2 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

© eman 10 * TAN 2-4-938 BAŞMAKALEDEN MABAT Olan Oldu Siyaseti (Başı 1 incide) Jadı. İş; harici siyaset sahnesinde ve Avusturyanın içinde okadar iyi pi- şirilmişti ki insanlık bir sabah uyan- dığı zaman bunu âdeta günün tabii i (Başı 1 incide) düşündü: distler, Vefd partisinden ayrılan züm © “Ya, Anşulus adı altnda korku ile | vedir. Müstakiller hiçbir partiye men © beklenen hâdise olmuş bitmiş mi?|s0p değillerdir. Vefa partisi ise 1922 Vah vah, Avusturya kötü bir millet |denberi yapılan her umumi seşimde © değildi'amma, ne yapalım. Bu yüz.) Kâbir bir ekseriyet kazanagelmiştir. bir hâdisesi şeklinde duydu ve şöyle | Mehmut Paşa, bunların lideridir. Sa- © — den harp olmadı ya, iş orada...., N Yezitere hükümeti, asırlardan- beri Avrupa o müvazenesinde en büyük hakem, sıfatiyle oynadığı Tölden o dakikada resmen İstifasını — verdi. “Benim büyük alâkalarım Vi. © yana, Prag, Bükreş, Pariste değil, « ç Hong Kong, Singapur, Delhi, Kap” tadır.,, şeklinde bir karara vardı. © Şimdiye kadar İmparatorluk muva- © sale yollarına alâkası olan işlerde hiç şakaya gelmezken ve son hadde kadar titizlik gösterirken, İtalyayı, — bu yolları tehdit edebilir bir kuvvet N tanıdı. İspanyadan Somaliye — kadar varan uzun bir hat üzerinde © Büyük Britanya muvasale yolların — otehdit eden bu kuvvetle pazarlığa o- © turdu. © Resmi İngilterenin hesabı şudur: © “Almanyanın kuvvetlenmesi netice. © © sinde İtalya Berlin — Roma mihve- ; rinde ikinci role düşmüştür. İtalyan- — ların Brenner geçidinde ve Cenubi , Tirolde Alman tazyikini duymaları © bir zarurettir. İşte hem bu endişe- İ den, hem de İtalyaya gösterilecek ii maddi menfaat ve kolaylıklardan is- © İade ederek İtalya ile anlaşmıya çalışmak hiç olmazsa tecrübe edil! miye değer bir gayedir., Chamberlain, yalnız harici siyase- tinin muvaffakıyetini değil, dahili © siyasetteki mevkiini de bu anlaşmı- X ya bağlamıştır, o Pus bügünkü İtalya, atılgan, © # kendi üstünlüklerini ve kar ir i Bu defa partinin en tanınmış şefle- rinin de muvaffak olamadıkları hay- retle karşılanacak bir hâdisedir. Vefd lideri Nahas Paşanın âdeta seğ kolu sayılan Mahram Ubeyd Paşanın mu- İvaftakıyetsizliğe uğraması, Vefd na- rana bir facia leşkil etmektedir. Na- has Paşanın kabine arkadaşlarından Zeki Arabi Paşa da kaybedenler 2- rasındadır. Ayan reisi Basyuni Paşa da mebus,seçimine iştirak etmiş ve muvaffak olamamıştır. Yukarı Mısırda alınan bu netice- den sonra, Aşağı Mısırda yapılacak seçimin neticesi büsbütün ehemmi- yet kazanmıştır. Vefd partisinin burada kendini toplıyarak kuvvetli rey alması çok muhtemeldir. Hükümet intihabat es- tedbirler almıştır. müştür. Veftçilerden bir grup Sa- mallutda belediye reisine taarruz e- derek bıçakla yaralamışlardır. En son' vaziyet ? Kahire, 1 (A.A) — Neticesi alı- namıyan uzak seçim daireleri hâriç olmak üzere, yukarı Mısırda yapılan İseçim hükümet kualisyonuna ezici İbir ekseriyet temin etmiştir. 