2 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ez 2-4-98 TAN Gündelik Gazete TAN'ın hedefi; Haberda, fikirde, her- sayda temiz, dürüm samimi olmak, karlin — gazetesi | olmıym çalışmaktır. ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 1400 Kr, 1 Sene 200 Kı 750 Er, GAY 1500 Kr, 400 Er, SAY 800 Kr, 150 Er. İAy so Kr, Milletleraresi posta iltihadına danilol- miyan memleketler için 30, 16, 9, 2,6 lira dir. Abone bedeli peşindir: Adres değiş- tirmek 25 kuruştur. Cevap için mektup lara 10 kuruşluk pul lâvesi kâzımdır. GUNUN MESELELERİ Almanya Nasıl Propaganda Yapar? (Yazan: M. ZEKERİYA) Almanya propaganda işine bü - tün diğer devletlerden daha çok ehem miyet verir. Bu İş için ilk defa bir ve”! kâlet ihdas eden devlet Almanyadır. Bu vekâletin başında Goebels gibi x€- ki, propaganda işlerinde usta ve kuv- vetli bir adam vardır. Bu adamın emi rine 100 milyon liralık tahsisat ve - rilmiştir. Vazifesi dahilde halkı Na- zirme kazanmak, hariçte Nazizmi yaymaktır, Hariçte bu vekâlete merbut ajan - lar vardır, Bunlar Propaganda Vekâ letinin verdiği direktif dahilinde fa- liyette bulunurlar. Vaktile bu direk- tiflerden bir tanesi Pariste çıkan Pö- Gi Parizlen gazetesi tarafından elde edilerek neşredilmişti. Bu tamim ha- riçte Alman propagandasının takip metodu göstermek itibarile mühim bir vesikadır. Tamim şudur: “Hariçte efkârıumumiyeyi kazan- mak için yapılacak mücadele salâhi- | yettar nezaret ve ajanları tarafından idare olunur. Bütün haber kanallarını ihtiva eden geniş bir program yapı Ur. Bu haber kanalları arasmda Al - man radyolarındaki havadis servisi vardır. Bu servis günden yüne geniş- Iemekfedir. Sonra verilecek talimat dahilinde ecnebi matbustı üzerinde çalışılacaktır. Ecnebi matbuatında propaganda olduğü” anlaşılmıyacak şekilde propaganda makaleleri neşre- dilecektir. Ecnebi gazeteciler ve ga- z6te sahipleri ile şahsi münasebetler tesis edilecek ve bunlar, kendilerine şahsi yardım yapmak suretile elde e- dilecektir. “Kültür ve seyahat propaganda ser visi yapılarak, mahirane bir surette siyasi gayeler için çalışılacaktır. Bundan mâda efkiir umumiyeyi Almanya lehine kazanmak için her| türlü faaliyetlere girişilecektir;: Me - selâ arada sırada sergiler, bilhassa e sanatler ve yeni Almanya hak- mda bir Gikir verecek sergiler kur- mak, Alman kitap ve neşriyatımı © memleket dillerine çevirtmek gihi, i “Tekrar tekit edelim ki, bütün bu Topaganda faaliyeti Alman memba- e me çıkıyormuş hissini vermiye- şekilde idare edilecektir. Propa- beşi ada çalışmak üzere şüp - kazanın et etmiyecek nekadar insan | mak mümkünse kazanmalıdır.,, * Doktor Goebels bu metodu Alman nüfuzunu Ya; i ç lekelerde tağii İarğ bütlün mek MACARİSTANDA: Bir Macar ga: zetesi satın alını, leri Macaristanda bedi ii | tılmaktadır. da sie Mina peni Karabükteki çelik fabrikalarının kurulduğu sahayı gösterir panorama Karabükte Kurulan Yepyeni Bir Âlem B ugün Türkiyenin bir köşesinde bütün bir sa- nayi şehri yerden biter gibi meydana çıkıyor. Safranbolunun sakin mu- hitinde