29 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Ahırkap Yazan: M. SIFIR ı Değil, Aslanlar Yuvası M erkez kumandanı Esat Bey Ahırkapı sandalcılarını ele vermek işinde casus Süleymanın parmağı olduğuna karar verdi. Kendisini bir bahane ile Merkez kumandanlığına getirtti. Bu esna- da tecrübe yine tekrarlandı. Çok geçmeden kontrol motörünün acı düdüğü işitildi Esat Bey ben! çağırttı ve vazi- yeti anlattı. Bu esrarlı gözleme ye- rinin bulunmasını ve gözcülerin kaldırılması için lâzım olan herşe- yin yapılmasını emretti. Mehmet Ali Beyle Tayyar Efendi, mensup oldukları dairelerde, bu işe ve göz- cülüğe dair hiç bir malümat ol- madığını ve vâzife cetvellerinde de bir kayıt bulunmadığını bildirdi- ler. Aldığım bu haber işi karıştır. dı. Esrarlı perdesi bir kat daha ka- hınlaştı, Buralarda gözcü yoksa, Galata rıhtımındaki kontrol dairesinin bu motörleri sevkeden âmiri evliya de gildi ya... Elbette ona bu işi bildi- ren biz kara yüzlü vardı. O gün ya nima aldığım birkaç arkadaşla A- hirkapıya gittim. Geceli”ve gür“ düzlü ve devamlı bir gözcülük, bu karayüzlünün bulunduğu yeri ve kimlör olduğunu meydana çıkarı- verdi. Gözleme yeri Ahırkapı fene- ri idi. Gözcüler de Çerkes İsbak ile Gönanlı Şükrü idi. Fakat işin asıl meraklı noktası şu idi: Gizli hizmetler grupunun ve asıl takip işleri ile meşgul olan Galata şubesinin haberi ve malü matı olmadan bu serserileri fenere kim getirip koymuştu? İşi Mehmet Ali ile Tayyar Efendiye söylediğim zaman onlar da hayretler içinde kaldılar, Nihayet anlaşıldı ki bu iki ser- seri Çerkes Ragıbın dağıtılan çe- tesinin hainlerinden idi. Bu alçak- lar, ağalarının intikamını almak i- çin, Ahırkapı faaliyetinin Pantikya nın malümat ve himayesile yapıldı ğını, gizli hizmetler grupunun Ga- lata şube şefi yüzbaşı (Gürdon) a bildirmişlerdi. Serseriler oraya Gurdon tarafından gönderilmişler- di. O sıralarda Pantikyan ile Ka- »pitenin araları biraz açıktı. Gurdo nun bu tertibatı herkesten gizledi- ği, ve ihtimal ki bu işi bahane ile Pantikyanı ezmek istediği belli o- luyordu. Tayyar Efendi vasıtasile işi Pantikyana bildirdim. Mehmet Aliye de müracaatla bu gözcülerin kaldırılması çarelerine bakmasını rica ettim. Beraberce bir program da hazırladık. ehmet Ali, kendisinden bek lenilen becerikliliği bu işte de hakkiyle göstermişti. O gün ca- suslardan Aksekili Mehmet, karar- gâha bir rapor getirmişti. Onun ya nında, Mehmet Ali güya ağzından kaçırmış gibi şu sözleri söyledi: — Mihliciler, gizli hizmetler gru punun deniz şubesini aldatmak, şa şırtmak için Ahırkapıda iğfal terti- batı aldılar, Bu suretle grupun de- niz ve kara vasıtasile adamlarını o yalıyorlar. Diğer tarafta serbestçe çalışıyorlar. Mehmet Alt, ayn! manevrayı; bi ribiri arkasına casuslardan Sakallı Cemile, Popafskiye, Çerkes Şakir ve Cemale de yapmıştı. Tahmini. mizde hiç te aldanmamıştık. Bu gayretli casuslar aldıkları haberi iktidar ve istidatlarına göre alla- arı o | ve biribirini teyit eder yolda muh- telif membalardan alınan bu ehem miyetli haber karşısında telâşa düş tü. Malümatı