14 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Tehdit Yazan: M. Turhan TAN ehdit, kökünden koparılıp di- limize sokulan arapça bir kı Timodir. Ayni dilden aldığımız baş - ka kelimeler gibi, soy, sop sahibi de- ğildir. Tektir. Manası seciyemize a; rı, aslı olan hüdüğe benzer lügatta dilimize nâhoş gelmiş olmalı ki milli kamusumuzda onun dallı budaklı bir yer almasına rıza göstermemişiz. Tehdit, Türk seciyesine haklka - ten uygun düşmez, çünkü Türk, kor- kudan iğrendiği kadar korkutmak - tan da tiksinir. Onun için tehdit ke- limesiyle ifade olunan tutumu be - ğenmez, icahında ya emreder, ya İc- ra. Bununla beraber bizim de, hoşu- muza gitmeyen veya gitmiyecek o - Tah bir işin almak üzere - ceza tsyin ederek - yaptığımız tebliğler, siyasi tarihimizde, yok değildir. Fa- kat bunlar tehdit değil, ihtardır, ay- ni zamanda nadirdir, Biz, her çağ tarihini dolduran canlı hareketleri - MİZ sırasında yapamıyacağımız bir şeyi - tehdit kasdiyle - düşmanları- muza tebliğ etmiş değiliz. Ne za- man “bu işi yapmayın, şu hatada 1 rar etmeyin, sonra canınızı yakarız” demişsek mutlaka sözümüzda dur - muşuz, ihtarımıza göre hareket et - mişiz. Demek istiyorum ki tehdit, kuv-! vetlen değil endişeden doğar. Frenk- lerin blöf, külhanilerin “kurusıkı” son devir kalem sahiplerinin “palav- ra” dedikleri manasızlıklar hep teh- dit çerçevesine dahil olup halden an- Jayanları güldürmekten başka şeye yaramaz. Dediğimiz gibi kuv - vet tehditten müstağnidir. Nasıl ki tabiatla da tehdit, biğ£, kuru sıkı ve palavra yoktur. Kavi, zayıfı - usulü dairesinde » ezer, İtalyanların - ortada makul bir sebep olmamasına rağmen - biz Türk leri tehdide yeltendiklerini gazete - lerde okuyunca hep hu hakikati dü- şündüm ve ellerin yardımı ile yer - değe girmeyi itiyat edinen aziz dost- larımızm © alış verişteki | kudretin kaynağını kendilerinde | bulmalarını gerçekten garip buldum. bir Bir insan gibi bir millet de “Ne oldum delisi” düşebilir. Lâkin tarih, delilerin hatırı için de değişiklik kabul etmez. Biz, Avrupa milletlerinin hemen hemen hepsini mevkiine harp meydanlarında mehengten ge- girmiş olan Napolyon Böonapartın İ - talyanlar için verdiği hük tarih kitaplarında okuyoruz. İtalyanın bir bayrak altında toplanabilmek için kimlerden ve ne süretlerle yardımlar gördüğünü biliyoruz ve son yüz yıl içinde yaptığı harplerde bu muhte - rem milletin ne biçim kahramanlık- lar gösterdiklerini de öğrenmiş bulu- nuyoruz. Şu halde İtalyan gazetelerinin bi- xi tehdit etmelerine karşı gülmek, kahkahalarla gülmek, ellerimizi iki yanımıza koyup katıla katıla gül. mek hakkımız değil midir? Biz bu hakkı kullandık, bol bol güldük, Lâ. kin el yardımı ile gerdeğe girmek politikasından her nasılsa elde edil - miş kazançlardan şevke gelen dost - larımızın bu şevki nerelere kadar gö- türebileceklerini, o mukadderatımızı ellerinde tutanların, hesaplamış ve lâzım gelen tedbirleri almış olduk - larını düşünmekten de geri kalmadık Bu düşünceden doğan itimat, keçiler diyarında Abdurrahman çelebi rolü oynamakla, koç azameti satmakla ün alan kimselerin tehdidini mer « hametle karşılamamızı mümkün kı- Wiyor, Kimsenin bağında gözü olmayan biz Türkler, kendi bağımızdan bir salkım üzüm çalmak