3 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 3.4.0999 BUGÜN Son Nutukların Özü Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Geçen hafta çok mühim ve tarl- hi değeri haiz nutuklar söylendi. Evvelâ İtalya başvekili Sinyor Mus- solini bir nutuk si verek Fransa ile İtalya arasındaki ihtilâflarda bahsetti, veyş, Cibuti ve Tunus meselelerinin — halledilmesi © lâzım geldiğini anlattı, M. Daladiye bu nutka cevap ver- di ve Fransanın topraklarından bir karış yermiyeceğini, haklarının bi- rinden feragat etmiyeceğini, 1935 an laşması dairesinde yapılacak © het teklifi tetkike hazır olduğunu, fa- kat hiçbir tehdide boyun eğmiyece- Bini söyledi. İtalyada, hu karşı verilen cevap İtalyanın beklemeyi bildiği mahiyo- tinde idi, o İtalya ile Fransanın ha şekilde konuşmalarına mukabil İngiltere ile Almanya da buna benziyen bir şe- kilde konuştular, İngiltere Başvekili Mister Cham- berlain Avam Kamarasında söyledi- Bİ tarihi bir nutukta hem İngiltere, hem Fransanın Lehistan istiklâlini tehdit eden bir tecavüz vukuu tak “dirinde İngiltere ile Fransanın Le - histana bütün kuvvetlerile yardım #deceklerini bildirdi. Mister Cham- berlaini, bu taahhüdü vermeğe sev- keden âmil, İngiltere hükümetinin Lehistana karşı bir taarruz hazir - landığına dair malümat alması de- gildi. İngiliz kaynakları bunu ap- açık söylemekte ve böyle bir hare- ketten haberdar olmadıklarını #iraf etmektedirler, Fakat zamanımızda emri vâkiler ansızin vuku buluyor, ve emri vâkilerin tahakkukundan sonra © yolda kurban gidenlere göz- Yaşı dökmekten başka yapacak bir $ey kalmıyor. Yahut bu emri vâkile- rin hedefi olanlar, dostlarından ne bekliyehileceklerini, onlara ne de- Tece güvenebileceklerini bilmedikle- tirdrils “imzalıyacak © derectde kor. kaklık gösteriyorlar, İngiltere hükümeti bütün bunla TI gözönünde bulundurarak ve Me- melin istirdadından sonra Litvanya nim Almanyaya karşı çok zayıf kal. dığmı, hattâ Almanyaya sarılmak İztirarını hissettiğini, bu yüzden Le histanm üç taraftan Alman çenberi İçine girdiğini görmüş, Almanya İle Lehistan arasında Daniziz meselesi &ibi emri vâki siyasetine mlisait bir mesele. bulunduğunu da nazarı dik. kate almış, Lehistanın kendini alâ- kadar eden hayati meseleleri âza hürriyet ve itimat içinde karşılaması için ona son teminatı vermiştir. Bu teminatın manası, demokrasi lerin artık ricat siyasetinden silkin- miş, oldukları, ve Çekoslovakyadan sonra yeni kurban Vermek niyeti de olmadıkları Lâ ai Her Hitlerin — dünkü nutkunun| Mister Çemberlayna cevap teşkil et | mesi bekleniyordu. Fakat Her Hitler, Mister » berlayna doğrudan doğruya teeyap vermedi ve onun nutkunda temas et, tiği noktalara temas etmedi. Nutuk. ta, müzakere ile mesele ballolunaca,. Zina İhanılmadığı izah olunuyor ye Almanyanın bu müzakere yolunu on, $ sene beklediği, fakat bir netice Ye varmadığı anlaşılıyor. Fakat Lehistanın mukadderatın dan ve milletlerin mukadderatına hâkimiyeti prensibinden bahsolun - mMuyor, Çekoslovakya © emri vakiinden sonra böyle bir şeyden bahsolunsay- dı, herhalde itimat ile karşılanmı sağı muhakkak olduğu için, ihtimal ki hu noktalara temas olunmamıştır. Hülâsa vaziyet takarrur etme - miştir. Henüz her mesele muallak tadır, Babasının Açtığı Çukurda Öldü Ectâbâd (TAN) — Kazamızın Al Gitepe köyünde yerleşen