110 mebusluktan 45 ni hükümet İ partileri, 23 ünü Muhammed Mah. mud kabinesine taraftar müstakiller kazanmışlardır. nâsında hâdiseler" çıkmaması için, Dün, Yukarı Mısırda altı kişi 5.) Mısırda Seçim Mücadelesi Veftciler Yukarı Mısır Seçiminde Kaybettiler 110 Mebusluktan 67 sini Hükümete Müzahir Partiler Kazandı Seçim mücadelesi sırasında yaralananlar rak aşağı Mısırın bu partiye Yeni mecliste nüfuzlu bir mevki temin e- deceğini gölteren bir muvaffakiyet kazanmıştır. Vefd partisinden ancak dört âza seçilmiştir. Vefiçiler, kendilerine mu- arız partilere bağlı büyük mülk $sa- biplerinin hâkim bir vaziyette bu- Tundukları Yukarı Mısırda bir hezi- mete intizar etmekle beraber bu ka- darını beklemiyorlardı. Birkaç ölüye mal olan müteaddit o müsademelere Ankara Borsası Açıldı (Başı 1 incide) rin yekdiğerile olan alâka ve irtiba- tını ahenktar bir surette tanzim ve idare için Cümhuriyet merkezinin Ona göre, teşkilâtlandırılmasını âmir bulunmaktadır. İşte bu lüzum ve zaruretle meli müesseselerimiz burada toplanmış ve bunun neticesinde de mali trunsaksi- yonlar vüsat kesbetmiştir. Milli paranın fili istikrarının mu- hafaza ve takviyesine progrâmının başında yer vermiş olan hükümet, borsanın bu sahadaki rolünü nazarı itibara alarak Ankarada bir kambi- yo borsasının açılması lüğumunu tak dir etmiş ve bu kararını bugün ta- hakkuk ettirmiştir. Ankara kambiyo borsasını açar- ken bu mühim müessesesnin mem- leketimiz iktisadiyatı için hayırlı ve verimli olmasını dilerim.,, Bundan sonra borsa idare meclisi reisi Ferit Ferhat Demirtaş da Cüm- huriyet hükümetinin borsadan hek- lediği hizmeti ifa için borsa acente- lerinin kendilerine düşen vazifeyi hakkile yapmakta hiçbir vakit tered- düt etmiyeceklerini söyledi. Bunu müteakip Maliye Vekili Fu- st Ağralı ilk önce nukut ve ondan sonra da menkul kıymetler muamele- lerine ait kısmın kordelasını muvaf fakıyet temennisile kesti ve bu esna- da çalınan kampana ile esham ve tahvilât üzerinde ilk satışlara baş- landı. Birinci muamele: Birinci tertip Türk borcu üzerine yapılmış ve 19,50 den 20 tane satılmıştır. Bunu takip eden muzmeleler de şunlardır: Anadolu mümessil senedi 70 tane 40,50 den, Iş Bankası senedi 50 tane 10,80 den, Iş Bankası senedi 50 tane 11 den, Merkez Bankası 10 tane 98,50 den. Seni Kim İstismar LeridaMukavemetEdiya Fransa Hududuna Ilt Eden Ispanyolların Sayısı 6 Bini Buldu (Başı 1 incide) lerin bütün tazyikine mukavemet &- decek gibi görünüyor. Son dakikaya kadar bu takviye Kıtaları henüz gelmemiştir. Havas muhabirinin bildirdiğine göre, Alkaniz'in cenubu şarkında Italyan kıtaları Testavin şehrini geç mişler ve Toredel Konte kasabasını zaptetmişlerdir. e Cümhüriyetçilerin Kastellorr vilâyeti dahilindeki mu- kavemetleri artmaktadır. Hükümet kuvvetleri Madritin şi- mali garbinde taarruza geçmiş ve Gundehera cephesinde ilerliyerek a- razi kazanmışlârdır. Asiler bu taar- ruzu püskürttüklerini söylüyorlarsa da hükümet, bugün cephede yeni İ- lerilemeler kaydetmektedirler, Hü- kümet kuvvetleri Terul cephesinde | oldu ğunu, Ispanya sahillerini de taarruza geçmişlerdir. Asiler bu taarruzları püskürttüklerini söylüyor lar. Selâhiyetli mütehassıslara göre hükümetin bu cephelerde yaptığı ha- reketlerden maksadı Aragon üzerin- deki asi tazyikini zayıflatmak ve asi- leri bu cepheleri