21 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Chamberlain'in Cevabı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL E wvelki gün Her Hitlerin söyle. diği nutuktan sonra dün de Mister Chamberlain Avam Kamara» sında bir nutuk söyliyerek harp va- ziyetini tetkik ettikten sonra İngilte- re esasen harbe devam etmeğe karar vermiş olduğu için, zihinlerde dola- şan bir ukdeye cevap verdi. Malüm olduğu üzere bu sırada herkesi düşündüren bir mesele, harp başladı başlıyah İngiltere ile Fran- sanın, Almanya tarafından eşi gös- terilen harekete benzer bir vaziyet almamış olmalarıdır. Almanyanın Lehistanı en kısa xamanda âdeta or- tadan kaldıran büyük askeri hareke- tine rağmen İngiltere ile Fransa ta- rafından ayni ehemmiyetle hiçbir hareket vuku bulmamış bulunuyor ve bu da müttefiklerin kudreti hak. kında şüpheler uyandırmaktan hâli kalmıyordu. Mister Chamberlain, buna cevap vererek o müttefiklerin ancak askeri müşavirler ve mütehas- sıslar tarafından tasvip olunmayan bir maceraya girişmekten uzak ka- lacaklarını anlatarak “Askeri tari- hin izah ettiği bir hakikat varsa o da arka kapı kullanmanm zararlı ve tehlikeli olduğudur” demiş, fakat İngiltere ve Fransanın kati anda, kati darbeyi indireceğini söylemiştir. Mister Chamberlain, Sovyet Rus- yanın Lehistana askeri müdabalesin. den bahsederken, söz söylemek sira- sının henüz hülül etmediğini anlat- makla iktifa etmiştir. Biz de birkaç gün evvelki sayımızda bu meseleyi bahis mevzuu ettiğimiz sırada İngil- tere İle Fransanm bu müdahale dola- yısile Sovyet Birliğine karşı hasma- ne bir hareket tutmaktan uzak kala- caklarını söylemiştik, Fakat İngiltere ile Fransa, Lehis- tanım mağlüp olmasına, Lehistan hükümetinin yabancı topraklara il tica ötmiş bulunmasına rağmen har- hemi en Belt AMLİMKİMİ, yapacaklar ve kati bir zafer kazan. mak için çalışacaklardır. Mister Chamberlain, bunu da an- Tattıktan sonra Hitlerin nutkile meş- gul olmuş ve İngiltere ile Fransanın harbe bütün kuvvetlerile devam e- derek Avrupayı tecavüzden kurtara- caklarını izah etmiştir. Yani Her Hitlerin nutku vaziyeti değiştirmemiş bulunuyor. Gerçi Her Hitler İngiltere ile Fransayı ayırmak için teşebbüslerde bulunmuş, bilhas.. sa Fransa ile hiç de harbetmek iste- mediğini, çünkü Fransa ile Almanya arasmdaki hududun kati olduğunu anlatmış ise de bu sözler, gerek İn- giltere, gerek Fransada hiçbir tesir bırakmamış, ve Her Hitlerin hiçbir sözüne inanmamağa âzmetmiş olan bu iki memleket harbi idame ve intaç için, harpten bekleren hedefleri ta. hakkuk ettirmek için her tedhire baş vurmağa karar vermişlerdir. O halde garp cephesinde harp de. vam edecektir. Mister Chamberlain dünkü nutkunda bunu bir kere da. ha tekrar etmekle Polonyanın yeni. den dirileceğini de söylemek iste. miştir, Her Hitler, evvelki gün, Polonya bir daha kalkınamıyacak, demiştir, Buna mukabil İngiltere ve Fransa: — Hayır, Polonya kalkmacak! Diyorlar, —————— ———— İzmirde Ölümle Biten 9 Yıllık Bir Aşk Macerası İzmir, 20 (TAN) — İriçeşmelik mahallesinde dokuz senedir sevişen yorgancı Mehmetle Hidayet isminde- ki evli kadın, aralarındaki aşk mace- rasının başkaları tarafından düyul - masından müteessir olmuşlardır. Bu teessür saikasiyle dün gece