28 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

Ali TEFRİKA No. 18 - / Kemalin İstifası - Benim için ne hazin haldir ki, — bu mühim mevzuun münakaşasın: — benimle yapanlar yine Ali Galip ve — Halit Beyler oldu. Çünkü onlar Ali -— Kemalin yıkılmaz bir kuvvet oldu- — ğuna kanaat besliyorlardı. Mustafa Kemal Paşanın azlini-onun temin — ettiğinde de şüpheleri olmadığın- çoğalmıştı. O sebeple istifasını ina- nılmaz bir hâdise gibi telâkki et- mişler ve koşa koşa yanıma gel — BSersemleşmişlerdi. Ancak yiğit- — liğe kir sürmemek için yine yük. sekten atıyorlardı, akıl ve hayale — sığmaz şekilde konuşuyorlardı. Bu |— politika düşkünlerinin o sıradaki , sözlerine bakılırsa Mustafa Kemal — Paşayı tevkif etmek ve İstanbula yollamak evvelce vacip ise şimdi — farz halini almıştı. Çünkü böyle -— bir muamele ile Ali Kemalin - si- — yasi bir sukut olduğu sezilen - is- » tifasından doğabilecek üzüntüler “ * Hürriyet ve İtilâf fırkasına mun- , hasır üzühtüler - giderilmese bile — azaltılmiış olacaktı. Odamda baş gösteren bu- tatsız — Mmünakaşadan son derece sıkılıyor- — dum. Lâkin heriflerle istihza et- mekten de geri kalmıyordum. Bir — aralık söz, 3 cü ordu müfettişinin — yakalanması keyfiyeti üzerinde — ,dönmiye başladı. ÂAli Kemal unu- tulmuş, her şey unutulmuş ve yal. O nızbu lent Ş gi — Tişilmiş idi. Ben bu fırsatı kaçır- - Mmadım, evvelki Mmünal — aldım, Ali Galip Bevye sordum: — 'Ne hakla? O en hassas bir yerine çuvaldız sokulmuş gibi yerinden fırlarken ilâve ettim: — Ve hangi kuvvetle! Yine her kafadan bir. ses çıkı- yordu. en üst perdeden Blâziz va- lisinin sesi dolaşıyordu. Hiddetin. den yerinde oturamaz olan Hürri- yet ve İtilâfçı vali, bir takım gü- lünç jestler alarak bana tavsiye. — lerde, ihtarlarda, tehditlerde ve ba- — zan da kendini toplayıp ricalarda — büulünuyordu. Altımdaki sandalya. — nin bile hicap duyarak ve harekete 0 geçerek bu işi yapmasına intizar — edebhileceğini anlatıyordu. — Onun kısa bir sükütundan isti- — fade ettim. Şöyle bir sarih sualde — bulundum: - — Geçen gün buyurmuştunuz ki, vilâyetim hudutları dahilinde, müsamaha etmem, bu işi yaparım, Hastalandığımı ileri sürerek - sizi — yerime vekil bıraksam o hulyanızı | burada da tahakkuk ettirmiye ça- lişıir mısınız? ç Adamcağız hançeresinin bütün — kuvyetile bağırdı: - — Dediğimi vallahi yaparım, Tım! | Halit Bey, büyük bir siyasi mu- Ü vaifılkxyetin şerefini kaçırmaktan — korkuüyormuş gibi yerinden sıçra- ? — Harput valisi, dedi, bir yana 4 dursun. Bu işi ben bile yaparım, f Yal_mz siz bana küçücük bir pusu. la ile salâhiyet veriniz. Üst tara- fını düşünmeyiniz, İçinde bulunduğumuz vaziyetin bütün Osmanlı tarihinde eşi ve ör- neği bulunmadığını bilmekliğime rağmen “teşbihte hata almaz,, me- p. 'selinden cüret alarak ve içi boş ka- — falara inandırıcı darbeler indirmek istiyerek şu cevabi verdim: .