29 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

ğ y gö İTN?İ Atinada Tezahürat Majeste Yunan Kralı, Dün Başvekilimizi Kabul Etti Ve Uzun Müddet Görüştü (Başı 1 incide) Gece, Türk elçiliğinde bir ziyafet werildi. ve bunu bir suvare takip etti Yunan Başvekilinin sözleri Atina, 28 (Hususi surette giden ar- kadaşımızdan) — Dün Türk — Elen imunzam paktının imzasından sonra |Başvekil General Metaksas, Türk ga- izetecilerini kabul ederek şu beyanat- ta bulundu: “Türk matbuatının muhterem mü- imessillerini selâmlamakla bahtiya - irım. Burada kendinizi bizzat kendi imemleketinizde telâkki etmenizi ve "Türkiyeye dönerken Türk milletine 'Elen milletinin hararetli ve samimi hissiyatını götürmenizi dilerim. Bu mühim dakikada, Türk hükü - metinin mühterem reisine karşı olan hayranlık ve dostluk hislerimi bildir- mek isterim, O hükümet reisi ki mil- letinizi, yüksek mukadderatına gö - türmek yolunda azimkâr ve kiyasetli bir elle idare etmekte ve eski ve mümtaz dostum B. Aras gibi şayanı takdir mesaj arkadaşlarına malik bu- lunmaktadır. Vasıtanızla, Türkiyenin Büyük Şe- fi Kemal Atatürk'e tazimlerimi ar - zetmek te isterim. O Büyük Adam ki, dahiyane bir surette, milletin canlı kuvvetlerini, yüksek hasletlerini tan zim etmiş ve Türkiyede esaslı bir me- deniyet ocağı meydana çıkarmıştır.., Hariciye Müsteşarının telgrafı Dün Türk — Elen munzam paktı- nın imzasını müteakip B. Celâl Ba- yar ve Tevfik Rüştü Arasa, Harici- ye nezareti daimi müsteşarı B. Mav- rudis'in telgrafı takdim edilmiştir. Nekahet halinde buluan B. Mavru - , dis, bu telgrafında, sihhi sebepler - den dolayı imzasını, Türk vekilleri- nin ve Elen hükümet reisinin imza- ları yanına koyamıyaçağından dola- /— j teessürlerini ve ayni zamanda yeni paktın akdinden dolayı hararetli se- vincini bildirmekte ve iki milletin gittikçe daha sıkı birliğinin başarıl - ması hakkındaki temennilerini sun- maktadır. “Türk - Yunan paktı, sulhün zaferidir,, Atina, 28 (A.A.) — Atina ajansı bil diriyor: Hemen hemen yalnız dünkü gü- nün klişeleri ve röportajları ile dolu , olan bu sabahki bütün gazeteler, baş makalelerinde dün- imzalanan Türk — Elen munzam paktını tefsir etmek tedir. Ellinikon Mellon gazetesi: “Bu pak ftın imzası, sulhün bir zaferidir.,, di- yor. Ş Elefteron Vima da şunları yazıyor: “Halkın yeni pakta karşı göster - diği heyacanlı hüsnü kabul ve Türk Vekillerine yapılan tezahürler, iki memleket arasında işbirliği lüzumu- nun, iki hükümetin şuurlarına girme- den evvel, iki milletin ruhunda his- sedilmiş bulunduğunu göstermekte - dir. Dün imzalanan pakt, Elen — Türk işbirliğinin hayatiyeti ve dina- mizminin ve ayni zamanda iki millet ve iki hükümet arasındaki dostluk önünde açılan yeni düşünüşlerin mü- temadi genişlemesinin bir bürhanı - dır. Yunanistan ve Türkiye, yalnız barışmış ve bir daha çarpışmamayı taahhüt etmiş iki millet değil, fakat lüzumu takdirinde mülki tamamiyet lerini ve istikballerini müşterek su- rette müdafaa için kuvvetlerini bir- likte hareket ettirecek iki müttefik devlettir.., Proia diyor ki: “Dün akşam söylenen nutuklarda herhangi bir protokol nutku mahi - yeti mevcut değildir. Bu nutuklar, a- ralarında muallâkta kalmış eski me- selelerin tasfiyesinden sonra