Romanya muhacirlerinden Halil, köy İçinde kazımış olduğu kerpiç kuyusunu Xa- Patmamıştır. Evvelki gün dört ya- sındaki oğlu Tahir oynarken bu ku- yuya düşmüş ve ölmüştür. many eee ur ayla arka İspanyada Muharebe Resmen Bitti General Franko Bir Resmi Tebliğ Neşretti Burgos, 2 (A.A) — Dün gece e 23.15 te nasyonalist umumi karargâ- hin Ispanya dahili harbi hakkında aşağıdaki son tebliği neşredilmiştir: Ordularımız, kızıl orduyu €sir €- derek silâhtan tecrit etmiş ve bu su- rotle son askeri hedeflere varmıştır. Harp bitmiştir. Burgos 1 Nisan 1959. Imza: Franko Muhtelif Fransız limanlarında bu- Junan 67 Ispanyol gemisi, yakında Burgosa teslim edilecektir. Bordo makamları ile İspanyol konsolosu a- rasında gemilerin teslim şartları üz! rinde görüşr 4'ere başlanmıştır. Bi- zerte de bulunan harp filosu ise pek muhtemel olarak bugün öğleden son- ra İspanyaya hareket edecektir. Amerika hükümeti Frankoyu tanı- muştır. Roosevelt, Ispanyaya giderek silâhlara konan ambargoyu kaldır- ıştır. Saint . Domingo ile Haiti, Franko- a tanımışlardır. Siyasi mahfiller, sabık İspanyol cümhuriyetçi teşekküllerine mensup olarak tevkif edilen azanın adedinin fki bin olduğunu tahmin etmektedir. mi yi Morava Nehrinin Yatağı Islah Ediliyor Belgrad, 2 (A.A.) — Moravya neh Ti yatağının ıslahı için geniş mikyas- ta ameliyat yapılacaktır. Bu emeli - yatlan sonra nehrin büyük bir kıs mında gemiler sefer edebilecekler - dir. Bunun için 500 milyon dinara ya dar olarak, alâkadar makamlara ba- zı projeler tevdi etmiştir. Bu ameli- yatın tahakkuku Yugoslavya için büyük bir iktisadi ehemmiyeti haiz olacaktır. Polonya ve Arjantinde İki Alman Tevkif Edildi Varşova, 2 (A.A. — Bydgorzez P>- lonya makamları Pomerania'dıki Almanların fena muamelelere ma- ruz kaldıklarına dair yalan haberler gönderdiği için Alman istihbarat bürosunun muhabiri Wenskeyi tev- kif etmişlerdir. Fenske, Polonyadaki Alman ekalliyetine mensuptur ve Polonya tebasıdır. Butnos . Aires, 2 (A.A) — Nazi partisi şefi Müller Pstagonyada pro- pagandasına müteallik dosya mese- lesinder dolayı tevkif edilmiştir. Al man: binbaşısı Victor Von Schubert te tevkif edilmişse de bir müddet sonra serbest bırakılmıştır. . Buenos - Aires, 2 (A.A) — Arjan- tinin hâkimiyeti altmda bulunan topraklara karşı Almanyanm taar- Tuz emelleri beslediğine dair dola- Memelin Alman askerleri tarafından Londra, 2 (Hususi) — Hitlerin Vilhelmshaven'de söylediği nutuk Pariste Alman siyasetinin bundan evvelki direktiflerini ve bilhassa Ro. ma - Berlin mihverinin müşterek bir tehdide karşı tedafüi tesanüdünü ol- dukça ihtiyatlı bir lisanla tükrar e- den bir intizar nutku mahiyetinde te- Milün iklimli alda söylemekte” dir. Siyasi Fransız mahfilleri bilhasan sulh taraftarı olan devletlerin birleş- mesi karşısında Hitlerin sulhe bağlı- lağından ve genişlemenin iktisadi cep- detmektedirler, Bu mahtiller, bu tar- zı hareketi Mussolininin son nutuk- larındaki sözlerle karşılaştırmakta ve Hitlerin İngilterenin teşebbüs ettiği beynelmilel hareketin inkişafım bek- lemek istediğini zannetmektedirler, Ayni mahfiller, küçük devletlere yapılan ibtarları tehlikeli addeyle- mektedirler. Diğer cihetten dünkü nutukta tekrar edilen “hayati saha,, tabirinin, Almanyanın orta Avrupa- yı hakiki bir Alman müstemlekesi şekline getirmek İstediği