isteyenlerin gözünü çıkarmak kuvvetine mali - kiz. Bu hakikatten tegafül edenler, bir gün nedamet çekerlerse herhalde bizim olmayacaktır. vebal Adada Su Tesisatı Vali ve Belediye reisi Lütfi Kırdar Büyükadada yaptırılmakta olan su tesisatile iskele inşaatını mahallinde görmek için dün Sular müdürü Yu- suf Ziya İle beraber Büyükadaya git- DA İn 7800 Yedek Subay Dün Yemin Etti Bugün Kıtalarına Hareket Ediyorlar Yedek Subay okulunda devre so- münasibetiyle o di yapılmış ve okuldan mezun olan bin sekiz yüz genç yedek subay diple - malarıni alarak ordumuza iltihak et- mişlerdir. Merasime sabah saat onda İstik- Iâl marşı ile haşlanmış ve bunu mü- teakip and içme merasimi yapılmış - tır. Her talebe ayrı ayrı and içtikten sonra okul komutanı albay Sırrı Şe- ner genç subaylara muvaffakiyet te- menni eden bir nutuk söylemiş ve diplomaları tevzi edilmiştir. nu MÜTEFERRİK : Beş Yerde Çocuk Bahçesi Açılıyor Bu sene açılacak olan çocuk bah- çeleri için hazırlıklara başlanmıştır. Beyoğlu 15, Istanbul 1, Fatih 401 E- yüp 36 ve Usküdar 22 inci mekteple- ri bahçelerine bağlı olmak üzere bi- rer çocuk bahçesi tesis edilecektir. Bunun için bu mekteplerin eivarla. rındaki arsaların İstimlâk muamele- sine de başlanmıştır: Çocuk bahçe lerine konulacak oyun ve spor mal zemesi için de icap eden tahsisat te- min edilmiştir. Berline Gidecek Heyet Hitlerin ellinci yıldönümü müna- sebetile Alman hükümeti tarafından davet edilen heyetimiz bu sabah An- karadan şehrimize gelecek ve akşam eline hareket edecektir. Heyet, Nafın Vekili General Ali Fuadın riyasetinde Orgeneral Asım Gündüz ve dört mebustan mürekkep- tr, Çocuk Bayramı Hazırlıkları 23 Nisan bayramı kazalarda, nahi- yelerde ve köylerde kutlanacaktır. Merasim proğramları halkevleri, pat ti teşekkülleri ve kaymakamların iş- tirakile teşekkül edecek olan komis. yon tarafından hazırlanacaktır rde yapılacak merasime 20 nisan günü saat onda BeyazıttaCümhuriyet meydanında, kaza, nahiye ve köyler. de ise saat 11 de başlanacaktır. Sinanın Mutbakları Maarif Vekâleti, geçen sene Mimar nanın Topkapı saraymdaki tarihi mutbaklarını tamir ettirmişti. Tah- * yetişmediği için iç tarafları ha- rap bir halde bırakılmıştı. Vekâlet yeniden 15 bin liralık bir tahsisat vermiştir. Mutbakların içleri de eski halini muhafaza etmek şartile tamir edilecektir. Tamirden sonro burada saraya ait eski yemek kapları, tari- hi kazanlar teşhir edilecektir. #4 Evvelce lâğvedilmiş olan Mar- mara gümrük teşkilâtr görülen lüzum üzerine tekrar ihdas edilmiştir. GÜNÜN RESİMLERİ : merasim IĞI Pazarlık Yapan Esnaf | Şiddetli Ceza Görecek | Kontrol İşine İktısat Vekâleti İ | | İ Kontrolörleri de İştirak Edecek Belediye pazarlıksız satış ka- nununun noktasi noktasına tat - biki için tavzif edilmiş bulunan mürakip heyet kâfi görülmedi - ğinden teftiş ve müraknbenin da ha şümüllendirilmesi keyfiyeti İktsat Vekâletine bildirilmiştir. Vekâlet tarafından verilen ce - vapta İstanbul © mıntakasında | mevcut İktısat Vekâleti kontro - Wrlerinin belediye müfettişleri - ne ve mürakiplerine teftiş ve mü rakebe işinde esaslı surette yar: dım etmeleri için kendilerine teb ligat yapıldığı bildirilmiştir, Bu suretle pazarlıksız satış kanunu- nun tatbikatını