— Alemdar.Mustafa Paşayı, bü. yük işler düşündüğü anlaşılmış i- ken sadrazam Çelebi Mustafa Paşa, hattâ Dördüncü Sultan Mustafa ni- çin tevkif ettiremediler de onun k yatağanı altında mevkilerini kay. bettiler? Görünüşte yeniçeriliğe hu- dan herife muhabbetleri bilhassa — karşılaşmamızda * oo yaptığım- gibi yhac cidüi bi tavır — sumet izhar, hakikatte ise İstanbu. lun siyasi ve içtimai rezaletlerile mücadeleyi tasavvur eden Abaza Mehmet Paşayı yine burada, Sı- vas şehrinde Kalavun Yusuf Paşa, niçin tevkif edemedi? Tarihi karış tırırsak yakın sayılacak mazi için- * de halkın muhabbetine ve müza - haretine güvenerek herhangi bir “ gebeple ileri atılanların kolay ko- lay mağlüp edilemediklerini görü. rüz. Onun için makul olalım, sü - künetle konuşalım. Bağrı yanık va- tana yeni bir yara da biz açmıya. hm, Vay efendim vay. Sen misin ta- ten bahseden, sen misin sükü. net tavsiye eyliyen. Artık ne İtti- hatçılığım kaldı, ne isyan çıkarmak istiyenlere yardakçılığım. Yüzüme karşı bu töhmetleri tekrar ede e- de, tazeliye tazeliye söylüyorlardı ve muhtelif kelime kalıpları kul- lanarak; Gününe hazır ol, demek istiyerlardı. Ben bir yandan güler görünerek onları kızdırıyor, bir yandan da kendilerini yanımdan uzaklaştır - mak yollarını ariyordum: İşte bu sı- rada Sıvas merkez telgraf müdürü alı al, moru mor bir biçimde odaya girdi, titrediği hissolunan ellerile âdeta sımsıkı tuttuğu şu telgrafı bana uzattı: * Stvas Valisi Reşit Faşa Hazretlerine i Şimdi Tokattan Sıyasa müte- veceinen Nareker orumau Ali Galip İle Halit, Bu İstifa Haberi Üzerine Hayretlerinden Sersemlemiş Bir Hale Gelmişlerdi nın takarrüp ve tahakkuk etmek üzere bulunmasından dolayı sami- mi surette mütel bulunduğu. BULMACA Dünkü bulmacamızın halledilmiş şekli ı . ua s eT v 36 D U AİVHİGÖİZ (| BAKUKİ - Fdidi LİMİHİAİTİ LİMHİAİK MlBitİr MIDlAa olCiMlHlÜlrR LI'rBUZI IPİAİYİBİN E)'. M slu sHrRlUH '0 N © g 0 A Ü 2 — Kâhtadan yazılıyor: İki, üç senedenberi kazamızda diplo- malı ebe yoktur, Bundan dolayı halk, bil- hassa memurlar, aileleri vazı hamledeceği zaman mütereddit dakikalar geçiriyorlar, dipol belerden istifade edip etmes meği düşünüyorlar, Buraya diplomalı bir BUGÜNKÜ BULMACA # G Ar ü G 7-8 9 10 — ebe gönderilmelidi. * Biga yolları ve belediye N..| mu arzeylerim, : Üçüncü Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Bu umulmıyacak haberi alır 81- maz ilk düşündüğüm şey, İbrahim Tali Beyin Dahiliye Nazırı hakkın- da söylediği sözlerdi. Hakim hekim, gazete muhabirliğinde yalan söyle. miye alışan Ali Kemal Beyin bü- yük bir siyasi dolap çevirmek hul. yasile nezaret sandalyasında da yalancılıktan çekinmiyeceğini ve “gayri vakii,, vâki göstermiye kal- kışacağını söylemişti. 23 Haziranda azledildiği bize bil- dirilen Mustafa Kemal Paşanın 27 haziranda (üçüncü ordu müfettişi) unvanını kullanmakta devam et- mesi ve müfettişlik mıntakası da- hilinde seyahate çıkması o hükmün doğruluğunu isbat ediyordu. İkinci düşündüğüm şey de, Har. put valisi ile Hürriyet ve İtilâfın Sıvas mümessili tarafından tevkif edilmesi istenilen zatın Sıvasa gel. mek suretile nefsine karşı göster- diği itimat idi. Ben bilhassa bu dü. şünceden aldığım şevk ile telgrafı bir daha ve bir daha okuduktan sonra Ali Galip Beye uzattım: — Buyurun, dedim, okuyun, Son- ra da kalkın, tertibat alın, üçüncü ve zatı devletleriyle teşerrüf imkâni. U a — A " (Devamı var) Eksiltmeye konulan iş: 1 — Seyhan sağ sahil sulama v kepalı zarf usulile yapılacaktiır. meleri lâzımdır. Postada olan gecikmeler kabul 3 — İstekliler eksiltme şartnamesi, mukavele projesi, rl işleri genel şartnamesi, fenni şartname ve projeleri 50' lira mukabilin- de Su İşleri Reisliğinden alabilirler. 