29 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

e İl > tınada Tezahürat Majeste Yunan Kralı, Dün Başvekilimizi Kabul Etti Ve Uzun Müddet Görüştü (Başı 1 incide) Gece, Türk elçiliğinde bir ziyafet verildi. ve bunu bir suvare takip etti 'unan B. ilinin sözleri Atina, 28 (Hususi surette giden ar- kadaşımızdan) — Dün Türk — Elen munzam paktının imzasından sonra Başvekil General Metaksas, Türk ga- izetecilerini kabul ederek şu beyanat- 'ta bulundu: “Türk matbuatının muhterem mü- imessillerini selâmlamakla bahtiya - rım. Burada kendinizi bizzat kendi imemleketinizde telâkki etmenizi ve “Türkiyeye dönerken Türk milletine Elen milletinin hararetli ve samimi hissiyatını götürmenizi dilerim. Bu mühim dakikada, Türk hükü - metinin muhterem reisine karşı olan hayranlık ve dostluk hislerimi bildir- mek isterim. O hükümet reisi ki mil- Jetinizi, yüksek mukadderatına gö - türmek yolunda azimkâr ve kiyasetli bir elle idare etmekte ve eski ve mümtaz dostum B. Aras gibi şayanı takdir mesai arkadaşlarına malik bu- lunmaktadır. Vasıtanızla, Türkiyenin Büyük Şe- fi Kemal Atatürk'e tazimlerimi ar - zetmek te isterim. O Büyük Adam ki, dahiyane bir sürette, milletin canb kuvvetlerini, yüksek hasletlerini tan zim etmiş ve Türkiyede esaslı bir me- deniyet ocağı meydana çıkarmıştır. Başvekilimizin Nutku “Yeni Muahede, Türk - Elen Birliği Yolunda Mühim Bir Merhaledir,, Atina, 28 (Tan muhabirinden) —)kınlık ve benzerliklerin tesiri altın- Dün akşamki ziyafette, Yunan Baş- vekili General Metaksas'ın nutkuna Türkiye Başvekili Celâl Bayar şu mukabelede bulunmuştur: “Bay Başkan, Ekselânsınızm gerek şahsım gerek arkadaşım Aras hakkındaki çok dos- tane sözlerine karşı duyduğum şük- ranı istediğim gibi ifade hususunda, bu müttefik memlekette asil Yunan milletinin bizi kabulde gösterdiği fevkalâde samimiyetin hâlâ tesiri al- tında olarak, kelime bulmukla $ilun- tı çekiyorum, Bununla beraber kra- Tiyet ümetinin bize ibzal eylediği lütufkâr misafirperverlikten dolayı da tabii inkişafını takip etmekten başka bir şey yapamazdı. Pek güzel ifade buyurduğunuz gibi Türk — E- len birliği yolunda bir yeni mühim merhale daha teşkil eden bugün im-| zaladığımız munhedeyi, bu düşünce; ile ve bu ayhi sulh ideali ile hareket | ederek akdeylemis bulunuyoruz. Bay Başkan, Yeni Türk — Elen muahedesinin i | mahiyetini ve şümulünü sarih ifade- lerle o derece iyi tarif eylediniz ki bu munhededen bahsederken benim için ekselânsınızın beliğ sözlerine iş- tirakten başka bir şey kalınamakta. dır. Hak ettikleri refah ve saadeti ekselânsinizin şafısında kendisine bü milletlerine eldden emin edebilecek| tün kalbimle teşekktir etmek ve bü. | Yeğüne âmilin sulh olduğuna kani tün Elen milletine de, güzel memle. | bulundukları için ancak sulhü isti- ketinin topraklarına girdiğimiz an. |Yen iki memleketin bu hararetli az- dan itibaren hakkımızda göstediği |minden, bu şerait dahilinde, 1930 ve içten gelen çok hararetli alükndan|1937 vesikalarına ilâve edilmekle İdolayı derin ve samimi şükranlarımı- kalmıyan ve Entente Cordiale mua- zı arzetmek İsterim. Bunca seneden | hedemizin bizzat ruhunu da tamam- Hariciye Müsteşarının telgrafı | sonra, bütün Yununistana | ve