haricinde yapılan bu tertibatı, derhal Kapiten (Gurdon) dan sordu. O da, gizlice aldığı ter- tibatın günlerdenberi fayda temin etmediğini görmüştü. Biraz da ku mandanından çekiniyordu. İşe baş- ka bir şekil vermeyi tercih etti. Güya bu tertibatın alınmasına, bir emrin yanlış anlaşılmasını sebep gösterdi. Memurların Fenerden kal dırıldığını kumandanına haber ver di. Gerek bu memurlar ve gerekse şubenin diğer memurları, casusla- nn kumandanlığa ayrı ayrı verdik leri raporlarla gösterdikleri uydur ma faaliyet yerlerine gönderilmiş- lerdi... Bu suretle grup, kendi ca- Susları vasıta edilerek aldatılmış, memurları bizim faaliyet sahaların dan uzak yerlere dağıttırılmıştı. A- hırkapı ve liman dahilinde çalışan arkadaşlarımız da muvakkat da o sa birkaç gün için tamamile ser- best kalmışlardı: hırkapı faal den baksa derken şöhrimiz Belediyö Encümeninin mühim bir noktaya dikkatlerini çekmek isterim, Bu en cümenin içinde mill mücâdele yıl larını fülen yaşamak ve çalışmak suretile bilenler de var. Bu Baylar da tasdik ederler ki; Ahırkapı san- dalcılarının hizmetleri, feragat ve fedakârlıkları çok büyük ve müca- dele tarihine iftiharla geçirilecek kadar ehemmiyetli ve şereflidir. Fakat ne yazık ki bu kahramanlık- lara sahne olan bu yer, tarihe A- hırkapısı gibi yakışıksız bir isim ile geçecek. Vaktile burasının İsmi belki tarihi bir sebep ile olduğu gi- bi bırakılmıştır. Fakat tarihi de alt üst eden büyük Türk inkılâbı bu ismi kabul eder mi?. Bu yere ya- şattığı büyük ve şerefli hâtıralarla uygun yeni bir isim konulmasını dilemeyi bir vazife bildim. Bence burası Ahırkapısı Aslanlar vuvasıdır, (Devamı var) değil İG Bayramı; Son Günü Çocuk haftasının altıncı güün dün de neşeli geçmiştir. Birçok mektep- lerde verilen müsamerelerden başka Istanbul radyosu öğle neşriyatında 34 üncü ilkokul talebesi tarafından şarkılar söylenmiş ve Şehremini Hal keyi gösterit kolu tarafından bir tem sil verilmiştir. Akşam neşriyalında da dektor Ali Şükrü tarafından “Mama ve o- yun çocüklarının bakım ve terbiye. si,, hakkında bir konferans verilmiş- tir. Çocuk haftasının sonu münasebe tile bu akşam Bakırköy 2 inci okul da bir çocuk balosu verilecektir baz Le İmar plânının tetkiki » Muhtelit encümen şehir plânının tatbik şekli hakkında valinin izaha- tını dinlemiş, neticede bu plânların şehir için faydalı olduğuna karar ver miştir. Rapor ve plân bugün veya ya- rın Mesliste görüşülecek, müteakı-|,, eelmişler ve Dolmabahçe açığın |na da gönderdikleri telgrafta müşte. İleri de katmerli olur. Yurt yavruları bemderhal Dâhiliye Vekâletine gön- | da demirlemişlerdir. Bu sabah Halice|rilerinin yarısından çoğunun çocuk -İda filmlerin tehlikeli tesirlerinden oİderilecektir. ğ a Bir Çocuk Sıcak Çayla Haşlandı Hastanede Öldü Üsküdarda Solaksınan mahallesin de Çıkmazkapıl sokağında 11 numa- ralı evde oturan İsmailin karısı Se- Ber 11 aylık çocuğunü komşusu Ma- vinin yanina birakıp çarşıya gitmiş tir, Küçük yavru, mangalın yanında emeklerken çaydanlık devrilmiş ve zavallı çocuk muhtelif yerlerinden fena halde