14 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

me 14-4-939 UGÜN| İngiltere Ve Fransanın Teminatı Yazan: Ömer Riza DOĞRUL ister Chamberlnin, merakla beklenen nutkunu, dün irat etti ve İngilterenin Yunanistan ile Romanyamın İstiklâline vuku bula - cik her tecavüzü İngiltereye karşı vuku bulmuş sayarak bu milletlerin istiklâlini müdafaaya koşacağını an- latmıştır. Mister Chamberlain'in an- latışına göre, bu teminat Lehistana Yyerilen teminatın tıpkısıdır. Bu teminat şüphe yok ki, ehem - miyeti haizdir. Çilnkii Yunanistanla Romanya, herhangi bir tehlike kar - şısmda kuvvetli bir müzaheret gö - Fecek ve bu suretle istiklâlini koru - mak hususunda daha büyük imkân. lar bulacaktır. Bu teminatın verilmesi karşısın - da İtalyan matbuatının alacağı vazi- yet henüz belli değildir. Fakat bu te- minatın verilmesinden evvel alınan vaziyet sarihti ve bir ihtar mahiye - tindeydi. Bu ihtara göre Yunanistan, va İ- talyan teminatı ile iktifa edecek, ve bu suretle istiklâlini emniyet altına almış olacak, yahut İngiltere ve Fran $a tarafmdan verilen teminatı ka - bul edecek ve bu suretle İtalyan te- lâkkisine göre, mihver devletlerini çevirmeyi istihdaf eden sisteme gi - Tecek ve hasım sayılacaktır, İtalyan gazetelerine göre, Yunanistan ikinci hattıhareketi kabul ettiği takdirde İtalyanın teminatı alınacak ve İtal- ya Ege denizine doğru yayılmakta serbest olacaktir. İngilterenin verdiği teminat Yu- nanistanın istiklâlini korumağa ma- tuf olduğu gibi İtalyan verdiği te- minatın da ayni maksadı İstihdaf et- tiği için Yunanistanın bütün bu te - minatı memnuniyetle karşılaması ge | rekleşir. Çünkü iki teminat arasında hiç bir fark yoktur. İngilizler tara -| fından verilen teminat Yunan istik- Wilinin ve bütünlüğünün tehdide uğ- raması takdirinde faaliyete geçecek” tir. Diğer taraf böyle birşey düşün mediğine göre mesele kalmaması ica- er. İngiltere ile Fransa tarafından Yunanistana verilen teminata, Yu- hanistanm, mihver devletine karşı hazırlanan çevirme plânına girdiğini veya İtalyaya karşı hasmane bir va- ziyet alacağını gösteren hiç bir şey Yoktur. Bilâkis İtalyan teminatının, ve Fransız teminatını teyit ve tevsik ettiği göze çarpmaktadır. O halde İtalyan gazetelerinin, İn- giliz, Fransız teminatı yüzünden ge- Diş bir fütühat siyasetinin takip edi- leceğini söylemeleri, kolay kolay an- laşılır bir şey değildir. İtalya tarafından fütühat emeli güdülüyorsa, teminatın buna engel olmayacağını hâdiseler isbat etmiş - tir, O halde tek taraflı teminat yeri - »e iki taraflı teminatın kaim olması, Yunanistanın lehindedir. Fakat fütühat emeli güdülmedik- ten ve sulhün sağlanması isten - dikten sonra ortada merak edilecek Yeyahut Fransız, İngiliz teminatın - dan endişe ile karşılanmağa değecek hiç bir şey kalmaz. Onun için bazı İtalyan gezetel: rinin neşriyatına rağmen salhün, bir dereceye kadar sağlamlandığına hük Metmek mümkündür, İrlanda Tedhişçileri TI Suikast Yaprılar | Londra, 13 (A.A) — İrlandanın Sümhuriyetçi ordusunur. tethişçileri, ün gece hepsi de abdesthanelerde Slmak üzere 11 suikast