21 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

EYLÜL k_1939 5 İstanbul,» Ankâra Geddesi 102 TELGRAF: TA TELEFON: '24310. 24318. 24319 BEŞİNCİ YIL — No. 1488 KE'V İ * İSTANBUL KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ TAN HALK GAZETESİ ÇOCUK A NSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar- dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye- dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. Chamberlain Hitlerin Nutkuna Şu Cevabı Verdi“Zafere Kadar Harp,, Sovyet Müdahalesinden Sonra Romanya Ve Karadeniz Yolu, Almanya Için Kapandı Maraşal VOROŞİLOF Italyanlar Yunanistan Hududunda Bulunan Kıtalarını Çekiyorlar | Sovyet Askerleri, Polonya - Macaristan Hudut Mıntakasının İşgalini de Tamamlıyorlar Londra 20 (Hususi) — En son haberlere göre Polonyaya giren Sovyet kuvvetleri Polonya - Ro- manya hududunu kâmilen işgal etmiş bulunuyorlar. Hattâ Sov- yet askerlerinin Macaristana da muvasalat ettikleri bildirilmek- tedir. HİTLERİN — NüTKUhdan ; Çıkan Mânalar | Yazan: M. Zekeriya SERTEL Hîtlerin Danzigte irat ettiği son nutuk'on beş gün içinde Polonyayı haritadan silen bir fatihin nut_kıığideğildir. Hitler' bu defa bir fatih gibi değil, daha ziyade başladı. ğı harbin kendisine hazırladığı sür- prizleri sezen endişeli bir devlet a. “damı gibi konuşmuştur. Bir fatih gi. bi ordularını nerelere sevked ğin- Diğer taraftan Rus kuvvetlerinin Lewoyyun şimali şarki ve cenup ha- valisine varmış oldukları bu — çok dnÜühir ginı gösteriyor, Bugünkü Alman resmi tebliği Al. manların Polonyada işgal ettikleri bazı yerlerden çekildiklerini ve bu yerlerin Rus askerleri tarafından iş. gal edildiğini teyit etmektedir. Diğer taraftan Rus işgal mıntakası ile Al- man işgal mıntakasının tamamen tahdit edilmiş olduğu da haber veri- liyor. Fakat hudut hattının nereden geçtiği henüz tavazzuh etmemiştir. Şark Yolu Kapandı Bugünkü Le Temps gazetesi, Sov- yetlerin Polonyayı işgalinden ehem- miyetle bahsederek Sovyet askerle - rinin yaptıkları hareketlerle Roman- ya ile Almanyanın doğrudan doğru. den değil, demokrasilerin taarruzuna - karşı kendisini nasıl müdafaa edece, ğinden bahsetmiştir. Nu!.kun bu u. mumi havası bilhassa - kayde şayan- dır. Hitlerin Danzig-nutkundan anlaşı. lan ikinci hakikat şudur: Almanya şarka doğru “siyasetinden şimdilik vazgeçmiştir. Büyük imparatorluk hulyalarını bir kenara bırakmış:. gö- rünmeği tercih etmektedir. Şimdilik hedefi Almanyayı bu uzun ve yıpra. tıcı harpten sağlam ve muzaffer çı. karmaktır. Bu vesile ile Almanyanın Sovyet Rusya ile akdettiği ademi tecavüz misakının hakiki mahiyeti de mey- dana çıkmıştır. Almanya, Sövyet Rusyayı şimdilik bir düşman olmaktan çıkarmak için, Ukrayna hulyasından vazgeçmeği ka. bul etmiştir. Sovyet Rusyayı temin ya ti larına mâni olduklarını ve Galiçya petrol merkezlerinin en mü. himlerini ele geçirdiklerini anlatıyor ve daha sonra Rus — müdahalesinin Almanyaya karşı Romanya ve Kara. deniz yolunu tamamiyle kapamış ol- duğunu ilâve ediyor. Bu inkişaflar dolayısile, Londrada. ki resmi makamat, Sovyet Rusyanın müdahalesi