asil Dün Türk — Elen munzam paktı- nın İmzasını müteakip B. Celâl Ba- yar ve Tevfik Rüştü Arasa, Harici- ye nezareti daimi müsteşarı B. May- rudis'in telgrafı takdim edilmiştir. Nekahet halinde bulusn B. Mavru - dis, bu telgrafında, sihhi sebepler - den dolayı imzasını, Türk vekilleri. nin ve Elen hükümet reisinin imza- “ları yanına koyamıyaçağından dola- Yı teessürlerini ve ayni zamanda yeni paktın akdinden dolayı hararetli se- vincini bildirmekte ve iki milletin gittikçe daha sıkı birliğinin başarıl - ması hakkındaki temennilerini sun- maktadır. “Türk - Yunan paktı, sulhün zaferidir,, Atina, 28 (A.A.) — Atina ajansı bil diriyor: Hemen hemen yalnız dünkü gü. nün klişeleri ve röportajları ile dolu olan bu sabahki bütün gazeteler, baş makalelerinde dün. imzalanan Türk — Elen munzam paktını tefsir etmek tedir, Elliniken Mellon gazetesi: “Bu pak tın imzası, sulhün bir zaferidir. di- yor. N Elefteron Vima da şunları yazıyor: “Halkın yeni pakta karşı göster - diği heyacanlı hüsnü kabul ve Türk Vekillerine yapılan tezahürler, iki memleket arasında işbirliği lüzumu- un, iki hükümetin şuurlarına girme- den evvel, iki milletin ruhunda his- sedilmiş bulunduğunu göstermekte - dir. Dün imzalanan pakt, Elen — Türk işbirliğinin hayatiyeti ve dina- mizminin ve ayn! zamanda iki millet ve iki hükümet arasındaki dostluk önünde açılan yeni düşünüşlerin mü- temadi genişlemesinin bir bürhanı - dır. Yunanistan ve Türkiye, yalnız barışmış ve bir daha çarpışmamayı taahhüt etmiş iki millet değil, fakat lüzumu takdirinde mülki tamamiyet lerini ve istikballerini müşterek su- rTette müdafaa için kuvvetlerini bir- likte hareket ettirecek iki müttefik devlettir... Prola diyor ki: “Dün akşam söylenen nutuklarda herbangi bir protokol nutku mahi - yeti mevcut değildir. Bu nutuklar, a- ralarında muallâkta kalmış eski me- selelerin tasfiyesinden sonra biribir- lerini hiçbir şeyin ayırmadığını de- Zil, fakat Akdenizin Şark havzasın- da müşterek menfaatleri için ber şe Yunan milletine Türk milletinin kar» deşçe selâmlarını ve Yunanistanın refahı ve daima daha yüksek gür mek istediği saadeti hususundaki di- leklerini getirmek üzere memleketi- min bir murahhası olarak Elen top- İraklarında tekrar bulunmaktan iü tevellit bu anda duyduğum derin he- olur. Münasebetlerimizin en bariz vasıfları Memleketlerimiz münasebetleri- nin nüvesini teşkil eden nisbeten kı- sa bir maziye göz atarsak, bu müna- sebetlerin bu derece sağlam, samimi ve çözülmez bir dereceye bu kadar süratle erişmesi önünde heyocana kapılmamak o imkânsızdır. Münase- betlerimizin bariz vasfı bu sağ- lamlık, samimiyet ve çözülmezlik, ekselânsınızın da çok güzel ifade et- tiği gibi, müeyyidesini katiyen İnsa- ni olan çifte zarurette, müşterek menfaat ve karşılıklı duyzularda bul- maktadır. İftibarla seyretmekte hak, İs olduğumuz bu muhteşem başarı, son zamanlar tarihinin kaydettiği ba- şarıların muhakkak ki en güzellerin- den biridir. Yine muhakkaktır ki memleketlerimiz, bu ölmez eseri, a- sırların tarihinden menfaatleri lehine lersler çıkarmış olan milletlerimizin hikmet ve kiyasetine medyundurlar, Yalnız memleketlerimiz için değil fakat ayni zamanda Balkan Antantı blokunun doğmsama