3 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi Ça'şamba Çankırı Caddesi, Ankara 3 Telgraf: Ulus - Ankara MAYIS TELEFON İmti Sahibi 1144 1939 B-:;:rî:)zı;ırîirllilı: 1371 Yazı Müdürlüğü 1062-1063 5 KURUŞ Matbaa Müdürlüğü — 1061 İdare 1064 ADIMIZ ANDIMIZDIR Sayfamız e rerey ç u Birinci N eşriyat Kongresi dün açıldı beklenen vazifeyi anlattı Hayati saha.. Birkaç sene içinde alman dâ - vası üç isim değiştirmiştir: hak politikası, ırk politikası, saha po- litikası! İlk hedef, Versay mua- hedesinin haksızlıklarını tâmir etmekti. Almanya'nın bin türlü kayıtlar altında, bir Litvanya, bir Danimarka veya bir Çekoslovak- ya devletinden çok daha az müs- takil bir devlet olarak bırakılma- sına imkân yoktu. Hitler'in bu dâvasına muhalefet eden bazı galipler nihayet taraftarsız kala- caklardı. Hitler, garpteki işgalle- renihayet verdikten ve diğer devletlerle her hususta hak mü - savatını kazandıktan sonra, ırki birlik mücadelesine geçti. An- şlus ve Münih, Avusturya ile Sü- det almanlarını üçüncü Rayh'ın sancağı altında topladı. Evelâ milletinin hak ve hüriyetini kur- taran Führer, bu suretle büyük Almanya'nın bânisi olmuş ve destani cermen kahramanları a- rasına karışmıştır. Alman mese- lesinin milli diyebileceğimz bu safhası içine nasyonal - sosyaliz- min dahili muvaffakiyetlerini de katmak lâzım. İktidar mevki- ine geçtiği zaman galiba yedi milyon işsiz bulan Hitler, bir müddettenberi İtalya ve Yugos- lavya'dan amele ithâl etmekte - dir. Fakat şimdi büyük Almanya - nın refah ve inkişaf ile yaşama- sına imkân verecek olan hayati saha'yı elde etmek sırası gelmiş- ti. Nasyonal - sosyalizmi bu ba - kımdan tatmin etmek için iki tedbir düşünülüyordu: eski sö - mürgelerin hepsini veya bir kıs- mını iade etmek, yahut, beynel- milel yeni bir işbirliği ile, Al- manya'nın hammadde ve pazar ihtiyaçlarını karşılamak! Birinci şekil, İngiltere ile Fransa'nın ar- zusuna, ikinci şekil de, son defa Amerike Birleşik Devletler Cüm- hurreisinin teklif ettiği üzere, beynelmilel daha geniş bir collaboration şartları temin et- meğe bağlı idi. Tepeden tır- nağa kadar silâhlanan 85 mil - yonluk yeni Almanya ne deniz- aşırı birkaç sömürge parçası ile doymak, ne de talihini başkala- rının lutfuna yahut yardımına bağlamak temayülünde olmadı - (Sonu 7 inci sayfada) Dün encümenler seçimi yapıldı ve Büyüklerimize saygı telgrafları çekildi Birinci Türk neşriyat kongresi, dün saat onda İsmet Paşa Kız Ensti- tüsü konferans salonunda Başveki - limiz Doktor Refik Saydam'ın bir nut- kiyle açılmıştır. Memleketin münevver ve edebi mahfillerinde çok büyük alâka ve a - kisler uyandırmış olan kongrede âza olarak' bulunan memleketin bu saha - daki en güzide ve seçkin zatları, met- ni aşağıda olan bu veciz konuşmayı, kongrenin faaliyetine bir direktif o - rak, dikkatle dinlemişlerdir. Başvekilimizin nutku: Başvekil Doktor Refik Saydam, kongreyi şu nutukla açmışlardır : «— Birinci Türk Neşriyat Kon- gresinin içtimaını açıyorum. Neşriyat Kongresinin sayın üye - leri; arkadaşım Maarif Vekili Yü- cel'in ve onun çalışkan arkadaşları- nın hazırladıkları bu kongreyi teş- rifinizden dolayı hepinize ayrı ayrı (Sonu 7 inci sayfada) Tahran'a giden heyetimiz ayın yedisinde geliyor Tahran, 2 a a. — Anadolu Ajansı - nın hususi muhabiri bildiriyor: Türk heyeti Râna Tarhan riyasetin- de Başvekili, meclis reisini ve harici- ye vezirini ziyaret ederek veda eyle - miştir. OÖrgeneral Kâzım Orbay ayrıca as- keri makamata da veda etmiştir. Askeri kıtamız bugün saat 14 de he- yetimiz ise saat 15 de otomobillerle Tahran'dan ayrılmıştır. Bu gece Kaz- vin'de geçirilecek bir gece Kerman- şah'ta yatılacak ve mayısın beşinde Musul'da bulunulacaktır. Heyetimiz aynı gün hususi trenle Musul'dan hareket