yapmışlardır. Bunların 6 sı Londrada, 4 ü Coven- İTY'de ve biri Birminghamda yapıl Tiştar, Tethişçiler, Karbür dö kals- Yüm esaslı bombalar kullanmışlardır. Hâsarat mühim değildir, fakat birçok Yarali vardır. de Mısır Dahiliye Nazırına Suikast Yapıldı - hire, 13 (A.A) — Dahiliye nas Yirına karşı bir suikast hazırlamış 0- N genç Mısırlılar cemiyeti mensup- larından altı kişi tevkif edilmiştir. Şok tabanca ve indilâk maddeleri Ne geçmiştir. Prens Faysal'ın Alman Gazeteleri Filistindeki Son Hâdiselerin Vehametinden Ve Kahirede Toplanan Arap Konferansının Bugünkü Şartlar Altında Müsbet Neticeler Vermiyeceğinden Bahsediyorlar Kahire, 13 (A.A) — Başvekil Mah mut Paşa, Kralın Başkâlbi Mahir Paşa, Mısırin Londra sefiri ve Arap devletlerinin mümessilleri ve bilhas sa Suudi Arabistan prenslerinden iştirakile yapılan bir toplantıda Londrsdaki Mısır sö- firi tarafından» yetirilmiş olan ve Filistinin müstakil devlet ilânma takeddüm edecek devresinin müddetini on sene olarak tesbit eden İngiliz projesi tetkik e- dilmiştir. Arapların bu intikal devresinin beş seneye hasredilmesi için ısrarda bulunmuş oldukları beyan edilmek- tedir. Toplantıdan evvel Kralm Başkâti- intikal bi, Sionistlerin lideri Weimann #e| görüşmüş İdi. Başlıca (O müşkülleri halledec zannedilen Arap konferansı müza- kereleri hönüz neticelenmemiştir. Müzakerelerin birkaç celseyi zaruri kılacağı tahmin ediliyor. * Filistinde yeniden bir takım hâdi. seler böşgöstermiştir. Ferdi beş ta- arruz esnasında 3 kişi ölmüştür. Hayfada Sıhhiye müfettişi olan bir Yahudi, ayri şekirde sekin bir Arap ve Cenubi Filistin aha'isinden diğer bir Arap, ayrıca iki Yabudi yaralan miştir, Filistin ve Maverayişşeria ara- zisinde petrol borusu, bir çok yerler de hasara uğratılmıştır. Asiler, bo- Tuyu tahrip ve tüfek kurşunu ile de- lik deşik ederek petrol kaçmasına sebebiyet vermilşerdir. Filistindeki asilerin reisi Abdürre- zak oradan kaçarak Suriyeye gelmiş vo Suriye askeri makamatına teslim olmuştur. Alman gazetelerinin neşriyatı Berlin 13 (A. A) —D.N.B. bil diriyor: Filistindeki İngiliz tethişinin de vam ettiği Lidda şehrindeki vaziyet, Alman matbuatın: bilhassa meşgul etmektedir. Deutsehe Allgemeine Zeltung, ezcümle diyor ki: İngiltere tarafından müstemleke politikasında tatbik edilen © usuller daima eski devirlerdekinin aynidir. Kenterburi Arşöveki, Akdenizdeki turnesinden istifade ederek Ameri - kan bankeri Morganın lüks yatında Liddadan geçse daha iyi yapar. Hor- halde böyle bir hareket dahs dinda- Tane bir şey olur. Bu şehrin verdiği imdat işaretleri Filistindeki manda - ter hükümet #leyhinde bir ittiham - namedir, Ve bu kabil hicabaver u- sulleri temsil ettikleri iddiasında bu- tundukları medeniyet devtiyle kabi- Wi telif addeden Londrunın salâhiyet- tar şahsiyetlerine müteveccihtir. Ayni mevzu hakkında Berliner Lokal Anzeiger yazıyor: Filistinde yapılan tethiş hareket- Teri bir zülum ve haktızlık zinciri teşkil etmeğe başlıyor. Haklarında! fena muamele yapan bssit araplar - dır ve bunun sebebi de södece mem- leketlerinin kendilerine yabancı © - Jan yahudilere