takviyeye mecbur etmektir. Bu hareketin tesirini hâdi- seler gösterecektir. Saragossa, 1 (A.A) — Franko kuv vetleri tarafından hemen bemen ta- mamile muhasara edilmiş bulunan Leridanın her an zaptı bekleniyor. Mamafih hükümetçiler dehşetli bir mukavemet göstermekte ve tank, a- ri kullanmaktadır. Frankocular si- gir topçu ve mühim hava kuvvetle- leri birer birer zaptetmek mecbu- 15 martta Stanvel adındaki liz gemisi bömbardıman etmiş deniz tayyareleririden birinin rettebatinın tamamen Alman ğu anlaşılmıştır. Bunlar, müşahit rinci mülâzim Rudolf Ruker , ikinci mülâzim Alfred Tencilo, memuru ikinci mülâzim Hej Strongseyer, çavuş makinist Sol tir. Bu deniz tayyaresi, Vinoroz ile dekona arasında bir trene karşı ralyözle ateş ederken düşürüli tür. Bu deniz tayyaresi, Hainkel kalı bir tayyare idi. Esirler, ken rinin bir Alman filosuna mensup duklarını, bu filonun üssülharel nin Majork adasında kâin Poll bardıman etmiye memur oldi ve müteadit defalar İngiliz gemili ni bombardıman ettiklerini söyl lerdir. Filo kumandan, binbaşı Halli havsen'dir, Bütün müstahdemin, Alman Tİ tayyare idaresine mensuptu. Esirlerin mübadelesine başlanıyor Ingiltere hükümeti, Feld Sir iFlip Şetvod'un nezareti sl Ispanyol esirlerinin mübadelesi başlıyabileceğini ümit etmektedir. Franko, bu husustaki teklifi kal etmiş bulunuyor. Şimdi Barsel, cevabına intizar edilmektedir. gelir gelmez, Mareşal Şevod To birleşecek: ve biri Burgos, diğeri selonaya gidecek, ve üçüncüsü apeme a gre ei Ediyor ? riyetinde kalmışlardır. Hüküretçile- | luzda kalacak olan bir Ingiliz komi ükü 3 rin Barazad gölü bentlerini yıkarak | yonuna riyaset edecektir. sükünet içinde cereyan etmiş, gözlle (Başı 3 üncüde) . gehri muhasara etmekte olan Franko Mareşal Şetvod, kendisine Bsasen bol bol yakı parası buldur | uv vetlerinin arka İle muvasalasını |lecek alan haller hakkındı istinaf Yeni Sadi partisi 18 âza kazana- | bakılabilir. Südetler Boş Durmuyorlar © şasındakinin tereddüt ve 2âfını bilen, (Payı 1 önclde) « fırsat arıyan bir kuvvettir. Hakiki|10dan ayırmak fikrindedir. Diğer «biir anlaşma için İtalyanın istiyeceği |bazılarının fikrine göre ise, yalnız © bedeli, Chamberlain ödiyemez. Bu. |twmamile Çek olan mıntakalar istik Dun için varılacak anlaşmanın hük, J4lini muhafaza etmeli, diğer ekalli- mü, ölü doğan “centilmence anlaş, |yetler mensup oldukları millete, ya- .İlit etmişti. Avusturyadaki kıtaların | hemmiyet geri alınması, söylendiğine göre, bu ihtimalin halihazırda mevcut olma» dığım göstermektedir. Siyasi mahfellerde sureti umumi-| ğu halde nedense bir tas çorha ve bir lokma ekmek bulmaktan âciz kalan muallimin macerasına daha fazla e- vermemiştik,, diyorlar. Gördün mü gafil dostum! Senin kim- bilir ne kıymetler biçtiğin ve “TAN,, ın satışını arttırdığına kail olduğun yazılarını okuyanlar, hakkında ne yede zannedildiğine göre, Fransa hü | düşünüyorlarmış. Ve sen işte sana kü “ ma,, dan çok fazla birşey olmıyacak fir. İngiltere, Avrupa müvazenesini vii rağmen asıl gayesine va- ç #amiyacak, yani muvasale yolları- ( Ban emniyetini kurtaramıyacak, boş ğe yere dünyanın her köşesindeki oto- rite ve itibarı