4 — Eksiltmeye girebilmek için isteklilerin 85.750 Hralık muvak- kat teminat vermesi ve eksiltmenin yapılacağı günden en az sekiz gün evvel ellerinde bulunan vesikalarla birlikte bir dilekçe ile Nafıa Ve. “kâletine müracaat ederek bu işe mahsus olmak üzere vesika almala- rı ve bu vesikayı ibraz etmeleri şarttır. Bu müddet içinde vesika ta- lebinde bulunmıyanlar eksiltmeye iştirak edemezler. 5 — İsteklilerin teklif mektuplarını ikinci maddede yazılı saatten bir saat evveline kadar Su İşleri Reisliğine makbuz mukabilinde ver- -“Nafıa Vekâletinden : e deşarj şebekesiyle sınaf imlâtı ve işletme binaları inşaatı keşif bedeli 2.400.000 liradır. Üi 1 2 — Eksiltme 28/9/939 tarihine rastlıyan Perşembe günü saat 15 de Nafıa Vekâleti Su İşleri Reisliği Su Eksiltme Komisyonu odasında bayındırlık edilmez. (4078) — (6656) hayet verilecektir. Kabul şartları: b — Ticaret liselerinden mezun Kayıt müddeti içinde pazartesi, İSTANBUL TİCARET LİSESİ : *Kabul şartlları: mına kabul şartları: a — İlk mektep mezunu olmak, b — 15 yaş büyük ol “Yüksek İktısat ve Ticaret Mektebi Müdürlüğünden: Tahsil müddeti üç yıl olan yüksek iktısat ve ticaret mektebine tale. be kayıt ve kabulüne 15/Eylül/1939 da başlanarak 30/Eylül/1939 ni- a — Lise bitirme ve olgunluk sınavlarını başarmış olmak, olmak. çarşamba ve cuma günleri saat 9,30 — 12,30 arasında müracaat edilmelidir. “--. Pi A — Yüksek İktısat ve Ticaret mektebi müdürlüğüne bağlı ve tah- sil müddeti üç yıl olan ticaret lisesine talebe kayıt ve kabulüne 1/Ey- 1ü1/939 da başlanarak 15/Eylül/939 da nihayet verilecektir. a — Üç senelik orta mektep tahsilini bitirmiş olmak, b — Dört senelik ticaret mekteplerinden mezun olmak teplerden mezun olanlar lisenin birinci “ihzari,, sınıfında okumazlar.,, © — 18 yaşından büyük olmamak, B — Ticaret lisesinin, tahsil müddeti dört yıl olan, orta ticaret kıs. “Bu mek- Ticaret lisesi ile orta kısmının rile birlikte müracaatları lâzımdır. yetinde oldukları vesikalar: 3 — Nüfus kâğıdı, - 5 — İyi hal kâğıdı, kayıt müddeti içinde salı ve cuma günleri saat 9,30 — 12,30 arasında müracaat edilmelidir. Ticaret lisesine ve orta kısmına kayıt edilecek talebelerin velile- Knr “h Kayıt edilmek için müracaat edeceklerin getirmek mecburi. 1 — Mektep müdürlüğüne hitaben bir dilekçe, 2 — Mektep diploma veya tasdiknamelerinin asılları, 4 — Aşı kâğıdı ve sıhhat raporu, 6 — 6 tane 4. 5. X 6 büyüklüğünde kartonsuz fotoğraf. H | MNN | 'lî—]—_al_l ma. n t -| ' | M | BÖÜEN | M | 'N D | SOLDAN SAĞA: 1 — Bir devlet - Afrikadadır. 2 — Demiryolu - Bir memleket, 3 — Mah « Hecenin parçası - Bir çalgı. 4 — Bir harf - Zevk, memnuniyet - Bir renk. 5 — Bir balık - Bir kumanda tâbiri. 6 — Dönüş, devir - Siz - Davet eden. T — Bir vilâyet merkezi - Bir yem. 8 — “Yeni,, nin bir hecesi - Bir erkek ismi - Bir harf. 9 — Uyuümaktan emir - Tanrı - Bir zamir, 10 — Mania - Prensip - Bir zamir. - ge İ n O Olgunluk İmtihanı Nasıl Olmalıdır? (Başı 5 incide) Sözlü: Emsal i — Edebiyat 3 2 — Felsefe 3 3 — Tabii ilimler ö 4 — Matematik - fizik vi Fen kolu için: Yazılı: 3;— Fizik - kimya 4 — Felsefe dissertasyonu 2 5 — Yabancı dil 2 Sözlü: 1 — Matematik 3 2 — Fizik - kimya 3 3 — Tabii ilimler 2 4 — Tarih ve coğrafya 2 Bu şekilde tasavvur edilen bir olgunluk imtihanının prensipleri « ne ve tatbik tarzına taraftar olmı yan meslektaşların bulunduğunu sanıyorum. İtiraz noktalarından biri, şüp « hesiz, sözlü imtihanların, üniversi. te profesörleriyle lişe muallimle - rinden müteşekkil komisyonlar ta. rafından muhtelif mıntakalarda ya. pılmalarındaki güçlüktür. Zamanları, kendi vazifelerini hakkiyle yapmağa ancak kâfi ge - len Üniversite profesörlerine, bu kadar ağır ve zaman kaybettirici bir işi yüklemek doğru olmıyacağı düşünülebilir, B u işin zorluklarını, bilhassa tanzim edilinceye kadar « profesörleri yoracağını ve kıymetli zamanlarının bir kısmını alacağını kabul etmekle beraber, üniversite “ tahsil seviyesinin yükselmesi ba - kımından yapılması lâzım geldiği kanaatindeyim. Bu faydasından başka, profe - sörlerin beş on günlerini memle - ketin muhtelif mıntakalarındâ ge. çirmeleri, memleketi yakından ta- Bigadan bir karliimiz yazıyor: Belediyenin elinde bulunan elektrik fabrikası gündüz çalışmadığı için, bu m- cak günlerde vantilâtör kullanarak serin- lemek mümkün olmamaktadır. Bir, iki dakikacık, yaya kaldırımlarında oturup nefes almak isteyen esnaf hakkında da hemen zabıit varakası tutuluyor. Gerçi kldırımları işgal etmek, esas itibarile, iyi bir şey değildir. Lâkin on beğ metre ge- nişliği olan ve günde töpu topu elli kişi bile geçmiyen bir caddenin yaya kaldırı- mında birkaç dakika oturanlara karşı bu kadar sert hareketin faydası nedir acaba? Pek kalabalık olan İstanbulun Mahmut paşa yokuşunda esnafin kaldırımları dai- ma işgal ettiğini bilenler, bu faydayı an- lıyamıyorlar, * Aksarayın pazar yeri fena Kony! Aksarayından yazıliyor: Burada sebze ve meyva: pazarı, metrük bir hanın bahçesinde kurulmaktadır. Saha dar olduğu için pazarda kımıldanaçak yer kalmamakta, kapının küçüklüğü hasebile de pazara girmek isteyenler nöbet bekle. mektedir. Sonra, etraf toz deryası halin- dedir ve yiyecek maddeleri tozlanmakta- dır. Halbuki pazar yeri fttihaz edilmeğe müsait sahalar çoktur ve Belediyemizin, halkın çektiği sıkıntıyı ve sıhhat kaidele- rini gözönüne alarak asri bir. pazar yeri kurması lâzımdır, * * Zonguldak postanesinden şikâyet İstanbuldan kalkan vappır pazar günleri akşamı azami saat altı buçukta Zongulda- ğa gelmektedir. Müteahhit ile yapılan mu- kadar posta vapurdan çıkarılmamakta, bi- lâhare de geç kalındığı-için şehirde posta tevzlatı yapılmamaktadır,. Gayet basit ve tabil şekilde bunun ya- pılması imkân dahilinde iken, tatbikindan