verilmesine muhale- fet etmeleridir. Protesto beyhudedir. Kasti yangınlar arap yurtlarını kül haline çevirmekte, hüriyeti müdafaa için harbe amade olduğunu bildiren bir impâratorlağun mümessilleri ta- rafından tecavüz edlien arap kadin- larının adedi çoğalmaktadır. Völkischer Beobachter yazıyor: İngülterenin Umum! Harpte ken- disine yaptığı yardımdan dolayı is - tiklâlini zıman altına aldığı bir mil- lete karş bu yeni rejim, politika sa- hasinda gerçek üsulleriyle tanman eski İngilterenin bu şöhreti günden - güne kaybetmekte olduğunu göste riyor, Arapları, Kahirede toplanacak Filistin ii olan bir Filistin konferansına celp i- çin İngiliz ricali tarafından yapılan gayretlerin Liddadaki tethiş hare - ketleri gibi hareketlerden sonra mmu- vaffak olması beklenemez. Londra |ruya alâkadar olanları hayrete dü - şekerleme İle olduğu gibi kamçı ile | şürmiyecektir. Bu Irakta Tevakkuf Etti İrana Askeri Kıtamızla Ira İ Kardeşçe Merasim Musul, 13 (A.A.) — Iran Veliah- İdinin izdivacı merasiminde memle- ketimizi temsil edecek olan Türk he- yetini ve askeri kıtasını hamil husu- si tren dün sabah kardeş Irak top- roklarına girmiş ve Telkösekten Mu- sula kadar yolda, istasyonlarda gerek hükümetin, gerek halkin samimi dost luk tezahürlerile karşılanmıştır. Hu- dut yakınlarında heyeti ve Türk or- dusunun mümessili kıtayı, Musul ko- lordusu kurmay başkanı binbaşı Yu- suf Beyin riyasetinde Musul polis ve demiryolları müdür musvinlerinden mürekkep bir heyet karşılamış ve "Türk heyetine ve ordusu mümessille- rine kardeş İrak hükümet ve ordu- sunun selâm ve muhabbetlerini bil- dirmiştir. Heyetimiz Musul istasyonunda, Musul mutasarrıfı Celâ Halt Bey, mıntaka kumandanı Kasım Maksut, Belediye roisi Hayrettin, polis mü- dürü ve Hariciye teşrifat müdürü Tahsin Bey ve Türkiyenin Bağdat el- çisi vesair yüksek memurlar tarafın- dan karşılanmıştır. Bir askeri müfreze selâm resmini ifa etmiş ve heyet reisi Gümrük ve Wnhisarlar Vekili Ali Rana Tarhan, heyetle beraber askeri teftiş etmiştir. Sâdabat paktına dahil iki devlet ordusunun mümessili kıtalar, karsı karşıya dizilerek dost ve kardeşçe TAN nide Müzakerelere Başlandı Irak Askerlerinin Kışlasında Misafir Edildi de idare etmesini biliyor fakat İngi- liz müstemleke siyasetinin bu iki e- sas unsurunun ayni zamanda kulla- rılması yalnız bunda doğrudan doğ- Heyet'miz k Askeri Kıtası Arasında Yapıldı ve Askerlerimiz biribirlerini selâmlamıştır. Heyeti - miz reisi Ali Rana Tarhan mutasar- rıfın evine ve heyetimizin diğer aza- leri da Resthouse oteline misafir e- Gilmiştir. Askeri kıtamız kışlada İrak askerlerinin misafiridir. Mutasarrıf tarafından dün akşam heyet şerefine | bir ziyafet verilmiştir. | Kerküke hareket etmiştir. İngiliz heyeti bugün şehrimize geliyor Büyük Britanya hanedanına man. sup Lord Alton, refikesı Prenses E- liza ve yanlarında dört kişilik bir heyet olduğu halde bugün semplon ekspresile şehrimize geleceklerdir. Mi Askeri kıta bu sabah otomobillerle |? | ALMANYA Holandadan İzahatİstiyor Berlin, 13 (A.A. — National Zei- tung gazetesinin yazdığına göre, Al