haşlanmıştır. Çocuk teda vi için kaldırıldığı Haydarpaşa has- tanesinde ölmüştür. İ Oğlunu yaralıyan baba | Kadıköyde, Yeldeğirmeninde Te - pe sokağında 18 numaralı evde otu-| ran balıkçı Rafael 10 yaşındaki oğlu Jakı fena halde dövdükten sonra ko undan tutup bir duvara çarparak ya ralamıştır. Kızı yere düşürmüş Samstyada oturan Katina ismin- de genç bir kız, Alinin 3 yaşındaki kı zı Ayşeyi kolundan çekerek yere dü- şürmüştür. Sol kolu kırılan Ayşe, tedavi altına alınmıştır. İki esrarcı yakalandı | Üsküdarda Cafer isminde birinin üzerinde bir miktar esrar bulunmuş) tur. Cafer, esrarı iskele hamalların- dan Nizamdan aldığını söylemiş, her ikisi de yakalanarak adliyeye tes - lim edilmiştir. Arapcamide oturan * Aziz, Ahmet isminde birini jilet ile başından yara Jamıştır. Eyüpte oturan Ahmet şaka yapar- ken arkadaşı Mustafayı sustalı çakı ile sol bacağından yaralamıştır. Şoför Cemil Alinin idaresindeki 2490 numaralı otomobil Çadırcılar caddesinden geçerken “Doğan ismin-| ae ber ara arpa bacağından yaralamıştır. Beyoğlunda Abdullah Bfendi lo- kantasında çalışın Rifat, ayni yerde çalışan Nureddin! bıçakla bacağın - dan yaralamıstır. Vefa mearesesmde oturan sabıka k Hasan, Zeyrek caddesinden geçer - ken düşmüş ve yaralanmıştır, o Sabikalı Yaşar (o Yağkapanında Mehmedin mavnasından halat ve sa! ire çalıp kaçarken tutulmuştur. MÜTEFERRİK * Iş Kanununun | i. Nizamnameleri Hazırlanıyor İş emniyeti ve sağlık nizamname- sinin biran evvel çıkarılması beklen İ mektedir. Diğer taraftan Haziran - da kurulması icap eden İ; igortala- fi teşkilâtının da zamanında kuruls- mıyacağı anlaşılmaktadır. Çünkü bu teşkilâtın vücuda geirilmesi için çı- karılacak' kanunun projesi henüz meclise sevkerlilmemiştir. Bununla beraber, haziranda, Ankarada Ihza- ri mahiyette bir Sigorta idaresi ku * rulacağı haber verilmektedir. Bu İ- dare kuruluhce, işçi, bir müessese- de işe başlamakla otomatikman si- gortalanmış olacaktır Saadet vapuru havuzlanacak İki gün evvel Bandırmaya sekiz mil mesafedeki Fener” adasında ka- raya oturan Saadet vapuru dün sa * bah saat 7,30 da. Hora tahlisiye ge- misi vasıtasile yüzdürülmüştür. Ya- pılan tetkikata göre, geminin yarası yoktur ve gemi hiç su almamıştır Küçük bir famirle tekrar seferlere başlıyabilecektir. Vapur bugün limanımıza getirile cek ve tamir edilmek üzere havuza girecektir. Bir Rumen denizaltısı geldi Dün, bir Rumen denizaltı gemisi ile askeri bir vapur, Haliçteki havuz larda tamir görmek üzere limanımı mullü oluyor. epenğun. girdim esi. iyor, Yahut çok Beyecanlı oluyor, ço- Çocuklara Hangi Filmler Gösterilecek ? ANA Dr. Fuat Umay, Çocuk Sinemalarının Gündüzleri Çalışmasını İstiyor 16 yaşından küçük çocukların umu mi sinemalara alınmamaları. hak- kındaki kanun lâyihası meclis adliye encümeninde tetkik edilmektedi, Bu tetkikler tamamlandıktan sonra, umumi heyette görüşülecek ve ka- nun şeklini alacaktır. Çocuk Esirge- me Kurumu umumi başkanı Kırkla- reli saylavı doktor Fuat Umay, yap- tığı kanun teklifinin bazı kimseler tarafından yanlış tefsirlere uğradığı na işaret ederek bize şu İzahatı ver- miştir; © — Sinemacılardan ve bazı çocuk lardan aldığım telgraf ve mektuplar dân; Kamutaya sunduğum &kanuni| teklifimin yanlış telâkki edilmekte ol duğu anlaşılıyor. 