5 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

——————— ram amam mm Be m ala a e EK BR e my 5-4-038 SİLAHLANMA YARIŞI Denizaltı Gemilerine Yeni Silâhlar Karşı Ss inyor Mussolininin ge çenlerde âyan mecli- sinde söylediği nutuk, her yerde derin alâka ile karşı- landı, Duçe, İtalyayı daha faz la silâhlandırmak meselesini ileri sürdükten sonra ilk de- fa olarak İtalyayı hesaba ka- tıhır bir deniz devleti yapmak istediğini de anlattı. ngilterenin bu nokta ile alâkadar olmamasına imkân yoktur. İngilterede hâlâ en çok düşünülen ve en çok €- hemmiyet verilen iş, deniz kuvvetidir. İngiltere, asırlar- danberi denize hâkim olmak Yüzünden emniyet içinde ya- Şamakta ve bu sayede 1066 danberi bütün istilâ teşebbüs- lerinden korunmaktadır. Fakat, Sinyor Mussolininin bü- tün bir İtalyan odonanmasından hstmesi, İngilterede endişe w- Yandıracak o mahiyette değildir. Çünkü İtalyan donanmasının inki- Şafı tetkik olunduğu takdirde onun İaarruz bakımından bir tek silâha dayandığı derhal görülür. Bu si- lâh: Denizaltı gemileridir. Halbu- ki tahtelbahir silâhı Büyük Harp ile ehemiyetini kaybetmiş, yeni bir takım cihazlar bu silâhı körletecek derecede ilerlemiştir. Denizaltı gemileri Büyük Harp Sırasında büyük bir rol oynamış- lar ve Alman denizaltıları mütte- fiklerin 11,153,000 tonluk gemile- Fin İz A erimet Denizaltılar da, bugün diğer her silâh gibi tekemmül etmiş ve Eg daha tehlikeli olmuş- reel * denizaltılara karşı kuk lap, ön vasıtalar da ayni inkişaf- Arı geçirmiş bulunuyor. Sinyor Mussolini, birkaç gün Hk İtalyanın dünyada en bü- y ee kuvvetine sahip ol- nizi söylemişti, En yeni ista- Amerike,, 2ö8 İngilterenin 62, merikânın 84, Japonyanın — 51, im 10 ve İtalyanın 81 de- a Ni gemisi vardır. Italya, bu sa- oldun <8$ gömi daha ilâve etmiş ; iğundan tahtelbahir filosunu, mak en kuvvetli filosu say- >. Silâhın kıymetini tetkik et- sam mak için Ingiltere do- e nin son manevralarından Se & edebiliriz. mev ü 6, arkadaş, ahtelbaminan b nevralarda ehemmiyetsiz bir rol oynadığını temin odiyorlar. Ve bü- tün manevralarda ancak © bir tek tahtelbahir, zarar verebilecek bir mesafeye yaklaşa bilmiştir. Sebebi, tahtelbahirin en büyük düşmanı olan tayyarenin tekem- mülüdür. Tayyarelerin tahtelbahir tehlikesini ne derce azalttığı son manevralar apaçık bir sureti, gös termiş bulunuyor. M anevra esnasında kruvazör. lerin biri bir denizaltişmı tarassut eden bir tayayre uçurmuş tu. Denizaltı gemisi su altında pu. lunuyordu. Maksadı kendisine doğ Tu yaklaşan zırhlılara taarruz et mekti. Tayyare evvelâ denizaltının mevkiini göstermek için bir duman bombası atmış ve birkaç dakika geçmeden destroyerlerin denizaltı bombaları tahtelbahiri imha et- miştir, Manevrada atılan bombalar, tah telbahire zarar vermediği için bir Slat sonra deniz üstüne çıkan ku- andan zırhlıların birini torpille- diğini söylemiş, fakat amiral, bir saat önce yakalanarak bombalan- dığını ve imha edildiğini anlat mıştır. Deniz