man hükümeti, Holanda hükümetine imi ederek Almanya hudutla rında Holandanın tevessül ettiği se- ferberlik tedbirleri hakkında izahat r tedbirleri “Ho- suretinde tavsif landanın tahrikâti ederek diyor ki: “Biz Almanlar için Holandanın se berliği gülünç olduğu kadar da manasizdır. Bu seferberliği Alman- yanın tehditleri değil Londranın w- yandırdığı panik doğurmuştur.” Belçikanın aldığı tedbirler Brüksel, 13 (A.A.) — Bu sabah sa- at 9 dan 10 a kadar devam eden ka- bine toplantısında milli müdafaa na- zır: General Denis, dün, Belçikada #lınan askeri tedbirler hakkında iza- hat vermiştir. Kabine bu tedbirleri tasvip etmiş- tir. Bu tedbirlerin heyeti umumiyesi hakkında resmi mahafilde sıkı bir ke- tumiyet muhafaza olunmaktadır. Almanyanın Müstemleke Talepleri Berlin 13 (A, A.) — Voelkischer Boobachter gazetesi, Nasyonal - S0s- yalist Almanyanın, seksen milyon - dan mürekkep olan Alman milleti - in kuvvetine nazaran büyüklüğü, İngilizlerle Fransızların elinde bulu- in onların nufuslarına © -| maktadır. Bu gszete, 47 milyon İngilizin e- GEEK Ayrık Kökü! Yazan: B. FELEK alabahk bir vapurdasınız.. Beş kişilik sıraya altı kişi otur « muşsunuz... Vapurda oturacak boş yer yok; yolcu da çok. Gelen ayakta kalıyor, bu gibi ahvalde hiç ayakta * kalmayan bir sınıf adam vardır ki" ne yapar yapar kendine bir yer bu- Tur. Hattâ bunların içinde kendini yerleştirdikten sonra arkadaşma da yer bulan bir sınıf daha vardır ki; onlar ekstar ekstradır, adetleri mah- duttur. Ve bereket ki; adetleri mah- duttur, ğ Bunlar he yapa: Bumların usulü inalüm ve muay- yendir. Sizin altı kişilik sıraya yak- laşır, yüzü en az tutacağını tahmin j ettiği ya bir genç kız veya yaşlıca bir adamın yanına gelip: 5 — Müsaade eder misiniz? Şura- ya biraz İlişeyim! der. Siz oysanız şöyle etrafınıza bakıp bir taraftan yer olmadığını göstermek, diğer ta- raftan da yanınızdakilerden medet ummak istersiniz. O aldırmaz, kimse de ses çıkar - maz. Mecbur olursunuz, ceketinizi toplayıp yanınızda şöyle dört par » maklık hir yer açmaya! A Bu ona yeter. Kaba etinin bir ka. nadını oraya iliştirir. Ondan sonrası kolaydır. Vapurun her sallanışında biraz daha yerleşir, biraz daha otu - ur ve nihayet bir an gelir ki beş ki. | şilik yere yedi kişi bulunur. Tabii bunların içinde rahatsız olan, sıkılan Ove sıkı - şanlar vardır. Bunlar da ya seset - | meden kalkar gider, onu rahat bıra- kırlar, yahut da: — Çok sıkıştık! Biraz dar otursa- nız! Diye mütalea beyan edecek © - lurlar, Öteki hemen taarruza geçer! — Çok rahatsiz oluyorsanız aşa ğı salona ininiz! Ne yapalım ba - yım? Ayakta mı duralım?. Der. Bu tonda lâf eden adama, - kavga etmeyi göze almadıkça -cevap veril- oturmuş linde Fransadan 140 defa büyük a- razi bulunduğunu, O Holandalıların elindeki arazinin Holandadan 60 de- sofirler vilâyet erkânı tarafından Sir- 'kecl istasyonunda o karşılanacaktır. Lord Alton trenden iner inmez doğ- ru istimbotla Haydarpaşaya gidecek, Toros ekspresile Ankaraya gidecek- oradan da Bağdada geçecektir. Lort İngiltere hükümeti namına Iran Ve- llahdinin düğününe iştirak