şahit olan ya: rımadamız için de mesut hâdiselerle bu derece dolu olan son sekiz sene- lik zaman da itminan verici mahiyet- tedir. Filhakika, çok kara bulutların kı- tamız üzerinde sik sık yıkıcı kasırga tehlikeleri doğurduğu zamanlarda, dört memleketin bütün müteyakkız ye yapıcı gayretlerini bundan böyle «hedi müşterek eserleri olan Balkan Antantına sarfetmelerinden daha zi- İyade muhteşem bir manzara tasav- vur olunabilir mi? Bu işte de millet- lerimizin hikmet ve kiyaseti galebe salmıştır. Memleketlerimiz ve ayni hayırlı bir büyük eser doğmuştur. Balkan Antantı, ittifakları dört mem leketi yeğin yegân biribirine bağlı yan rabıtaların beliğ bir sembolünü teşkil eden Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Türkiyeyi bundan yin kendilerini samimi bir birliğe sey | böyle çelik kanatları altında topla- kettiğini gören iki milletin hissiyatı. | maktadır. na tam tercüman olmaktadır. Bu zihniyet dahilinde, munzam Türk - Elen birliği yolunda yeni bir merhale yecanını gizlemek benim için çök zor zamanda enternasyonal sulh için çok lıyan ve genişleten bu muahede do- Zabilirdi. O Entente Cordiale mun- edesi ki yalnız İsmi, muhteviyatınm ruhunu göstermeye kâfidir. Türk — Elen kardeş birliği, Balkan Antanlı konseyinin son top. lantısmda müzakere edilen, Romen Yugoslav müttefiklerimiz tarafından hararetle tasvip olunan ve bizzat Balkan Antantı zihniyetile tasarla- man bu yeni murbçde iki memlekeği- mizin kendilerini biribirine bağlıyan zabıtaları daima daha ziyade sıkılaş- turmış azimlerinin bir ifadesidir. Bu, bizzat kendi menfaatlerimiz bakı- mından olduğu kadar beynelmilel sulhün menfaati bakımından da ta hakkuk ettirilmiş kati bir sulh vesi- kasıdır ve bugün, bu muhabhet ese- ri, Türk — Yunan birliğinin bu rem- sini bütün dünyaya, Balkan azaları arasında hliküm süren tam tesanüt ve geniş ve halisane teşriki mesainin bir misali olarak iftiharla gösterebi- liriz, (8 Cihan barışı yolunda Antantın rolü Bay Başkan, Milletlerimizin yarattığı bu derece mühim ve neticeli bir eseri tahakkuk ettirmek devlet adamlarına her 2a- man nasip olamaz ve gerek benim için, gerek arkadaşım dektor Aras için, Türk — Elen birliği yolunu tev- sik ve teyit eyliyen bu vesikanın al- a, ekselânsınız gibi, yüksek siyasi ehliyet ve vatanperverlik faziletleri- le, son seneler içinde yaptığı hizmet- lerden doluyı vatanın şükranına hak kazanmış ve birliğimizin (hararetli bir taraftarı olarak ismi Türk — Yu-| nan münasebatı tarihinde altın hari- lerle yazılı kalacak olan mümtaz bir şahsiyetin İmzası yanına imzamızı atmak büyük bir sandettir. Sevincim çok büyüktür, Hususile ki, umumi sulh davasına samimi bir hizmette bulunan muahedemizin imzası, utuk- ta beliren ve muztarip beşeriyete fe- Tahlık getiren bir sükünet devresine tesadüf ediyor. Cihan barışı yolunda atılan adım, aralarındaki antant bir sulh kalesi olan biz Balkanların an- /cak tasvihine mazhar olabilir ve bil- ihassa Türkiye ile Yunanistan Akde- nizde teşriki mesaiyi ve münasebet- lerin abenkleştirilmesini istihdaf e- den ber eseri dalma büyük bir mem- nuniyetle karşılıyacaklardır. Çünkü böyle bir eser, bu mintakada olduğu kadar bütün imzamız da muhakkak sulhün tarsinini