16 yaşına kadar ço İcılardan bir kısmının iddiaları ma-| | Pallas, Aksaray kaymakamlığına Müt YERLİ HABERLER | BELEDİYEDE : Istimlâkler Için 1,5 Milyon Lira Borç Alınacak Şehir meclisi dün toplandı. Şehrin müstakbel imar plânı derhal tatbik edileceği için, geniş ölçüde istimlâk- lerde bulunmak üzere, belediye reis liğine 1,5 milyön lira kadar borç te min etmek salâhiyeti verilmesi mü- zakere ve kabul edildi, Hamamlara verilecek terkos su- yunun fiyatı hakkında evvelki gün kat'i bir karar verilemediğinden me- sele yeniden ortaya atıldı. Vali Ustündağ dedi ki: — Kirkçeşme suları kesileli hamam eların vaziyeti zorlaşmıştır. Hamam kul ise de diğer bir kısmı da fırsat- tan istifadeye koyulmak İstediler. Fakat maksat ne olursa olsun ha- mamcıların vaziyeti ile alâkadar ol- mak lazımdır. Hamdi Rasimin fiyat- ları 10 kuruş yerine 7,5 a indirmek cukların sinemaya alınmamalarının bütün bütün yasak edilmesi teklifi| mevzuubahis değildir. Beyaz perdenin asrımizin yüz gül düren eserleri arasına girdiğine şüp- he yoktur. İlk zamanlar eğlence için | yapılmış olan filmler yerine bugün | istenilen mevzuu seyircilere telkin edebilen kıymetli filmler yapılmak» ta, bu suretle kitapların, konferans - ların yapabilecekleri faydaları zevk ve eğlence içinde dimağlara nakil e- derek en güzel öğrenme Yasıtası ol- maktadır. Müterakki memleketler - de, filmlerin yaşlara ve evlilere göre ayrılması sayesinde istenilen tesir. ler, neticeler daha faydalı bir şekil, de temin olunabilmektedir... Bizde filmlerin; kontrolsüzlük yü. zünden bilhassa çocukların ahlâk ve bünyeleri üzerinde yaptığı tesirler ehemmiyetli görülmiye lâyik bir de recededir. Ya mevzu çok derin ve şu cuğun. sinirleri üzerinde derin 2- kisler uyandırarak günlerce uykusun da sıçramalar, ağlamalar, görülü - yor, yahut ta yaşı icabı görmemesi İâzımgelen aşk ve aile facialarının scı sonları belki hayatının sonuna kadar devam edip gidecek fena iz- ler bırakıyor. Asabi buhrana tutulmuş bazı has taların hastalık menşeleri sinemada olduğu asabiye mütehassıslarınca ifa de edilmektedir. Aşk ve cinayet film lerinin, ahlâk ve terbiye üzerindeki tesirleri çok açıktır. Artistler gibi boyanmak, giyinmek, onlar gibi yaşa mak ve sinemada gördüğü bir dani ve haydut gibi hareket etmek isti - yen çocuklar vardır. Filmlerin çocuk bakımından kontrolü lâzım Sinemaya giden hemen her çocu- ğun elinde yıldızların fotoğrafların - dan birkaçı hattâ kolleksiyonu bulun makta olduğunu görmekteyiz. Fay - dası güneş kadar açık olmakla bera- ber siğortasız kullanılan elektriğin yapacağı öldürücü tesir gibi kontrol | süz bırakılan sinema filmlerinin ço- cuklarımız üzerinde yapacağı mu - hakkak fena tesirlere meydan ver- memek ve sağlık. sosyal; - kültürel terbiyelerine yarıyacak filmler gös - termek ve sinemayı bir mektep ha- line koyabilmek için filmlerin ço - cuk bakımından