28 Ağustos 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

a Ulus Basrmmevi ç Pazarlesi İç.nı.m Caddesi, Ankara 30 Ağustos Zafer bayramı 28 Telgraf: Ulus - Ankara Büyük bayramı kutlamak için par- TELEFON lak bir tören programı hazırlan- AĞUSTOS Nümet Madmu VÖT mıştır. Dumlupınar'a birçok he- 1939 Başmuharrirlik 1371 yetler gidecektir. Haberlerimiz 2. Te İN b C İ ADIMIZ ANDIMIZDIR inci sayfadadır. 5 KURUŞ dare 1064 Milli Şef dün Ankara'ya döndüler İngiliz kabinesi bugün bir toplantı daha yapacak B. Henderson İngiliz cevabını Berline bugün gölürüyor Hitlerin mesaji ile İngiliz hükümetinin Berline vereceği cevap bugün Londrada neşredilecek Londra, 27 a.a. — Hariciye nezareti ile Başvekâlet dairesinde hummalı bir faaliyet görülmektedir. B. Henderson, sabah 11 e ka- dar hariciye nezaretinde kalmıştır. Saat 11 de Başvekâlet daire- Bir uzlaşma nasıl mümkün olabilir ? F.R. ATAY Eğer dündenberi aldığımız ba- zı havadiselre inanmak caiz ise, siyasi buhran hafifleme alâmet- leri göstermektedir. Bu havadis- lerden biri Berlin'deki ingiliz bü- yük elçisinin Londra seyahati- dir; ikincisi, Musolini'nin bir Lanfarane macaer hasında topla- nıp konuşmak - teklifinin Hitler tarafından kabul edilmiş olması- dır, Her iki havadisi de büyük bir ihtiyatla karşılamak lâzımgelir. Çünkü harp tehlikesi ticareti- nin; ikinci bir Münih zaferi ka- zanmasına müsaade edileceğini tahmin etmiyoruz. Dün de söyle- diğimiz üzere böyle bir uzlaşma, Avrupa buhranlarından hiç biri- ni halletmiş olmaz: bilâkis şid- det, cebir ve dikta politikasına büsbütün cesaret verir; hüriyet - leri tehdit altında bulunan mil - letlerde ise İngiltere ve Fransa'- ya karşı itimattan eser bırakmaz. Milletler, birkaç günlük veya bir kaç aylık sulh değil, beynelmi- lel münasebetleri tabitleştirecek, söz, hak ve ahitleri yeniden kıy- metlendirecek bir emniyet niza - mı istemektedirler. Böyle bir ni- zam olmazsa, her fedakârlığın sonu Çek fedakârlığının akıbeti- ne uğrayabilir. Tecavüze karşı mukavemet için birleşen memleketler, silâh- lanmışlar, maddeten ve mânen harbe hazırlanmışlarsa bunun se- bebi kuvet ve zor maceraperest- liğine bir nihayet verilmek imkâ- nını gördüklerindendir. Romadan gelen telgrafın bizi memnun eden ciheti yeni bir dörtler konferansının toplanaca- ğına dair olan değil, ondan son- ra ÂAvrupa işlerini görüşecek ge- niş mikyasta bir konferansın içtimar fikri olduğunu söylemek isteriz. Yeni bir konferans, Mü- nih'te olduğu gibi, ikileri dörtleş- tirmek değil, milletlerin hüriyet ve haklarını teminat altına al- mak gayesini ruznamesinin başı- na koymak İlâzimgelir. Kıtamı- zın beynelmilel bu tesanüde ihti- yacı var. Bu tesanüt, nüfuz ve hâkimiyet pazarlıklariyle elde edilemez. Bu tesanüt, küçük bü- yük bütün kıta milletlerinin ken- di haklarından ve hüriyetlerin - den emin olmalariyle tahakkuk edebilir. Almanya ve İtalya ile iktısadi münasebetleri reddeden olmuş mudur? Alman ve italyan ihracatına hangi memleket pa- zarlarını kapamıştır? Fakat bu iktısadi mübadel-ler, serbestlik ELLLDR halde dün sabah 11 de hususi dan karşılanmışlardır. kütlelerinin alkışları arasında lerimiz 7 inci sayfadadır.)| KETTİL Reisicümhur İsmet İnönü beraberlerinde Başvekil Dr. Refik Saydam, Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu ve maiyetleri olduğu yurmuşlar ve istasyonda Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda, Genel Kurmay Başkanı Mareşal Çakmak ve şehrimizde bulunan vekillerle mebuslar ve vekâletler ileri gelenleri tarafm- Millt Şefimiz, garın içini ve dışını dolduran kalabalık halk : — Çankaya köşküne gitmişlerdir. (Yukarıdaki resimde Milli Şefi Mareşalle selâmlaşırken, a- şağıdaki resimde de gardan çıkarken görülüyor. Diğer resim- Ş SAA Te a Lana AARERRAKKUKKKER AY trenleriyle Ankara'ya avdet bu - otomobillerine binerek doğruca ÜlyanuanunanununnunnanaankananakAnAARAKAAEAAEAE Vekillerimiz Ankara'ya dönüyorlar Mısır Askeri Heyeti de bugün Ankara'ya geliyor İstanbul, 27 a.a. — Şehrimizde bu- lunan Dahiliye, Sıhiye, Münakalât ve Nafia vekilleriyle bugün Avrupadan avdet edenMaliye vekili ve Londra Büyük Elçimiz Dr. Aras Eksprese bağlanan hususi vagonla Ankaraya hareket etmişlerdir. Aynı trende dost Mısır Askeri He- yeti de Ankaraya hareket etmiştir. Gerek vekillerimiz ve gerek misafir İstanbul'da bu- Bir müddettenberi lunan İngilteer'nin Ankara büyük elçisi Sir Robert Hughes Montgo- mery Knatchbull - Hugessen dün hrimize dö ür. R bü. heyet Haydarpaşa istasy da, vâli komutan, ve yüksek memurlar tara - yük elçiyi Ankara garından cshar; hu- sine gelen mumaileyh, B. Çemberleyn tarafından kabul edilmiş - tir. Başvekil, B. Henderson ile 35 dakika Başvekâlette kaldıktan sonra Lord Halifaks'ı kabul etmiştir. Lord, beraberinde B. Butler ve B. Cadogan olduğu halde gelmişti. Biraz sonra Sir Samuel Hoar ve B. Anderson da gelmişlerdi. B. Henderson, saat 1 den bi- raz sonra nazırlarla birlikte hariciye nezaretine gitmiştir. Saat 14,30 da Lord Halifaks beraberinde B. Cadogan olduğu halde yeniden Başvekâlet dairesine gitmiştir. Biraz sonra Sir Sa- muel Hoar da kendilerine iltihak etmiştir. Evelce saat 10,30 da içtimar mukarrer olan kabine toplantısı bilâhare öğle vaktine, daha sonra da saat on beşe tehir edilmiş - tir. Sebebi de B. Hitler'e verilecek cevap için fazla zaman bul- mak idi. B. Nevil Çemberleyn Kabine toplantısı Saat 15 ten biraz sonra toplanan in- giliz kabinesinin içtimaı saat 16,45 te nihayet bulmuştur. Başvekil Çemberleyn saat 17.30 da, Buckingham sarayına gitmiş ve der - hal kıral tarafından kabul olunmuş - tur. Kabine toplantısından evel Çember- leyn nazırların birçoğu ile müzakere halinde idi: hariciye nazırı Lord Ha- lifaks, dahiliye nazırı Samuel Hoare, maliye nazırı Johns Simon, harbiye nazırı Hore Belisha ve müstemlekât nazırı Macdonald. İngiltere'nin Berlin Büyük Elçisi (Sonu 7. inci sayfada) Berlin'de büyük bir faaliyet var Gıda maddeleri ve bâzı eşya için vesika usulü ihdas edildi Berlin, 27 a.a. Havas ajansından: Dün olduğu gibi bugün de bü- yük bir halk kütlesi bir şeyler öğrenmek ümidiyle Başvekâlet dai- resi önünde süküt içinde beklemektedirler. İtalyan diplomasisi ara bulmağa çalışıyor Hitler dün Musoliniye yeni bir mesaj daha gönderdi Fakat meraklılar hayal inkisarına uğramışlardır. Zira bu sabah, cumar- tesi günkü gibi fazla gidip gelen ol- mamış, fasılasızca biribirini takip e- den ziyaretler yapılmamıştır. Gida maddeleri ile bazı eşyanın sa tın alınması için ihdas edilmiş olan vesikaların tevziine bu sabah başlan- mıştır. Vesika usulünün ihdası, hükü met memurlarının halka bu tedbirle- rin hiç de endişe edilecek bir şey ol- madığı ve ancak piyasanın tanzimi (Sonu 5. inci sayfada) Roma, 27 a. a. Roma siyasi mahfillerinin intibar şudur ki, harp veya sulh hakkındaki kati karara her saat biraz daha yaklaşılmaktadır. Bu mahfillerde vaziyetin vahameti istihfaf edilmemekle beraber sulhun henüz kurtulabileceği mütaleası hü - küm sürmektedir. Bu mütaleanın istinat ettiği esas şu dur: Şimdiye kadar tamiri gayri kabil hiç bir şey vukua gelmemiştir. Avru- panın başlıca payitahtları aralarında diplomatik temasları muhafaza etmek tedirler. Aynı mahfiller, İtalya diplomasi - sinin hali hazırda telifi beyn vadisin- (Sonu 5. inci sayfada) Tren Erzurum'a 15 kilometrede 5 Eylülde hat şehre varmış olacak (Xazısı 5. inci sayfada) Sapilakmez Mareşal Voroşilof Tas ajansı muhabirine beyanatta bulunarak İngiliz-Fransız-Rus görüşmelerinin aradaki ciddi fikir ayrılık- ları yüzünden akim kaldığını söylemiş ve bu fikir ayrılıklarını izah etmiştir. Mare- 1 Voroşilof'un b 3. sayf: dadı Dünkü beynelmilel vaziyet > Beynelmilel vaziyet, ne düzelmiye, ne de büsbütün bozulmıya gitmeksizin muhafaza etmekte ve bir tevakkuf devresi İngilterenin Berline vereceği cevap bugüne kalmıştır. Vaziyette yeni bir un- sur da, İtalyanın sulh lehinde gayretlere girişmiş bulunmasıdır. eski vehametini Bugün bütün londrada dünyanın gözü Londra'ya çevril- —— miş bulunuyor - du: vaziyetin tavazzuhu, İngilterenin Almanyaya vereceği cevabın malüm olmasiyle tebeyyün edecekti. Ancak ingiliz kabinesi, dün öğleden sonra yaptığı toplantıda, Berlin sefiri B. Henderson'un bugün hareket etme - sini kararlaştırmıştır. Ne Hitlerin Londraya gönderdiği mesaj, ne de kabinenin kararı hakkında hiç bir ha- ber sızmamıştır. Hummalı bir faa- B Iı d liyet hüküm sür- erlinde —| mektedir. Bütün nakil vasıtaları - na el konulduktan sonra her tarafta atsız arabalara, tren veya tayyare ol- madığı için yola çıkamamış seyyah- lar rastlanmaktadır. Yiyecek mad - deleriyle diğer bazı eşya vesika u - sulüne tâbi tutulmuş ve dünden iti- baren halka vesikalar dağıtılmıya başlanmıştır. Alman radyoları, bu u- sulün ihdası dolayısiyle halkın telâ- şa düşmemesi için yatıştırıcı neşri - yat yapmaktadırlar. Nürenberg kon- gresi, şimdiki vaziyet dolayısiyle te- hir edilmiştir. Oyun bitmedi, devam ediyor !... geçirmektedir. İhtiyat tedbirle- ri devam etmek- tedir. Nafıa na - Pariste zırı, Tmuhakkak, Pariste bulunmaları icap etmiyen si- vil halkı, bilhassa kadın ve çocukları, şimdiki nakliyat kolaylıklarından is- tifade ile başka yerlere gitmiye dâ - vet etmiştir. B. Daladiye General Gamlen ve Amiral Darlan'la görüş - müştür. Bugün neşrolunan resmi bir tebliğde B. Daladiyenin 25 ağustosta Hitlere tavassut teklifinde bulundu- ğu ve Hitlerin bunu reddettiği bil - dirilmektedir. Alacağı tavur hakkında önce sarih bir emare Romada görülmiyen İtal- NETİ C E vv Harp veya sulh hakkındaki kati karar, henüz verilmiş değildir. Vaziyet ingiliz kabinesinin Hitlere göndereceği cevaptan sonra, alman devlet reisinin alacağı kararla tavazzuh edecektir. Dünkü haberleri hülâsa etmek için, alman rica- linden bir zatın söylediği sözleri tekrar edelim: — Şimdi kâğıt karıştırılıyor. ya, vaziyetini belli etmiye başlamış- tır: İtalyan diplomasisi sulhun ko - runması lehinde gayret sarfetmekte- dir. Bu suretle, Hitler ve Musolini arasındaki mesajların mânası da an- laşılmış oluyor. Bugün Hitler Mu- soliniye dördüncü bir mesaj daha göndermiştir. Musolini Kanada baş- vekilinin bir telgrafına verdiği ce- vapta, sulh için gayretlerde buluna- cağını teyit etmiştir.