19 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Öz——— 109-1-0938 (iBUGÜN,; Dr.' Sfoyadînoviçîıî Seyahati Ömer Rıza DOĞRUL ugoslavya Başvekili Dr. Sto- yadinoviçin — Almanya'ya Yaptığı seyahatin resmi kısmı ni- et bulmuştur. Belgrad matbu- Atı, seyahatin verdiği neticeden Me dur. Bu g lerin anla- tışına göre Yugoslavyanın biricik efi, barıştır, ve barışın devamı Alman milleti ile de iş bera- hel'İiğiııi sağlamlamaktır. Son se- “| Yahat, iki memleketin bu dileğini Zerçekleştiren mahiyettedir. Al- Man matbuatı da aşağı yukarı ayni L leri ifade etmekte ve iki mem- ©t arasındaki bağların gittikçe ; Vvetlendiğini söylemektedir. gazeteleri bu fırsattan İs- tifade ederek sulhün ne Cenevre, he de askeri ittifaklar yoliyle de- fakat vasıtasız, açık görüşme- yoliyle temin olunacağını ilâ- etmeyi unutamıyorlar. Fakat Fransız gazetelerinin se- Yahati tahlil eden yazıları arasın- tda daha başka mahiyette sözlere | üf oluunyor. Meselâ Petit Journal hâdiseyi Alman diploma- bir muvaffakıyeti saydık- fan sonra herhalde e&ki Fransa Ha- Ticiye Nazırı Delbosun geçenlerde Yaptığı seyahate acı bir hisle baka- fağını anlatıyor, Öcuvre ise seya- hatin F da telâş ile & l Uğını söylediği halde Echo de Pa- s, Dr. Stoyadinoviçin Yugoslav- Yayi Anti Komintern pakta ilhak sarfedilen gayretlere muka- Vemet ettiğini anlatıyor ve Habs- ların Avusturyaya avdetleri Meselesini kurcalayarak Avustur- Ya Başvekilinin bu iş için Avustur “ Ya efkârı tmumiyeisne müracaata Mecbur kalacağını yazıyor. Fransada umumiyetle göze çar- Ban bir nokta, Almanya ile Yugos- l.Vh d d | ' Tuna hav o—._ iki memleket arasında görüs p standa İtidal' — L müfrit Üre tan itidale doğru gidişi sez- n bir hâdise vukubulmuştur. hâdise, milli birlik kampını teş eden Miralay Koc'un istifası- © Onun teşkil ettiği milli birlik Pinın gayesi, milli iradeyi hü- hn'lletlıı tuttuğu istikamete çevir- Tekti. Onun bu yolda en çok isti- "d' ettiği varlık, Leh kahramanı dskinin üç bin muharibi idi. "h( bu teşebbüs muvaffakıyetle lenmedi. Geçen yaz vuku bu lan Çiftçi grevi üzerine Leh hü- kümeti, çiftçlierin sürgün liderini Afadan geri çağırmış, ve Mira- '.’ Koc ikinci bir adım atmış, teş- Hu""'l yarı faşist ve yahudi düş- Gi Mahiyet yvermek istemişti. İzide milli birlik kampı hükü- Püy içinde hükümet mahiyetini a- Pi u. Vaziyet Lehistan içinde | :fıh akisler yapmış, hattâ Pilsuds .—u“lllın şurada, burada topla- l.,"' totaliter hükümet şekli a- | hinde kararlar vermişlerdi. AY Koc'un Milli Birlik teş- ÇK A TNERA N a p> DHARİCİ HABERLER | &LLK ._,___,_______—__.—'________—— Memurlıfı: Hi.c'def Kral Tarafından' Feshedildi Bükreş, 18 (A.A) — Kr_al bu akşam bir emirname ile Parlâmentoyu duğıtmqtı'r. .Ye- ni intihabat mebusan için 2 Martta ve Senato içinde 4 Martta yapılacaktır. Yeni Par lâmento 10 Martta toplancak- tir. Çıkarılacak Yahudiler Cenevre, 18 (A.A.) — Romanya Hariciye Nazırı Micesko, Jurnal de Genev gazetes'ine yaptığı beyanatta harpten evvel Romanyada bulunan Yahudilerle harpten sonra Romanya- ya hicret eden Yahudiler arasında fark gözetmek lâzım geldiğini söyle. miş ve demiştir ki: “Bu muhacir Yahudiler aslen