etmek ü- zere Tahrana gitmektedir. Fransız heyeti Tunus, 13 (A.A.) — Iran Veliahdi. nin izdivacı merasiminde bulunmak üzere 'Tahrana gitmekte ulan Gene ral Veygend'ın riyasetindeki Fransız heyeti, dün buraya gelmiş ve valil umumilik erkânı tarafından istikbal edilmiştir. ! Yugoslavya İfena vaziyette miş olmasına rağmen, Arnavutluğa mühim miktarda sevkiyat yapmakla- dır. Brendizi limanından ber gün Ar- navutluğa vapurlar dolusu tank, top, tayyarelere karşı müdafaa topu, köp- rü levazımı ve saire göndermektedir. Bu harp malzemesini Arnavutlukta İ kullanmasına Yüzum olmadığına gö- re, bu sevkiyatın başka bir maksat- Is yapıldığı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan verilen bazı haber- lere göre, Almanya da, bütün tekzip- lere rağmen, Yugoslav hududunda Almanyadan cenubu şarki istikame- tinde sevkiyat yapılmakta olduğu görülmektedir. Hattâ bazı haberlere röre Alman. ya ile Halya arasında Dalmaçya sa- | hillerinden müştereken istifade husu- sunda da bir anlaşma imzalamıştır. Roma diplomatik o mahfillerinden tereşşüh eden haberlere göre Italyan- Jar Bulgarları da elde etmek icin. Bulgaristana bir çok vaatlerde bu- Yunmuşlardır. Bulgaristan Berlin — Roma mihverine iltihak ettiği tak- dirde Makedonya kendisine verile- cek ve Selânikten kendisine bir mah- reç temin olunacaktır. Italya Yugoslavyaya teminat ver- | tahşidat yapmaktadır. Son günlerde | dır. Fakat Bulgaristanda bâzim olan! kanaat, menfaatlerinin Baikan dev- letlerile beraber yürümekte olduğu- dur. Bulgarlar, kendilerine Dobrice verildiği takdirde Balkan blokuna gi- receklerdir. Romanyanın Dobriceyi İ terke razı olduğu da artık kuvvetle rivayet edilmektedir. Bulgaristanın Nazi Partisini lâğvetmesi, Nazi Par- tisine mensup kimseleri cezalandır- mağa karar vermesi: siyasetinin han- Fİ istikamette inkişaf etmekte bulun- duğunu gösteren bir emare telâkki j edilmektedir. Hattâ Köselvanolun İstifa etmesi, ve kabinenin tamamen Balkan entan- tı taraftarlarından mürekkep kimse ler tarafından teşkili rivayetleri var- # İspanya ile imzalanan gizli askeri ittifak İspanya antikomintemi pakta gir- miştir. Bu vesile ile geçen cuma gü- nü Burgosta Franko mümessillerile Berlin — Roma mümessilleri arasm- da gizli bir askeri ittifak imza edi- miştir. Bu ittifak muahedesi #ima- men askeri mahiyettedir. Ispanya on sekiz ay için biltün de. niz ve hava üslerini Berlin — Roma mihverinin emrine vermektedir. Ital. yanlar ve Almanlar bu üsleri ıslah fa, Bolçikalılara âit arazinin de Bel- çikadan 80 defa büyük olduğunu ha- tırlatmaktadır. Genç Almanya için hayati ve ır ki mutslebatını içinde mahsur bira- kacağı bir formül yoktur. Bizim için müayyen kuvvetlerin kati muvaze - nesi mevcut değildir, zira bu muv: zenenin Almanyanm hayati iradesi- nin tazyiki altında seneden seneye değişmekte olduğunu biliyoruz. Roma ve Trablusta Manevralar Roma, 13 (A.A) — Roma civarın- da bu sabahki hava müdafaa manev raları Iki saatten fazla sürmüş ve düşmanı temsil eden tayyareler şeh ri bombardıman etmiştir. mez ve ekseri bırakıp gidilir. dermiş olan bir kariim