Karabük adında yep- yeni bir âlemin temelinin ku- ruluşu, bundan tam bir sene evveldir, 3 Nisan 1937 tari- hinde o zamanki Başvekil İs- met İnönü ile davetlileri hu- susi bir trenle Safranboluya gitmişler ve Türk demir ve çelik sanayiinin açılma töre- nini yapmışlardı. Bir senedir bu sahada ihtısaslı dimağlar, makine şeklinde devler, gayretli kollar çalıştı. Evvelâ ağız- larının ber açılışında birkaç met - re mikâbı taş ve toprak yutan ma- kinelerle yeri kazdılar, Sonra gün güne ufkun sathında yeni yeni çiz giler belirmiye başladı. Yüksek fx rınların, imalât bangarlarının, de- poların, yurtların, evlerin çatıları yerden bitti, her gün bir parça da- ha yükseldi. Toz, toprak, gürültü, hareket, faaliyet dolu bir muhitin ortasında yeni Türk demir ve çelik sansyiln ana hatları ortaya çıktı. Bir senedir her şey, plân ve tah- min dairesinde yürümüştür, Kara- bükün etrafına her gün biraz fazla miktarda mütehassıs, mühendis, İş çi toplanmıştır. Bu hareketli muhi- tin etrafında ber gün yeni bir tica- ri faaliyet doğmuş, bir ümran da - marı kabarmıştır. Bir taraftan ya- pılar ilerlerken, bir taraftan da İn giliz sanaylinin azami süratle hazır ladığı makineler, malzeme, teçhi - zat akip gelmiye başlamıştır. Bu - gün bunlardan büyük kısmı iş ye- rinde toplanmış bulunmaktadır. Hedef, kalite bakımından dünya- nın en ileri demir ve çelik sanayii ile boy ölçecek yükseklikte bir Türk sanayi şubesine vücut ver - mektir. Bu hedefe giden yolun en MUVAFFAK * OLMANI Kendinizi Zayıf ve Korkak Hissediyor musunuz? Türk çocuğunun en büyük kusuru dan Avrupanın herhangi bir mem- leketinin mamulâtile rekabet ede- bilecektir. Türkiyede bulunan demir cev - heri birçok yabancı cevherlere üs tün bir kalitededir. Bu cevher Ka- rabiike trenle sevkedilecektir. Zon güldak kömürü de buraya yine trenle gelecektir. Bu sanayi öle- minin gece gündüz durmadan İş- lemiye devam etmesi, yalnız kö - mür ve demir nakliyati için gün- de 24 trenin muntazam surette iş- lemesine bağlıdır. Fabrikaların tek nik kadrosunda 800 kişi buluma- caktır. Mamul malzeme, yine de - miryolile Ereğli ve Filyos limanla- İzatla görüşüyorduk. Prostun şehir Neme Lâmız? Yazan: SABİHA ZEKERİYA Şehircilik meselelerile alâkadar ol duğunu, hattâ bu hususta ihtisas ve tecrübes bulunduğunu iddia eden bir plânını, daha tamamile tayin etme - miş olmakla beraber, harice tereşşöh eden hatlarını tenkit ediyor, yanlış) bir yolda yüründüğüne dinliyenleri kandırmıya çalışıyordu. — Bu mütalealarınızı yazsanıza. — Neme lâzım... Belki et'ye, sütlü- dokunur bazılarını gücendiririm.« zata: misiniz? Var , bili Şimdi, şu karşımdaki — Siz milliyetperver tanperver misiniz? diye sOrSM yorum, hemen kızacak, — Bu ne münasebetsiz sual... Be * nim milliyetperverliğim ve vatanpe£” verliğim hakkında şüpheye düşmiye he hakkınız var, diyecek. Evet var. Bence, umumi menfaat lere ait herhangi bir meselede sus — mak, kendi menfaatimi düşünerek; umumun menfaatini feda etmek, “DE rına şevkolunacak, orada vapura yüklenecektir. Yüksek fırınlardan