kontrol ve tasnif e- dilmesi şarttır. Çocuklarımızın göre ceği filmler neşe ve sağlık veren. öğ Telen ve güzel dinleten filmlerdir Bu filmler de gündüz gösterilmeli- dir. Büyüklerin sihema ve tiyatro sa atlerinde çocukların gidecekleri yer yatakları olmalıdır. Yurt yavrularını umumi sinema filmlerinin ezici, yıpratıcı tesirlerin den kurtarmak için yeni bir kanuna ihtiyaç vardır. Eski kanunlarda (ah lâk ve adaba münafi) filimler hak - kında hükümler varsa da bunun mak sadı temin etmediği ve kontrolün yal nız büyüklere göre yapıldığı ve ço - cuk ruhu, çocuk sıhhati gözönüne a- lunmadığı ve 2244 sayılı kanunda bu nu temin edecek bir madde de bulun | madığı meydandadır. Kanuni teklif bu hususların te - hususundaki teklifi değerlidir. Fakat bir hamamın umumi masrafı arasın- da su parası hiç mesabesindedir. Çünkü bir teneke su üç kurna su demektir. Bir adam âzami 12 kurna, yani 4 teneke su sarfedebilir, Metre mikâbı 10 kuruşa verilen suyun te- hekesi 10 paraya gelir ki dört tene- kesi 40 paradır. Diğer masraflar ve 29-4 - 938 raaasesmesesamen sin sar eenemseneamse nane ARALAŞ Ankaradan İzileeton ve Tele Kaymakamlar ve Mektupçular Arasında Ankara, 28 (Tan muhabirinden) — Çanakkâle sefetberlik o müdürlüğü- ne eski Kırklareli belediye reisi B. Şevket Dingil, Islâhiye kaymakam- hığına eski Malazgird kaymakamı Sit kı Tural, Cide kaymâkamlığına Bes- mil kaymakamı Ali Oncer, Besmil kaymakamlığına Ulaç nahiye müdü- rü Rifat Akpınar, Zara kaymakamlı- ğına Sungurlu kaymakamı Recep Ergin, Nizip kaymakanılığına, nüfus işleri umum müdürlüğü memurların- dan Cevat Gürtaş, Karasu kaymakam liğina Aydın valiliği maiyet metnuru “| Namık Karayel, Gürün kaymakâmlı- ğına Kelkit kaymakamı Celâl Değer, Çerkeş kaymakamlığına birinci umu mi müfettişlik evrak müdürü Naci kaymakamı Asım Tekin, mahalli i- dareler umum müdürlüğü şube mü- dür muavinliğine Akdağ madeni kay makamı Mehmet Ali Alpsar, Diyar- bakır mektupçuluğuna Yıldızeli kay makamı Nurettin Ozelçi, Niğde mek- tupçuluğuna Çorum mektupçusu Tey fik Özükaya, Kocaeli mektupçuluğu- na Sivas mektupçusu Talât Baysal, Maraş mektupçuluğuna Bitlis mek- tupçüsu Agâh Yüce, Siirt mektupçu- luğuna Van mektupçusu Şevket Yıl dırım, birinci umumi müfettişlik ev- rak müdürlüğüne Diyarbakır mektop çusu Nazım Özkul tayin edilmişler üstüste su sarfiyatı hesap edilince bu masraf beş paraya iner, Binsenaleyh suyun metremikâbı- ni 755 kuruşa indirecek olur isek ha- mamcılar cüz'i bir istifade elde ede- cektir. Fakat hazirandan itibaren on bin lira sarfile fıkara halkın pa- rasız yıkanmaları için halk bamam- ları açacağımızı da unutmamak Jâ- zımdır. Bunun üzerine Hamdi Rasim tek- Wini münasip bir zâmanda makam tarafından tatbik edilmek üzere te menni mahiyetine çevrildi. Bu da it ““Sundan sonra belediyenin 638 yi- 1 adi masraf, hütçesinin müzakere- sine geçildi. Encümen mazbatası mu vafık görüldü. Meçlis bugün tekrar twolanacaktır lide hanının yıkılması dar imi encümen tarafından bir müte- ahhide ihale edilmiştir. Silivride yapılacak yeni dispan- ser binasının