hakkında kati bir hüküm vermek sırasının henüz hulül etme- diğini bildirmektedir. Mister Cham- berlain de bugün Avam Kamarasın. da bu yolda söz söylemiştir. Londra. da hüküm süren kanaate göre Al- man - Sovyet ademi tecavüz paktı bu meselelerle meşgul olmamış, bu hâdiseler paktın imzasından sonra kendini göstermiştir. Kati Hudutlar 5 ıZI e göre DOVye Dlla i, Rusyanın 1919 İaki hudut hat. tını tesis etmeyi istihdaf ediyor ve onun için Leh — Rümen hududü gi- bi Leh — Macar hududu da Sovyet kuvvetleri tarafından işgal olunacak- tır. Diğer taraftan — Alman mahafili, Hitlerin Sovyet Rusya ile Almanya arasında doğrudan doğruya teması bulunması aleyhinde — olduğunu söylemekte ısrar ediyorlar. Bu - te. masa mâni olmak için ne yapılacağı ve araya ne biçimde bir hükümeti hazıra konacağı henüz anlaşılmamış. tır. Fakat bugün Almanyadan Mosko- vaya dört Alman zabitinin hareket et miş olduğu bildiriliyor. Bunların Al. man — Soyyet Rusya hududunu mü. zakere edecekleri bildirilmektedir. Fransanın Moskova sefiri bugün Rusya Başvekili M. Molotof ile görü: şerek Sovyetlerin Lehistana müda- haleleri hakkında malümat istemiş. tir. (Sonu:-Sa.-6, sü. 5) Cepheden resim: Alman tecavüzünğgkarşı hâlâ şiddetli bir mukavemet gösteren Polonya askerleri, gaz maskelerini takarak mevzie girmeğe hazır lanıyorlar. şesese ATINADA <es2.. Ve Romada Birer Tebliğ Neşredildi Atina, 20 (A.A.) — Hariciye .Ne- zareti şu tebliği neşretmiştir: “Avrupanın bugünkü vaziyetinde dikkatleri iki memleket arasındaki ,münasebetler üzerine çevirmeği fay- dalı gören Yunan ve İtalyan hükü- metleri, bu münasebetlerin samimi bir surette dostane olduğunu ve kar- şılıklı tam bir itimattan mülhem bu- lunduğunu müşahede ve tesbit et- mekle bahtiyardır. Bu hissiyatın ba- riz bir delili olmak üzere İtalya hü- kümeti —Yunanistan - Arnavutluk hududundaki askeri kuvvetlerini u- zaklaştırmağa karar vermiş ve Yu- nan hükümeti de buna benzer ted- birler ittihaz etmek üzere bulunmuş- tur.” Ayni tebliğ dün akşamki İtalyan gazetelerinde de intişar eylemiştir. 1 BOHEMYADA için de Polonyayı işgal betile garbi Ukrayna ve Beyaz Rus vilâyet- lerinin Kızılordu tarafından işgaline ve Sovyet işgalinin Romanya hudu. dunu kapayacak surette Macaristana kadar uzanmasına muvafakat etmiş. tir. Bu muvafakatin içinde Roman- yayı işgalden sarfı nazar fikri de mündemiçtir. Hitlerin nutkundan anlaşıldığına göre Almanya, garp devletleri ile harp halinde bulunduğu müddetçe Soyvyet Rusyayı kendisine düşman yapmamıya karar vermiştir. Bu se- beple, şarkta Sovyet Rusyanın men- faatlerine dokunmamayı esas itihari. le kabul etmiştir. Sovyet - B Yüzlerce Kişinin Öldürüldüğü Teyit Olunuyor Londra, 20 (A.A.) — Reuter: İstihbarat Nezareti bildiriyor: 17 eylül pazar günü, Bohemya ve Moravyada bir ihtilâl hareketi çık- mıştır. Bu ihtilâl hareketine bir kaç gün evvelinden, Pragda amele teza. hürleri takaddüm etmiştir. Bu ame- le tezahürleri, cumartesi akşamı halk ile Alman makamları ve bilhassa S. S. ler ai dâtkiddi çarpışmalara in- u Sa: 6, Sü: 4) x Ş « Almanyada İsyan Hareketi Büyüyor ŞARK - GARP CEPH 