22 Eylül 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

BAYISI KURUŞ SAYI : 915 SON TELGRAF — Telefon: Başmuharrir: 20827 — İdare Müdürü: 23300 İstanbul Nuruosmaniye No, G En Son Telgrafları Ve Haberleri Veren Akşam Gazetesi CUMA 22 EYLÜL 1939 Sehib ve - Başmaubarrizk ETEM İZZET BENİCE Yi 8 HariciyeVekilinin SonTeIgraf’a Mühim Beyanatı Busabah Ankaradan gelen Vekil gaze- temize beyanatta bulunarak dedi ki: “ Beynelmilel karışık hâdiseler memleket arasındaki emniyet ve iki menfaat birliğini sarsmak şöyle dursun bilâkis takviye etmiştir.,, Varşovada Leh ordusu Almanların şiddetli yeni bir taarruzunu püskürttü -Üç Leh livası Varşovaya girdi - Garp cephesinde Alman tahşidatı devamedıyıır Romanyada Ilemır muhafızlardan geniş mıkyasla tevkifat yapılmaktadır Harıcıye Vekilimiz Moskovaya giderken Şükrü Saracoğlunun seyahati Balkanlar - Ka- radeniz ve bu iki manzumenin mütemmimi olan şarki Akdeniz sulhunun müebbet muhafa- zası yolunda hiç şüphesiz bir kerre daha bütün hususiyetile tecelli etmek fırsatım verecektir. Yazan: ETEM İZZET BENİCE Bu sabah Ankaradan gelen Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu — İstanbuldan doğruca Moskovaya gidiyor. Parti grapanun toplantıı hakkında- | Ki son tebliğ Hariciye Vekilimizin Par- | Gde bu seyahati etrafında izihat ver- | diğini, Türk - İngilir - Fransız müza- | kerelerinin de samimi ve faalâne bir süretle devam ettiğini bildiriyordu. Halen ve fillen eharp harlci» bulu- man ve sulh bekçiliği vazilesini —bor Gevlete karşı mütesavi bir emniyet ve hüsmüniyetle mahafaza eden Cumhu- riyet Türkiyesi için bu gaye üzerinde 'ne derece sebatkâr ve arlmkâr hir me- sal sarfedildiği bilhassa sen hüdiseler | münasebetile bir defa daha lecelli et- | miştir. İstiklâlimizin en kudretli niçehbanı | olarak en başta kendi kudrel ve kuv- | vetimizi buluyoruz. Bunun içindir. ki | her türlü ihtiyati tedbirlerimizi slmaş | olarak hem hâdiselerin inkişafını ta- kip ediyoruz; hem de destluklarımıza, | ahitlerimize ve ölçülü münasebetleri | müze bağlı olarak salhan muhafazası | yokindaki gayretlerimize devam ey. liyoruz. Bu hizmeti Ha ederken mu - hakkak, kendimiz için olduğu kadar bütün bir coğrafi muhit ve arx parça- Smın salh içinde yaşamasını, insanlı n dünyamın bü bölzelerinde huzur ve refahinı lemin ve takviye ediyoruz. Şükrü Saracoğlu, işle bu hava - ve | Türk - Rus dosiluğunun yeni dünya | tarihinde artık an'ane hükmüne giren | muharebe va - kalmam 1 hemen hiç bir mu- görmeden şimalde hududunda — G upta Lember de dahil olmak üzere Macar hududunun münte - hasına kadar bütün b garbi Ukranya mıntakalarını iş - galleri altına almış bulunmakta - dırlar. Artık vazife esir almak, ganimet toplamak ve yeni vazi - yete kadar mahalli idareler tesis etmekten ibaret kalıyor. Varşova ve diğer harekât — merkezlerinin mukavemetine rağmen, artık Le- histanda harekâta bilflil nihayet bulmuş nazarile bakabiliriz. Al - man tayyareleri dün şehri bi defa daha bombardıman etmi Kral şatosunu yıkmışlardır manların nasıl olsı dikleri Vargovaya kı taarruzu Tüzum: hükmetmek ical gin de Ruslar mukavemet