temel atma mera-| simi Vali Üstündağ tarafından yapıl- mıştır. MAARİFTE : Deniz Lisesini Bitiren Gençler Heybeliadadaki Deniz bisesini bu sene bitiren gençlere, mayısın 2 inci günü pierasimle diploma verilecek- tir, Gençler diplomalarını alacak ve meç takacaklar, bu suretle Deniz Harp okuluna geçeceklerdir. Deniz Harp okulu ve lisesi komu- tanlığı, pazartesi günü yapılacak me resim için bir program hazırlamış tır, Merasimde donanma komutan: amiral Şükrü Okan da hazır buluna. caktır. Bu münasebetle Deniz Harp okuluna sancak verilme merasimi de apılacaktır. Davetliler, köprüden sa- at 12,10 da kalkacak vapurla Heybe- Wadaya gideceklerdir. Darülâcezedeki kimsesizler 23 Nisanda Izmite giden Hukuk ve Iktısat Fakülteleri talebesine Hal kevi tarafından hediye edilen iki sandık bisküvi dün Dârülâcezedeki yetim çocuklara dağıtılmıştır. Doktor Çevdet müesseseyi talebeye gezdir- İ miş ve izahat vermiştir. | Halkalı okulunun yanindeki Nak- kâş çayırının istimlâk edilerek bura da bir nümune fındıklık tesis olun İ ması Kararlaştırılmıştır. —— balde seçecekleri filmlerin çocuk nok tal nazarına ve faydasına göre olma sını düşünmeleri kendi menfaatleri icabıdır. Böyle filmlere analar, baba lar çocuklarını kendi ellerile seve se minine matuftur, Sinemacıların ba- ifade olunmaktadır. lar olduğu » Şu ve götürürler. Sinemacıların istifade dir, Hamamlara Ucuz Terkos Verilmesi İçin Ankara, 28 (Tan muhabirinden) — İsatnbul hamameilar cemiyetinin h8 mamlara ucuz Terkos suyu verilmesi hakkında Başvekâlete vâki müracaat! ları üzerine, icabının yapılması için) Dahiliye Vekâletine direktifler veril | mişti. Dahiliye Wekâleti, İstanbul b& Yedliyesine. söndemliği, hir. sezkeredf edilmiyeceğini wprnuştur. /Geteçi covaba göre, ya Terkos tarifeleri in dirilecek, yahut ta Kırkçeşme suları den istifade imkânları temin edile) cektir. Sayfiyelere Eşya Nakli Akay Idaresi, yazlık için Adalar ve Anadolu kıyılarına” taşınacakla * rın eşyalarını götürmek için Ani ya nakliyat şirketi ile mutabık kal miştir. Bir mayıstan 15 hazirana k parça esya, bir evden ö Her eve kadar, bütün masraflar ÖfÜ hil olduğu helde 120 kuruşa caktır. Diğer eşya tarifesi üzerinf de tepzilât yapılmıştır. Parça b Da eşyanın cinsine göre yüz parağ i | Yeni araba vapurları Şirketi fabrikasında yapmakta olduğu vapuru mayısta denize indirile ve yaz tarifesinden itibaren çal ya buşlıyacaktır. Vapur, diğer va lardan küçüktür ve İstanbul ile lova arasında çalışacaktır. TAKVİM ve HAVAJ le 29 Nisan 1938 o | CUMA faa ancü sy Gün İİ arabi vas? İ Sefer: 38 Güneş 8,02 | İkindi: 16,02 | Yatsı £ 20, Hayriyenin Hasköyd ye 0 Kasim YURTTA HAVA VAZIYE” Yurdun Trakya, Eğe ve cenubi * bölgelerinde hava kapalı ve yer Beçiniş, rüzgârlar doğu ve cen ag ve orta Anadolunun ,şörk tarafin” mubt istikametten kuvvetlice, dİĞİİ lerdö şimali istikametten ortü esmiştir. af Dün İstanbulda hava ekseriyeii” geçmiş, rüzetr cenubi İstikamet yede 2 Mh 3 metro hizla eşmisti te barometre 7608 milimetre İdi kurtulmuş olurlar. zet en çok 13,3 ve en öz 9,0 si rak kaydedilmistir.