kaçınılmasının sebebini anlıyamıyoruz. Bu mesele hakkında posta umum müdürlü- ğünün nazarı dikkatini celbederiz. * Açık muhabere : M. İhsari Imzasile küsük Sıhhiye HWe- murluğu kursu hakkında mektup yazan kariimize: — Mektut dercedi iz için sarih adresinizi yazmanız lâzımdır. Bu ad- res matbaamızda mahfuz kalabilir, Müreftede Suphi Karabigalıya: — Şikâyetinizi mahalli sihhat dairesine yapmanız çok muvafık olur, Şahsiyata ta- allük eden ve delili mevcut olmıyan hâ- diselerin gazetelerle dercine imkân yektur. Yakacıktan nahiye müdürleri hakkında mektup yazan karlimize: — Yeni barem hakkındaki izahnamenin neşri devam etmektedir. Henüz bu bahis izah edilmiş değildir. Maamafih Dahiliye Vekâleti nahiye müdürlerinin terfihi me- selesile Meşgul olmaktadır. Vefada Molla Hüsrev mahallesinde Nuri Umaya: — Yazınızı neşretmek belki mümkün o- lacaktı. Fakat malesef okuyamadık. Daha okunaklı hattâ mümkünse daktilo ile yazip gönderiniz. bil * Erenköyde ekmek buhrani : Göztepeden Bostancıya kadar bütün E- renköy halkının ekmeğini temin eden Za- veye ait fırın son zamanlarda bozuk ve eksik ekmek çıkarmıya başladı. Evvelki gün Zavenin çıkardığı ekmeklerden he- men hepsi, belediye zabıtası — tarafından hfımaları, maarif imiz. le, tahsisen liselerle sıkı temas te. min etmeleri ayrica bir kazanç o- lacaktır. Bugün memleketimizde mev - cut 39 resmi liseden hemen üçte biri İstanbulda toplanmıştır. Tale- benin yarısına yakm bir miktarı İstanbul liselerinde tahsil görmek- tedirler. İstanbul, üniversite merkezi ol. duğuna: ve buraya, Bursa, İzmit, dere edildiğinden koca bir semtte ek- mek buhranı oldu, Alâkadarların nazarı dikkatini: çekmenizi rica ederim. Erenköy Halkından: Hüseyin * Birecik Halkevi Birecikten yazılıyor: Halkevinin müzik kolundan başka hiç- bir kolu faaliyet göstermiyor. Halkeyi bi- nası içinde her kola bir oda tahsis edil- miş İse de, uzüun zamandanberi bu oda ka- pilarının açıldığı görülmemiştir. Edirne..., gibi yakın vilâyetlerd talebenin gelmesinde kolaylık bu - lunduğuna göre, sözlü imtihanla - rin, tatbikat bakımından zorluk - ları « bu vaziyet dolayısıyle - azal. mış sayılabilir. Olgunluk imtihan sistemi hak. kında prensip yahut tatbikat ba - kımlarından ayrı noktai nazarları olan meslektaşlarm fikirlerini bil. dirmeleri, bu kadar mühim ve ha- yati bir memleket meselesinin ay- dınlanmasına yardım edeceği için, bunu kehdilerinden beklemeğe ve istemeğe hakkımız vardır. OKUYUCU MEKTUPLARI Kâhtalılar Ebe Istiyorlar 28-8-939 Kendisinden birçok şeyler beklenilen e- vimizin faaliyete geçmesi lâzımdır. * Üsküdarda bina vergisi 933 senesinde tahrir heyetleri kararile yüzde yirmibeş ve sonra umumi olarak yine bina vergilerinden yüzde yirmi beş mecmuu yüzde elli olarak tenzil edildiği halde Üsküdar ve civar sahil halkı bu tenzilli vetgiden istifade edemiyoruz. Ya- ni bura halkının ekseriyetini teşkil eden amele, esnaf ve küçük memurlardan yüz- de elli bina vergisi tenzil edilmiyor. İs- tanbul ciheti bu yüzde 50 den istifade edi- yor, Müracaat ettiğimiz makamlar bize şu cevabı veriyor: “Üsküdar ve civarı kadas- trosu ikmal edilmedikçe bu tenzilli ver- giden istifade edemezsiniz.” diyorlar. Peki. Senelerdenberi bizlerden alınan bu yüzde elli fazla vergi kadastronun ik- malinde fade edilecek mi? Edilmiyecekse kadastronun ikmalinin tösrü. Kabil değil- se ikmalinden eyvel Üsküdar halkı olan bizlerin de İstasbul halkı gibi bina vergi- lerinden tenzile nasibedar olmamız için yüksek saylavlarımızdan alâkadar olma- larını dileriz. '“Üsküdar Paşalimanı No. 68 Merkez Telgraf Memuru Zeki Canıtez * Oğlunu arıyor Seferberlik esnasında Halep civarında kaybolan oğlum Serfice muhacirlerinden Mustafa oğlu Mehmet Aliyi aratmak isti- yorum. Kendisi şimdilik Halepteymiş. Fa- kat benim burada sağ olduğumu bilmi- yor. ÖOna kendimin sağ olduğumu bildir- meyi arzu ediyorum. Söke Kemalpaşa mahallesinde Yağhane sokağında No, 6 da Ayşe CEVAPLARIMIZ : Fatihte Sarıgüzel, Hasan Hanife Mahal- lesinde muallim Hadi'ye: — İstediğiniz dili öğrenmek için mev- eut lisan mekteplerine, dershanelerine mü- racamt edenlerden istifade edehilirsiniz. En iyisi bir kadım. muallim bulmaktır. Böyle husüsi ders veren kadın muallimler vardır. Mw_a,—u——a.—'—ı- İnemuz * Tüberkülos şişleri hakkında Bafradan sual soran karlimize: — Bu kabil hastalıklar hakkında dok- torlar görüp müuayene etmeden cevap Ve- temiyorlar. Hastalığın tedavisi için güneş- ten, radyodan iİstifade edilebileceği gibi vitaminli ilâçlardan, alelumum kuvvetli gıdalardan istifade edilir. Bu şişler daha ziyade umumt zâfiyetten ileri gelir. İyi ve temiz gıda âlmıya devam etmekle beraber alelumum dahiliye mütehassıslarına mua- yene olmak ve tedavileri altına girmek Tâzımdır. * İzmit kâğıt fabrikasında Hamdi Çağla- ra: — İstiklâl Mmargı çalınırken gösterilen lâkaydi karşısında hassasiyetiniz şayanı takdirdir. Bu mevzu Üzerinde birçok neş- riyat yapılmıştır. İstiklâl marşı çalınırken herkesin taygı göstermesi lâzımdır. U- mumi eğlence yerlerinde, lüzumsuz za- manlarda ve keyif için İstiklâl marşı çal- mamak ta lâzımdır. Erenköyden Hayri Esine! — Bahsettiğiniz sel vakası Erönköyde değil, Ortaköyde olmuştur. Yazı dizilirken Ortaköy kelimesi Erenköy şeklinde dizil- miş, musahhihin de gözünden kaçmış ve tede o şekilde çıkmışt Beylerbeyi ihtiyat zabit mektebli hak-« kında sual soran okuyucumuza:? — Bahsettiğiniz mekten, muadeleti tas- dik edilen mekteplerden değildir, * İneatölde Uzun sokakta Terzi İ. Tevfik'e: — Bize yazdığınız mektubu pullu bir İs- tida şeklinde Dahiliye VWekâletine veriniz, istediğiniz takibatı yaptırırsınız. 4 Muallm Kemal'e: — Muallimlerin maaşı 20 liraya iblâğ edilecektir. « * I. Diteğe: — Türkkuşuna girmek için Ankarada Hava Kurumu merkezinde Türkkusu Mü- dürlüğüne müracaat etmek lâzımdır. Lânga Hisardibi sokakta Mehmet Çığılı: — İzmir fuarı için tenzilâtlı biletler ih- das edilmiştir. Fakat vapur ve tren için ayrı ayrı bilet almak lâzımdır. “Yaşamak kudretinde hiçbir “eksiklik ve gerilik kabul etmi- yen Türk milleti, elbette uçmak yarışında da üstte bulunanlar- dan biri olmağa uğraşmaktan geri kalmıyacaktır.” İSMET İNÖNÜ