bombaları, tahtelbahirle- Ti batırmak için kullanılan en te- Daily Expresse gazetesin- den naklettiğimiz bu yazı, denizaltı gemilerinin müs- takbel harpte ne dereceye İ kadar müessir bir silâh ola- bileceğini göstermesi bakı- mından şayanı dikkattir. “Tahtelbahir zırhlısı,, adı veri- len büyük denizaltılardan biri ki ile infilâk etmekte ve tahitelbe hirleri süratle batırmaktadır. Tah- telbahirlerin batması için bomba- ların gemiye isabeti de şart değil- dir. Çünkü suların müthiş tazyiki altında bulunan tahtelbahirin ya- nıbaşındaki her infilâk bu tazyiki arttırmaya yardım öder ve bunun neticesi olarak tahtelbahir denizin dibini boylar. Fakat tahtelbahirleri bulmak Gazetecilerin Bursada Dünkü Tetkikleri İ Bursa, 4 (Tari muhsbirinden) — Iki gündenberi şehrimizde bulunan Istanbul gazetecileri mühim mevzuları arasma girdiler. İ Sabahtan akşama kadar, şehrin için. de gazetecileri taşıyan otomobillerin İ biribiri arkasına sıralanarak, aşağı yukarı geçişleri herkesin dikkatini çekiyor, Kahvelerden, evlerde pen- cerelerden başlar uzanıyor, bu geçen otomobil kafilesini seyrediyorlar. Istanbul gazetecileri bu sabah er- kenden Merinos (fabrikasını gez- diler. Modern tekniğin Bursada kü- rulan bu en güzel örneği ziyaretçi- ler üzerinde mühim tesirler bıraktı. Buradâ 800 örmele iki ekip halinde 16 saat çalışmaktadır. Fabrika her türlü tertibat ve te- sisatı ile'en modern Avrupa fabrika- larile rekabet edecek derecede mü- kemmeldir. Bursa bu fabrika ile bü- yük bir varlık kazanmış ve fabrika- nm kuruluş Türk iktısadi ve içtimat hayatında büyük değişiklikler yap- mıştır. Gazeteciler yolda mezbahaya uğrıyarak Bursanın et meselesini tet kik ettiler. Burada birinci sınıf etin 50 ye, ikinel sınıf etin 40 kuruşa sa- tılması üzerinde durdular. Fakat, ye kil itibarile İstanbuldaki sistemden farklı bulmadılar. Sonra, otomobiller le şehrin eski banyo'mahallerini ve otellerini dolaştılar. Istanbul gazete- cileri namına bir heyet ayrıca vali ve Parti başkanı Şefik Soyerle bele- Bursanın en| TAN işi yalnız tayyarelere ait değildir. 1917 de, tahtelbahirleri bulmak i- çin hidrofonlar kullanılıyordu. Fa- kat bunlar, bugünkü dinleme va- sıtalarına göre oyuncaktan farksız kalır. Ne olduğu çok gizli tutulan bu yeni vasıtalara dair biraz ma- lümat vermek mümkündür. T shtelbahir, suların altında gürültü yapar, makineleri, pompaları, hava kompresleri faa- liyete geçtiği zaman muhakkak ses verir, tahtelbahirleri takip eden- ler bu sesleri kolaylıkla tefrik edi- yorlar. l Fakat, bu sesleri işitmek kâfi de- ğildir. Tahtelbahirin nerede bu- lunduğunu da tayin etmek, sesin kuvvetini ölçerek tahtelbahirin ne kadar uzakta olduğunu göstermek lâzımdır. Bütün bu hesaplar kolay lıkla yapılıyor ve görünmiyen tah telbahirin yeri harita üzerinde ta- yin olunuyor. Bu işler yapıldıktan sonra deniz üstünde zırhlılar faa- liyete geçerek denizaltı bombaları nı yağdırıyorlar, Ingiliz donanması yapılan son manevralarda tahtel- bahir