5 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9
ar Hükümeti de Ihtiyatla Hareket Ediyordu Herr. Osmanlı hükümetinin Sg vere netice verdi. Bu da, aran mi ni ukadderatını tekrar $ Çarlık, artık (Kafkasyanın isti- ast projesi) ni, (kati olarak) tatbi- ke karar verdi, Ve hattâ, fiilen de teşebbüse geçti, , Vaziyet, buna çok müsaitti. Çün vü, Çar hükümetinin istihdam et- tiği sürü sürü Ermeni casuslar; nâlbantlık, seyyar demircilik, çer- Silik ve saire gibi sanatler bahane ederek köy köy dolaşmakta, ve mü şahedelerini derhal Çar hüküme- tine haber vermektelerdi. aa Mansur zamanında ve (Top © tör) harbi neticesinde biribirleri- ei darılan kabileler, daha hâlâ bi he rine barışmamışlardı. Şeyh “e pire. bayrağı altında, (kâfirler Ge AÜ) & azmeden mücahitler, ğ £ dağılmışlardı. Kafkas müslü ba arasında, (İttihat) pâmına içbir şey kalmamıştı. Bu hali gören Ermeni casuslar (Kazak hattı) na kadar koşuyorlar: — Ne duruyorsunuz?. Yürüyün. Artık size karşı parlıyacak bir tek Müslüman kilıçı kalmadı. Diye Çar kumandan ve zabitle- tini teşvik ediyorlardı. Lâkin Çar hükümeti, ihtiyatlı ha hiye ediyordu. Birdenbire hare - *t edip te Çeçen ve ağlı köyleri | De taarruza başlarsa; derhal Müs- lümanların da birleşerek yeni bir cephe almalarından korkuyordu. Esasen imparator Pavlo da ödek bir siyaset takip ediyor; generale - du, va Nihayet hükümet plânını değiş- tirmiye mecbur kalmıştı. Şöyle bir plân yapmıştı: Y ©ni Gürcistan kralı olan (12 aa Corci), müfrit derece- Serin taraftarı idi. Gürcü prens Gine da eyni taraftarlığı emer Bu da onlar için bir p yetti, ei Kral Çore'un leksandr, İrana fi- Hem biraderine, , ken- Ve ırkan daha ya- karşı şiddetli bir ta göstermekteler- kın olan R, temayül ve di, Dm Artık bu te Yatan Kral Corci, prenslerini yat dali yatağının etrafına tp — Ben ölüyorum. benden daha kerre “ru lim edeceğim. a Demişti, Ve sonra, on; günü seçerek Petersburga yolla mış: Çar (Pavlo) ya; > — Ben öldüğüm dakikaya Kral kalacağım. Fakat, şu dakikg. dan itibaren Gürcistan tahtın, si. Ze terkediyorum. Benim ölümümü İşittiğiniz anda Gürcistan Krallığı. nı, imparatorluğunuza ilhak edebi. lirsiniz. Diye haber gönderdi. Bu heyet daha yolda iken, Kral Corci vefat etti. Fakat onun vefatı, heyetin Petersburga muvasalatinın Üçüncü günü haber alınabildi. O zaman Çar Pavlo, müteveffa kra - ln vasiyetini yerine getirdi. Bir Yanname neşrederek; Rusya im- e lar, Gürcistan krallı - haiz ol nu bildirdi. Iduğunu her tarafa ; Bu vaziyet, Çar hükümetinin iş- erine son derecede uygun gel- işti. Çünkü, Gürcistana serbest- “* girecek olan Çar orduları. Gür- “Kafkas dağlarının kralı,, diye anılar sarp kayalıklardan bir görünüş cistan ordusile de birleşerek artık Dağistan ve Çeçenistanı istediği gi- bi tedip edecek.. Nihayet, (Kafkas istilâsı projesi) de sübuletle tatbik Fakat, Çarlık, mühim bir mânia karşısında (kaldı. “Ölen kralın zevcesi (kraliçe) Mari ile taç ve tah tın hakiki varisi olan çocukları, hü- kümet hakkının Çarlara intikaline katiyen rıza göstermiyorlardı. Mesele, birdenbire ehemmiyet kesbetmişti... Çar Pavlo, bu müş- kül vaziyeti iyi bir