karşılıklı içmeğe başlamışlar, fakat içkiden sonra Mehmet tabancasını oçekerek kadına ateş etmişse de öldürememiş, müteakiben bıçağını çekerek kadın. cağızı on beş yerinden o yaralamak suretiyle öldürmüştür. Katil de ağır yaralı olarak yaka. lanmıştır. Kadının sekiz yaşında bir goculğu vardır. Atlantik Denizinde Denizaltılar Muhtelif Limanlara İfica Eden Alman Vapurlarının Vaziyetleri Meksika, 20 (A.A.) — Fransadan gelen yolcular Havana ile Vera-Cruz arasında hangi millete mensup öldü. ğu meçhul iki denizaltı gemisi gör- müşlerdir. Londra, 20 (A.A.) — İstihbarat Ne- zareti bildiriyor: Japonya Ilmanlarında bulunan AJ- man gemilerinin silâhlanmasına mü- saade edilmiyeceği, çünkü bunun Ja. ponyanın bitaraflığını ihlâl eder ma- hiyette bir hareket olacağı Japon de. nİZ makamları tarafından Tokyoda- | ki İngiliz deniz ataşesine bildirilmiş- tir, | Bir Alman denizaltı gemisi içinde. ki mürettebatından üçü yaralı oldu- | ğu halde Izlandaya iltica etmiştir. Harbin bidayetindenberi Holan- daya ait Antil adalarında sekiz Al man vapuru bulunmaktadır. Bunla- rn isimleri silinmiş, kendileri griye boyatılmıştır. Alman tahtelbahirinin tanrrurüra uraz mış İken kurtulmağa muvaffak olani “Ba- ron Lovat,, İsmindeki, İngiliz vapuru mü- rettebatındarı biri, karaya çıktığı anda de- miştir ki? — Tahtelbahir bir kere ateş ederek dur- mamizı emretmiştir. Fakat kaptanımız bi- Mikis vapurun süratini arttırmıştır. Tah- #elbahir o zaman bize tasrruz etmiz ise de biraz sonra dalarak gözden kaybolmuştur. * Daliy Express gazetesi, Courage: | oüs tayyare gemisinin kumandanı kaptan Maksig Jones'un kahrumanca | ölümü hakkında malümat vermekte. | dir. Kaptan, Courageous yana yatıp battığı esnada güvertede yalnız bu. lunmakta ve bayrağı selâmlamakta idi. Kaptan, su, yüzüne kadar gelme- den kasketini çıkararak denize utmış sonra gemi battıkça muvazenesini muhafaza etmiye çalışarak ölümü beklemiştir. Suda çırpınan bahriye- liler kumandanlarının bu kahraman. ca hareketini görünce kollarını veda makamında yukarı kaldırmışlardır, Keks adlı İtslyan gemisi içinde Alman pasaportunu halz 30 kişi ile Nevyorktan Bareket etmekte iken bu vapurun mensup olduğu kumpanya, yolda herhangi bir müşkülâte moydan vermemek için bu 30 kişiyi vapurdan çıkarmıştır. benzin, petrol buhranıdır. yüzünden, motörize Alman daha korkunç hareketleri dere olunan benzin yekünu mektedir. 4 Almanlar, havayici zaruriye gibi durabilir. Bu itibarla, Almanya, bu buhranın şiddetlenmesine çare bulamamaktan ürkmekte- dir. Harbin bir an evvel bitirilmesi için her çare- ye başvuruluşu, büyük bir savlet ve gayret göste- rilişi, hattâ açık şehirlerin, sivil halkın insafsızca bombardıman edilişi bundandır. Eğer Polonya- nın ciddi mukavemeti biraz daha uzasaydı, Al- manya, neticeyi çabuk almak mecburiyetiyle çok Almanya, bu buhran arttığı takdirde, sesini al- çaltmak mecburiyetinde kalacaktır. İngiliz harp gemileri, bugüne kadar, Almanyaya alenen veya gizli olarak benzin götüren bir çok gemileri yakalamışlardır. Bu gemilerden müsa- vaziyet, Alman erkânı harbiyesine dehşet ver- den temin etmek ümidinden mahrum kalmışlardır. Zi- ra, Sovyetler, Almanlara bu yardımda bulunmayı ka- bul etseler bile, yardımı yapmak