biribir- lerini hiçbir şeyin ayırmadığını de- ğil, fakat Akdenizin Şark havzasın- da müşterek menfaatleri için her şe- yin kendilerini samimi bir birliğe sev kettiğini gören iki milletin hissiyatı- na tam tercüman olmaktadır. Bu zihniyet dahilinde, munzam pakt, ferah verici yeni bir ruhla ve yeni bir ileri hareket için bidayet noktası teşkil etmektedir.. K ö SS TAN Londra .. a Müzakereleri (Başı 1 incide) Bu işin | Şi baş evvel, Çemb layn, Ingiliz — Fransız müzakerele- rinin muvaffakıyetine imanı olduğu- nu söylemiş, daha sonra İngiliz na- zırları İngiliz — Italyan itilâfının ne gibi şerait dahilinde müzakere ve im- za edilmiş olduğunu ve bu itilâftan istikbalde ne gibi neticeler beklemek eli Di bi l Ç| M te olduklarını etrafiyle izah ve teş- y rih et dir. Başvekilimizin Nutku “Yeni Muahede, Türk- Elen Birliği Yolunda Mühim Atina, 28 (Tan muhabirinden) — Dün akşamki ziyafette, Yunan Baş- vekili General Metaksas'ın nutkuna Türkiye Başvekili Celâl Bayar şu Bir Merhaledir,, kınlık ve benzerliklerin tesiri altın- da tabii inkişafını takip etmekten başka bir şey yapamazdı. Pek güzel ifade buyurduğunuz gibi Türk — E- kabelede bul uştur: len birliği yolunda bir yeni mühim “Bay Başkan, mîrl:nle daha 'eîkil ejen huşîin"iı.n- Ekselâ gerek şah gerek ğı yi, bu düş arkadaşım Aras hakkındaki çok dos- tane sözlerine karşı duyduğum şük- ranı istediğim gibi ifade hususunda, bu müttefik memlekette asil Yunan milletinin bizi kabulde gösterdiği fevkalâde samimiyetin hâlâ tesiri al- tında olarak, kelime bulmakta sıkın- tı çekiyorum. Bununla beraber kra- liyet hükümetinin bize ibzal eylediği lütufkâr misafirperverlikten dolayı ekselânsınızin şahsında kendisine bü- tün kalbimle teşekkür etmek ve bü- tün Elen milletine de, güzel memle- ketinin topraklarına girdiğimiz an- dan itibaren hakkımızda göstediği ile ve bu ayni sulh ideali ile hareket ederek akdeylemis bulunuyoruz. Bay Başkan, Yeni Türk — Elen muahedesinin mahiyetini ve şümulünü sarih ifade- lerle o derece iyi tarif eylediniz ki bu muahededen bahsederken benim için ekselânsınızın beliğ sözlerine iş- tirakten başka bir şey kalmamakta- dır. Hak ettikleri refah ve saadeti milletlerine cidden temin edebilecek yegâne âmilin sulh olduğuna kani bulundukları için ancak — sulhü isti- yen iki memleketin bu hararetli az- minden, bu şerait dahilinde, 1930 ve içten gelen çok h dolayı derin ve samimi şükranlarımı- li- alâkadan | 1933 ikalarına ilâve edilmekle kalmıyan ve Entente Cordiale mua- den | hedemizin bizzat ruh da t zı arzetmek isterim. Bunca sonra, bütün Yunanistana ve asil Yunan milletine Türk milletinin kar- deşçe lâmlarını ve Y i refahı ve daima daha yüksek gör- mek istediği saadeti hususundaki di- leklerini getirmek üzere memleketi- min bir murahhası olarak Elen top- hyan ve genişleten bu muahede do- ğabilirdi. O Entente Cordiale mua- hedesi ki yalnız ismi, muhteviyatının ruhunu göstermeye kâfidir. Türk — Elen kardeş birliği. Balkan Antantı konseyinin son taop lantısında müzakere edilen, Romen lav müttefiklerimiz tarafından rakl da tekrar bul ktan mü- tevellit bu'anda duyduğum derin he- yecanını gizlemek benim için çoök zör olur. N Münasebetlerimizin en bariz vasıfları Memleketlerimiz münasebetleri- nin