güzel bir fık- ra yazmış. Buraya pek münasip; E Ayrık kökü yersiz kalmış, Bir gün tarlaya gelip demiş ki: “— Yahu! Bize de şurada bir ka- riş toprak yok mu? Tarla gani gönüllü bir şeymiş “— Şu köşeye giriver! demiş. İş- te o kadar, Ayrık kökü girmiş; yayıldıkça yayılmış; serpildikçe serpilmiş ve bütün tarlayı işçal etmiş. Bu sefer tarladaki diğer otlar şikâyete başla- mışlar. Tarla ayrık köküne: — Yahu kavlimiz böyle miydi? Diye sorunca ayrık cevap vermiş? — Anam! Canı sıkılan dışarı çık- sin? iy Bugün Avrupada şu yukarıda kro- kisini çizdiğim densiz yolcuya ve şu aşağıdaki fıkrada izah etmeğe çalış- tığım ayrık köküne benzeyenler var- dır. * “Trablusgarp, 13 (AA) — Dün Trablusgarp yakınında, Goering şe- refine hakiki endahtla askeri marev- ralar yapılmıştır. Anavatan ve Libya piyade kuvvet- lerinden birçok tabur'er. iki hücum tankı taburu, “kimyev! silâhlar” kal imani bir bölük ile takviye edilrriş olduğu halde bir mevkie taarruz tak- Tidi yapmışlardır. Goering, Monserist vapurile Ital yaya hareket etmiştir ——— ve takviye edeceklerdir. Almanya ve Italya Franko Ispan- yasının tamamiyetini temin etmekte | dirler. İspanya üçüncü bir devlet ta- rafından tecavüze uğradığı takdirde Berlin ve Roma derhal yardımına koşacaklardır. Mihver, Ispanyol ordusunu terbi- ye ve kullanmak hakkını haiz olacak- tir. Bu maksatla İspanyol orduları, Berlin, Roma ve Tepanya erkânı har- biyelerinden mürekkep bir askeri heyetin emrine verilecektir. Komis- yonun relsini General Franko seçe- cektir, Franko, Pirene dağlarının © teklerinde 80 kilometre hoyunda müstahkem bir hat tesisini taahhüt etmektedir. Berlin — Roma mihveri ayni za- manda Ispanya milli metalibatma yardımei olacaklardır. Bu milli me- talibat içinde Cebelitarık ve Fran- $ız İspanyası vardır. Eğer tarlayı ayrık kökü İstilâsına uğratmak ve ayakta kalmak istemi- Kızıltopraktan bana mektup göm © yorsak, kızmadan, bezmeden ve yıl © madan tahammül edip sabır ve se - batla bunlara karşı mukavemet et - Çünkü ayrık kökünün ku - ruması, densiz yolcunun da bir iskele ye çıkıp yanındakileri rahat birak » ması mukadderdir. yi İ KISA HABERLER A b a Avrupadaki vaziyetin vekameti dolayi siyle Amerika deniz sizerin şirketleri, Almanya ve İtalyaya gidecek ve gelecez malların ye bu fkj milletin .zemilerinin sigortaya konüulmanının ilga edilmiş ol. duğunu ilin etmişlerdir. Siporta primleri de arttırilmiştir. © Memili divanı harbi İngiliz konsolo sunun o kallinde methaldar olmakla it» ham edilen beş kişiyi iki ilâ on beşsene ağır hizmetlere mahkâm etmiştir. © Wooloich'da Siemens fabrikalarında grev yapmakta olan İşçilerin sayısı yedi bine çıkmıştır. © Ameriksdaki Nazi ajanlar: Alman #ehrikalarında çalışmak üzere aslen Al man olan ameleyi toplamıya çalışmalar dırlar. © İnriterenin Rasn sefi Lord Perth, #iyasi hâyattan çekilmek zere on güne Kadar Romadan ayrılacaktır. Mameileys © hin, yerine Sir Percy Lorrnina tayin edi. ecektir. N © Saksonya'da Altenburg'da kâln bir kömür madeninde grize Işali netiresin- de 14 maden amelesi ölmüş ve bir çok #-“ mele de yaralanmıştır.