tehlikesinden yana telâş his- sedilmemesine sebep budur. Bun- tarafından dan maksat tehlikenin tamamile ortadan kalktığını söylemek değil- dir. Çünkü ,tahtelbahirler dar de- nizlerde sonderece tehlikeli bir | silâh teşkil ederler. Fakat tehlike o derece küçültülmüştür ki, deniz mütehassısları denizaltından fazla gök yüzüne şüphe ile bakıyorlar. ““Tahtelbahir zırhlısı,, adını alan büyük tahtelbahirlere gelince; bun ların faydasız olduğu katiyetle an- laşılmıştır. Büyük masraflar ihti- yar ederek bunları insa eden mil. Jeller, tâhteibahır — - zırblılarının çok kolaylıkla imha edildiklerini görmüşlerdir. Fransızlar Surcoup adını ver- dikleri bir büyük tahtelbahir yap- mışlardı. Mütehassıslar bu gemiyi çok pahalı bir billür parçasına ben Zetmekte ve bu billür parçasını kırmaktan korkanların ona el do- kundurmadıklarıni söylemektedir- ler. Tahtelbahir tehlikesi, bugün bu vaziyettedir. MARDİND Mardin de | Elektriğe , Kavuşuyor Mardin, (TAN) — Vilâyetimizin İ yeni bütçesi 348633 lira olarak kabul edilmiştir. Bunun 69632 lirası Ispanyada Aragon cephesindeki İtalyan kıtalarına kumanda eden İlal- İfe, 26141 lirası ziraat, baytarlık, sağ- hk ve hayır işlerine, 65083 lirası muhtelif işlere ayrılmıştır. 938 de vi- lâyetimiz içinde geniş bayındırlık iş- leri yapılacağı için nafiaya adi ve fev kalâde olarak 130552 lira tahsis edil- miştir. 4 Mardin, (TAN) — Bu yıl şehri- mizde 30 yataklı asribir hastane, Nirdev mevkiinde de çok güzel bir Vali konağı inşa edilecektir. X Mardin, (TAN) — Nisanın on be şine doğru şehrimiz elekriğe kavu- şacaktır. Direklerin dikilmesi ve di- ğer tesisat bitmek üzeredir. ——— —— aa diye reisini ziyaret ederek arkadaşla- rının şükran ve hürmetlerini sundu- lar. Öğle yemeğini Çelikpalasta Bur sa gezetecilerile beraber lâtifeli soh- betler arasında yediler. Öğleden son- ra, valinin Şehir klübünde verdiği çayda bulundular, Valile hususi has bihaller yaptılar. Akşam Çelikpalasta belediye ta- rafından kendilerine verilen ziyafete iştirak ettiler. Bu ziyafette vali ve belediye reisi Bursanın kalkınması hareketinde gazetecilerin yardımını dilediler, Gazetecile de şükranlarını bildirdiler, ; Gazeteciler yarın Yalova tarikile | Istanbula döneceklerdir. l RESİ İspanya iç harbinden sak Sark harhinde, Cin ordusunun cephe gerisi hizmetlerinde çalışan rol siyasetini âllüst eden Meksika Cümhürreisi Kürdenas, son seyahat- Çinli genç kizlar N MLE DÜNYA Yahmerları yan Generali Berti harekât sırasında. Cebelüttarıktaki Ingiliz manevrasından yeni bir resim: Rodney saffiharn zırhlısının 16 vusluk tonları yeni bir resim: Aragon cephesindeki sön muharebelere iştirak eden İtalyan lejyoner. lerinden bir parça. € pirol kuyularım rs 7 HADİSELERİ “Ayr 7 ağ kiii ünlülere) dore Karlırini vererek dünya “pets lerinden birinde bir plânı tetkik" sdlyör. Hava taarrurfarına karşı Berlinde bu çeşit sığınaklar yapılmıştır. Bunlar 24 metre uzunluğundadır ve 309 ki- şiyi barındırabilmektedir.