ve bu mm- takalarda ne Ingilterenin, ne de Fran sanın ne de diğer devletlerin mfida- haleye hakları olmadığı mânasını ta- zammun ettiğini kaydeylemektedir- ler. Almanya, İngiltereye tnsyvdan ©- kumamaktadır. Fakat bu Iki devlet arasındaki muhslefet bariz bir şekil de görünmektedir. İ Amerikadaki tefsirler Siyasi Amerika mahfilleri, Hitle. rin Vilhelmshaven'de söylediği nut- ku, İngiltereye karşı bir meydan oku- ma mahiyetinde telâkki etmekle be- şan haberleri Alman sefareti saçma olârak tavsif etmektedir. Aydında Bir Tren Kazası Aydın 2 (A.A) — Seyyar gazete Müvezzilerinden Süleyman Tezgider Selçuk istasyonunda hareket halin- bulunan posta trenine atlarken müvazenesini kaybederek tekerlek- etin altına düşmüş ve ağır surette Yatalanmıştır. İlk tedavisi yapılarak 8Yni trenle Aydına getirilen Süley- Karahisar İmar Plânı Şarki Karahisar, 2 (A.A) — Bele- diye meclisi dün çalışmalarına baş- lamıştir. Beş senelik imar plânının anA hatları üzerinde uğraşılmakta ve 939 bütçesi üzerinde tetkikat yaptl- maktadır, Macarlar Slovaklarla Anlaştılar Bratislava, 2 (A.A.) — Macar - Slo- vak ihtilâfı halledilmiştir. Slovaklar Macaristana 30 kilometre genişliğin- de bir arazi parçasını terketmişler- işgalini müteakip Alman Devlet Reisi Her Hitler, Memele gitmiştir. Bu resimde, Tüitleri Memeli siyareti sırasında görüyoruz. Hitlerin Nutku Pariste Ciddi Endişe Üyandırdı: Almanya İle İngilterenin Arası Bariz Bir Şekilde Açılmış Addediliyor İraber Almanyanın muahedesini feshetmek hususundaki İtehdidini hayretle karşılamaktadır. Jar, Bu mahfiller, Hitlerin muslihane müzakereler sisteminden vazyaçmiş gibi göründüğünü ve bütün ümldi kuvvetle veya kuvvetin. tehdidi ile Londişina Veryeites'in. Avusturya — ihin, Çekoslovakyanın, Memelin or- tadan kalkması ve Almanyanın ge - nişlemesina saik olan benzer teşebbüslörüe Kânmuı veren metotların nutkund olduğunu beyan etmektedirler. Ayni mahfiller, bilhassa “ateşten kestane- yi çıkarmak,, cümlesile, Polonysya yapılan ihtara ehemmiyet vermekte ve bu sözlerle Polonyanın Fransa ve İngilterenin idaresi altında kurula- çak nazi aleyhtarı bloka iltihak etme. sine mâni olmak gayesi güdüldüğünü söylemektedirler. Gazetelerin mütaleaları İtalyan gazeteleri, Hitlerin nutku hskkındaki yazılarında bilhassa İtal, ya - Almanya dostluğunun selâbeti- ni tebarüz ettirmektedir. Hitlerin bu natukla İngilterenin iki yüzlü me- todlarmı sarih sürelte açığa vurdü- ğunu kaydeylemektedir Yarı resmi Vocce d'İtalia, Alman milletinin çen ber içine konulmasını müsaade ei- miyeceğini yazıyor. Alman matbuatı Hitlerin nutku- nu İngilterenin Almanyayı muhasâ- ra siyasetine karşı bir mukabele şek- linde telâkki etmektedir. Amerika gazeteleri, İngilterenin ihtarı üzerine Almanyanın tereddüt ettiğini kaydediyorlar. İtalyanların Suriyedeki Faaliyetleri Berut, 2 (TAN Muhabirinden) — Suriyede geçen sene teşekkül eden Usbetülamelülkavmi adlı cemiyet mensuplarından birçokları tevkif edi dir. Buna mukabil Macarlardan bir şey almıyacaklardır. Yugoslavya, Slovakyaya ihracatı durdurdu Belgrat, 2 (A.A.) — Matbuat ta- rafından verilen haberlere göre, slâ- kadar makamlar Yugoslavya ile Slo- vakya arasında yeni bir tearet iti- lifi imza edilinciye kadar Slovakya. ya yapılan ihracatı dürdurmıya ka- rar vermişlerdir. lerek Lübnandaki