ederek ayın yedi- sinde Ankara'ya vasıl olacaktır. Kıral Zogo İstanbul'da İstanbul, 2 aa. — Kıral Ahmet Zo- go ve Kıraliçe Geraldin maiyetleriyle birlikte bu gece hususi trenle şehri- mize gelmişlerdir. Başvekilimiz Dr. Refik Saydam dün neşriyat kongresinin açış nutkunu söylerken Maarif Vekilimiz nutkunu verirken Maarif Vekilimiz Neşriyaf âleminin bütün dertlerini salâhiyetli bir lisanla feşrih etti ”Kongremizin Türk irfan hayatına karşı olan tarihi vazifesini yapacağına eminim,, Birinci Türk Neşriyat Kongres_inî açan Başvekilimizin nutkundan sonra, Maarif Vekili B. Hasan - Âli Yücel, aşağıda metin halinde ver - diğimiz kıymetli konuşmasiyle kongrenin toplanışındaki gayeleri izah etmiştir : Sayın arkadaşlarım, iyi isteklerin ve güzel düşüncelerin İrfan hayatımızda ehemiyetli ve te- bizi sardığı bu samimi hava içinde sirli bir hareket uyandıracağı muhak-| Birinci Türk Neşriyat Kongresinin kak bir teşebbüs etrafında - toplanan (Sonu 2 inci sayfada) KARRENANUKARAMERURKKA MAD UN URREKENR UN C.H.P.Meclis grupunda C. H. P. Meclis Grupu bu- gün (2.5.939) saat 15 te reis vekili Hilmi Uran'ın reisliğin- de toplandı: Söz alan Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu, son hafta zarfında cereyan eden dünya siyasi hâdiselerini ve bunlar- dan bilhassa bizi enterese eden kısımları çok canlı ve vazıh şe- kilde izah etti. Saraçoğlu'nun izahatını bü- yük alâka ile dinliyen Grup, bu beyanatı tamamiyle tasvip etti ve ruznamede müzakere e- dilecek başka bir madde bu- lunmadığı için reislikçe celse- ye nihayet verildi. Jıılııııııııııııııııııı4ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı .. KAKEKANAARKKAN UK AR MA KKK KA KUK A KA R A KA K E KK UKK A KA E KKK KK N ERE KKK KK E KK LAİ LLİLLLLLLI İtalyan - Romen görüşmeleri bıtti Romen Başvekili diyor ki: Topraklarımıza temas edecek her hangi bir teşebbüs, en şiddetli ve en mukavemetle karşılanacaktır sarsılmaz Roma, 2 aa. B; Gafenko, Papa tarafından kabul edilmiştir. B. Ga- fenko, hariciye na- zırı Kardinal Mag- lione ile görüşmüş tür. İtalya ile Roman- ya arasındaki gö - rüşmeler, hitama ermiştir. İtalya mahfilleri, bu — görüşmelerin pek dostane bir şe kilde cereyan et- miş ve Roma ile Bükreş arasındaki münasebetlerin in- kişafını itimat ile derpiş etmeğe me- dar olmuş olduğunu beyan etmekte - dir. İyi malümat almakta olan mahfille- re göre, görüşmeler şu noktalar hak- kında cereyan etmiştir: 1. — İtalya ile Romanya arasında - ki siyasi ve iktısadi münasebetler ve bunların inkişafına şahit olmak arzu- su, 2. — Romanya ve Macaristan ara - sındaki münasebetler ve Bükreş ile Budapeşte arasında - bir anlaşmaya varmak imkânı, 3. — Polonya - Almanya münaseba- tı, bu bapta Roma'nın B. Gafenko'yu Polonya'nın Dantzig hakkındaki al - man mütalebatını dostane bir surette tetkik etmesi için müdahalede bulun - mağa iknaa çalışmış olduğu tahmin e- dilmektedir. (Sonu 7 inci sayfada) Romarnya Hariciye Nazırı B. Gafenko'nun Londra'daki Romanya sefiriyle birlikte alınmış resmi Cümhurreisimiz General Weygandı kabul buyurdular Cümhurreisi İsmet İnönü dün saat 17 de general Weygand'ı kabul buyur muşlardır. Kabul esnasında hariciye vekili Şükrü Saraçoğlu ve Fransız bü- yük elçisi Massigli hazır bulunmuşlar dır. Mareşal'ın ziyafeti Genel Kurmay başkanı mareşal Fev- zi Çakmak dün general Weygand şe- refine Ankara palasta bir öğle ziyafe- ti vermiştir. Ziyafette Fransız büyük elçisi Massigli, hariciye vekili Şükrü Saraçoğlu, Milli müdafaa vekili Naci (Sonu 5 inci sayfada) Bir müddetten - beri İstanbul'da bu- lunmakta olan Ka- mutay Başkanı B. Abdülhalik Renda dün sabahki muh - telit katarla şehri mize — dönmüştür. Yandaki resim, B. Abdülhalik Renda nın Ankara garın - da karşılanışını gös termektedir.