imkânından mahrum- ile Polonya arasında, seyrüsefer vasıtaları mükemmel. TA N AIZEIZ Varşova Hâlâ ovyet Müdahalesi SOVYET Rusyanın Polonya işga- line iştirakinin hiç olmazsa bir safhası, tavazzuh etmiştir. Sov- yet kıtaları Leh - Rumen hudu- dumu işgal ettikten sonra Le- histan - Macaristan hududuna doğru ilerlemektedirler. Bu ha- reket, Romanya ile Alman; rasında doğrudan doğruya hu. dut toessüs etmesine mâni ol. muş, Almanların Karadenize inmelerine bir sed çekmiş ve Romanyanın, Leh hududundan tehdidine engel olmuştur. SOVYET kıtalarının eski Leh.Ma- car hududunu işgalleri tahak- kuk ettikten sonra Almanların Macaristan yolile, bilvasıta teh- dit etmeleri imkânları da bir hayli zayıflamış olacaktır. İtalya - Yunanistan BALKAN vaziyeti ile alâkadar di- ğer bir hâdise Yunan - Arns- vutluk hududu üzerinde göze çarpıyor. Yunanistan ile İtalya aralarında tam emniyet ve iti- madın hliküm sürdüğünü gös. termek için Arnavutluk hududu üzerinde bulundurdukları kuy- vetleri çekmeğe karar vermiş. ler ve buna bilfiil başlamışlar. dır. Şark Cephesinde POLONYALILAR birkaç nokia. dan mukavemete devam ediyor ve Almanlar da mukavemetin desa sormam. mnlatayoriar. Varşova mildafaası, hızından hiçbir şey keybetmemiştir. Bun- dan başka Kutno, Lvov ve Bru. zada muharebe ve mukavemet devam ediyor. Al manlar Bruza nehri üzerindeki muharebede 105,000. Polonya- Tıyı imha ederek kafi bir zafer kazandıklarını iddia ettikleri halde daha sonra muharebenin devam ettiğini söylemişlerdir. FRANSADA yeni bir Leh ordusu hazırlanmakta ve Polonya hü - kümetinin Fransada yerleşmesi beklenmektedir. Hulâsa Polon- ya harbi devam ediyor ve Po - lonyalılar büyük bir kabraman- lıkla mukavemet gösteriyorlar. ayanıyor Garp Cephesinde RP inde sükünet hüküm sürüyor. Fakat bu ( sükünetin ardında yeni ve büyük endişe - ler saklanıyor. Verilen haber - lere göre Almanlar, Ahene bü- yük tahşidat yapıyorlar ve bu tahşidat büyük bir şüphe ile karşılanıyor. Çünkü Ahen Bel. çika ve Holmda | hudutlarını yakındır ve bu yüzden Alman . ların Belçika ve Holandaya kar. şı bir hareket hazırlamaların - dan endişe ediliyor. Verilen ha berlere göre Fransız erkânıh biyesi bu ihtimale karşı son de rece uyanık davranıyor ve böy- le bir hâdiseye karşı tedbir al- mış bulunuyor. Chamberlain'in Nutku MİSTER Chamberisin, dün Avam Kamarasında söylediği nutukta İngilterenin maceraya girmedi. Zini bilâkis kati bir muharebe - ye girdiğini anlatarak, İngilte « renin kati anda kati darbeyi in- direceğini anlatmış ve Sovyet lerin Lehistanı İşgale iştirak et- melerinin mahiyeti o hakkında kati bir hüküm vermek sırası - nın benliz hulül etmediğini söy- lemiştir. CHAMBERLAİNİn Hitlere cevaben, söylediği sözler, | İngiltere ile Fransanın Avrupayı mütemadi tecavüzden kurtarmağa nzmet - tikleri ve bunun için sonuna ka. dar mücadeleye devam edecek. leridir, deniz harbinden bahsederken altı yedi o Alman tahtelbahirinin batırılmış ve bu. nun geçen harbe nisbetle mü - him bir ilerleme teşkil ettiğini izah etmiştir. Çekyada İsyan! ALMAN esareti altında © yaşayan Çeklerin isyan ederek Alman - larla çarpıştıkları ve isyanları « N HABERLER Bitaraf Kalan Devletler Cenubi Amerikadan Demokratlar İçin Yiyecek Satın Alınıyor Londra, 20 (Hususi) — Cenup Af- rikasındaki stok yiyecek maddeleri demokratların ihtiyacına karşılık o larak satın alınmaktadır. Kopenhagdan bildirildiğin göte, Danimarka, Finlandiya, Norveç ve İsveç Hariciye nazırlari ile İzlanda orta elçisi Kopenhagda 18 ve 19 ey- İlâl tarihlerinde yaptıkları toplantı. jlarda memleketlerinin kati bir bita- iraflık siyaseti takip etmek hususun. İdaki azimlerini bir kere daha teyit eylemişlerdir. Laheyden gelen haberlere göre, Al manya 8 eylülde bir Alman tayyare- sinin Hollanda toprakları üzerinden uçması dolayısile Felemenk hüküme. ti nezdinde özür dilemiştir. va Ronseveli, Amerika Belediye reisleri konleransının bir murahhas heyetini ka- bul etmiştir. Heyet, Relslcümhura mem- leketin harpten uzak bulundurulmasını 1$- teyen ve bitaraflığın muhafazan İçin yar- dim vâdeden bir takrir tekdim etmiştir. * Paristeki Çin sefareti, Çankayşek'in Millet Mersinde yaptığı mühim beyanatı Bildiren bir telgraf neşretmiştir. Mareşal, diyor ki: Çin askeri kuvvetleri, mukavemet har- binin başlangıcımdanberi iki misli artmız- ur. Tâponyaya karşı mücadelede kullanı- Wcak vasıtalar beynelmilel yeni vaziyete göre tetkik edilecektir. * Nevyork Times gazetesinin Va - şingtondaki muhabirine göre, Ko- lombiya toprakları üzerinde , uçan Scadta kumpânyasına mensup Al - man tayyarecilerin. Panama kanalı civarına geçmemeleri için hariciye nezareti ile Kolombiya arasında dip- lomatik müzakereler cereyan etmek tedir, Hariciye nezareti, cenup Ameri - kası memleketlerindeki siyasi mü - messillerinden cenup Amerikası ha. va hatlarında helen istihdam edil - mekte olan Alman tayyarecilerinin mın pek ağır şartlar içinde bâs- İ|tam bir listesini istemiştir. Bunların tırıldığı haber veriliyor. Bun - dan başka Slovakyadan 15 bin asr! kerin sızlandıkları ve derhal tecrit edildikleri, Bohemya, Mo. ravya ve Slovakyada binlerce kişinin tevkif ve yüzlerce kişi. nin idam edildiği bildiriliyor. yüz kadar olduğu zânnedilmektedir. DE pen Üzüm İncir Piyasasında Salah İzmir, 20 (TAN) — Satış başladığı cihetle üzüm, incir piyasasında salâh başlamıştır. ÂDİ Bu buhranın artması ordusu, felce uğramış göze alacaktı. Fakat 262,000 tondur. Bu ihtiyaçlarını Sovyetler. durlar. Vâkıâ, Sovyetlerin, havayici zaruriye menabi- AMAN, © “ktsadi Abloka,, Almanyada tesirlerini şiddetle göstermiye başlamıştır. Almanları en fazla endi- şeye düşüren nokta, gittikçe kendisini hissettiren sındadır. edilmiştir. dir. Fakat bu vesait, sadece yerli ihtiyaçlar nazarı iti- bare almarak. ». ona göre yapılmıştır. Bu itibarla, ora- dan gelebilecek bir yardım, bem çok pahalıya mal ola- cak, hem çok geç hem de çok az gelecektir. Bu vaziyet de, Almanları endişeye düşüren mühim sebepler ara- * Alman Nazi Şeflerinden Henrik Ep, Sovyet Rus- ya hesabına casusluk etmekten suçlu olarak idam * Macar hükümeti, Macar . Alman hududunu kapatmak üzere olup bu hudutta yıkılması imkânsız istihkâmlar yaptırmak kararındadır, Hattâ büyük bir amele küt lesi, bu gaye İle harekete geçirilmiş bulunmakta ve bu faaliyet geceleri de devam etmektedir. Macarların, bu istihkâmları vücude getirebilmek için, İngiltereden. ve Fransadan büyük mikyasta nakdi yardım gördük- leri söylenilmektedir. Son