24 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON BEŞİNCİ YIL. No: 4820. Adımız, andımızdır. 24, İLKKÂNUN 1934 PAZARTESİ Bugün gazetemiz İ2 sayıfardır Her yerde 5 kuruş Gündelik KENDİLERİNE BAKSINLAR! Yeni Türkiye, Yakın - Doğu'da yepyeni bir düzen demektir. Bu topraklar, ancak bizim günleri- mizde, barış ve durluk yüzü gör- müştür. Bulanık su avcıları, Ak- deniz'in bu kıyılarına, ancak bi- zim günlerimizde uğramaz oldu- lar. Şimdiye kadar iç ve dış güven- liğimiz hiç bir sarsıntı geçirme- miştir. 1935 yılına yeni rejimi, her bakımdan, daha sağlamış ola- rak giriyoruz. Geleceğin_i_, duru ve aydın gören pek sayılı ülkelerde- niz. Ancak bir takım politika ve bor- sa oyuncularınım, başka türlü bir Türkiye görmek kuruntusundan kurtulamamış olduklarını da son gelen Avrupa gazetelerinden an- lıyoruz. Bu gazetelere bakarsanız, Türkiye'nin içeri ve dışarı işleri bugün yarm karışmak üzeredir!: İsmet İnönü kabinesi çekilecek- tir. Ordumuz sınır boylarına yığıl- maktadır. Dördüncü Kurultay, İsmet İnö- nü kabinesine sarsılmaz inancını sunarak dağılıyor. Atatürk'le o- nun sıyasasına ulus bağlılığınım ne kadar derin olduğunu, beşin- ci Kurultayın ilk toplantısında gö- receğiz. Biz büyük başımızla o- nun devrim arkadaş arl 'da, bütün amaclarımıza ulaşınca- ya kadar, sıra bozmaksızın, yü- rüyüp gideceğiz. Anadolu Ajansı seferberlik de- nenmesi üzerine çıkan duyumla- rında doğrusu ne olduğunu bildir- miştir. Ne sınır, ne de sinirlerimiz- de hiç bir bozukluk — olmadığını öğrenmek, bizi s_eı_renler kadar sevmiyenlerin de işine yarar. A. çık ve özden olan _barış sıyasamı- zın başlıca güvenci, ordumuzdur: onun, bu sıyasamızı her yanından koruyabilecek, bir gücte olduğu- nu bilmekliğimizdir. Yakın - doğu'nun tü.rk parça- sında, kargaşalık düşkğıı:ıleîını eğ- lendirecek hiç bir değişiklik ol- mıyacaktır. Bizim bir.dılegım.ız varsa, Avrupa ülkelerinden bıı"- çoğunun, iç ve dış ııyualarm:_ı' bı zim kadar düzen vererek, bı_ıtıfn gönüllerden yarına güvensizlik acısını gidermeleridir. Savaş so- nundanberi, kara bulutlşr. ba!ı illerindeki yıldızsız gecenin bağ- rından kopup geliyor: durup du- rurken, üstümüze kötülük yoran- lar, Avrupa'yı, içine gömülmüş ?l- duğu karanlıktan sıyırmağa uğ- raşsalar daha eyi olur. Falih Rıfkiı ATAY Türk - Yugoslav afyon anlaşması Istanbul, 23 (Teletor) — Belgrad'a türk - yugoslav afyon mukavel İ ni tetkike giden heyet bu sabah İstanbu la geldi. Heyete başkanlık eden uyuştu- Tucu maddeler inhisarı müdürü Bay Ali Sami Belgrad'ta yapılan işler * üzerine şunları söyledi: — Belgrad'taki görüşmelerde eskisi. ni hemen tamamen değiştiren yeni bir &fyon mukavelesi yaptık. 1937 senesine adar müteber olacak olan bu yeni mu- kavele #ene başından * itibaren tatbik €dilecek ve iki tarafca reddedilmediği takdirle 1937 senesinden sonra da daha iki sene uzanabilecektir. (Sonu 3 üncü sayıfada) | Dördüncü Kurultay dün son Dünkü toplantıda kurultay, birçok yasalar arasında, bir de, İstanbul rıhtım, dok ve antrepoları şirketinin uluşa maledilmesi i Kurultay dün biri Refet (Bursa) nın diğeri de Başkan Kâzım Özalp'ın baş. kanlıklarında olmak üzere biribiri ar- dınca iki toplantı yapmıştır. Kurultay bu toplantılarında gündeli- ğinde- bulunan kanunları onayladıktan başka gelen evrak arasında bulunan bü. tün kanunları da gündeliğine alarak üzerlerinde görüşmüş ve onamıştır. ol- yasasını çıkardı, rın tasdiklerine aid kanun lâyihaları var dır. Dünkü toplantıda Türkiye veya ya - bancı bir lekette çıkan buaların dağıtılması ve Türkiye'ye sokulmasının -bakanlar