Ro- manyalı Yahudiler için akted len e- kalliyetler mukavelesini ne hakla ile. ri sürebilirler. Şimdiye kadar Millet- ler cemiyetine müracaat etmek teh - didinde bulunan Yahudiler aslen Ro. manyalı olanlar değildir. Şayet mu - hacir Yahudiler ile birleşmezlerse ken dileri için hiçbir tehlike yoktur.,, Besarabyada Yahudice Görüşmek Menedildi Bükreş, 18 (A.A.) — Gazetelerin bildirdiğine göre Bükreş belediye re- isi Musevi usulü ile hayvan kesilme- sini menetmiştir. Yine gazetelerin bil dirdiğine göre Besarabyada rusça ve Yidiç yahudi dili ile görüşmek mene- ALMANYA : Sovyet Rusya İle Ticaret Görüşmeleri t Üo e VAk ee / VoL » ©| Buropa - Markt;, İı,ı:ıe(.:xxııııııı. Alman - Sovyet mübadelelerinin inkişaf etme sini tavsiye etmekte ve bu mübade. lelerin 1937 senesinde pek azaldığını yazmaktadır. Bu mecmua, Almanya- -nın Soövyetler. Birliğinden yaptığı ip- tidaf maddeler ithalâtını çoğaltmak için bu memlekete fazla miktarda ih. racat yapmıya gayret etmesi lâzım- geldiğini kaydetmekte ve netice ola- rak iki memleket arasında halen ce. cereyan etmekte olan ticari müzakere lerle Alman ziraat makinelerinin Sov yetler Birliğine fazla miktarda ihra- cı temin edilebileceğini ilâve eylemek tedir. Reyiâmme müracaat edilecek mi? Berlin, 18 (A.A.) — Gelecek nisan da Almanyada reyiâma müracaat e- dileceği hakkında verilen haber, ta. mamile asılsızdır. Salâhiyettar Alman mahfelleri, bu meseleden haberdar olmadıklarını bi! dirmektedirler. Son reyiâma müra - caat neticesinde reylerin yüzde 98 i Nasyonal Sosyalist rejimi lehinde ve- rildiği ve bu vaziyet karşısında yeni bir muvaffakıyete pek az yer kaldığ ilâve edilmektedir. bi Ze li HOLANDA: 'tıq::d'" çekilmesi, bu bakımd dönüş mahiyetinde telâkki *Üliyor, ahi ise, bilhassa faşits devletler e| ka İlerinde son derece dikkatle iştır, Ti Nı_%fmpı. dördüncü defa bir kaş teşkiline muvaffak oldu. Fa kabine halk cephesi kabinesi Bilâkis f 'q_ yalnız radikaller- Gen y iStakli sosyalistler birliğin. Cümhuriyetçiler grupundan Ye dir. Sosyalistler kabine- ! edeceklerini bildir - * Chautemps de halk cep Mülhem bir program tat- © söz vermiştir. Bu su Framsa yeni bir hükümet sa- h:;nmubuhükümethdo olacağı tahmin oluna - İ Ilğ Ff İ Prenses Jüliananın Doğurması Bekleniyor Bütün Holanda, memleketin veli- ahti olan Prenses Jüliyananın doğur- masını beklemektedir. Doğan çocuk erkek olursa hâdise 101, kız olursa 22 top atılmasi'le kutlanacaktır. Top. lar atılırken her yerde çanlar çalma- cak, herkes doğan çocuğun şerefite şarap içecektir. j Bu hâdiselere iştirak edemiyecek olan bir kişi vardır: O da — gocuğun babası Prens Bernard'dır. Çünkü Prens, bir buçuk yıl içinde üç ötomo. bil kazasına uğramış, bu yüzden ya- ralanmış ve mühim ameliyat netire- sinde iyileşmiye başlamıştir. Prensin sıhhati herhangi gerginliğe müsait ol madığı için karısınım ne zaman do. ğuracağı kendisinden gizli tutulmak- tadır. İrlandanın İkiye Taksimi Işi Şimdilik Görüşü Londra, 18 (A.A.) — Röyter bildi riyor: Alâkadar İngiliz ve İrlanda nazırları arasında yarın sabah yapı lacak toplantıdan sonra, İrlandalı nazırlar akşam veya perşembe saba hı . Dubline — döneceklerdir. Müte