nüvesini teşkil eden nisbeten kı- sa bir maziye göz atarsak, bu müna- sebetlerin bu derece sağlam, samimi ve çözülmez bir dereceye bu kadar süratle erişmesi önünde heyecana kapıl k KÂ Hf Müdas betlerimizin bariz vasfı olan bu sağ- lamlık, samimiyet ve çözülmezlik, ekselânsınızın da çok güzel ifade et- tiği gibi, müeyyidesini katiyen insa- ni olan çifte zarurette, müşterek menfaat ve karşılıklı duygularda bul- maktadır. İftiharla seyretmekte hak, h olduğumuz bu muhteşem başarı, son zamanlar tarihinin kaydettiği ba- şarıların muhakkak ki en güzellerin- den biridir. Yine muhakkaktır ki memleketlerimiz, bu ölmez eseri, a- sırların tarihinden menfaatleri lehine dersler çıkarmış olan milletlerimizin hikmet ve kiyasetine medyundurlar. Yalnız memleketlerimiz için değil fakat ayni zamanda Balkan Antantı blokunun doğmsammna şahit olan ya- rımadamız için de mesut hâdiselerle bu derece dolu olan son sekiz sene- lik zaman da itminan verici mahiyet- tedir. Filhakika, çok kara bulutların kı- tamız üzerinde sık sık yıkıcı kasırga tehlikeleri doğurduğu zamanlarda, dört memleketin bütün müteyakkız ve yapıcı gayretlerini bundan böyle ebedi müşterek eserleri olan Balkan Antantına sarfetmelerinden daha zi- yade muhteşem bir manzara tasav- vur olunabilir mi? Bu işte de millet- lerimizin hikmet ve kiyaseti galebe çalmıştır. Memleketlerimiz ve ayni zamanda enternasyonal sulh için çok hayırlı bir büyük eser doğmuştur: Balkan Antantı, ittifakları dört mem leketi yegân yegân biribirine bağlı- yan rabıtaların beliğ bir sembolünü teşkil eden Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Türkiyeyi bundan böyle çelik kanatları altında topla- maktadır. Türk - Elen birliği yolunda yeni bir merhale * Böyle bir hava içinde Türk — E- len Entente Cordiale'i, memleketle- im rimizi biribirine çeken bu derece ya- gi hararetle tasvip olunan ve bizzat Balkan Antantı zihniyetile tasarla- nan bu yeni muahede iki memleketi- mizin kendilerini biribirine bağlıyan rabıtaları daima daha ziyade sıkılaş- tırmış aziml bir ifadesidir. Bu, bizzat kendi menfaatlerimiz bak- mından olduğu kadar beynelmilel sulhün menfaati bakımından da ta- hakkuk ettirilmiş kati bir sulh vesi- kasıdır ve bugün, bu muhabbet ese- ri, Türk — Yunan birliğinin bu rem- zini bütün dünyaya, Balkan azaları arasında hüküm süren tam tesanüt ve geniş ve halisane teşriki mesainin bir misali olarak iftiharla gösterebi- liriz, M ı Cihan Barışı yolunda Antantıin rolü Bay Başkan, Milletlerimizin yarattığı bu derece mühim ve neticeli bir eseri tahakkuk ettirmek devlet adamlarına her za- man nasip olamaz ve gerek benim için, gerek arkadaşım doktor Aras için, Türk — Elen birliği yolunu tev- sik ve teyit eyliyen bu vesikanın al- tına, ekselânsınız gibi, yüksek siyasi ehliyet ve vatanperverlik faziletleri- le, son seneler içinde yaptığı hizmet- lerden dolayı vatanın şükranına hak k ş ve birliği hararetli bir taraftarı olarak ismi Türk — Yu- nan münasebatı tarihinde altın harf- lerle yazılı kalacak olan mümtaz bir şahsiyetin imzası yanına imzamızı atmak büyük bir saadettir. Sevincim çok büyüktür. Hususile ki, umumi sulh davasına samimi bir hizmette bulunan muahedemizin imzası, ufuk- ta beliren ve muztarip beşeriyete