her birinin kutru 9, yüksekliği 30 metredir. Demir istihsali hususundaki kud- ret; günde 300 tondur, Bu iş için 660 ton koka, 300 ton kirece ve Karabük inşaatından yeni bir görünüş Fabrikanın Karabük Müdürü B. Hopkinson çetin ve zahmetli kısmını arkada bırakmış bulunuyoruz. onların dediğini yapar mısınız? Yani arabükün dününü biliyoruz: Koyunların sakin sakin ot- ladıkları hareketsiz bir otlak yeri... Bugünü gözönüne getirmek güç değildir; Dinamik kuvvetlerin ye- ni ve ileri bir muhit yaratmak için uğraştıkları bir çalışma ve hareket yeri... Yarınki Karabük ne olacak, ne yapacak? Brassert grupuna dahil en büyük firmalardan birini tem- sil eden B. Bdvard karşımıza çık- til Ona sorduk. Şunları anlattı: “Karabük yüksek fırın tesisatı Avrupanın en modern tesisatı ola- caktır. Türk demir ve çelik sana- yiinin bugün yapı halinde bulunan kismi tamam olunca bir milyon metre murabbaı yer tutacaktır. İçin den 18 kilometre uzunluğunda de- miryolu geçecektir. Senede imal edilecek çeliğin ye- künu 130,000 tondur. Bunlar ara- sında çubuk, ray, direk, traveps, levha ve boru şeklinde mamülât vardır. Türkiye bugün bu arr da en çok boruya ihtiyaç duymak- tadır. Çeliğin ve demirin bazı nevile- rini ihraç etmiye de imkân vardır. Türk çeliği, maliyet fiyatı bakımın A 12 — Kendinizi dev aynasında gö- 3.780,000 metro mikâbı gaza ihti- yaç vardır. Kokla gazıh bir kısmı kok fırınlarında istihsal olunacak- tır, 2 ilâ 5 milyon metre mikâphk gaz bizzat yüksek fırınlardan elde edilecektir. 1 ngiliz mütehassısınm verdi- ği bu malümet gösteriyor ki, bir sene içinde Karabükte çok yol aldık. Karabükteki 30 metre- lik bacaların geceli gündüzlü tü- teceği ferahlı günler artik uzak değildir. Karabük, memleketin iktisadi simasında ne gibi değişiklikler ya pacak? Bugün hayali en geniş o lanlarımız bile bünü gözönüne ge- tiremiyorlar. Öyle sanıyorlar ki, Türkiyede çelik sanayii kurulma» sındaki mâna, memleketin birkaç köşesinde birkaç baca tütmesin - den, 800 mütehassıs ye işçi çalışmasından, hariçten gelen bir takım eşyanın yurdumuzun içinde yayılmasından ibarettir. Hayalimizi biraz zorlarsak ha- tamızı anlarız. Bir defa günde 24 trenin işlemesinde ve Karabüke yalnız demir ve kömür taşımasın- daki mânayı düşünelim: Bütün bu Türk demir ve kömürleri; para- ya ve dövize çevrilecek kıymetler» dir. Bunları istihsal etmek, yükle- mek, sevketmek için binlerce Türk dimağı ve kolu çalışacaktır, Ma - mül maddelerin nakli, yüklenmesi ve çalışması ayrı bir takım hare- ketler uyandıracaktır. Vücude ge- tirilex demir ve çelik çubuk ve lev haları, memleketin ihtiyacı olan türlü türlü eşya haline getirmek için büyük ve küçük fabrikalar, ne- vi nevi küçük imalâthane ve tez- gâhlar meydana çıkacaktır. Kara - bükte iktisadi bakımdan yepyeni bir Türkiye doğmaktadır. Şeker ve mensucat gibi sanayi, bize bir $a- nayi memleketi olduğumuzu henüz duyuramamıştır. Karabük; bu bis- me âzım,, , diye yan çizmek, bam karşımdakinin milliyetçiliği, vatan — perverliği hakkında şüphe Yerir. Bu zümrüt gibi yeşil memleketin, güzelliğine dünyada eşi güç bulunan şehrin, çocukluğumuzdan ölümümü * xe kadar üzerinde yaşıyacağımız t0p- rağın, bütün maziyi, hali, istikbali kucağında ümitlerle taşıyan vatanın, ekleme bir unsuru gibi “neme lâzım, diye nasıl sırt çevirebiliriz. Bann da lâzım, sana da lâzım, çünkü bu va £ tan senin, benim hepimizin beraber onarttığımız, can verip can aldığımız bir kâlnattır. Ben onsuz, o bensiz yük İselemez. Neme lâzrm öyle mi? O halde kö- künden kopmuş bir dal gibi, vatan * daş isim ve sıfatile bu ağaçtan usar8. istemiye ne hakkın var! BARA iBize sorunuz) cevap verelimi Ari .-... 1 — Bay Dağdeviren - Vaziyetiniz çok müşkül. Vermiş İolduğlnuz izahat ise noksan. Bulun- İduğunuz mahalde bir avukata Mmü- İracaat etmenizi tavsiye ederim. Çün“ kü, bu meseleye uzaktan cevap vers menin imkâni yoktur. Kati birşeyi söylüyehilmek için bütün evrakı, kon! turatları tetkik etmem icap eder. | 2 — Bay Mahmut: Sual in cevabını Türk Kanuna Medenisinin 439 dan 448 inci madde- sine kadar olan kısımda bulursunuz. 3 — Bay Fikri: Mektubunuzu biraz geç aldım. Bi. sebeple cevap vermekte de geciktiy. Boşanmanız gayet kolaydır. Bu day iki üç ay içinde bitebilir. Dava hak kında arzu ettiğiniz tafsilâtı verehj. mem için sarih adresinizi bana bilgj, rin ki, hususi mektupla tarafımızca y İ pılması icap eden muameleleri Yaza, bileyim. 4 — Bay Recai : Ödeme emrini aldıktan sonra ayi gün zarfında itiraz edebilirsiniz. 5 — Bayan Hüsniye : Sualinizin cevabı Kanunu Mede- in BS7 inei maddesinde yazılıdır. pe a tesörler ders verir Alman kitaplarımı sıkılganlığıdır. Ev terbiyemiz bizi ka» İabalık cemiyetlere alıştırmadığı için, meclislerde, büyüklerimiz yanında uysal mısınız? 3 — Yoksa size tavsiye edilen şeyin rüp, hayale düşer misiniz? 13 — Daima çocuk kalmayı ister misiyiz? Maddeyi aynen yazıyorum: “Bir şey si ve bunun bütün fayda, nimet üzerinde fiilen tasarruf sahibi olan ve vazifelerini uyandırmıya baş- Mi rm - ri > mutlaka aksini mi yaparsmız? ki in zilyedidir. İrtifak alel için bir teşkilât | içimize bir sıkılganlık Ba Kıza:| “4. Amirinizle karşılaştığınız za-| 14 — Çalıştığımız yerde başkaları: hyacaktır. > : lk ie m mi » Bazı Macar ga-'rır, bozarır, konuşmaktan çekini- » nin maaşına zam yapıldığı zaman kıs- eli ni zetecileri satın alınmıştır, iz. Sıkılganlık küçük yaşta başla man sıkılıp ulanır mısınız? m e den mütevellit haklar da #Myeklik, IZMİRDE : Halkapınarda Feci Bir Cinayet İzmir, (TAN) — Halkapınar civa ROMANYADA: Yahudi Gk ineinin başinda Mağ a Bir senede Romanyadk propaganda için 600 milyon Ley Sarfedilmiş, on yedi Romen gazelesi satın alınmış - tır. Romanyanın her şehrinde başına Nazi işareti koyan gazeteler çıkar. YUNANİSTANDA: Gazete satan | köşklerde Alman gazetelerinden baş- ka yabancı gazete bulamazsınız. Yu - nanistanın her tarafında Alman mü- rebbiyeleri birer propaganda ajanı olarak çalışırlar. Atinadaki Alman arkeoloji mektep ve enstitüsü birer propaganda merkezidir. Almanların Yugoslavya ve Çekosle vakyada daha kuvvetli bir şekilde ça- lıştıkları da malümdur, Orta Avru - pa ve Balkanlardaki Alman propa- ganda faaliyeti hakkında bir fikir e- dinmek için bu izahat kâfidir, sanı- rım. 3 — Gösterişi ve başkalarının na- zarlarını üzerinize çekmeyi sever mi- siniz? 