hassıslar müzakerelere devam ede - cekler ve toplantılara Londrada bilâ hare tekrar başlanacaktır. Bugünkü müzakereler İrlanda . nın ikiye ayrılması meselesinin şim dilik görüşülmemesi yo'una girmiş tir.Diğer taraftan ticaret anlaşınası na doğru da hakiki bir terakki kay dolunmuştur, Zannedildiğine göre, yarınki ko - nuşmalar milli müdafaa meselesine inhisar edecektir. Bugün müstem - leke nezaretlerinde Eden ile de Va- lera arasında vuku bulan mülâkat ta Ingiliz hariciye nazırı de Valeraya beynelmilel vaziyet hakkında izahat vermiştir. İmiyor İngiltere Başvekili LÜBNAN: Yeni Hükümet Parlâmentodan İtimat Aldı Beyrut, 18 (A.A.) — Lübnan par lâmentosu geçen hafta teşekkül et- miş olan Ahdab hükümetine 13 mu halife karşı 37 reyle itimat beyan etmiştir. Bu suretle kabine buhranı || nihayet bulmuş oluyor; Maamafih muhalefet Başvekile karşı hücum - larına devam etmekte ve Başvekilin istifasını istemektedir. ——————— YUĞOSLAVYA : İTalye İlg İhiisudl Görüşmeler Kesi!di Belgrat,-18 (A.A.) — Yugoslavya ihracatının fazlalaştırılması bahsinde Italyanın bütün arzularını tatmin | —— etmek imkânsızlığı karşısında, Yu. goslavya ile Italya arasındaki ekono- mik görüşmelere dün nihayet veril- miştir, İktısadi komite dağıldı Belgrat, 18 (A.A.) — 12 den 17 kânunusaniye kadar çalışmalarına devam etmiş olan daimi İtalyan — Yugoslav iktısadi komitesi mesaisini bitirmiştir. Komitenin neşrettiği bir tebliğde, temmuz 1937 de Romada imza edil. miş olan protokolda tasrih edilen kontenjan esasıma göre bu sene iki memleket arasında mütekabilen yapı B. Chamberlain Iİ Güneşten beş. misli büyük — yeni bir yıldız Nevyork, (Hususi) — Winkon- sinde kırk pusluk teleskopla mü- cehhez Yerkes rasathanesi, yeni || bir yıldız keşfetmiştir. Yıldız o | | zumesinin ortasına konduğu tak- dirde arz dahil olmak üzere Üra- . | nüse kadar bütün yıldızları içine | || alabilecektir. | Asrın en büyük semavi keşfi — sayılan bü buluş, Dr. Otto.Stru- | ve adlı aslen Rus bir Amerikalı M1C MAK SAÇ ai AANETİK AT Przaeklöm — | sörün eseridir. Yıldıza Epsilon | | Aurigae adı verilmiştir. Yeni l yıldız çiftedir ve güneşimizin | : beş mislidir. Sâdâbâd Paktının Tasdiki Münasebetile Ankara, 18 (A.A.) Paktmın B. M. Meclisince tasdiki mü nasebetile Dr. Tevfik Rüştü Aras'la Iran ve Irak hariciye nazırları ara - sında samimi telgraflar teati olun - muştur. | | % kadar büyüktür ki Güneş man- W | YAY | Sadâbât Karşısında Müessir Tedbirler Moskova, 18 (A.A.) — Tass ajan sı bildiriyor: Yüksek Sovyet Meclisi dünkü top- lantısında halk komiserleri konseyi hakkındaki müzakereye başlamıştır. B. Jdanof, B. Molotof'un hüküme tin azası hakkında meclise teklifte bulunmağa memur edilmesini teklif etmiştir. Bu teklif tasvip alkışlarile karşılanmıştır. B. Jdanof, bazı halk komiserlik- leri faaliyetinde görülen noksanları kaydederek demiştir ki: *“— Hariciye komiserliğinin barış politikası güttüğünde hepimiz müt - tefikiz. Fakat buü komiserliğin faali- yeti hakkında bazı noktaların aydın lanması lâzımdır. Ezcümle Lenin - gratta hemen her yabancı devletin bir konsolosluğu vardır. Bazı konso- loslar vazife ve salâhiyetlerinin