merkez daha ortadan kali maktadır Şimdi bütğn na vanya cer gördükleri! Lember - ından işgali kadar harbe devam kararları bu cephedeki faaliyetin ürece- İini gösteriyor. Fransız kuvvetleri kuvvetli tezabürleri içinde Moskovaya gidiyor. Avrapada başlıyan harp karşısında arki ve mlll faallerinin ve müs- fakbel emniyetin kap etlirdiği ted- birleri mülevessil olarak bitaraf ka- | dan Sövyet Rusya ile Türkiye arasın- da da hiç şüphesiz mütekahil menfazt mülâkazası içinde derpişi iktlan eden mevzular vardır. Bu mevzuların ba: şında ekseriyel hissesi Türk ve Rus Karadeniz ile bir arada Balkan- şarki Akdenizin ve bunların muvasala ve geçitlerinin sulhu, selâ- met ve emüiyeti gelir. Her vakit iki devletin dalma müş- terek meafaatler mülâhazası ile ara- larında mütekabil noktal nazar teati- sine vesile olması tabli bulunan ba mevzular üzerinde ayni samanda bir ladei ziyarel seyahatinden istifade c« lerek temas müuhafazası muhtemel sa- yılabilir. Sovyet Rusya muhakkak ki, Karadenizin, Balkanların ve bunlara şamil muhitlerin emniyet ve sulhunda bizim kadar kakanç ve titizdir. — Ba ibarla bizim ötedenberi —aldığımız dahili ve harici emaiyel ve müdafaa tedbirlerimiz bu yolda dalma müteva- zi ve mülevasin olmuştur. Cumhuriyet Türktyesi şarklan gar- ba ve garptan şarka tesis ve muhafara etiiği bu sulh ve emniyet esaslarını yüksek bir dikkat ve teyakkazla ve €a salim bir şekilde muhafaza ederken (Devamı 3 üneli sahifede) Garp sephesinde Fraasıdarın Sarbruk istikametindeki tazyiklerini gösterir harita | —— — Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, eksprese bağlanan hususl vagonla sa- at 830 de Ankaradan şehrimize gel- | miştir. Hariciye — Vekilimizin — rvefakatinde Sovyetlerin büyük elçisi Terentlef bu- Tunmakta (di | iye Vekilimiz, Haydarpaşa is- | tasyonunda vali, emniyet direktörü, | tebrimledeki elçiler, meb'uslar ve mat- | bunt erkâmı tarafından karşılanmıştı | gükrü Saracoğlu, bugün xaat 15 de Kadeş vapurile Odesaya hareket ode- cektir. Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu bu- gün Poerapalasta kondisi yaret eden bir muharrirlmize şu beyanalta bu- kunmuştur. — Bay Potemkin'e xi reti Pkovaya gidiyorum. Orada iki memleketi alâkadar eden meseleleri konuşacağım.Her şeyden evvel Türk efkârı umumiyesine tavzih etmek isterim ki; memleketlerimiz | arasında dostluk ve emni« I yet hissi arzu edileceği ka- | Varşova 29 ÇALA.)— Varşoyanın şi- mali garbi mınlakasında görünen Al- Uzman zarhlı kataatı İki Palonya süvari Hivasının hücumile geri püskürtülmüş- tür. Almanların — Praza — mahallesinde | Brudno mezarlığı civarında yaptıkları | taarruzlar da tardedilmiştir. Bombardımasların — korkünç tahri- | Fibalı devam etmektedir. ? numaralı Varşova radyosunun bil- üürdiğine güre, Zacheta — meimesinde | Polonya taksimi Moskova 22 (AA)— Bir Alman as- keri heyeti Rus we Alman ordularının Polonyada işgal etmiş oldukları mın- takaların tahdidi meselesini Rus erkâ- Londra 22 (A.A.)