6 — Kabiliyet ve muvaffakıyetle- bu hakların bilfil istimelinden ih, rettir. 6—BayK.L.ye: Vakit kaybetmeden mahkemeye müracaat edin, Şahit meselesi * mağ, bim değil. Elinizde bulunan evrakı hakkınızı ispat edebilirsiniz. Fakaç borçlunuz buradan gider de adresini, de öğrenmenize ihtimal olmıyacak. sa vaziyet çok güçleşir. Yazan: İsmail Kemal ELBİR (İstanbul Barosunda AVUKA'T; dığı için tedricen bizi korkak ve mü- tereddit yapar. Kendimize güveni- miz vardır. Fakat muvaffak olama- mak, becerememek, maheup olmak |rinizle övünür müsünüz? korkusu elimizi ayağımızı bağlar; 7 — Kendinizden, talihinizden ve- teşebbüs kabiliyetimizi kaybederiz. ya talihsizliğinizden, başkalarının Ve hayata atılmak zamanı gelince |*'7 isin söylediklerinden bahseder kararsız oluruz. misiniz? Psikologlardan biri insanın ne de- $ — Başkalarının sizi anlamadığın receye kadar bu hületi ruhiyede bu, |dan, takdir etmediğinden şikâyet €- lunduğunu anlamak için bir imtihan der misiniz? usulü tespit etmiştir. Bunu aşağı ya-| 9 — Ufak bir meseleden kırılıp si- yorum. Suallere (evet) veyn (ha-jze haksızlık edildiğinden şikâyet 6- yır) şeklinde cevap vererek kendini- der misiniz? zi anlamaya çalışınız: 10 — Kızsanız güzel bir erkek gör 1 — Birisi fikrinize itiraz ettiği za- İdüğünlüz zaman, erkekseniz güzel man İnat edip münakaşa eder misi- bir kız gördüğünüz zaman kızarır mı- niz? sınız? 2 — Kendi fikrinize muhalif ölsa| 11 — Kız arkadaşlarınızı hâkim bile başkalarının fikirlerine uyarak !olmaya çalışır mısınız? 15 — Arada sırada “Ah.. flânın ye- rinde olsaydım?,, diye üzülür müsü- nüz? * İnatçılık, ekseriya dikkati Üzerine çekmek istiyen ve kendisini güçük! İşören insanların bellidir. Başkalağı -|1903 &900 Yarısından sonra $eci bir »ın tesiri altında kalan İnsanlar za- cinayet işlenmiştir. Sabahleyin işle yıl kimselerdir. rine gidenler, kanlar içinde ve yüzü Diğer suallere verilecek müspet | koyun yatan bir ceset görüp karako- cevaplar da başkalarının sizi beğen-|la haber vermişlerdir. Bunun Musta- memesinden korktuğunuzu gösterir.) fa oğlu.Ziya olduğu ve müteaddit Zayıf ve korkak adam daima cesa-| bıçak yaraları alarak öldüğü anlaşıl- retten ve başarıcılıktan obahseder.|mıştır. ANAN 23 Ni Hırsız hırsızlığile övünmez. Namww-| © O civarda kulübesi bulunan Yaşar |? " isan »w İu adam mamustan bahsetmez. İn-| oğlu Rıza zan altına alınmış ve mü-|# san dalma kendinde olmıyan var Si-|dafaai nefs için bu cinayeti yaptığı- bi göstererek zâfmi dışarı verir. — | nı söylemiştir. Maamafıh Ziyanın bir(Ö içi Dü tslibün sibn bu metlenşi teehile| seki amsolasinlin rlüye've herlide İM em hizmet eder. uk neticesinde öldürüldüğü tahmin |İ, a EM bi — - İolunuyor. Rıza tevkif edilmistir, date ir 7 5 Çocuk insanların giçeğidir. Bu çiçeği sevmek ve koklamak Psikoloğ