dı- şina çıkarak ikamet ettikleri mem- leket ve onun milleti aleyhinde ça- lışmak suretile kabul edilemiyecek bir hattı hareket takip etmektedir- ler. Keza biliyoruz ki, Sovyetler Bir liğinin bu memleketlerde o nisbette konsolosluğu da yoktur. Büyük sos yalist devletimizin kuvvet ve kud - reti bu hususta müsavatı istilzam etmez mi? Japonyanın Tahrikâtı Keza diğer bir mesele hakkmda da izahat verilmesini rica ederim. Hariciye Komiserliği Japonyanın ve devlet olduğu iddia edilen Mançuko- nun ajanları tarafından yapılan tah- rikâta karşı daha azimli davranma- lıdır. Memleket efkârı ümumiyesi, doğu hudutlarımızdaki münasebhetle- ri hal için diplomatik kanaldan mü- | İ dirilmektedir, Holanda veliahti Prenses Jüliya. :iııun şu günlerde doğurması bekle- yor. Yukarki resimde Prensesi ko ı lacak mubadelelerin miktarını tesbit eden bir protokolün iki murahhas he yet arasında imza edilmiş olduğu bil- essir tedbirler alınması ve Japon em peryalizmi ajanlarının her, türlü tah rikâtının imkânsız — hale sokulması || | Tlüzumunda müttefiktir. 2 ı e £F & tler Bir de Fransada olup .bitenleri an lamıyorum. Kendisile yakmlık mü - nasebetleri idame ettiğimiz bir mem leket hükümetinin. kendi toprakla - rmda Sovyetler Birliğine karşı tet- hiş hareketleri hazırlanmasına mü - saade etmesi nasıl izah edilebilir? Bu vaziyet karşısında. karşılıklı var drm paktının hakikaten mevcut olup olmadığı sorulmağa değer. BUT.GARİSTAN : Türklere İşkence Yapan İki Bulgar Asıld: Sofya, 18 (TAN) — Bugaristan Türklerine zulüm ve işkence yâna - lar çezalandırılmıya başlan - mıştır. Geçen 26 hazıran gecesi, De. deağaç kazasında, Trakyalı Bulgar muhacirlerinden Nikola Nedelkof ile Velço Kirsof, Momçilovgrad kazası: nım Senovo köyünde Mustafa Fırat oğlu isminde bir Türkün evine baskım yapmışlardır. Bunlar, Mustafanın ka rısmı, kizmi ve oğlunu kıskıvrak bağ lamışlar ve evde saklı olduğunu iddia ettikleri paraların yerini söyletmek için iskence yapmışlardır. Soyguncular, Mustafa — Firatoğlü. nun karısmı ve kızmı feci hir şekilde öldürdükten sonra kaçmışlardır. Temyiz mahkemesi, soyguncu ka- tiller hakkındaki idam kararmı tas- dik etmiş ve bunlar Kıraci hapisa - nesinin avlusunda asılmışlardır. İNGİLTERE: Danzig Meselesi 9e Milletler Cemiyeti Londra, 18 (A.A.) — Eden, Fran. sa sefirini kabul etmiştir. Öğrenildiğine göre, bu görüşme es- da Danzig lesinden ve Mil- letler Cemiyeti konseyinin gelecek iç tima devresinden bahsedilmiştir Söy. lendiğine göre, Ingiltere Danzig'teki Milletler Cemiyetinin yüksek — komi- serine verilen salâhiyetin tevsi edil- mesini 'stemelr'edir. Burdan başkı Londra, “İngiltere ile Fransanm Mil. letler Cemiyetine sarsılmaz bağlarla merbut bulunduklarma,, dair derpiş dır: “Öfke fena bir öğüt vericidri.” der. Hakikaten hatırlayabileceğimiz bel H başlı hiddet vakalarının hepsi fena neticelenmiştir. Türkçe mesellerimiz arasındaki: “Öflke ile kalkan zararla oturur” Sözü mükemmel bir lâftır, Öfkeyi cürümlerde suçu hafifletici sebepler arasında sayarlar. Çünkü hiddet insanın muhakemesini büsbü- tün yok etmese bile zaafa uğratır ve zaten ölke tamamen şahsi bir infial- dir; hususi bir