intaç edecek ve bu suretle Türk — Yunan birliğinin e min ve feyizli inkişafı hususunda en müsait havayı yaratacaktır. Sulhün AN Londra Müzakereleri (Başı 1 incide) meselesi olmuştur. Bu işin konuşul- masına başlanmadan evvel, Çember layn, Ingiliz — Fransiz müzakerele- rinin muvaffakıyetine imanı olduğu- nu söylemiş, daha sonra Ingiliz na- zırları İngiliz — Ialyan itilâfının ne gibi şerait dahilinde müzakere ve im- za edilmiş olduğunu ve bu itilâftan istikbalde ne gibi neticeler beklemek te olduklarını etrafiyle izah ve teş rih etmişlerdir. B. Daladye, bu itilâfnamenin ak- dinden dolayı B. Çemberlaynı Fran- sa hükümeti namina tebrik etmiştir. Ingiliz efkârı umumiyesine göre, bu diplomatik vesika, İngiliz siyase- tinin esasını teşkü etmekte berde- vam olan Avrupada ümümi huzur ve süküna doğru yeni bir merhaleyi gös termektedir. Buna iştirak etmek içm B. Mussolini tarafından kabul edil- miş olması halinde Ingiliz — Italyan müzakerelerine iştirake âmade bu- lunduğunu beyan etmiş olan Fran- sa, Roma İle normal münasebetler te sis etmek maksadıyle Ingiliz — Ital- yan itilâfı akdedilir edilmez müzake relere girişmiştir. Bugünkü müzakerelörden sonrs Ingiltere harieiyesi bir tebliğ neşre- derek görüşülen bütün meseleler ü- zerinde mutabakat görüldüğünü bil- dirmiştir. * B. Daladye gazetecilere vukubu- lan beyanatında bu tebliği teyit ot- miş ve bütün mühim meseleler üze- rinde arada tam bir görüş birliği ol- duğunu anlatmış. hattâ daha evvel görüşülmiyen meseleler üzerinde ya pılan konuşmaların da ayni neticeyi verdiğini söylemiştir. B. Bonne ise, bugün, İtalya ile ya- pılan İngiliz ve Fransız görüşmeleri nin Habeşistan meselesinin, İspanya daki gönüllülerin geri çekilmesi işi- nin ve İngiliz — Fransız askeri işbir liği meselesinin görüşülmüş olduğu - nu tasrih etmiştir. Habeşistan meselesinde, İngiliz ve Fransiz nazırları, 9 mayısta toplana- cak olan Milletler Cemiyeti konseyi- ne müracaata karar vermişlerdir. Press Asosyasyonun bildirdiğine göre, Bugür, Pragdan” hazı mütem - mim haberler ve malâmat alınmıştır” Müzakereler esnasında bu malümat- tan da istifade edilmek istenmesi üze rine, Çekoslovakya meselesinin mü zakeresi yarına bırakılmıştır. Yarın görüşülecek meseleler arasında fran- gın istikrarı, İsviçrenin bitaraflığı ve Uzak Şark meseleleri de vardır. Bu akşam Fransız nazırları Ingil- tere kralı tarafından Windsor şato- isunda misafir edilmişler ve akşam yemeğini kral ve kraliçe ile birlikte yemişlerdir. * Tam anlaşmıya varıldı Nevyork, 28 (Husüsü) United Press'in Londra muhabiri tarafından bildirildiğine göre İngiltere Başvekil ve Hâriciye nazırı ile Fransa Raşvo- kil ve hariciye nazırı arasındaki ko- nuşmalar bugün tam bir anlaşma fle neticelenmiştir. Bugün bilhassa harp hazırlıkları, İtalya ile münasebetler, İspanya meseleleri, Akdenizde vazi - İyet konuşulmuş ve Çekoslovakya me selesi yarına bırakılmıştır. İki taraf da aralarındaki görüşme İbirliğini temin ediyorsa da anlaşma- İnin esasları hakkında bir şey söyle- memektedir. Muhakkak olan bir nokta İngilte- râ ile Fransa arasındaki münasebetle rin Umumi Harptenberi hiçbir vakit bu derece sıkı olmadığıdır. rası, İngiliz — Italyan anlaşması hak kında