şekle ifrağ et- mek için, Çer ordusunda ve Ssaray- larında yetişmiş olan Prens (göne- ral Tesit Siyanof) u (Kafkas ordu- ları boşkumandanlığı) na tayin et - ti; ve süratle Tiflise gönderdi. Bu general, Gürcü prenslerin - den, ve ölen Kralın ailesindendi. Ancak, kendisi Çar saraylarında yetiştiği için, vatan ve aile hisleri- ni katiyen benimsememiş.. Bütün sadakat ve merbutiyeti, yalnız çar ığa ve çarlık siyasetine İnhisar et- mişti. Son derecede cesur, cevval ve bü yük enerji sahibi idi, Zaten Çar Pavlo da, kendisini bunun İçin 56- çip Kafkasyaya göndermişti. eni başkumandan “Tiflise ge lirgelmez, gerek Kraliçe Mariye ve gerek çocuklarına sureti mahsusada bir mektup göndererek Çarlığın verdiği emre itaat etmek “âzımgeldiğini bildirdi. Kraliçe Mari ise, Gürcistanın, bir mazi ve bir tarihe malik oldu - ğundan bahsederek; (Böyle bir krallık; ölüm halinde bulunan ve birtakım Çarlık entrikacılarile teş vik olunan hezeyan halinde bir a- damın bir tek sözü ile başkaları - na devredilemez.) Diye cevap verdi. Yeni başkumandan, mağrur Bra Wiçenin kolayca teslimiyet göster - miyeceğini evvelce tahmin etmiş, ona göre tedbirler ittihaz eylemiş- ti. Bir taraftan, Çarlık taraftarı olan Gürcistan asilzadelerini topli- yarak, onların Çarlık makamına karşı itaatlerini temin ve teyide devam ederken; diğer taraftan da, Kraliçe Marinin sarayını, kendisi- m6 en sadık zabit ve askerlerle iha- ta ettirmişti. General Tesit Siyanofun makss- dı; bir gece saraya ansızın bir bas- kın yaparak, Kraliçe ile çocukla - nni ve bütün taraftarlarını topar- layıp Türkistandaki kalelerden bi- rine göndermekti. Kraliçe, başına gelecek âkibeti hissederek General Siyanofa birkaç kere adamlar yollamış.. Kendisini ve evlâtlarını sarayında rahat bi - Çarlığa karşı körükörüne itaat bes- liyen başkumandan, bu istirhamlar | mortismanı arasındaki 425 lira fark karşısında en küçük bir merhamet ve zaaf eseri göslermemişti. Bilâ- kis: — Eğer kraliçe, hem kendi ve hem de evlâtlarının rahatını isti yorsa, derhal Gürcistanı terketme- lidir. İstediği yerde, istediği şekil de, kendisine müreffeh bir hayat temin edilecektir. Diye haber göndermişti. (Devamı var) YEŞİL S Bu seferki yemek bahsinde yeşil seb- #slerin sırası tam da mevsiminde geldi, ginarla taze bakla çıktı, ötüki- neredeyse çıkacakları. Zaten bizim memlekette en çok yedi» ğimiz sebzelerle onları pişirmek için kul landığımız yağ olduğundan yağla sebze bizde her mevsimin yemeği sayı ga et yiyen memleketlerde hal tin toksinlerinden biraz kurtarmak üze- re sebze yemiye teşvik ederler ve bun- dan dolayı sebzelerin faydalarını göste- iz zaten sebzeyi bol bol yediği- miz için burada buna da lüzum yok- tur. Yalnız hasalarını göstereceğim. Kim: terkipleri bakımından seb- zelerin baş hassası çok sulu olmaktır. Yüzde su nispeti sebzelerde doksa» nin ya biraz aşağısında, ya biraz yuka- rimnda olur. Geriye kalan yüzde on kadarın azot. tu maddeleri dalma yüzde altıdan aşağı- itıya kadar çıkar, irere kadar iner. Yağ nispeti hemen hiştir. En yağlı 0- lanlarında yağ yüzde nihayet yarım olur. Şeker nispetine gelinsa, sovanla sar- mısak