— Birçok safıharp zemllerinin ve bilhassa Heood, Renovon ve Rephluv kruvasörlerinin batırılmış KISACA Haydi hayırlısı.. deme- en Sarbrük'ü iki yandan tehdit) ektedirler. Şimdiye kâdar Almanların kü- ları meşg lerin bu cephe temine çalıştıkları « mek ki garp cephesi stratejik bir devre gi dir. ERKA.hLHARP Hider: — Mahvedeceğim.. Diyor. Cemberlayn — Mahvolacaksın.. Diyor ve Fransuz Başvekili de bir aksiseda halinde ayol cümleyi fırlatı- yer Yakat, hâlâ urzaktan uzağa kulağımı- #a da: — Nerede, ne zaman ve. nasıl?, lduğu geliyor. erlaynin bir cümlesi bu sasllerin sardığı endişe bulullarını gi- derccek mahiyettedir. ve ba harbin geyrinde hükim olacak ve bir İngiliz dar ve kozuhun Uşası sayılabilir: — Biraleji kat'l kuvveli, kat'i xa- meaada, Hati naktaya — teksif elmek | san'atıdır.. Diyor. Seyirciler içini | — Haydi hayırlısı Dememiye sebep yok! mek için sebep yek! I Buallerinin Belki Çe dar sağlamdır. Sön zaman- | ların - beynelmilel karışık hâdiseleri aramızdaki em- | niyet ve menfaat birliği ve- | ziyetini sarsmak şöyle dur- sun, bilâkis tak gti Size Sovyet memleketlerin- birçok tablalar harap olmuştur. Bun- d laram d a ilemeege oei «François d'assiser tablosu ile Ksen- W tövlezin ve Chelmenskinin — tabloları FPolotya kralımın Tenton şövalyele- Trini mağlüp ettiği Grünvald muha- Febesini temsil eden büyük tarihi tab- l0 kurtarılmıştır. GER T H G he störle | Ba isabet etmiştir. Romanya sefarethanesi ve ishiyat | Vekil saat 15 te Kadeş vapuru ile hareket edecek ü inde etmek için Mos- — Harkciye Vekili bu sâbah Sövyel büyük elçisi Terenitef ile - birlikle rardan havadisler receğimi Türk milletinden Sovyetlere dostluk hisleri götüreceği Bu haraketle me ılı'h tin samimi arzularına tercüman | uhuq'ııuıu eminin (Deyamı 3 üncü sahifede) akademisi de hasara uğramıştır. 2 numaralı varşova radyosu dün sa- at 2010 da Alman tayyarelerinin kunl- haç hastanesini bombardıman etlik- lerini bildirmiştir. Binanın üstünde gö- | rünebilecek şekilde İşaretler resmedil- miş bulunmakta idi. Alman tayyarelerinin ve tapçı vetlerinin mütemadi. bombardımanla- rina rağmen hayal aşağı yukarı mer- v- | mal bir şekilde devam etmektedir. Mü- makalât etobüslerle temin edilmektedir. müzakereleri sonra görüşülecek mı nekeriyesd ile görüşerek halletmiş - terdle, | Şimdiki Kalde yapılan HDAf müvak- | Üç İngiliz zırhlısının batırıldığı olduğuna dair olan haberler yalaı Asıl ve esaslan âridir. Bu tekribi yı pan amiralli. dairesi dâve ediyor: — | Kat olup Polonyanın taksimine müte- allik kat'i müzakereler bilâhare yapı- Tacuktır. doğru değil duküna dair olan şayiaların da asıl ve esatı yoktı ( Diğer Telgraflar 3 üncü Sayfamızdadır ) I RADYODAN ALDIĞIMIZ HABERLER I Amerika ambargoyu kaldırıyor Vaşington 22 (Radyo) — Siyasi Hderlerin iştirakile Beyazsarayda Ruzvelt'in riyasetinde yapılan bir toplantıda, bitaraflık kanunun ta- dili, silâh ambargosunun kaldırıl ması, haPici siyasetbe tam bir te- üt muhafazası esasları kabul | edilmiştir. | Fransız Başvekilinin nutku P: niden teessü- | a levam edile - | i teyit etmiştir. Moskovadaki Alman aekeri bey'eti —ohdra 22 (Radyo) — Alman as-| ceği keri heyeti Molotof ve Voroşilof tarafından kabul edilmiştir. Essalı| nakulaxda mutabik | kahmmaştır. Heyet yare ile avdet et - miştir. (Diğer haberler 3 Üncü sahifede) PPP ZKO İA YAKINDA Son Telgraf sütunlurında bulacağınız romanlar FIRTINA KAPTAN K GEÇİYOR Milli Roman: İskender Fahreddin Mevcud romatlarımız ve tefrikala- Timiz nihayet buldukça sıra ile diğer | tetrikalarımızı Üa neşre başlıyacağız. Bu eserler mevsimin en kudretli eser- leridir. 