günlerde, lakakbil, gıda buhranı büsbü- tün artmıştır. Kalitesi son derece bozulmuş olan tereyağından, her Alman, haftada ancak 40 gram alabilmektedir. Bu buhranın artması yüzünden, Almanyada hırsızlık vakaları çoğalmıştır. Bunu önlemek için, gıda maddeleri satan müessesele- rin, zabıla kordonu tarafından sıkı bir himaye al- tında bulundurulmasına lüzum hâsıl olmuştur. Almanlar, bu sırada ve buna rağmen hırsızlık ya- panların, birer vatan haini muamelesi görerek asılacaklarını ilân etmişlerdir. meme memenin, 3 amk “FELEK Bir Ahbap Mektubu Yazan: B. FELEK ardeşim Feryat! Epey zamandır sana mektup yazamadım. Bunu hakkındaki mu. habbetimin eksikliğine O hamletme! | Sadece benim tenbelliğime yor ve hoş gör. Bizi sorarsan çok şükür hep | âfiyetteyiz. Oğlanı sünnet hayli endişede. Kızı da birine baş göz etmek isti, yoruz. Damat fena çocuğu benzemi- yor. Lâkin geliri az. “Eğer, diyor. muş, kayınpeder bana iyi bir iş bu. lursa kızı alırım, Yoksa almam,,. Hiç te böyle evlenme görinedim. Hal. buki bidayette biribirlerini sevdikle. | rini söylemiştiler, Muhabbetler de pazarlığa bindi. Üst kattakilerin gürültülerinden bizar olduğumuz için apartmandan taşınacaktık ya! Vazgectik. Çünkü | bir kaç gündür aralarındaki zarıltı eksildi. Onun için oturduğumuz yer- | de kalacağız. Zaten öteki kiracılarla | da aramızda bir vazgeçti yok! : Buralarda havalar çok iyi gidiyor. Bir müddettir esen şimal rüzgârı bi. raz sükünet buldu. Şimdi ılık bir ha. va var, Güzel ve sakin bir sonbahar umuyoruz. Yemiş bol, kavun, karpuz mebzul., Üzüm, incir dersen ibadul. | lah. Yalnız piyasada Avrupa malları | birdenbire sır oluverdiler. Herkes | “bakalım bir daha gelecek mi?,, diye ya üstekoyuyor, ya dolaba koyuyor. | Halbuki bizim vaziyetimiz apaşi. kâr. Biz cihanla dostuz. Herkes ma- muza talip. Hattâ peşin para ile alış | veriş etmek istiyorlar. Tabii yerine | de bizim ihtiyacımız olan malları se | ve seve verirler. ; Bilirim, sen Avrupa harbinden do. layı endişedesin! Lâkin rahat “ nirlarımıza ve yurdumuza ms İl herkesin dostuyuz. Avrupada da bu. gün bu niyette kimse yok. Maamafih cihanın aldığı manzaradan ürkme- mek te kabil olamıyor, olamıyor a. | ma bu telâş yalnız his olarak kal. sın! Sakın kendini evlama | kaptır. | ma! Nasıl, tavla oynuyor musun? şallah seninle ilk fırsatta bir p Tokyo, 20 (A.A.) — Hariciye zaretinin sözcüsü matbuata yaj beyanâtta Japonyanın ticaret rn desinin feshindenberi Amerika fından takip edilen gayri dostane h tı hareketten tecahül edemiye söylemiş ve demiştir ki: Japonya, diğer devletlerin n İemetperverane ticarst menfaatler daima gözönünde tutacak, fakat zak doğudaki ananevi politikasına diğer devletler tarafından karşı kı nulmasına müsaade etmiyecektir, Japonya, Amerikanın uzak do daki filosunu takviyedeki maksad hâlâ açıkça anlıyamamaktadır * Japon ve Sovyet mi releri &- rasında Nonomhan anlaşması hak kında tam İtilâf beklendiğinden daha az bir zaman zarfında tahak! dikkate lâyıktır. ———.. Bir Yugoslav Gemisi gâzetesine göre, Yugoslavyanın bud vapuru mürettebatı Atlas d zinde isyan ederek harp devam ettiği müddetçe yola devamdan imtina € lemiş ve vapurun emin bir limanda demirlemesini istemiştir. i Ayni gazete, Yugoslav Boksit :