sarsılacaktır. n B ugünkü dünyada; hâdiselerin bi bareket sürati, siyasi konuş- » malardaki süratten çok fazladır. © Dünya siyasetinin tutacağı gidiş, Ro- mâdaki anlaşma müzakerelerinde ve Londra Ademi Müdahale Komitesi- nin konuşmalarında değil, İspanya we Uzak Şark muharebelerinde belli — olacaktır. © Bütün dünyan hakiki kuvveti — İngiltere, Amerika, Rusya ve Pran- & nın elindedir. Para, ham madde, yarıyacak en zengin kaynak- Jar oradadır. Bunların arkalarında birçok barışçı memleketlerden mü- o rekkep bütün bir âlem de vardır. Ne ki barış cephesi içinde elbirli, “yoktur. Başlıca demokrat ia *ler dahilen milli birlikten de bulunuyorlar. a » Hâdiselerin tazyiki bu birliği ku- © rar “Olan oldu,, siyasetinin kapı- çok kolay kapanabilecektir. Dar rüşler neticesinde çök fazla vakit bedilir ve iş işten geçerse kısa ir zaman İçinde bütün bir âlemin çökmesini ve yerine bütün dünya çin yeni bir karanlık âlem, yeni bir zorbalık ve kölelik devri geçmesini iyebiliriz. Ahmet Emin YALMAN © bi i © İzmir Yunan Konsolosluğunda.. , (TAN) — Yunanisatnın kur- uş bayramı münasebetiyle İzmir. ci Yunan korsolosluğunda ruhani il resmi yapılmiştır. bul ni Polonyalılar Polonyaya, Macarlar Macaristana ve Slovaklar ise kısmen Polonyaya kısmen de Macaristana verilmelidir. Diğer taraftan Deyli Herald gaze- tesinin bildirdiğine göre, Çek nasyo- nal sosyalistleri Prag hükümetine karşı bir hükümet darbesi hazırla- maktadır. Paris, 1 (Hususi) — Pöti Parizien gazetesi, Çekoslovakyanın ekalliyet- ler meselesini İngiltere ve Fransa ile görüşmesini tavsi$e etmekte ve bulunacak hel suretinin sulhü seven bütün milletler tarafından kabul olu nacağı ve Almanyayı da tatmin ede- ceğini kaydetmektedir. Hükümet birliği partileri arasında ihtilâf Prag, 1 (A.A) — Di Zayt gazetesi yazıyor: Hükümet birliğini teşkil eden sağ ve sol cenah partileri arasındaki iki- lik gittikçe fazlalaşmaktadır. Bütün sol cenah Çek partileri, komünistler de dahil olarak, bir balkçı cephenin ilk esasını teşkil etmek üzere bir müşterek komite kurmuşlardır. Sağ cenah partileri ise cenah gençliği teşekküllerinin bir elden idaresi için daha bundan birkaç gün evvel bir milli komite vücude getirmişlerdi. Almanya, . Avusturyadaki kualarını çekiyor Londra, 1 (A.A) — Öğrenildiğine göre 1 Martta Avusturyaya gönde- rilmiş olan mühim miktardaki AL man kıtaatı Almanyaya avdet etmek tedir. Almanya, Avusturyada ancak iki fırka bulunduracaktır. Bu fırka- ların biri zırhlıdır. Bundan başka bir de sahra topçu livası bulunacak tar. Almanyanın bu şekilde hareketi siyasi mahfellerde iyi bir tesir bırak mıştır. Ve bu hâdise beynelmilel ger âyin ve onu müteakıp bir ka-| ginliğin izalesi namına bir unsur sa yılmıştır. Çünkü Avusturya vaziyeti yali muavini, müstah-İnin müsait olmadığı bir işgalin ipka- kümeti tarafından İlk günden beri |cücük te olsa iyilik etmiş olanları ittihaz edilen azimkârane hattı hare- | madrabazlıkla ( itham içn onlara ket ile bu hareketi teyit eden Cham | miracaat ettin Keşki yine Karacaah- berlain'in beyanatı Almanyanın mer | mette maddi sefalete düşse idin de bu mevki komutanı vekili, ve daha #i Çekoslovakyaya karşı