fe- rahlık getiren bir sükünet devresine tesadüf ediyor. Cihan barışı yolunda atılan adım, aralarındaki antant bir sulh kalesi olan biz Balkanların an- cak tasvibine mazhar olabilir ve bil- hassa Türkiye ile Yunanistan Akde- nizde teşriki mesaiyi ve münasebet- lerin ahenkleştirilmesini istihdaf e- den her eseri daima büyük bir mem- nuniyetle karşılıyacaklardır. Çünkü böyle bir eser, bu mıntakada olduğu kadar bütün imzamız da muhakkak sulhün tarsinini intaç edecek ve bu suretle Türk — Yunan birliğinin e- min ve feyizli inkişafı hususunda en üsait havayı yar ktır. Sulhün memleketlerimizde nasıl ebediyen payidar olacaksa bütün dünya üze- rinde de kati olarak hüküm sürdüğü- - "W Ve eĞi ÇEPTA B. Daladye, bu itilâfnamenin ak- dinden dolayı B. Çemberlaynı Fran- sa hükümeti namına tebrik etmiştir. Ingiliz efkârı umumiyesine göre, bu diplomatik vesika, İngiliz siyase- tinin esasını teşkil etmekte berde- vam olan Avrupada umumi huzur ve süküna doğru yeni bir merhaleyi gös termektedir. Buna iştirak etmek içın B. Mussolini tarafından kabul edil- miş olması halinde Ingiliz — Italyan müzakerelerine iştirake âmade bu- lunduğunu beyan etmiş olan Fran- sa, Roma ile normal münasebetler te sis etmek maksadıyle Ingiliz — Ital- yan itilâfı akdedilir edilmez müzake relere girişmiştir. Bugünkü müzakerelörden sonra Ingiltere hariciyesi bir tebliğ neşre- derek görüşülen bütün meseleler ü- zerinde mutabakat görüldüğünü bil- dirmiştir. B. Daladye gazetecilere vukubu- lan beyanatında bu tebliği teyit et- miş ve bütün mühim meseleler üze- rinde arada tam bir görüş birliği ol- duğunu anlatmış, hattâ daha evvel görüşülmiyen meseleler üzerinde ya pilan konuşmaların da ayni neticeyi verdiğini söylemiştir. B. Bonne ise, bugün, İtalya ile ya- pıilan İngiliz ve Fransız görüşmeleri nin Habeşistan meselesinin, İspanya daki gönüllülerin geri çekilmesi işi- nin ve İngiliz — Fransız askeri işbir liği meselesinin görüşülmüş olduğu - nu tasrih etmiştir. Habeşistan meselesinde, İngiliz ve Fransız nazırları, 9 mayısta toplana- cak olan Milletler Cemiyeti konseyi- ne müracaata karar vermişlerdir. Press Asosyasyontn bildirdiğine göre, bügün, Pragdan'bazı mütem - mim haberler ve malümat alınmıştır. Müzakereler esnasında bu malümat- tan da istifade edilmek istenmesi üze rine, Çekoslovakya lesinin mü zakeresi yarına bırakılmıştır. Yarın görüşülecek meseleler arasında fran- giın istikrarı, İsviçrenin bitaraflığı ve Uzak Şark meseleleri de vardır. Bu akşam Fransız nazırları Ingil- tere kralı tarafından Windsor şato- sunda misafir edilmişler ve akşam yemeğini kral ve kraliçe ile birlikte yemişlerdir. * Tam anlaşmıya varıldı Nevyork, 28 (Hususi) United Press'in Londra muhabiri tarafından bildirildiğine göre İngiltere Başvekil ve Hariciye nazırı ile Fransa Başve- kil ve hariciye nazırı arasındaki ko- nuşmalar bugün tam bir anlaşma ile neticelenmiştir. Bugün bilhassa harp hazırlıkları, İtalya ile münasebetler, İspanya meseleleri, Akdenizde vazi - yet konuşulmuş ve Çekoslovakya me selesi yarına bırakılmıştır. İki taraf da aralarındaki görüşme birliğini temin ediyorsa da anlaşma- nin esasları hakkında bir şey söyle- memektedir. Muhakkak olan bir nokta İngilte- re ile Fransa arasındaki