kontrol edecek 0- BELEDİYEDE : Yangınları Zamanında Haber Vermiyorlar Son zamanlarda kaydedilen bir çok yangın başlangicının valtiinde haber verilmemesinden dolayı büyüyerek tehlikeli bir yangın haline geldiği an- laşılmıştır. İtfafye müdürlüğü bu nok — |ta üzerinde tetkikat yaparken bu yan gin başlangıçlarını gören bazı kim. #elerin, itfaiyeye haber edildyfi tak- dirde belediye kendilerinden ceza a- ir zannile haber vermedikleri ve bu yüzden bu yangınlar büyüyerek teh- Bkeli bir hal aldığı neticesine var - mıştır. Halbuki itfaiyeye vuku bula- cak hiç bir yangın ihbarından dolayı belediye deza'almıyacak. bilâkis alâ- ka gösterildiğinden dolayı takdirle karşılıyacaktır. Kooperatif Hesapları Belediye koopsratifine ait hesap- ların tetkiki için tefrik edilen heyet, verilen 15 günlük mühlet zarfında kooperatif muamelâtının tetkikatını ikmal edememiştir. Bu yüzden kon- grenin ikinci toplantısı için kanan! mühlet olan 15 günlük zaman geçti- ği halde kongre toplanamamıştır. # Eminönü meydamı istimlâkinde geri kalan binaların da istimlâkine başlanmıştır. Belediye daimi encü- eni dünkü toplantısında bu sahada istimlâkine karar verilen 55 dükkâ- ın takdir edilmiş bulunan bedelle- rinin sahiplerine tebliğine-karar ver- miştir, Bahçekapıdaki Hasan ecza de- posuna sit yangın enkazının sigorta şirketleri tarafından kaldırılması 4- çin belediyece alâkadar şirketlere tebligat yapılmıştır. # Eminönündeki istimlâk arazisi dahilinde bulunan ve miteahhide i- hale olunup belediye ile çıkan ihtilâf yüzünden hâlâ yıktırılamıyan bina- lerm, masrafları müteahhitlerden 2- lınmak üzere belediye tarafından yık tırılması daimi encümence kararlas- tırılmıştır. İki gündür şehrimizde bulunan Anglikan kilisesi Baş Piaköposu, dün camileri ve müzeleri gezmiştir. Birinci resimde. Piskoposu, ikinci lan mürakip ve müfettişlerin a - ye baliğ olmuştur. Bunlar her gün muhtelif mın takalara dağılarak kanunun tat- bikatını kontrol edecekler ve ül- dıkları günlük neticeleri — günü gününe merkeze bildireceklerdir Bu mürakabe esnasında ka - nuna aykırı hareket edecekler hakkında tutulacak olan zabıt va rakaları her gün belediye Daimi | Eneilmenine bildirilecektir. İlk defa kanuna aykırı hareket e - denlere yirmi lira para cezası ve- rilecektir, Bu suçun tekrarında bir hafta müddetle dükkânları kapatılacaktır. DENİZ ve LIMANDA : Trak Vapurunda Keşif Yapılacak Tirilya açıklarında karaya oturan Trak vapuru süvarisi dün Deniz Ti- caret müdürlü; 8 celbeğilerek ifa desi alınmıştır. Süvarinin ifadesine ya doğru tam yolla giderken Katırlı önünde kesif bir siz bastırmıştır. Süvari Bozbu- runda sürati 10 mile, bilâhare le kesmiş ve sis aç; rülgee de pis tekrar başmış, bu sırada sular da vapuru karaya doğru baş taraftan sürüklemiştir. Süvari tornis. tan yi karaya otürmuğtür. Bugün Deniz Titaret müdürlüğün- den bir fen heyeti vapurdu keşif ya- parak hasar ve mesuliyeti tesbit e- decek ve raporunu vekâlete verecek- tir, 400 Seyyah Geldi ah vapurile dün limanımıza 460 sey gelmiştir. Seyyahlar dün şehrin muh telif semflerini ve müzeleri gezmi lerdir. Vapur bugün hareket edecek- tir Göbels Bugün Gidiyor Şehrimizde bulunan Alman Pro- İ payanda Nâzırı Dr. Göbbels, dün Al man