heyetince yasak - edilebileceği, dağılan matbuaların bakanlar heyetin - den tez elden karar alınmak üzere iç ba. kanının emriyle karardan önce toplanı- Kurultayın böylece bugün $ Kurultay'ın dünkü tarihi toplantısına reislik eden başkan Kâzım Özalp duğu 24 kanun arasında İstanbul rıh« tım, dok ve antrepo türk anonim şirke. tinin mallariyle imtiyaz haklarının satın l için hükümetle şirket arasın - da bu ayın 18 inde imza edilen anlaşma- nın tasdikine ve bu suretle hükümete ge çen işlerin maliye bakanlığınca idaresi için salâhiyet veren kanun lâyihaları ile 1934 yilr genel denkleşmesine giren da. irelerin bazılarının bütçelerinden 114 bin liranın indirilerek bunun 78 bin lira sının gene bu bütçelerin başka fasılları- na konulması ve 36 bin lirasının da ge- ne açılan bazı fasıllara fevkalâde tahsi. sat olarak verilmesi, Türkiye — Yuna- nistan arasındaki ikamet, ticaret ve sey- risefain anl ekli anlaş ile Amerika tebaasının istekleri için hükü. metimizle birleşik Amerika devletleri hükümeti arasınd yapıl l la - labileceği kul ve dağıtılması $ 1 bilerek Türki. yeye sokan ve dağıtanların 50 liradan 300 liraya kadar ağır para cezasına çar- | th toplantısını yaptı Dün son toplantısını yapan dördüncü kurultay ök k vaziyeti değişmiş olduğuna pılacağı hakkında matbuat | 51 inci mddesinde yapılan değişikliğe aid kanun da onanmış ve Devlet Şüra - sında açık bulunan üyeliklerin seçimi yapılarak devlet şurası genel kâtibliğine gümrükler umum müdürü Bay Cemil, üyeliklere de valilerden Bay Mustafa göre şirketin artık o tarihten sonra tari. fesine zammetmek suretiyle bir şey yap- mak imkânı yoktu ve bu, bir haylı za - man devam ettikten sonra Cumhuriyet hükümeti 1928 de şirketin ve rıhtımın vaziyetini yeniden tetkik etti ve satın labilmek imkâ araştırdı. Şirketin Arif ve M çilmişlerdir, Akay idaresinin Kadıköy ve Haydar paşa yolcuları için köprüye yaptıracağı bitişik iskelelere yapılacak masrafların yarısına İstanbul belediyesinin iştiraki. ne müsaade veren kanun da dün kurul. tayca onanan kanunlardan biri olmuş - tur. Bu kanunun maddelerine göre be - lediyenin bu masrafa iştiraki 125 bin li. rayı geçmiyecek ve iskeleler üzerine ya. pılacak kira yerlerinin bakımı Akay'a, “geliri de belediyeye aid olacaktır. Rıhtım Şirketinin ulusça satın alır?” ması dolayısiyle Bayındırlık bakanı Bay Ali Çetin Kaya bu işin tarihi safhalarını anlatmıştır. Bayındırlık bakanımız ku - rultay üyelerinin sürekli alkışlariyle karşılanan söylevinde demiştir ki: — İstanbul Rıhtım — şirketinin satın —alınması meselesi — sona er - di. Onun mukavelesini bir kanunla kurultayımıza sunuyoruz. Bunun geç - mişi ve hali hakkında ufak bir hulâsa yapmak istiyorum. Bu rıhtım şirketi imtiyazı 1306 — 1890 yıllarında verilmiştir. 80 - 85 yıl müddetle imtiyaz verilmiştir. İmtiyazın mahiyet ve vecaibi de; İstanbul ve Ga- lata tarafında rıhtımlar yapmak, iki köprü arasında gene rıhtımlar yapmak, antrepolar yapmak, rıhtım işlerine aid gereken teshilâtı da temin etmekti. Halbuki bu şirketin üzerine aldığı işler yapıl ştır. Yalnız İstanbul Galata pi Bay Yevtiç'le Başbakanı- mız ve Bay T. R. Aras arasında Bay Yevtiç'in Yugoslavya Baş- bakanlığını ve Dışarı İşler Bakanlı- ğını üzerine alması ve işe başlama- sı dolayısile kendisiyle Başbakan İsmet İnönü ve Dışarı İşler Baka- nı Tevfik Rüştü Aras arasında a- şağıdaki tel yazıları çekilmiştir: Başbakan İsmet İnönü Ankara Bakanlar heyeti Başkanlığını üstüme aldığım şu sırada sizi se- lamlamayı ve şahsi merbutiyetimi ve iki memleketin samimi dostlu- ğuna olan tam itimadımı bildirme- ği tatlı bir vazife telakki ediyo- rum, Yevtiç Bakanlar Heyeti Başkanı Bay Yevtiç Belgrad İktidar mevkiinin size tevdi o- lunması suretiyle dost memlelîet tarafından yüksek şahsınıza gös- (Sonu 2 inci sayıfada) tarafında bir kısım rıhtım yapılmış, an. trepoları yapılamamıştır. Bilhassa iki köprü arasında bir şey yapılmamıştır ve bunu sıyasal tesirlerle, o zamanın sıyasa sına göre geri bıraktırmışlardır. Zamanı. mıza yani Lozan muahedesinin akdi ta. rihlerine kadar bu suretle devam etmiş olan imtiyazlı rıhtım şirketi Cümhuri - yet devrinde bir readaptasyon muamele- si görmüştür. Yani yeni şartlara göre muamele yapılmıştır. Tarifelerine 74 3 zammedebilmek imkânı verilmiştir. Şir- ket ise diğer bir takım şirketlere güya verilmiş tarife olan zam nisbetinin 9> 6 yapılmasını istemişdi. Halbuki yurdun birçok - vecaibini yapmadığı tesbit edildi. Nihayet eski devirden kalma bit mese. le şirketle hükümiet arasında bir anla - şamamazlığa sebeb oldu. Liman dahili- İstanbul rıhtrm, dok ve antrpoları şit- ketinin uluşa maledilmesinden ötürü güzel bir söylev veren Bayındırlık Bakanı Bay Ali Çetinkaya ne giren vapurlardan da gene - rıhtıma çıkamayanlardan - vergi almak mesele si. Bundan dolayı nihayet vaziyeti, hü - kümet bir daha tetkik etti ve bu rıhtım imtiyazını şirketten almağa karar ver- di. Bu bir haylı zaman karşılıklı müna. kaşayı muciboldu. Bir iki yıl içerisinde ve nihayet şirketin tarifesine 96 3 zam: ma mukabil şirketin de altı antrepo yap masını - karşılıklı kabul etti. . Halbuki şirket dört danesini yaptı ikisini yap - madi. Beşinciyi yapmakta iken yeniden tarifeye zam istedi hasılr bu suretle cüm huriyet devrinde hükümetle şirket ara- sında safha safha anlaşamamazlıklar de vam etmiştir. Nihayet şirkete imtiyazı. nı satması teklif edildi ve şirket te sat- (Sonu 4 üncü sayıfada) İstanbul rıhtım şir- ketinin ulusça satın alınması Dün son toplantısını yapan Büyük Meclis, en tarihsal kararlarından birini daha vererek kapandı. Kocalmış impara torluk son yüzyıl içinde bir taraftan her gün biraz daha batarken bir taraftan da kurnaz emperyalist dünyası bu batışı kıvraltarak kendine düşen büyük payı bir dakika önce kapmağa çalışıyordu. Batmakta olan bu uluşu “hasta adam,, diye anıyorlar ve onun malında daha zi. yüde hak sahibi olmak için bir az daha yerleşmeği kazanç biliyorlardı. Kapitü. eregini önce kırmış ve onu çok zayıflatmıştı, Bu su- retle verilen imtiyazlarsa onun ökono - mik ve mali diriliğini zehirliyordu. Ya. bancı uluşların bu suretle çalışmaları ölmeğe yüz tutmuş ve kendisinden fay- da alınması umut edilen başka şark mem leketleri hakkında yapılan sistemli kolo- nizasyon politikasının bir ölçü içinde kl $ bir biçiminden başka bir şey değildi. Koloni biçimini haklı gören baş ka uluşlar için bu suretle yürüyüş bel - ki doğrudur. Fakat taçlılar idaresinin bir ulusu öldürecek kertede korkunç olan bu imtiyazları vermeğe hakkı yok. tu. Taçlılar idaresinin tarih önünde sor- güuya çekileceği yerlerden birisi de bu- dur. Son ların büyük öl i bil ginlerinden “Şarljit,, ökonomik işlerde yabancı sermayelerden anlatırken diyor lasyonlar üluşun sıyasal (Sonu 3 üncü sayıfada) Japon büyük elçisinin dünkü veda ziyafeti Memleketimizden ayrılmakta o- lan japon Büyük Elçisi dün Ana- dolu Kulübünde bir veda ziyafeti vermiştir. Yemekte, Başbakan İsmet İnö- nü ile Dışarı, İçeri ve Ökonomi İş- leri Bakanları ve Gümrük İnhisar- lar Bakanı, Dışarı İşleri Bakanlı- ğının ileri gelenleri ve şehrimizde bulunan Büyük Elçi ve maslahat- güzarlar bulunmuştur. ee C ÜD