bir de bezelye istisna edilirse, ye şil sebzelerde şeker nispeti yüzde dör « dün biraz yukarısında, yahut aşağısın « dadır. İnanmakta belki güçlük çekersi- niz ama, en çek şekerli sebzeler soğan- la sarmısaktır. Bezelyede yüzde on Iki- ye çıkar. Şeker fabrikalarının iptidat maddesi olan pancarı da tabii istisna et. melidir. Onda şeker yüzd Böyle yüzde varsti doksanı su olan ye şil sebzelerin pek te kalori veremiyesek lerini tahmin etmek kolaydır: En kuv- vetlisi, taze fasulyenin yüz gramı Tüf; enalnar 76, taze bakla 60, patlıcan 28, is EK ON:0:'M1 SANAYI : Bir Yıl Içinde 11,5 Milyon Şişe Yapıldı Türkiye şişe ve cam fabrikaları a- nonim şirketi hissedarlar umumi he- yeti ikinci mali yılı toplantısını yap- mıştır. İdare heyetinin çalışma rapo- runa göre, bu milli müessesenin iş hacmi gittikçe genişlemektedir. 1936 yılında şişe (Okısmında 6 milyon| 884.175 adet şişe imal olünmuşken, | yeni makineler kurulduktan sonra, bu miktar 1037 senesinde 11.704.643 adedine çıkmıştır. Züccaciye kısmın- da ise imalât 794545 kilodan 1 mil yon 291.155 kiloya yükselmiştir. 1937 yılı içinde memleketimizin şişe ve zücaciye İhtiyacını nhemen kâffesini | raf ve aşınma paylarını ve geçen se-| raf ve aşınma yaplarını ve geçen se- nelere ait zararları kapadıktan ma- ada ufak bir kâr da temin ederek ka- pamıştır. Bilânçoda 112762544 lira o- İlan sabit kıymetlerin 508757,84 lira- sını fabrika ve arazi idare binaları, 618867,60 lirasını da fırınlar, maki - neler, salât ve edevat, demirbaş ve - sair tesisat (teşkil (o etmektedir. 340665,15 İiraya baliğ olan ayna ho- sabının 123418,95 lirasını mamül em- tia, 22558,42 lirasını 84740,80 < lirasını 13196,88 o lirasını ambarı (7842537 lar teşkil etmektedir. e Aktif - te görünen 281713,03 lira - lık matlübatın hepsi kabili tahsildir. Pasifte görünen bir milyon liralık ser mayenin tamamı ödenmiştir. Amor - tisamlar 205945,55 liraya baliğ ol - makta ve bu rakamın 6200,92 lirasını 1985, 96945,42 lirasını 1936 senesi amortismanları teşkil etmektedir. Ge kalıplar, iptidai madde, podima kum yedek (o parça GÜNLÜK PIYASA Urfa mmtakasının seri buğday- larından yüz bin kiloluk bir parti kilosu 8,10 kuruştan piyasamızda satılmıştır. eee; * Antalya muntakasının sarı mi. sırlarından çuvallı olarak yüz bin Kiloluk bir parti iskele teslimi şar- tiyle kilosu beş kuruştan, Adapazar sarı masırlarından 48 bin kilolük bir parti çuvallı olarak 4,23 kuruş- tan satılmıştır. * Piyasamıza getirilmiş muhtelif Anadolu mıntakalarının av derile- rinden, satılmış olan birkaç petti mahn içinde sansar derilerinin çif- & ve tenzildtl: olarak 2060 — 2600 kuruşlar, vaşakların çiti 1145, kunduzların çifti 1080, tilkilerin 95, porsukların 350 — 17,20 kuruştan ihracat miştir. Seeseeeee için alın» aaa şaeeşeeeeireieieeaeeee ; i ; İHRACAT: Evvelki Haftalara Nazaran Azalma Var Son hafta içinde İstanbuldan yö pılan ihracat kıymet ve miktar iti- barile evvelki haftalara nazaran nok sandır. İhracat mevsiminin kısalma- sı, taleplerin azalması ve dünya piya- salarında umumi bir düşüklüğün gö rülmesi bunun başlıca sebepleri sa- yılıyor. Bilhassa ev