sabırsızlıkla beklenen müzake relere pazartesi günü başlıyacaktır. Malüm olduğu üzere bu anlaşma me- riyete girmek için parlâmento tara- fından tasdik edilmek lâzımdır. nü görmek hususunda ekselânsını- zın yüksek dileklerine bütün kalbim- İe iştirak ederken, kendi aralarında yıkılmaz bir hale getirmeye muvaf- fak oldukları bu sulhün en kiyasetli ve en mert kefili olan milletlerimizi tebcil etmek isterim. Kadehimi, Elenler kralı majeste İkinci Jorj'un sihhatine, dost ve müt tefik Yunanistanın refah ve itilâsına pakt, ferah verici yeni bir ruhla ve| Böyle bir hava içinde Türk — E-|memleketlerimizde nasıl ebediyen kaldırır ve ekselânsınızın ve sevim- yeni bir ileri hareket için bidayetİlen Entente Cordiale'i, memleketle- | payidar olacaksa bütün dünya üze-|li Bayan Metaksas'ın ; pimizi biribirine ceken bu derece ya. |zinde de kati olarak hüküm sürdüğü. | rine içerim., cl) şahsi sandetle- Çak Londra, 20 (A.A.) — Avam kâma-|' - 20.4-938 — Zelzele Felâketzedelerine Yardım İ Memurlar da yüzde iki Nisbetteyardım edecek (Başı 1 incide) reisigi altinda, vilâyet şube müdür- leri, kaymakamlar, idare meclisi â- zası, yüksek mektepler müdürleri, üniversite umumi kâtibi bir toplanlı yapmışlardır, Bu toplantıda zelzele den zarar gören yurttaşlarımızın va- ziyetleri görüşülmüş ve memurların yapabilecekleri teberrüler bakkında muhtelif fikirler ileri sürülmüştür Neticede vali muavini, teberrüün ö- zami miktarını herkesin himmetine bırakmayı, fakat asgari paranın yüz- de ikisi nisbetinde olmasını teklif et- miştir, Ittifakla kabul edilen bu tek- lifin şimdilik bir defaya mahsus kal ması ve bu ay başı her daire şefinin bu işle meşgul olması kararlaştırıl. mıştır. Teberrüler, dalre mutemetle- ri tarafından makbuz mukabilinde Kızılaya verilecektir. Teberrüler yekünu artıyor Diğer taraftan, kültür müdürlü- günde İlse, orta okul, öğretmen, ve sanat okulları müdürlerinin iştiraki- le müdür Tevfik Kut'un başkanlığın da da bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda zelzele felâketzedeleri için Istanbul maarif ailesinin esash şe- kilde yardımda bulunması kararlaş- mıştır. İstanbuldaki bütün lise, orta, öğretmen ve #anat okullarına men- sup muallimlerden, maaşlarının 52 sinden aşağı olmamak üzere, bir yer dım istenmesi kabul edilmiştir. Diğer taraftan yurdun her tara- fında vatandaşlar tarafından yardım ve teberrüler devam etmektedir. Kı. zılay cemiyeti Istanbul şubesine ev- velki güne kadar yapılan teberrü ye- künu 1673,50 lira iken, dün bu mik- tar 317750 liraya çıkmıştır. Vanikö- yünde mısır şurubu ve nişasta fab- rikasşı sahibi Bay Hayrettin de Kir- şehir felâketzedelerinden . 40 kişiye | bizzat. beşer lira dağıtılmak — üzere, 200 lira yollamıştır. Gemlikte, evvelce toplanan 434 liradan başka 676 lira daha toplan- mış ve Kırşehir felâketzedelerine gönderilmiştir. Denizlide Parti tara- fından felâketzedelere 250 lira gön- derilmiş, syrıca yardım toplanımya başlamıştır. Afyon belediyesi de 500 lira göndermiştir. 