel. Su le komisyonunda olacaktır. (3782) 5.€ işleri artırma, eksiltme ve ihir 8— 5804 DEVLET DEMRİYOLLARINDAN: — 'Tenzilatlı gidiş - dönüş yolcu tarifesi aynı mart 1935 günü sonuna kadar uzatılmıştır. (3719). — 8—5807 —