Fransız askeri mahkemesine sevkedilmişlerdi. Mu - hakeme Suriyedeki karışıklıkların ve tahriklerin mahiyetini aydınlat - ması bakımından çok şayanı dikkat bir safhaya girmiştir. Usbecilerin merkezlerinde ve evlerinde yapılan araştırmalarda elde edilen vesaikle bu cemiyetin İtalyadan para aldığı ve cemiyeet mensuplarının İtalya hesabına çalıştıkları tesbit edilmiş - tir. Belçikada Parlâmento Seçimi em Son İhtilâflara Sebep Olan Doktor İstifa Etti Brüksel, 2 (A.A) — 202 mebusan ve 101 âyan Azasının intihabı bugün yapılmıştır. Neticeler, pazartesi ak. Şamındar evvel bilinemiyecektir. İlk alnan muvakkat neticelere göre, Katolik partisi mühim kazanç- l Neticeleri belli ar temin etmiştir. İolan yedi eyalette katolikler yüzde 5 ilâ 15 arasından fazla rey almıştır. Ayni eyaletlerde sosyalistler yüzde 3 le kaybetmişlerdir. Liberallerin de ufak kazançları vardır. Şimdiye kadar alınan netice- lerde Flaman nasyonistleri de ufak kazançlar temin etmişlerdir. Dr. Martene'in Flaman - Kraliyet tıp akedemisinden istifa ettiği res » men bildirilmektedir. Martensin mezkür akademinin âzalığına tayinine Valonların ve es- ki muhariplerin şiddetle itiraz &tme- i Üzerine Spsak kabihesinin düştü- ğü hatırlardadır. Pierlot kabinesi de Martens me- selesinin husule getirdiği (o buhranı izeleye muvaffak olamamış ve neti- cede parlâmento feshedilmiştir. Beynelmilel Posta Birliği Kongresi Buenos Ayres, 2 (A-A.) — Reisi - cümhur Orttiz dün enternasyonal posta birliğinin on birinci kongresini hükümet âzasının ve kör diplomati- ğin huzurü ile açmıştır. Kongre, bu münasebetle bütün dünya memleket lerinin bayraklariyle süslenmiş olan mebusan meclisinin içtima salonun- da toplanmaktadır. Bu kongre, en - #ornaayonal post birliğinin cenubi Amerikada toplanan ilk kongresidir. ——— Poyra Köyünde Bir Kamyon Kazası Bozöyük (TAN) — Poyra köyü civarında feci bir kamyon kazası ol- muştur. Hâdise şöyle geçmiştir: Bursadan Eskişehire gitmekte olan kamyon, o köy civarında çamurun fazlalığından patinaj yaparak bir çu- kura girmiştir. Yolcular bir kısmı kamyonu arkasından itme- ğe başlamışlardır. Diğerleri de kam- yonun sol tarafında, yalnız biri sağ tarafında durmuştur. Kamyon birdenbire çukurdan kur” tulunca, sağ tarafta dermüâkta olan Bursalı havlücu Mehmedin ayağı kaymış, kamyon sVallının başı ü- zerinden geçmiştir. Fakat kimse bunu tir. Kamyon on metre ilerleyince, samurlar içinde birinin çırpındığı farketmamiş- görülmüş, yanma © koşulmuştur. Mehmet, bir şey söyliyemeden öl müştür. ye Yugoslavyada Otomobil Sergisi Belgrad, 2 (A.A) — İkinci bey - nelinilel otomobil salonu, kralın mü- messili, hükümet erkânı ve bu tezs- hüre iştirak eden memleketlerin dip- lomatik mümessillerinin huzurile dün Belgradda açılmıştır, Bu münase - betle söylediği nutukta ticaret ve endüstri nazırı Tomiç, ikinci otomo- bil salonunun Yugoslavyada motör- leşme ve turizmin inkişafı bakımın- dan ehemmiyetini tebarüz ettirmiş- tir, İkinci otomobil salonuna 25 Fran siz, Alman, İngiliz, Amerikan ve Bo. hemya ve Morsvya protoktorası mü- essesesi iştirak etmiştir. Weidman, Ka rarı Temyiz Etti © Kal Weidman, Very cinaye mahkemesinin hakkında verdiği idam rerını temyiz etmiştir. inmişler, | Sesler, Sadalar Ve Edalar.. Yazan: B. FELEK © yem ki; horoza benziyelim. Bu bir samimi arzudur. Hüs- nü