3 Polonya Ordusu Muhtelif Cephelerde Mukavemet Ediyor Londra, 20 (Hususi) — Polonyada harp devam etmektedir. Polonyalıla- rın henüz teslim olmıyaâan üç or- dusu da muhtelif cephelerde muka- vemete devam ediyorlar. Alman teh- liği Bzura harbinin kati neticeye va- rarak-tarihin en büyük simha harbi olduğunu kaydediyorsa da Polonya kaynakları harbin henüz bitmediğini anlatıyorlar. Varşova müdafaaya de- (Sonu Sa: 6, Sü: 5) ELERİNDE VAZİYET Alman Orduları Başkumandanı Garp Cephesine Gitti Paris, 20 (Hususi) — Garp cephe- sinde tam sükünet hüküm sürmekte. dir. Fransız gazeteleri, Almanların şarktan mütemadiyen kuvvetler ve tayyareler getirdiklerini haber veri- yorlar. Askeri muhabirlerin ehem. miyetle kaydettikleri bir nokta, Fran sız erkânı harbiyesinin Almanya ta- rafından Belçikaya karşı vuku bula. İngiliz Başvekili Dedi ki: Hiçbir Tehdit Bizi Hedeflerimizden Asla Geri Çeviremiyecektir. Londra, 20 (A. A.) — Başvekil Chamberlain, bugün öğleden sonra Avam Kamarasında, harp vaziyeti - nin ve umumi vaziyetin haftalık bi- lânçosunu yapan beyanatta bulun - «« | muş, ve şu sözleri söylemiştir: “Geçen hafta içinde vukua gelen hâdiseler, o derece büyük ehemmi - yeti haiz bulunmaktadır ki, bunların harbin mukadderatı ve diğer memle- ketlerin hattı hareketi üzerinde ya - pabileceği tesirleri ölçmeğe vakit bulamadım.., Başvekil, bundan sonra Polonya- daki askeri vaziyeti bildirmiş ve de- miştir ki: “Geçen bütün hafta zarfında, Po- henüz General Gamelin, İngiltere Müdafaa Nazırı ve Fransız Ordu Şefleri Dün Pariste Toplandılar lonya ordusu üzerine Alman tazyikı ve Polonyalıların mukavemeti de - vam eylemiştir. Ve Polonyanın bir çok noktalarında halâ da devam ey- lemektedir. Polonyada bugün, mese- lâ Varşova gibi teslim olmak isteme- yen mukavemet adaları hâlâ mev « cuttur.,, Sovyet Müdahalesi Mister Chamberlain, burada.Sov. yet mudahalesine işaret ederek şun. ları söylemiştir: “Şark cephesindeki harp üzerine — kati tesirler icra eden bir hâdise, 17 eylülde vukua gelmiştir. Bu hâdise, (Sonu Sa: 6, Sü: 2) > EN SON masıdır. leketleri çiğnemeğe teşebbüs ettiği Paris, 20 (Hususi) — Askeri mahafilin bütün dikkati Belçika ve Hollandaya dikilmiştir. Sebebi, Almanyanın bu hududa yakın o- lan Ahen'de yaptığı tahşidatın, şüphe verecek Fransa erkânıharbiyesi, Almanyanın Belçika veya Holanda bita- raflığını ihlâl etmesi ihtimalini her dakika gözönünde bulundur- makta ve bu ihtimalin ilk tahakkuk alâmetlerini Almanya, Belçika veya Holandanın bitaraflığını ihlâle ve bu mem- hal mukabil tedbir alacak ve bu memleketlerin yardımına koşacak- tır. Buna göre her tedbir alınmış, ve 1914 de olduğu gibi yardımın gecikmemesi için her hazırlık yapılmıştır. KDD ÜRER AT A PN DAKİKA bir mahiyet al. gözetlemektedir. takdirde, İngiltere ile Fransa der. cak her tecavüze karşı, son derece u- ( Sonu Sa, 6 Sü.1) TÜ SN el e ee e d L OĞ v AĞA GüA S lll T Tan, makinesindeki hususi! tertibat sayesinde bu sütunda her gün en son da- kika gelen haberleri verecektir. Haber olmadığı gün bu —kisım boöş kalacaktır. izem n T Bdi a — aa silenaleri aöi ui