cebri bir ri lunmuşlardır. ii teşebbüste bulunulacağı zehabını tev ie a çi bd A kezi Avrupada arzularını muvakka- ten durdurmuştur. Avusturya Major generali Loehr, Avusturyada bulunan Alman hava kuvvetleri başkumandanlığına ta- yin edilmiştir. Avusturya arazisi için bir Alman propaganda ofisi teşkili hakkındaki emirname resmi gazete ile bugün neşredilecektir. Hitlerin yeni nutku Her Hitler, dün plebisit dolayısiy- le söylediği nutukların altıncısını irat etti, Ve Avusturyanın ne gibi şartlar altında Almanyaya katıştığı nı izah ettikten sonra, beş sene için- de Versay muahedesini sayfa sayfa yırtıp attığını, fakat, bu hareketle de kanunu ihlâl etmediğini, bilâkis kanunu ihya ettiğini anlatmıştır. Hitler yarın Avusturyada buluna- cak ve muhtelif Avusturya şehirle- rinde birer nutuk söyledikten sonra 9 Nisanda Viyanada bulunacak ve son nutkunu söyledikten sonra 10 Ni sanda Viyanada rey verecektir. Yahudilere karşı yeni tedbirler a- Tınmıştır. Bu tedbirlere göre; Bundan sonra dini Yahudi cema- âtleri, katolik ve protestan cemaat- lerinin müstefit oldukları imtiyazla rı kaybedecekler ve sivil cemiyetler gibi vergiye tâbi tütulacaklardır. Yahudilere ağır bir? darbe indir. mekte olan bu emir, Yahudi cemaat- lerinden bazılarının ortadan kalkma sını intaç edecektir, "Tahmin edildiğine göre, Yahudi cemaatlerinin adedi 1933 senesinden beri takriben yüzde yirmi nisbetin- ve doğumlara nisbetle ölümlerin faz ahlâki hezale uğramasaydın! Çünkü; oradan seni çekip çıkara - cak bir talihsiz daha bulunabilirdi amma, bugünkü vaziyetini gördük - ten sonra senin için özür tasavvur edecek benden başka kimse bulamaz sın. Benim de artık bizzat sana karşi bile yüzüm yok. Allah yardımcın olsun! Ne diye - yim? .Roma Müzakereleri Neticelenmek Üzere (Başı 1 incide) üzerinde şimdiden mutabakat hâsil olan mektuplar teati edilecektir. İngiliz topraklarında propaganda meselesi hakkında yatıştırcı teminat verilecektir. Anlaşmanın akdinden sonra, Lib- yadaki Italyan kuvvetleri en az yarı- ya indirilecektir, Bu vaziyete göre, anlaşmanın ya- zılmasına başnalılmış olduğu görü - lüyor. Maddelerden önce umumi bir dek- lârasyon bulunacak ve bu da iki mem leketin Akdeniz havzasındaki menfa- atleri bilhassa İtalyan menfaatleri - nin bayati mahiyeti gözönüne alın. mak suretile, karşılıklı olarak tanı- nacaktır, Nihayet, Fransanm menfaatleri de gözden uzak tutulacaktır. Filhakika, müzakereler başlarken Lord Perth'in dikkati bu noktaya çekilmiş bulun - maktadır. Müzakereler başlamadan önee, İngiliz Başvekili meclisteki be Yanatında, İspanyadaki yabancı gö-| nüllüler meselesinin hallini bu #tilâ- | de azalmıştır. Museviliğe sadık kal| ın mış olan Yahudilerin adedi ise hicret | gi, akdi için şart olduğunu bildirmiş Bu münasebetle İngiliz mahfilleri, | ialığı dolayısile şimdi 360.000 Kişi-İhükümetin bu meselenin ademi mü den ibarettir. Bu miktar 1933 sene dahale komitesi tarafından halli için sinde 580.000 kişiyo “baliğ olmakta|bütün idi, gayretini sarfettiğini hatırlat- kesmek teşebbüsleri akim kalmıştır. Fransaya iltica edenler Fransa hudut şehri olan Lüşon- dan alınan haberlere göre Vensasc boğazı