derilerinin alıcı- sı azalmıştır. Yiyecek maddelerin dı şında kalan ve lüks eşyann iptidai maddeleri olan malların talipleri de gündengüne azalmaktadır. Mevsim itibarile ithalât neki bi Bu se nçoda amortisman ola- ua. or ma re sene bilünçoda kayıtlı 936 senesi a- şirkete ait otomobilin satılmasından dolayıdır. o Bankalar hesabında 752282,74 liraya baliğ olan borç şir- ketin 1937 senesinde yaptığı yeni te- sisata ve işlerin büyümesi dolayısile bankalardan istikraz suretile tedarik olunmuştur. Pasifte tahakkuk eden 8660,87 lira safi kârdır. Yalnız bu pa ra, temettü tevzi için az olduğundan, aynen gelecek seneye devri muvafık görülmüştür. EBZELER panak 33, taze soğun 49, bezelye B0; ma- rul 18; hıyar 1 rl verirler. Bu kadar ka e yeşil sebzelerin yalnız başlarına insanı besliyemiyeceği süphesizdir. Ondan dolayı çok sebre yi yen memleketlerde sebzeyi bol yağla pi. şirerek enların vermedikleri kalöri he- sabını yağla tamam ederler, Yeşli sebzelerin bir iyiliği onlarda sei- Bu mad lülez maddesinin çok olmasıdı de hâzmedilemez ve Insana #3 da çek yer tutar, insana yalnız yenirlerse İnsana 2 su akat çek yağlı pişirllince su ih tiyacı artar. Onun için yağlı sebze yi- yenler çabuk şiman olurlar. Sebzelerin en değerli hastaları bize lüzumlu olan o madenleri vermeleridir. Taze sebzelerin türlü maden nispetleri yüzde birle iki arasında: marulda yüzde on al gikar, Vitaminlerin de mühim bir kısmını sebzelerde bulduğumuzu bilirsiniz. Vita minler scağa dayanamazlar diye sanıl- dığından sebzelerin hepsini çiğ yemek daha İyi olacağını iddin edenler de var- dır, Bereket versin ki, vitaminlerin bir goğu wcağn dayanırlar da bizi sebzelerin hepsini pişmeden yemekten kurtarı kize kadar kavlince canlı güneş demektir, Yaşli sebzeler vücudümüzdeki iraza- tım ekşiliğini azaltarak Onları alkan len yaparlar, Bundan dolayı yeşli sebze lan maden suyu İç- m. | miktarda getiriliyor, Bu sene Avru - | pada yeni desenlerle yapılmış kumaş artmaya | çen seneki biuânçoda amortisman ©-| başlamıştır. Son günlerde bilhassa larak 9737042 lira görünmektedir. | kadın kumaşları ve yünlüler fazla Göl Balıkçılığı İçin Yeni Tedbir- ler Alınacak Tatlı su balıkçılığının inkişafı için hükümetçe bazı tedbir alınacaktır. Göllerimizde yaşıyan ve kıymetli bir ihraç maddesi olabilecek yılan balık larının artırılması ve diğer tath su balıklarının çoğaltılması gayesine da- yanan tasavvurlar üzerinde tetkikle- re başlanmıştır. İktisat Vekileti, bu mesele hakkında ticaret odamızın da meşgul olmasını bildirmiştir. İstan- bul mıntakasında mevcut göllerde hangi cins balıkların yaşadığı ve tat İı sularımızın hangi cinslerin üretik mesine elverişli bulunduğu araştırı- lacaktır. Birkaç senedenberi piyasa - mızdan yılan balığı istiyen ecnebi memleketler vardır. Bu taleplere ce- vap verilememektedir albuki Çekme» ce ve Terkos göllerinde mübadele- den evvel Rum balıkçılar yılan ba- lığı yetiştirerek £ geçinirlerdi. Yılan balığına Yunanistan, Almanya, Çe - koslovakyada bazı firmalar alıcıdır- lar. Az Balık Çıkıyor zünden milerine balık verilemiyecek kadar az tutulmaktadır. Limanımızda on ge mi