103 vatandaş ta teberrüde bulunmuştur. Afyonda yar dım devam etmektedir. İzmitte de bir yardım İistesi açılmış, ilk günde 500 lira toplanmıştır. İzmit memür- İsrı da maaşlarından bir miktarını Kırşehir felâketzedelerine gönder. meyi kabul etmişlerdir. Maraş, Gire- sun, Sinop, Bursa, Çankırı, ve Sam- sunda da yardımlar başlamıştır. Çiçekdağı kaymakamı tekaüde sevkedildi Ankara, 28 (A.A.) — Yer depren- mesi mıntakasına dahil olan Çiçek- dağı kazası kaymakamı Iroç, ilk sar- sintı haberini çok geç verdiği ve böy- le felâketli bir zamanda vaziyetin i- cap ettirdiği hassasiyet ve faaliyeti göstermediği anlaşıldığından tekaüde sevkedilmiştir. l Zelzele felâketredeleri için açtıği- | miz yardım listesine iştirâk ederek yardımlarım idarehanemize dün ya- tran okuyucularımızın İsimleri aşa- gıdadır. İ | (SEKİZİNCİ LİSTE) Dünkü yekün Tehtakalede Menaşe hanın da komisyoncu Haas ve Sahi” İlâineilik Kehosah kollektif şirketi 200 Ali Ergöç Yekön ) Atatürke Çekilen Telgraflar Ankara, 28 (A.A.) — Kırşehir ” dolayınıyle Reizicümhur Kemal Alat” ile Elenler Kralı, Afkanlstan Kralı, Si Reisicümkuru ve Ürdün Emiri arsında sağıdaki telgraflar teati olunmuştur: Kemal Atatürk Türkiye Reisicümhuru Ankara Son zelzele emasındn bu derece trej bir surette ölenlerin kaybı karşında © ve müttefik Türk milletinin elemine b ve milletimin çok samimi surette işti! etmekte olduğumuzu bildiririm; Georges, Majeste İkinci Georges Elenler Kralı Atins Kırşehir zelzelesi dolayısiyle Majeste Zin ban göndermek iötfünde bulund nazik mesajdan ziyadesiyle mütehassi$ larak, en derin teşekkürlerimin kabulü ve Türk milletinin dost ve müttefik letin ve onun mufahbem kükümd #empatilerinden pek ziyade müt bulunduğuna itimat eplemelerini rica rim, K. Atatürk | “gi Ekselâns Kemal Atntürk Türkiye Reisicümhuru Ankar? Türkiyede zelzelenin inran zayiatınA X maddi hasarları sebep olduğunu İpi ziyaderiyle mütressir oldum, Derin pati hialerimin kabulünü ekselâ rica ederim. Afçanistan Ki Muhammed Zahit) Majeste: Muhammed Zahir Han Afganistan Krali (| Majestelerinin Kırşehir zebelesi # sebetiyle sariatt “hislerini hövt LİSTESİ | gönderdiği mesajdan riyndesiyle mü) hassis olarak en hararetli teşekkül! min kabulünü rica ederim. K. Atati Ekselâns Reisicümhur Atatürk Anka Türk milletinin maruz kaldığı # felâketi hakkındaki haberler beni deri, rette müteesir etti, Gerek şahsım Suriye Cümhuriyeti namma ek: dan teessiriti semvat! hislerimi kabdl” yurmamını fan eöseim, Haşem Al Ekselâns Hasem Atassi Suriye Reisicümhuru Kirsehir zelzelesi dolayısiyle bant dirmek lüthunda bulunduğu sempağ İlerinden ziyadesile mütehassin olat hzl tesekizürlerimin kabulünü © lânsınızdan rien ederim. K. Atati Reisicümhur Hazretlerine d Hareketi urzdan dolayı derin dü rımpt takdim eder ve zatı fahimi ve »riz Türkiyenin selâmet ve cenabı haktan niyaz eylerim. A! Altes Abdullah Hazretlerine Ürdün Emiri Kırşehir zelzelesi münasebetiyle derilen telgraflarından ziyadesile hassis olarak zatı fehametponahile #amimi teşekkürlerimi sunarım, K. Atsti taki diğer çocuklar bağırışı" lamışlar, büyük talebeler N: kalıyarak elinden bıçağı alm vaffak olmuşlardır. Hâdisey€ el koymuş, çok ağır yaralı O yan Binzet tedavi altına Ala tir. Müddelumumilik Neja& etmiştir. 0 Yaptığım tahkikata göre © be, geçen sene sınıfta kalmı$ peki yazılı yoklamalarda ©” Bot almıştır. Bundan muğb©” yi böyle çirkin bir teşebbüste “© TA Ya A