münasebetle rin Umumi Harptenberi hiçbir vakit bu derece sıkı olmadığıdır. Londra, 28 (A.A.) — Avam kama- rası, İngiliz — Italyan anlaşması hak kında sabırsızlıkla beklenen müzake relere pazartesi günü başlıyacaktır. Malüm olduğu üzere bu anlaşma me- riyete girmek için parlâmento tara- fından tasdik edilmek lâzımdır. nü görmek hususunda ekselânsını- zın yüksek dileklerine bütün kalbim- || le iştirak ederken, kendi aralarında yıkılmaz bir hale getirmeye muvaf- fak oldukları bu sulhün en kiyasetli ve en mert kefili olan milletlerimizi tebcil etmek isterim. Kadehimi, Elenler kralı majeste İkinci Jorj'un sihhatine, dost ve müt tefik Yunanistanın refah ve itilâsına kaldırır ve ekselânsınızın ve sevim- li Bayan Metaksas'ın şahsi hdt rine içerim.,, TETLNU bülüne ü ddi Gilee ARâ T p. 29-4-938 ——— Zelzele Felâketzedelerine Yardım Memurlar da yüzde iki Nisbette yardım edecek (Başı 1 incide) reistiği altında, vilâyet şube müdür- leri, kaymakamlar, idare meclisi â- zası, yüksek mektepler müdürleri, üniversite umumi kâtibi bir toplantı şlardır. Bu toplantıda zelzel, den zarar gören yurttaşlarımızın va- ziyetleri görüşülmüş ve memurların yapabilecekleri teberrüler hakkında muhtelif fikirler ileri sürülmüştür. Neticede vali muavini, teberrüün â- zami miktarını herkesin himmetine bırakmayı, fakat asgari paranın yüz- de ikisi nisbetinde olmasını teklif et- miştir. Ittifakla kabul edilen bu tek- lifin şimdilik bir defaya mahsus kal ması ve bu ay başı her daire şefinin bu işle meşgül olması kararlaştırıl- mıştır. Teberrüler, daire mutemetle- ri tarafından makbuz mukabilinde Kızılaya verilecektir. Teberrüler yeküânu artıyor Diğer taraftan, kültür müdürlü- ğünde lise, orta okul, öğretmen, ve sanat okulları müdürlerinin iştiraki- le müdür Tevfik Kut'un başkanlığın da da bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda zelzele felâketzedeleri için Istanbul maarif ailesinin esaslı şe- kilde yardımda bulunması kararlaş- mıştır. Istanbuldaki bütün lise, orta, öğretmen ve sanat okullarına men- sup muallimlerden, maaşlarının 42 sinden aşağı olmamak üzere, bir yar dım istenmesi kabul edilmiştir. Diğer taraftan yurdun her tara- fında vatandaşlar tarafından yardım ve teberrüler devam etmektedir. Kı- zılay cemiyeti Istanbul şubesine ev- velki güne kadar yapılan teberrü ye- künu 1673,50 lira iken, dün bu mik- tar 3177,50 liraya çıkmıştır. Vanikö- yünde mısır şurubu ve nişasta fab- rikası sahibi Bay Hayrettin de Kır- şehir felâketzedelerinden 40 kişiye ,bizzat beşer lira dağıtilmak üzere, 200/lira yollamıştır: Gemlikte, evvelce toplanan 434 liradan başka 676 lira daha toplan- mış ve Kiırşehir felâketzedelerine gönderilmiştir. Denizlide Parti tara- fından felâketzedelere 250 lira gön- derilmiş, ayrıca yardım toplanmıya başlamıştır. Afyon belediyesi de 500 lira göndermiştir. 103 vatandaş ta teberrüde bulunmuştuür. Afyonda yar dım devam etmektedir. Izmitte de bir yardım listesi açılmış, ilk günde 500 lira toplanmıştır. İzmit memur- ları da maaşlarından bir miktarını Kırşehir felâketzedelerine gönder- meyi kabul etmişlerdir. Maraş, Gire- sun, Sinop, Bursa, Çankırı, ve Sam- sunda da yardımlar başlamıştır. Çiçekdağı kaymakamı tekaüde sevkedildi Ankara, 28 (A.A.) — Yer depren- mesi mintakasına dahil olan Çiçek- dağı kazası kaymakamı İroç, ilk sar- sıntı haberini çok geç verdiği ve böy- le felâketli bir zamanda vaziyetin i- cap ettirdiği hassasiyet ve faaliyeti göstermediği anlaşıldığından tekaüde sevkedilmiştir. LİSTESİ Zelzele felâketzedeleri için açtığı- mız yardım listesine iştirâk ederek yardımlarını idarehanemize dün ya- || tıran okuyucularımızın isimleri aşa- | ğidadır. (SEKİZİNCİ LİSTE) Lira K. 1291 04 10 00 Dünkü yekün Tahtakalede Menaşe hanın da komisyoncu Haas ve Salti * İlâncılık Kehosah kollektif şirketi Ali Ergöç 25 00 Yekün Atatürke — Çekilen Telgraflar | Ankara, 28 (A.A.) — Kirşehir zelzelef dolayısıyle Reisicümhur Kemal Amuri!J ile Elenler Kralı, Afganistan kralı, S! | Reisicümhuru ve Ürdün Emiri arasında AW şağıdaki telgraflar teati olunmuştur: w Kemal Atatürk Türkiye Reisicümhuru Ankara Son zelzele esnasında bu derece bir surette ölenlerin kaybı karşısıfıda dj ve müttefik Türk milletinin elemine ve milletimin çok samimi! surette işti etmekte olduğumuzu bildiririm: Georges Majeste İkinci Georges Elenler Kralı Atinâ Kiırşehir zelzelesi dolayısiyle Majes zin bana göndermek lütfünde bulund! nazik mesajdan ziyadesiyle mütehassis larak, en derin teşekkürlerimin kabul ve Türk milletinin dost ve müttefik letin ve onun mufahham hükümdari sempatilerinden pek ziyade mütel bulunduğuna itimat eylemelerini rica K. Atatürk Ş Ekselâns Kemal Atatürk l Türkiye Reisicümhuru Türkiyede zelzelenin insan zayiatınâ maddi hasarlara sebep olduğunu işi ziyadesiyle müteessir oldum. Derin pati hislerimin kabulünü ekselânsı! rica ederim, Afganistan Krali Muhammed Zahif | Majeste Muhammed Zahir Han — Afganistan Kralı , Bi Kâbg* Majestelerinin Kırşehir zelzelesi mt” sebetiyle sempati. hislerini havi M gönderdiği mesajdan ziyadesiyle mü? hassis olarak en hararetli !eşekkürıj min kabulünü rica ederim. K. Atatürk Ekselâns Reisicümhur Atatürk | Ankaf?, Türk milletinin maruz kaldığı 7 felâketi hakkındaki haberler beni rette müteessir etti. Gerek şahsım Suriye Cümhuriyeti namına ekselâ dan teessürlü semnati hislerimi kabul | yuürmasızı tiaa sözrim. Haşem Ata* Ekselâns Hasem Atassi Suriye Reisicümhuru Kırşehir zelzelesi dolayısiyle banf | dirmek lütfunda bulunduğu sempati *| lerinden ziyadesile mütehassis ol _' hararetli teşekkürlerimin kabulünü “ lânsınızdan rica ederim. 1 K. Atlîn, Reisicümhur Hazretlerine Hareketi arzdan dolayı derin rımı takdim eder ve zatı fahimant ve aziz Türkiyenin selâmet ve 5a9? cenabı haktan niyaz eylerim. Abdu Altes Abdullah Hazretlerine Ürdün Emiri Amft Kirşehir zelzelesi münasebetiyle derilen telgraflarından ziyadesile hassis olarak zatı fehametpenahil&? samimi teşekkürlerimi sunarım. K. Atatil Adanada Bir Tal Muallimini Derst? (Başı 1 in allimin göğsüne saplamıştır- * v taki diğer çocuklar bağmş'”'!.; 1 , büyük talebeler Neİ kalıyarak elinden bıçağı almi vaffak olmuşlardır. Hâdisey€ 4 | el koymuş, çok ağır yarali olat yan Binzet tedavi altına l77 tır. Müddelumumilik Nejad! etmiştir. Yaptığım tahkikata göre: ” be, geçen sene sınıfta kalmi$: neki yazılı yoklamalarda da not almıştır. Bundan muğbef (ü böyle çirkin bir teşebbüste * ğ mak cüretini göstermiştir. — KYi MA LA SA? P