beklemektedir. Dün yalnız 7—8 bin palamut tutulabilmiş, ve çifti 6—8 kuruş arasında satılmıştır. Ka- radeniz Boğazı civarında bir miktar Kalkan ve biraz kılıç yakalanmıştır. Kalkanın kilosu 50—55, kılıcın kilo- su 30 kuruşa verilmiştir. Mevsim iti- barile uskumru kalmamış biraz çi- rozluk tutulmuştur. Kefaller ve diğer piyasa balıklarının yumurtlama za manı olduğundan yağsız ve lezzetsiz- kalmışlardır. akm Üremeye BORSALARDA : Zahire Satışları ... Dün zahire borsasında Ziraat Ban» len kumaşlar da bu cinslerdendir. Gümrüğe Yeni Müracaatler Gümrük muamelelerinde ithalât fa sliyeti artmıştır. Ticaret anlaşmaları mızla kendilerine en ziyade mazharı müsaade devlet muamelesi yaptığı - mız memleketlerden ithal edilecek eşyanın ithal müddeti nisanın on be- şinde bitecektir. İthalât tacirleri bu vaziyet karşısında gümrükteki malla- rını, müddetin bitmesinden evvel çi- ların modası genişlediği için getiri - kası buğdaylarından altmış ton Yü- muşak kilosu 5,28 ve 30 ton sert ki- losu 5,20 kuruştan satılmıştır. Tüc- car namına gelen mallardan da ancak dört vagon kadar satılmış, cinsleri- ne göre 5,32 — 5,33 kuruştan veril- miştir. Polatlı 1—2 çavdarh yumu- şaklar 6,20 — 6,25 kuruş fiyat bul- muştur. Piyasa ayni karardadır. İh. | tiyaç arttıkça bankanın buğdayları piyasanın müvazenesini temin et- mektedir. Esham ve Tahvil Satışları Borsanın Oo Ankaraya (o nak - linden sonra, şehrimizde esham ve tahvilâta ait hiçbir satış yapılmıya- caktır. Ellerinde bu gibi tabvil ve senetleri olup ta satmak istiyenler, ya doğrudan doğruya Ankaradaki 8- centelere, ya şehrimiz bankaların- dan biri vasıtasile satabileceklerdir. Ahcı olanların da ayni vasıtalarla mal alabilmeleri kabil olacaktır. ZİRAAT: Tütün Ekiminin Tahdidi İsteniyor Manisa, (TAN) — Ticaret odasi, Ankara ziraat kongresine gönderil - mek üzere 60 sahifelik bir rapor ha- zırlamıştır. Bunda bilhassa tütün 2e- riyatının tahdidi için mühim mütale mek gibidir. Bunun da, yerine göre, fays dam vardır. 41—4—98 İ ÇEKLER cily Kapanış Para 25.68 25.68 New - york 0.7025 078625) Milâno 180190 150180 Brüksel 4.6920 o 46920! Atina 87025 #rma25İ Cenevre 34063 MES Sotya 65.602 — 63.6042 Amsterd. 14278 14278 Pruğ 2204 22.64 Viyana — — Madrit 121388 — 127888 Berlin 1.0889 1.9889 Varşova 41804 ABD Budapeşte 30810 39810 Bükreş 10621 10831 Belgrat 344235 344235 Yokohama 2.1396 2.7358 Stokholm 309 309 İ Londra 62R. — 628.— , Moskova 23.88 2386 | PARALAR İ | Ala Satış İ | Freak Dolar di Liret 5 | Belçika Pr. 5 İ Drahmi 8 İ İsviçre Fr, ş i Lava Florin 3 Kron Çek 3 Mark g Zet : Pengo İl â İ Dinar k Kron İsveç hea ea alar yürütülmekte, © pamukçuluğun inkişafı maksadile zürraa ucuz ve u- zun vade mukabilinde fenni alât te- mini İstenilmekte, üzümlerin yaş 0 | larak ve şarap halinde fazla miktar-* da istihlâki çareleri de gösterilmek» tedir. Ticaret odası, yeni bir bina yap- tırtmak için teşebbüslere girişmiştir. ———— e —— KAYIP — 936 tarihinde Deniz Tir ceret müdürlüğünden aldığım deniz cüzdanımı kaybettim. Yenisini ala- cağımdan hükmü yoktur. 320 doğumlu Mustafa oğlu Osman Istanbul Birinci Iflâs Memurlu- ğundan:
