3 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELEFON: BEŞİNCİ 5 KURUŞ 24318. 24319 YIL — No,-1348 “ —— İki Mihver Arasındaki Siyasi Düello Yazan: M. Zekeriya SERTEL erlin - Roma mihveri si- yaset sahasında da şim- di ricat halindedir. İngiltere ve Fransa, totali- ter devletlerin istilâ siyasetle- rini durdurmak için, tehdide maruz bütün devletlerin işti- rakile bir sulh cephesi kurmı- ya teşebbüs ettiği zaman Ber- lin - Roma mihverini bir telâş almıştı. Londra ve Paristen daha evvel davranarak bu devletlerden bazılarını elde etmiye vVe bu suretle sulh ' CeRz. &rdi. Bir ara muvaffak o- luyor gibi de görünmüşlerdi. f Romanya Hariciye Nazırınım Ber- h'n ziyaretini, Yugoslavya Hariciye Nazırı Markoviçin Venedik ve Ber- lin mülâkatları takip etti. Bu mülâ- katlar neticesinde Romanya ve Yu- goslavyanın bir âra Berlin - Roma mihverine girecekleri, hattâ antiko- mintern pakta iltihak edecekleri i- lân edildi. Bu iki devletin elde edil- mesi hakikaten sulh cephesi için bir tehlike teşkil edebilirdi. Çünkü Ro- manya ve Yugoslavya mihvere girin- ce Balkan Antantı bozuluyor, ve Balkan devletleri parçalanmış olu- yordu, Fakat gün geçtikçe ortalık aydın- landı, ve evvelce işaa edilen bedbin haberler hilâfına bu iki memleketin kendilerine yapılan bütün vaat ve tehditlere rağmen siyasi vaziyetle- rinde hiçbir değişikliğe razı olmadık- ları anlaşıldı, Gafenko Berlinde ya!- nız Hitlerin noktai nazarını öğren- mekle iktifa ederek Alman - Romen iktısadi anlaşması haricinde hiçbir taahhüde girişmedi. Yugoslavya ise ne Venedikte, ne de Berlinde mihvere girmek teklifi- ne yanaşmamış, Balkan Antantına sadık kalmağa mecbur olduğunu, İs- tiklâl ve bitaraflığı muhafazadan başka bir kaygusu olmadığını bildir- mekle iktifa etmiştir. Bu suretle Berlin - Roma mihve- rinin Balkanları parçalamak için vâki olan teşebbüsü akim kalmıştır. Hitlerin Polonyayı İngiltereden ve sulh cephesinden 'uzaklaştırmak için yaptığı tehdit de fayda verme- miş, ademi tecavüz misakının yırtıl- ması da Polonyayı müteessir etme- miştir. Büna mukabil sulh cephesini kut- mak için cereyan eden müzakere- ler, İngilterenin Mmecburi askerlik hizmetini kabul etmesi üzerine, sü- ratle inkişafa başlamıştır. Gafenko Londra ve Pariste yaptı- ği temas ve müzakerelerden sonra İngiliz - Fransız garantisinin ne su- retle tatbik edileceği hakkında İn- giltere ve Fransa ile mutabık. mış, ve Almanyaya doğru de; (Sonu Sa, süşleerem —.. Kral Zogo İle nüz Kral ve Kraliçe b Resimlerini yukarıda gördüğü GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Krali_ğe— ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep — talebesinin en kuvvetli yar. dımcısi, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- 'ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. Tei Şehrimize Geld iler d ile çocuklarının gelişine ait tafsilât 10 cu sayfada Kongre tafsilâtı, Başvekil ve Maarif Neşriyat Kongresi Açıldı Vekilinin nutukları onuncu sayfamızda Siyasi Faaliyet İki Cephede de Devam Ediyor Japon Başvekili Antikomintern Pakttan Çıkmıyacaklarını Ehemmiyetle Bildirdi Londra, 2 (Hususi) — Japonya Başvekili Hiruhita bugün beyanatta bulunarak Antikomintern pakta iştirak öden dev- dair intişar eden şayiaları tekzip etmiştir. Aradaki mesail bir- liğini takviyeden maksat Rusyanın Garp demokrasilerile teş- riki mesaisi kuvvetlendiği takdirde Japon toplarının Velâdi- vostok limanına taarruz etmeleridir. Roma mahafiline göre, aradaki mesai birliğini takviyeden- maksat Rusyanın Garp demokrasilerile teş- riki mesaisi kuvvetlendiği takdirde 4, Japon toplariının Velâdivestok lima- nına taarruz etmeleridir. Yine Roma mahafili, Alman ordu: ları Şefi General Bravçiçin ziyareti münasebetiyle İtalya ile Almanya a- rasında askeri bir ittifakın aktedil- * mek üzere bulunduğunu bildiren Fransız gazetelerine cevap vermek- : te ve bu ittifakın ancak İngiltere, Rusya ve Fransa arasında bir ittifa- kın imzası takdirinde yapılacağını söylemektedir. Bütün Libya sahili üzerinde bir kum fırtınasının hüküm sürmesi yü- zünden General Bravçiç Libyayaıçl- kamamış ve Sicilyada tayyaresinden inmiştir. Macar Başvekili Peşte yolunda Berlin; 2 (A.A.) — * Macaristan Başvekili Teleki ile Hariciye Nazırı Csaky, Budapeşteye hareket etmiş- ler ve istasyonda Von Ribbentrop ile Weiszaccker tarafından selâmlan- mışlardır. (Sonu Sa. 10 Sü.1) Ingiliz Başvekili Avam Kamarasına Sovyetlerle Müzakerelerin iğini Bildirdi Dostane İlerlediğini Londra; 2 (Hususi) — Mister Chamberlain bugün Avam Kamarasında bevanatta bulunarak Sovyet — Rusya ile yapılan müzakerelerin neticesi hakkında sorulan suale cevaben müza- kerelerin gayet dostane şartlar içinde devam ettiğini, kati bir neticeye varılmaması yüzünden hissolunan sabırsızlığın İngil- tere tarafından gösterilen suiniyet eseri olmadığını söylemiştir Londra, 2 (A. A.) — Daily Ex- dres gazetesi, Sovyet Rusyanın sulh cephesinde çalışması için on beş ma- yısta Cenevrede İngiliz, Fransız ve Sovyet hariciye nazırları arasında müzakereler olacağını haber almış - tır. N ) * Londra, 2 (Hususi) — Lehistanın Alman notasına vereceği cevap cu- maya beklenmektedir. Leh hüküme- tinin Almanyadan mukabil talepler- de bulunacağı anlaşılıyor. Yari res- mi Polska gazetesi hükümetin daha ileri giderek yeni garantilerle Dan- zig'deki hukukunu temine çalışaca- ğinı, Danzig'in himayesini ve hür şehir statükosunun yeniden tesbitini istiyeceğini söylemektedir. Bugünkü Londra gazeteleri, henüz Lehistan bükümeti tarafından teyit olunmı- yan'haberler neşretmekte ve-Lehis- tanın Danzig'i askeri işgal altma al- mast ihtimalini ileri sürmektedir. Fakat henüz bu malümatı teyit ede- cek bir haber alınmamıştır. Leh gazeteleri, Silezyadaki - Al- (Sonuz Sa. 10, Sü: 6*du) Sulh Cephesinde 140 Milyonluk Nüfus Var u sabah çıkan gazeteler- de, sulh cephesi faali- yetinin ve İngilterenin bu hu- susta — birleştirmek — istediği kuvvetlerin ehemmiyetinden bâhis mühim makaleler neşre- dilmektedir. Demokrasilerin emniyet şe- bekesi hakkında da şu dikkate şayan tefsirlerine devam et- mektedirler. Matin gazetesinde Fabry yazıyor: Hiç bir istatistik aşağıdaki kadar beliğ olamaz: 34 milyon Lehli, 46 milyondan azla İngiliz. 60 milyondan fazla Fransiz ve Şimal Fransasına mensup nüfüs ki, hepsi işe sarılmış, 140 mil- yöon nüfus eder. Her şeyden evvel bu yekünla iktifa edelim. Bu yekün, huzür içinde yaşamamız ve şiddet kullanmak istiyenlerin — cesaretini kırmaklığımız için kâfidir. Le Jour gazetesinde Bailby yazı- yor: Devletler Alman şantajının önün- de daima boyun eğmekten bıkmışlar ve bundan böyle kuvvete kuvvetle mukabeleye azmetmişlerdir. İngilte- re bizim saflarımızda seferberliğini yapmış, Amerika da bu saflara gir- mek için 1914 de olduğu gibi iki se- ne beklemiyecektir. Epogue gazetesinde Kirillis, Sov- yetler Birliğinin Pasifik milletler a- rasında yer aldığını kaydettikten sonra diyor ki: “İngilterenin, Almanya tarafından bir harp çıkarıldığı takdirde önüne dikmek istediği set, Sovyetler Birli- ğinin müzaharetiyle Romanya, Po- lonya ve Baltık devletlerinden mü- rekkep bir settir. Fakat sistemin el- zem unsuru, Sovyetler Birliğidir. Sovyetler Birliği anlaşmayı reddet- ti mi hepsi yıkılır. Bayan Tabouis, Osuvre gazetesin- de diyor ki: “Almanyanın Orta Avrupada - va- pılmasına çok taraftar olan Kont Ci- ano bile, Almanyanın mihvere git- tikçe artan nüfuz ve tahakkümüne karşı endişesini gizlemiyor. Faşıst |gazetelerin, demokrasilerin harpçu politikalarını göstermek bahanesiyle | neşrettikleri . muazzam İngiliz ve Fransız silâhlanma masrafları efkâ- rı umumiyede müthiş bir tesir hasıl etmiştir. Populaire gazetesi yazıyot: Sovyetler Biriliğinin — Felemenk, Belçika ve İsviçrenin istiklâl ve top- rak' bütünlükleri için taahhüt altı- ha girmeğe âmâde bulunduğu anla- şılıyor. Şu şartla ki, İngiltere ve Fransa da Baltık devletlerini garan- ti etmelidirler, Bizim yegâne temennimiz müza- kerelerin bir an evvel neticelenmesi- dir. Mihver politikasına karpı sur&t lâzımdır, Humanite gazetesinde Peri yazı- yor: Cuma gününe kadar Fransa ve l (Sonu Sa, 10 Sü. 1)