22 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

D Hdp K CUMA 22 EYLÜL 1939 » t | TJN B M _îı ul, Ankara TELGRAF: TAN. İSTANBUL TELEFON: BEŞİNCİ YIL — No. 1489 5 KURUŞ Caddesi 102 24310. 24318. 24319 GÜNLÜK SİYASİ TAKN HALK GAZETESİ Yeni Müşteri Bulmak Sanatı Dr .Gasson diyor ki: “Her tacir bu kitapta gösterdiğim usulleri tatbik, etmek suretiyle bir iki sene gibi kısa bir zaman içinde müşterile- rinin adedini bir misli arttırabilir. Ben bu kitabımda size bü sanati öğretiyorum.,, Fiyatr 50 kuruş. Rumen Başvekili Öldürüldü Demir Muhafızların Alman Müdahalesini Temin İçin İsyan Hazırladıkları Anlaşılıyor BÜKRESTE BOMBALAR PATLADI Suikastçilerden Bir Kısmı Diri Bir Kısmı Ölü Olarak Tutuldu Yeni Rumen Kabinesi ! General Âgerseanu Tarafından Kuruldu Suikastçılardan 9 Kişi Dün Gece Cinayetin İşlendiği Yerde Kurşuna Dizildiler Bükreş, 21 (Hususi) — Romanya Başvekili Calinesco, bugün saat 14 t' evinin civarında, feci bir suikaste kurban gitmiştir. Es- ki “Demir Muhafız,, teşkilâtıma mensup olan katiller yakalanmış- lardır. Bunlardan bir kısmı da ölü olarak ele geçirilmiştir. Sui- kastin mürettibi, “Demir Muhafızlar,, lideri Jorj Domesteskodur. —— Bu adam, hapisten firar ettiği sı. HARP Türkiyeden Uzaklaşıyor Yazan: M. Zekeriya SERTEL ürkiyenin siyasetini biliyo- ruz: Maceradan uzak kal. mak, harp tehlikesini hudutları- mıza kadar yaklaştırmamak ve mümkün olduğu kadar sulhün devamımnı temin edecek tedbirler almak. Balkan paktı, Ingiliz ve Fransız anlaşması, Türk - Rus dostluğu bu tülhün bir garantisidir. — Fakat sürprizli bir devrede yaşı. ; yoruz, yeni hâdiselere şahit oluyo. ruz. Bu beklenmiyen hâdiselerin Türkiyeyi de arzusu hılâfına bir har- be sürüklememesi için Müteyakkız, müdebbir ve ihtiyatlı bulunuyoruz. Bununla beraber son günlerin hâdi. seleri harbin Türkiyeden uzaklaş- makta bulunduğunu gösteriyor. T ürkiye ancak hudutlarına te. " cavüz vâki olduğu ve yahut ıL ç dostlara karşı yaptığı taahhüt. ğ?ifayı mecbur kaldığı zaman har- — be girebilir. Binaenaleyn Türkiyeye harp, ya Balkan tarikile ve Yyahut Akdenizden gelebilir. Sovyet ordularının Polonyada iş. gal eylediği saha, Alman ordularına cenubu şarki yollarını kapamıştır. Sovyet Rusya, tâ Macaristan hudu- duna kadar olan sahayı işgal ederek — (Sonu Sa, 7, Sü. 3) rada muhafızlar tarafından öldürü. len eski Demir Muhafızlar şefi Kod- reanodan sonra Demir Muhafızların başına geçitiştir. Demir Muhafızlar, gayri meşru bir teşekkül olduğu için gizli bir surette faaliyette bulunu. yordu. İsyan Hazırlanmış KRomanya zabıtası, son günlerde bunlardan ve Almanlardan müteşek- kil bir grupun,büyük bir suikast ha. zırlamakta olduklarını ve Alman or. dularının Romanya hududuna var- maları üzerine Alman müdahalesini icap ettirecek ve kolay]aştıracak is. yanlar ve buna mümasil hareketler tertip ettiklerini anlamış, Ve bir çok- larını tevkif etmişti. Müteveffa Calinesco'nun yerine, Demir muhafızlara karşı şiddetli muhalefeti ile maruf olan General Argesanu getirilmiştir. Yeni kabine, generalin riyasetinde teşekkül et - miştir. Geç vakit öğrenildiğine göre, Ro- manyada fevkalâde ahval vaziyeti ( Sonu Sa. 6 Sü.1) -.. Cephelerde —---- Son Harp Vaziyeti Şark cephesinden gelen haberlere göre, Polonya kuvvetleri 4 cephede muharebeye devam etmektedir. Al- man ordusu başkumandanlığı Polon- ya harbini bitmiş gibi gösterdiği hal- de resmi ftebliğlerde muharebenin de“- vamından bahse mecbur kalmaktadır. Garp cephesinde Fransız kuvvetle- ri iki taraftan Sarbruk'u tehdit etme- ğe başlamışlardır. Her iki cephedeki harp faaliyetine ait tafsilât ve resmi 7 nci sayf; Suikaste kurban giden Başvekil CALİNESCU istihkâml, ” | ist bir görünüş.. Roosevelt Dün Kongreyi Açtı Roosevelt Dedi ki: Daladier Dedi ki: Ambargo Süratle Kalkmalı Amerika Yeni Harbin Dışında Kalacaktır Nevyork, 21 (Hususi) — Mister Ro osevelt, fevkalâde ıçtimaa davet et- tiği Amerika kongresinin bugünkü içtimaında söylediği nutukta muha. riplere karşı silâh ambargosunun kal dırılmasını ve bu hususta beynelmi. lel kanun hükümlerine avdet olun. masını istemiş, Amerikanın harp ha- ricinde kalması meselesinin zerre ka- dar şüphe götürmediğini ve Ameri. kanın hiç bir veçhile harbe sürüklen. mesine imkân bulunmadığını söyle. miş daha sonra şu noktaları izah et. miştir: “Amerikanın ananevi siyaseti bey nelmilel kanunlara riayettir. Amer;- ka Napolyon harpleri sırasında bu ananesinden ayrılmış ve bu a.yrıhş kendisi için felâketli olmuştur. Da- ha sonra, Amerika 1935 te yaptığı bi. HAŞ ea (Sonu Sa: 6, Sü: 4) ieeilik Tglm. ae Ldk. “FRANSA İngiltereden Ayrılamaz - Hitler Bunu İstiyor Fakat Aldanıyor Paris, 21 (A.A.) — Daladier, bu akşam radyoda mühim bir nutuk söyliyerek demiştir ki: “20 gündenberi harpte bulunuyo. rüz. Her akşam size hitap ederek as- kerı vaziyetin nasıl olduğunu söyle- mek ve itimadımın sebeplerini bil. dirmek isterdim. Çünkü sizleri dai. ma düşünüyorum: Siz, harp eden gençler, çocuğunu, kocasımı, nişanlı. sını aklından çıkarmıyan endişeli ve fakat kahraman Fransız - kadınları, hep, hep sizleri düşünüyroum. Hür insanlardan mürekkep bir * milleti, insanlık duyguları taşıyan sulhcü bir milleti idare etmek vazifesinde bü- lunuyorum ve bu ağır vazifeyi ya- parken de insan olarak kalıyorum. Birkaç gün evvel cephemizi ziya. ret ettim. Alman topraklarına bir. (Sonu Sa: 6, Sü: 2) vWt v . Şarki Polonyada Kızılordu, Lwow ve Grodno'yu da Dün Zaptetti Sovyet Askerleri Litvanya Hududuna Vardılar, Alma - Rus Kati Hududu Tesbit Edildi Londra, 21 (Hususi) — Polonya dahilinde ilerlemekte olan Kızılordu, Polonyanın Cenubu Şarkisindeki Lvov (Lemberg) i zaptetmiştir. Diğer taraftan Litvanyaya yakm olan Grodno da Sovyet askerleri tarafından işgal edilmiştir. Litvanyanın hükümet merkezi ©- lan Kavnas'dan verilen bir habere göre, Litvanya hududuna yaran Rus ,zabitleri, Litvanyanın bitaraflığına Tiayet edecekleriri »«yeniden - temin