niyet sahibi bir yurddaşınızm samlmi bir arzusunu keş görmeyia! Tam bir inanç İle bu dileğimi ileri sürüyorum., ve istyorum ki; horoza benziyelim. Horoza benziyelim de nasıl ben #iyelim? Bütün fizyolojik ve zoole- jik hususiyetlerile benziyelim değil, Sadece hepimiz kendi çöplüğümüzde ötelim! Dikkat edin: . Ölelim ama, kendi çöplüğümüzde ötelim, Çünkü her horozun hir çöplüğü vardır, Ho- rox me kadar çok olursa olsun kâfi derecede çöplük bulunur. Yine horoza benzemek için vakit- siz ötmiyelim; eğer vakitsiz ölen ho- rozun âkıbetine İmrenmiyorsak! Horoz gibi olalım ama horoz akıl. k olmiyalım. Çünkü bütün imren- meme rağmen horozda nkıl, minare- de çakıl! Zaten - aramızda kalsın - imrendiğim de bu ya! Horoz gibi olalım... Başka bir ho- Toz görünce biraz horozlanalım, Bir iki ötelim; kabaralım! Birkaç gaga peşrevi yapalım. Baktık ki... o biz. den baskındır, o zaman İpi kıralım. Biz ondan baskınsak onu fazla ko- valamıyalım! Ve... Çoğu olduğu gibi elden pes etmiyelim. Bizin aşçı bana ne zaman piliç 1s- marlasa mutlâka aldanıyormuşum. Her defasmda: — Horoz almişsınız! bulur. Ben de: — Horoz olursa ne olur? derim, O da: — Et sert olur; pişmez de, yen- mez de!.. Der. İyidir böylesi, Horoz gibi olalım da etimizi her diş kesmesin! Aşçılar beğenmesin. Ta ki kuş olup kafese. girmemişken yolunup tencereye düş- miyelim! Horoz gibi olalım da şu aç gözlü- lükten kurtulalım. Elin yediğine İç- #iğine göz dikmiyelim, Karamız aç olsa bile gözümüz tok olsun. Bir ar- pa tanesini bir kümes tavuğa peşkeş çeken horozun gönlü kadar gani ol- masak bile onun kadar tok görüne- lim. Evet! Süslenmek için, göze çarp- diye kusur İ mak için, silik kalmamak için reng. renk görünelim! Üzerimizde yedi ho. yanm her birinden birer parça taşı yalım. Dışımız ebrulu, çeşit renkli olsun. Lâkin sesimiz horoz gibi hep bir teviye çıksın! Zamenla, zeminle, hava ile değişmesin! Dün nasil öt tüysek bugün de öyle ötelim. Tüyü- müz renk renk diye sesimiz de per- de perde olmasın! Ve horoz gihi o- lalım da hergün bir şey yumurtla. mıyalım!,, mi bir dileği: Lâakal horoz gibi ola- mi, Sesimiz, sadamız ve edamız horo- rini aldığımız hayvanlar bize ses çi- karmıyorlar, Faziletlerini kopya © deceğimiz horoz da bir şey demez, Gönlü gani bir hi ndir, Ama diyeceksiniz ki; — Horoz çek olursa sabah geç 0- Tar! O Iâf, sabahı güneşle değil, horoz sesile anlıyanların sözüdür; kalptır. Hürrem ee vee ve e e e e ee KISA HABERLER İn eee ir... Bordesux yakınında kâln Biscarrosa mü- yaya gidecektir. İçinde 22 kiçi bulünün tayyare, hava şartlarının fenalığı dolaya- sile doğrudan doğruya Marsllyaya gitme © miş ve Atlantik sahilleri boyunu tercih etmistir. © Sofya — Mebusan meclis! hökümet- Ie hemfikir olarak, inşaat nezareti tara” fından evvelce istenen fevkelâde kredi baslıyacaktır. i vrorasyan- —İlar meclisi alelâde toplantı için, 18 nlsane da içctiman cağırılmıştır.. ii nı Genersl Gort, refakatindeki zevat ile ka» İ birlikte, Fransa ziyaretinden tayyare ile Londraya dönmüştür. En hakkındaki talebi reddettikten sorrü pas kalya #etiline başlamıştır. İşte mütevazı bir yurddaşın sami- © Yankee Ciipper tayyare, Libondan tevecefhen havalanmıştır. Oradan Mars) i i | 4 i di Meclis yeniden 12 nisanda içimalarına g Faşist teşekkülleri ve kor © İmparatorluk Genel Kurmay Başka