tezahürdür. Onun için ben iş sahibi olarak bir memurla te- mas ettiğim zaman onun hiddetlenme mesi için elimden geleni yaparım. Gerçi memur da insandır. O da et ve kemikten, hele sinirden mürekkeptir. Onun için memurların da hiddet et- mesi tabii görünmelidir. Lâkin hidde- tin irade ve muhakeme üzerindeki menfi tesirini bildikten sonra bir me- murun böyle bir zaafa düşmesini hoş görmek mümkün değildir. Bilhassa halk ile temasta olan küçük memur- ların temsil etmekte oldukları dev« let otoritesinin icap ettirdiği vekarla taban tabana aykırı düşecek öfkeli va ziyetlere girmeleri halk için de, âm- me menfaati için de zararlıdır. Adalet tevzi eden bir hâkimin mu- hakeme berraklığını haleldar edecek hallerde olmaması nasıl şart ise halk ile temas eden memurların da en saç- ma, en delirten işler önünde bile se- rin kanlılığını muhafaza etmesi ve hiddetlenerek vakanın şahıslarından biri haline gelmemesi cemiyet hayatı- namına o kadar te- menniye şayandır. Den_iz Silâhları Yarışı Müthiş (Başı 1 incide) * hizmete alınması için lâzım olan tah- sisatı da kabul etmistir. Bütün inşaat müesseseleri seferber edilecek Vaşington, 18 (A.A.) — Parlâmen- tonun tali maliye encümeninde beya- natta bulunan deniz harekât şefi Ami ral Leachi demiştir ki: “Beynelmilel vaziyet ciddidir. Ve Amerikanın, bütün müesseselerini en yüksek derecede müessir olacak şe- kilde milli müdafaanın emrine hazır bulundurması lâzımdır.” Amiral şu sözleri ilâve etmiştir: “Amerika, memleketin asayişini tehlikeye koymadan halihazırda milli müdafaa vesaitini azaltamaz. 1918 se- nesindenberi Avrupanın ve Uzakşar- kır siyasi vaziyeti bu kadar tehditkâr bir çehre arzetmemişti. Amerikanın kâfi mikdarda zırhlısı vardır. Fakat bunların hepsi de 16 yaşından yukarı- dır. Hattâ içlerinden bir tanesi, yeni- leştirilmemiştir. Vindson Tramel itilâ fi mucibince 1942 senesine kadar şim- di tezgâhta bulunan iki saffıharp ge- misi ve gelecek bahriye bütçesinde derpiş edilen diğer iki gemi de dahil olmak üzere 13 zırhlı daha inşa ede- biliriz. Kuvvetli bir Sovyet donanması Moskova, 18 (A.A.) — Taş Ajansı bildiriyor: Pravda gazetesi “Sovyet ler Birliği kuvvetli deniz devleti” başlığı altında şu satırları yazıyor: Stalin plân yıllraı zarfında, Sovyet bahriyesinin inkişafına azimle çalış- tık. Eski gemileri tamir ve tekrar teç- hiz ettik, birçok ta yehi gemiler yap- tık. Şimdi, deniz hudutlarımızı kuv- vetle himaye eden bir vaziyete eriş- tik, Bununla beraber, karışık olan beynelmilel vaziyet, yurdumuzun mü dafaa kabiliyetini bundan böyle de takviyeye büyük bir dikkât göster- mekliğimizi icap ettirmektedir. Sov- yet milleti, yurdumuzun mükemmel bir donanmaya malik olacağından ta- mamen emin olabilir. İnkişaf etmiş olan Sosyalist endüstrisi. deniz komi- serliğinin'bütün siparişlerini yapabi- lecek haldedir. Bu iş için hususi fab- rikalar da pek yakında muvaffakıvet le ikmal edilecek, bunların tezgâhla rında her türlü harp gemileri yapıla- bilecektir. j VRR mızın rahatlığı edilen beyannamenin neşri için hali- hazırdaki vaziyeti müsait telâkki et- mediğinden dolayı bu yolda iler: bir adım atılmadığı da söylenmektedir.