etmişlerdir. Hudut üzerinde iki tara- fin teması çok samimi olmuştur. Bir Çernoviç haberine göre, Sov- yet kıtaları dün Rütenyadaki Krizni- yazvaya vararak Polonya - Macaris. tan hududunun bir mıntakasını da- ha işgal etmişlerdir. Mosktvadan verilen en son malü- mata göre Sovyetlerle Polonyada iş- gal mıntakalarını tahdit etmek üze. re Berlinden tayyare ile Moskovaya giden askeri heyet vazifesini tam bir anlaşma dairesinde yapmış ve Mos- kovadan Berline dönmüştür. Diğer taraftan dün —akşam. ki Paris gazetelerinin te - min ettiğine göre, yeni Polonya devletinin şekli ve hudutları, Vilno- yu işgal edecek olan Litvanya mü- messilinin de iştirak edeceği bir Al- man - Sovyet konferansında tayin o- lunacaktır. Bu tesviye tarzını hem Berlin hem de Moskova terviç eylemektedir, ve yeni Polonya devletinin mevcudiye- tini her ikisi müştereken garanti ede- cektir. Bükreşteki Kanaat Bükreşten bildirildiğine göre, Kı- zılordunun Polonya - Romanya hu- dut hattını kâmilen işgal etmiş ölma- (Sonu: Sa. 6, sü. 5) Saracoğlu Moskovaya Hareket Etti Haritiye Vekili Ankaradan Merasimle Uğurlandı Ankara, 21 (Tan Muhabirinden) — Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu Sovyet Hariciye Komiser muavini Potemkinin ziyaretini iade etmek ve ayni zamanda vâki olan davete ica. bet eylemek maksadile bu akşam 19,25 ekspresine bağlanan hususi bir vagonla buradan İstanbula hareket etmiştir. Kendisine Sovyetlerin Ankara bü- yük elçisi Tarantiyef ile Hariciye u. mumi kâtip muavini Cevat Açıkalın, daire müdürlerinden Feridun Cemal ve hu$usi kalem müdürü Abdullah Zeki refakat etmektedir. Şükrü Saracoğlu, istasyonda mec. lis reisi Abdülhalik Renda ve Baş- vekil Refik Saydam ile bütün vekil. ler, mebuslar ve parti ve hükümet ileri gelenleri tarafından uğurlan- mıştır. İngiliz, Franisız ve Alman se- (Sonu, Sa: 6 Sü: 4) B EN SON DAKİKA Londra, 21 (Hususi) — Romanyada teşekkül eden yeni hükümet- te üç general, üç mühim mevki almaktadır. Dahiliye Nazırlığına General İkos, Harbiye Nazırlığına da General Marinesku getirilmiş- tir, Nevyork, 21 (Hususi) — Mister Roosevelt'in koöngrede nutkunu söylemesinden sonra âyandan yirmi dört âza Roosevelt'e muhalefet edeceklerini ilân etmişlerdir. Londra, 21 (Hususi) — Moskova dan alınan haberlere göre Rusya, Almanya ile Rusyanın himayesi altında yaşıyacak yeni bir Polon. yanın teşkiline taraftardır. İki tar af arasında bu bahis üzerinde mü- zakereler cereyan etmektedir. Londra, 21 (Hususi) — Alman tayyareleri bugün Varşovaya a- kın etmiş, Varşova müdafileri akına iştirak eden yetmiş Alman tay- yaresinin yedisini düşürmüşlerdir. Varşovada bulunan kordiplomatiğe mensup 200 kişi Almanlarla ya. pılan uzun müzakerelerden sonra bugün Varşovadan çıkmışlardır. Varşovada yalnız Türk ve Rus heyetleri kalmıştır. Tan, Mmakinesindeki hususi tertibat sayesinde bu sütunda her gün en son da- kika #elen haherleri verecaktir. Hohar almadığı Fün bu kteim bone balarnttır -ııı j