başkonsolosile valiye ve Istan- bul kumandanına kartını göndermiş, ve bütün gün şehri gezmiştir. Oğle- den sonra Tötonyada şerefine verilen İ ziyafette hazır bulunmuştur. Dr. Göbbels, gece sanatkâr Safiye. İnin konserine konseri başın- dan sonuna ka dinledikten sonra sanatkârla görüşmüş, kendisini teb- rik etmiştir. Bir ecnebi gazeteci Göbbelsin ha- reketlerini filme almak istemiş, fakat Göbbels buna mümanaat etmiştir. Göbbels bu sabah saat sekizde tayya resile döğruca Berline hareket ede cektir, İcansız bir halde yere serimi Yugoslavya bandıralı kraliça Mari |; HABERLER Dün Çatalcada Bir Cinayet Daha Oldu Katil, Jandarmalar Tarafından Tutuldu! Dün Çatalcanın Tepecik köyün - de bir cinayet olmuştur. Katil Ali ile maktul Ramazan köy kahvesinde otururlarken arala- rında kavga çıkmış ve her ikisi de İ oturduklari sandalyelerle birbirleri- ne vurmağa başlamışlardır. Bir sra- lık Alinin savurduğu bir darbe Ra- mazanın başına isabet ederek onu Ali Jandarmalar tarafından yakalanmış tahkikata başlanmıştır. İPOLİSTE: Yeni Terfi Listesi Bildirildi Galata komiseri Naci, Erenköy ko- miseri Mazlâm, ikinci şube komiser lerinden Aziz, Çanakkale komlseri Kâzım, Antalya komiseri Omer baş- komisserliğe. komiser muavinlerin- den Ali Rıza, Rifat komiserliğe, po- Us memurlarından Neşet, Cevat, Ya- şar, Cemil, Muhittin, Ziya, Raşit, Ad- nan, İskender, Kemalettin, Lütfi, Kadri ve Tahsin de komiser muavin- liğine terfi etmişlerdir. Bir Adam İki Kişiyi Vurdu Dün akşam Gulatada iki gencin ağır ve alanmaları ile neti- kavga olmuştur. Deniz ame- lesinden Hasan, Abbas ve İlyas isminde üç eradaş Galatada Kireç kapıda Niko- nun imeyhanesinde biribirleriyle kavgaya tutuşmuşlar, İlyas bicakin Hasanı ve Ab- bası karınlarından ve vilcutlarının muh- f yerlerinden yaralsmıstır. Yaralılar baygın ve İfadeye gayri mülk. ir bir hide hasta p dirılmışlardır.. Çe e. vaka akabinde bıçağı le beraber ya'k miştir, # Vatmsn Ahmedin idaresindeki tram- et esâdesinden ge- v vay arabam Cümhuri gerken yolda tamirat yapın rem #pelesinden Müstafaya o çerpsrak mu Nif yerlerinden ağır Yar: sine kaldırılmış vatman Mehmet tarafından. Sânre nvay arâbast Eminönünden| geçerken belediye temizlik emelerinden| İbrahime çarparak yaralamıştır. Yarab tedavi altına Alınmış vâtmen tutulmuş-| tur, X Dim: Kantarcılarda bir nalbur dük- kâmı enf olarak çökmüş, dükkönen çalı- san Osman İsminde bir genç muhtelif yerlerinden ağırca lanmıştır. Dük- Klin Hasan AM Kâhya oğluna alttir. Çö- #üden sonra gelen belediye miühen- disleri bir kı Vardır Dükkânm eri üzerinde fazla yök bulunma. n hidiseye sebep olduğumu etmişlerdir. Enkaz sıltında kalan Osman niye tarafından kurtarılmıştır. yapm 4 Sirketi Hayriyenin 60 numaralı Reğ- | bet vapuru dün sabah Salıpazarı önlü den geçerken vânurun baş tarafında bü- Yunan yolculardan “Ahmet adında “birisi dehire düşmüş ve irurtarılmıştır. # Tevfikin ideresinde olup demir boru yüklü olan 1239 mumarah sandal boru- ların bir taraflan diğer tarafa kayması neticesinde müvszenesi bozularak bat- iniştir. Sandalcı Tevfik kurtarılmıştır. # Fatihte Malta Çarsısnda Osmana sit bakkal dükkânının kilidini kırıp içeri girmek istiyen sabıkalılardan Cemal ile arkadaşı Kömil, Bekçi terafından