yolile Fransaya iltica oeden milislerin ve sivil mültecilerin adedi 6000 i bulmuştur. İçlerinde zabitler ve bir general bulunmaktadır. Hepsi de erzak ve mühimmatsız- lıktan kaçtıklarını ve tekrar Barselo- naya dönmek istediklerini söylüyor- Jar. Bunların arasında otuz birinci fır- kaya mensup bir liyaya kumanda et- miş olan bir hükümet komiseri bu- lunmaktadır. Bu zat, Havas ajansı muhabirine aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: “24 marttanberi gece gündüz mu- harebe ettik. Hüeska önünde ihtiyat kuvveti halinde bulunuyorduk. Mü- teakiben çok mühim bir sevkülceyş gayrikabil kat'i kararlar almak hal kına malik bir hâkem olacaktır. | Ingiltere, hükümeti, esirlerin li mesarifini deruhte etmemekle be raber komisyonun mesarifini tesvi; edecektir. Kontrol işi suya düşüyor Ademi müdahale kontrol sistemi ni gelecek ayın başından itibaren t€ kedeceği anlaşılıyor. Sebebi beş bi yük devletin altı aydanberi masra iştirak etmemeleridir. Variyet telâfi edilmişse, ademin! dahale memurları aybaşında bı caklardır. Repulse adlı İngiliz zırhlısı s: günü Barselonadaki İngilizleri nak! decektir. (Hikâyeden Mabaat) Alicenaplık noktası olan bir tepeyi müdafaa et- mek üzere ilk hatta geçtik. O sırada Ttalyanlardan, Faslılardan ve Falan- jistlerden mürekkep bir kuvvetin ta- arruzuna maruz kaldık. Yirmi dört saatten fazla tayyarelerin ve obösle- rin bombaları altında kaldık. Fır- kamıza mensup güzide iki liva, he- men hemen tamamen mahvoldu. Er- kânıharbiye, bize rüc'at emri verdi, çele muharebeleri yapmak üzere değ lara çekilmek niyetinde idik, Fakat .tamamile ihata edildik, iBzim için yapılacak şey, ya kendimizi öldür- mek, veya hududu aşmaktı.,, Mültecilerin ekserisi, hastahanele- Te yatırılmıştır. İspanyada Alman tayyaveleri ve tayyarecileri Barselona Milli Müdafaa Nezareti, (Başı 6 mcıda) — Hangi maziden bahsediyo: sun? diye sordu. — Senin mazinden sevgilim... ilenden.. Senin varlığın bana z Tur veriyor. Böyle yetişmiş olman! ne saadet.. Mantes'li bir kapıcının ve çamaşırının kızı bu kadar mağ) rur, ince olsun!,, Ne saadet ne tihar vesilesile benim için. Bu ks dar. Claire bu sözler üzerine s; di: — Biliyor muydun? Biliyor mus dun! diye kekeledi. . — Bunları öğrenince seni g çök sevdim.. Daha çok.. Claire artık onu dinlemiyordu Bir gözyaşı sağanağı yanaklarıni! yıkamaya başladı. Birden elini o nun avucundan çekti; hızla ayağa! ecnebilerin İspanya harbine iştirak- leri hakkında aşağıdaki malümeti vermektedir: Passajares ve Bilbao, Alman üssül harekeleri haline getirilmiştir. Son Alman tayyareleri buralara getiril miştir. Henkel markalı kırk sekiz &v- cı tayyaresi, yine bu markalı on iki bombardıman tayyaresi, Messarşmid markalı elli iki avcı tayyaresi, Yün- kers markalı seri altı tayyare, iki tane dört motörlü Yünker tayyaresi, Bütün bu tayyareler, Burgos, Vi- torya, Avila tayyare meydanlarına nakledilmiştir. Avila tayyare meydanı müstahde- mini, tamamile Alman teknisyenlerin den mürekkeptar. >) Sizd kalktı ve: — Ben gidiyorum. Beni artık bir daha göremiyeceksin! diyo ba“ Bırarak bir çılgın gibi kapıdan di: şarı fırladı. Aşk Sembolü ROMEO JULYE van vi 6