'Bukreştekısuıkast | hakkında tafsilât Dün gece katillerin idamında yeni Başvekil de hazır bulundu | Maktül Başvekilin cenazesi pazar günü 12 |öküz tarafından çekilecek araba ile kaldırılacak vun dün a lef olmak vekil ile arka, Başvekil Gener; | — Dahiliye Nazırı B: | Müli Müdafaa N Bu üç nezaretin üçü de şim kadar den Demirmuha- uzaklaştırd | İ | ye Demir muh şefi Kadroko' si mücadeled göstermişti. bundan evvel edilmiş ve sui Varşova önünde bir Alman taarruzu püskürtüldü (Resmi tebliğler 'Polonyada Sovyet işgali tamamlanıyor Mahalli idareler kuruluyor, mektepler açılmak- tadır, sinemalarda Rus fılımlen gosterılıyor Moskova 22 (ALA, Gazeteler Kızılordu erkâmıharbiyesinin aşa- ğıdaki tebliğini neşretmektedirler:i Söoyyet kıtaalı; dün ve evvelki | gün varmış oldukları hattı taras- Sut etmişler ve işgal etmiş olduk- | ları arazide bulunan dü; | valarını tathir eylemişlerdir. Dün saat 19 da Sovyet kıt kkat ve mahalli id. - Mektepi İÇERÇEVE Deve ve diyar Polonyanm tasfiyesinden sonra cephelerde, sivil şefler arasındaki ağır topçu dücllesundan başka kayda değer birşey Yyok. Kılıca havale edilen bir davanın hâlâ kalem sahasile alâkasını olması yaman bir istifham! Danzif müstahkem mevzlinden MHitlerin ağzile dünyaya — savurulan kelâm mermisi, bir zün sonra Londrada Çemberlayn — ve Pariste Daladye tarafından mukabele gürdü. İş lalâkate dökülür de bu husaslaki meşbur Fransız ihtisası kendisini göstermer, olur mu hiç?. İhillâf müsellesinin kaldesindeki Çemberlaya ve Daladye köşelerile, tepe- gindeki Hüller köşesi arasında bu lâf gidiş gelişi de ne demek? Şu demek! Hitler— Ben alacağımı aldım. Sizde de zözüm yok. Bırakın beni arlık! Çemberlayı ve Daladye — Sen ah geriye vermeden ve bir daha alamı- yacak hale gelmeden seni birakmıyacal Kelâm sahasında için bandan ötesi, Pramsız şalri Verlen'in dediği gibi, yalmıa edebiyat. Edebiyatta ise, Cemberlayn ve Daladye ile — Hiller — arasındaki Yark, Abdülhak Hümlitle Filorinalı Nüzun arasındaki farka uyrundur. Keşke mümküün olsa da Cemberlayn ve Daladye kavgayı tepyekün — edebiyal — sahasına — in ilsar ettirebilseler... O yaman İngiliz haya ve deniz kuyyetlerinin — bir gün zartında makli, (evzi ve endahta muktedir olduğu beyanname adedini görürdünüz. — » Çare ki kat'i netice dedikleri nemnenin edebiyat sahasında elde edildiği henda kaydedilmemiştir. Onlar edebiyat yaparken bir vazgelim şimdi edebiyatlar da soralım: Sual— Polonya mevta, harp de mevkuf değil, Peki ne olacak, ne olacak? Cevap— Missisipi boyundan Rem kıyılarına kadar bütün büyük demekratlar, ya demokrasya devesini güdecekler, ya-bu diyardan zidecekler. Kulağımı ağrın 4 yanaştır da sana birşey söyliyerim! Galiba bu deveyi güdecekler. NECİB FAZIL llSAXÜIE Kesmemiş