görü- rmışlardır. Kentenbori Başpiskoposu resimde beraberindeki zevatı, üçüncü resimde de ayni yatla gelen İngi- liz kraliçesinin hemşiresini ziyaret sırasında görüyoruz. tesbit | 14-4.939 Akdeniz Siyasetine Hâkim Meseleler $ — Akdeniz siyasetine hâ - kim olan belli başlı meseleler nelerdir? C — Akdeniz siyasetine hâkim olan meseleler balıca iki grup için - de toplanır: Evvelâ Avrupa memleketlerinin kendi müstemlekelerinin ahalisi ile İolan münasebetleri meselesi, sonra da, büyük Avrupa devletleri arasın - İda çarpışan menfaatler meselesi. l * | S — Fransanın vaziyeti nedir? İ C — Suriye, Fransanın en zayıf kaldığı müstemlekedir. Bu mandanın idaresi, Fransaya çok çağır maddi külfetlere mal olmaktadır. Vakıa, Trablusun bir petrol mahreci oluşu, Fransanın gözünde Suriyenin kıy - metini arttırmaktadır. Fakat Amiral Castex'in çok makul olarak söylediği İgibi, Fransa, Akdenizde tam bir do- nanma hâkimiyeti, tesis edemedik « çe, Suriyeden petreollerini çekemi « İyecektir: Zira bir harp vukuunda, bu münakale yolları, İtalya tarafın- dan kolaylıkla kesilecektir. pa . S — İtalyanın Libyadaki va - ziyeti nasıldır? C — Italya, Libyada hâkimiye - tini, son senelerde, ve ancak, orada büyük bir askeri kuvvet ve tayyare filoları bulundurmak suretiyle tesis edebilmiştir. Fakat bugünkü balde, İtalyanın oradaki hâkimiyeti, sağ - iama bağlanmış görünüyor. * S — İtalya ve Fransa, Harbi Umumiden sonra donanma - larını kuvvetlendirmişler mi- dir? C — Hayır. Ne Fransa, nede İ- talya, 1914 - 1918. denberi,. umumi harpte kayhattikleri harp gemileri - nin yerlerini bile tamamen doldura- mamışlardır, Fakat bugünkü * halde, küçük ve çok harp gemisini tercih e- Suriyedeki « den Fransa dünyanın adet itibarile en zengin donanmasına, ve dünyanın »len büyük tahtelbahirlerine sahiptir. Çünkü Fransa, donanmasını, daima İbir Akdeniz harbine gireceğini na « İzarı itibarâ alarak hazırlamıştır. Ve İbu dar denizde kopacak bir muhare- j bed ufak, seri, ve çok harp gemisi, ihtiyaca daha elverişli görülmekte - İair. Fakat son senelerde gördüğü lü- zum üzerine, Fransa, denize 26 bin tonluk iki büyük kruvazör de indir. miştir, İtalya da, bu harekete, 35 bin tonluk İki kruvazör indirmekle mu- kabele edebilmişse de, umumiyetle, Fransız dönanması mütefevvik va- ziyettedir. . S — Askeriye, mülkiye ve ik miye tekaif sandıklarının lâğvı hakkındaki o kanunun tarih ve numarası nedir? GC — Bu sandıklar 1930 haziran tarihi ve 1683 numaralı kanunla lâğ- vedilmiştir. TAKVİM ve HAVA 14 Nisan 1939 4 üncü ay Arabi: 1358 Sefer MW Güner 322 — Öğle İkindi: 1857 — Akşam. Yata 2022 — İmadk: —.ş.aan Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan #* İnan malümata göre, hava - yurdun Ce” nup Doğusu, Doğu Karadeniz kıyıları iM Ortâ Anadolumın Garp taraflarında çok bulutlu ve mevzii yağışlı, diğer bölgele” rinde açık geçmiş, rüzgürlar Gerp böK gelerinde Şarki, Cenup | bölglerinde $ mall, Şark bölgelerinde Gerbi, Karadenis kıyılarında Cenubi istikametten orf kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rÖs” Jgür Cenubu Garbiden sniyede 3 — metre hazla eçmiştir. Sast 14 te havn ts?” yiki 104.0 milibar idi. S0 et ep yök” sek 14,0 ve en düşük (8 santigrat kaydedilmiştir,
