19 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

——— .A —— san d ee aa een ae Demiryolları politikamız gibi hir de yol politikamız olması hakkındaki dü- yünceleri bu sütunlarda izaha çalışır- nkü yol vergisi sistemi üze- ken, bugü: : rinde durmuş, bedeni mükellefiyetin ikel- zararlarından bahsetmiş, nakd! lefiyetin - müuayyen bir miktarr aşma- mak üzere U ri sürmüş ve ana yolların ancak tarafından inşa ödilip bakımı a devlet tarafından temin olunabileceği mütalcasında bulunmuştuk. (1) Memleketimizin muhtaç olduğu yol şebekesini, ancak, yıllara taksim olun- muş bir programa göre bütün teferrü- atı vazılı bir plâna bağlanarak kıskanç bir dikkat ve itina ile mürakabe olu- 'nan rasyonel bir çalışma sistemi tahak- kuk ettirebilir. 4 Geniş yol şebekeleri vücude getiren ve bu gaye ile halâ çalışan milletlerin hasıl hareket etmiş olduklarını tetkik edersek bu hususta daha iyi aydınlan- mış oluruz. Fransada yol rejimi Bugün uzun veiyi bakımlı bir yol pebekesine malik olan Fransada, büyük ihtilâlden sonra, yolların bütün mas- rafları vilâyetlere bırakılmıştı. Bu tarz, yol inşaatmın gerilemesi ve mevcud yolların da bakımsızlıktan ha- rzab olması neticesini ve: Bunu gören hükümet, yol bakımına mahsus bazı vergiler koydu. O tarihlerde yollar evvelâ genişlik- lerine, — sonra, merkezden cephelere doğru gittiklerine, cepheleri birleştir. diklerine, ve nihayet kasabalar arasın- da bulunduklarına göre sınıflara tak- sim edilmişlerdi. Son tasnif yöyle ol- ü— arilui yösez, 2— Vilâyet yolları, 3 — Nahiye yolları, (Mahalli ehemi- yeti haiz yollar), 4 — Köy yolları. $ — Belediye yolları Bu yolların idaresine gelince; bu tihet de, ayrı ayrı tahsisat verilmek suretiyle temin olundu. Pransada, bugün, büyük şehirleri hü kümet merkezine ve biribirine birleğ tiren istikametler milli yol itibar edi- lerek inşa ve bakım masrafları hazine- ce temin edilmektedir. Bunları nafia nezaretine bağlı şose ve köprüler teş- kilâtı idare etmektedir. Vilâyet yolları bir vilâyet içinde veya komşu vilâyet- leri, kasabaları birbirine bağlıyan isti- kametler olup masrafı vilâyet büdce- sinden ödenmekte ve idaresi de vilâye- tin hususi nafia teşkilâtı tarafından yapılmaktadır. Nahiye yollarının masra fı kısmen alâkalı nahiyeler uırıhmhn_, kısmen hükümet ve vilüâyetin nakdi devlet #kilâtiyle idare edilmekte- dir. Pransada, şehir dışı yolu olarak (650) bin kilometre kadar şose mevcud olup saha itibariyle bin hektara 11 ki- lometre ve nüfus itibariyle adam başi- na 1$ metre yol isabet etmektedir. İngilterede yol rejimi İngiltere'de İlk yol teşkilâtı 16 mcı asırda başlar. Bu tarihte her köy, civa> rındaki yolları yapmakla ve her kes se- nede dört gün bedenen yolda çalışmak- la mükellef tutulmuştur. On beşinci a- sırda bir çok mühim yolların inşa ve bakımı şirketlere bırakılmış ve inşa ve tamir masrafı yoldan geçenlerden alı- nan müruriye ücretj ile temin edilmiş tir. İngilterede son senelere kadar yol işleri merkezi teşkilâta bağlanmıyarak bütün yollar mahalli idarelerce yapıl- mıştır. Fakat muhafazakâr İngiltere dahi 1936 senesinden itibaren devlet yolları sistemini kabul ederek merkezi teşkilât vasıtası ile idare olunmak sure tiyle beş senede 7.000 kilemetre yol in- yasını bir programa raptetmiş ve bu işe 800 milyon lira tahsis etmiştir. Şimdiki halde xi.yuk Britanya yolları 280000 kilometre kadardır. Almanyada yol rejimi Almanyada şöse İnşasına — 1656 da başlanmıştır. 1860 da yollar devlet, vi- lâyet ve kaza yolları adlariyle taanif e- dilmiştir. Nasyonal sosyalist rejimi Almanyayı tek devlet haline koyunca- ya kadar Almanya* teşkil eden devlet (4)21 ilkkünür — Y1 taribli ve 5869 Bumaralı Ulus'a bakınız. W Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara 19 n SONKÂNUN Telgraf: Ulus - Ankara 1938 — —a TELEFON - 19 uncu yil - Başmuharrir 1063 No. $918 Yazı İş. Müdürü — 1062 İdare 1061 ması lüzumunu ile- | m da| ile temin edilip vilâyetler hu- | ADIMIZ ANDIMIZDIR ler kendi yollarını kendileri yapmış ve kendileri idare etmişlerdi. 1932 senesinde Almanyada 30000 ki- tometre devlet yolu vardı. Diğer yolla- rin uzunluğu 150.000 kilometreyi bu- luyordu. 1933 de, baş vekâlete bağlı bir yollar | umumi müfettişliği ihdas edildi ve | yol tasnifi de şu şekli aldı : 1 — Otomobil yolları, | 2 — Devlet yolları, 3 — Vilâyet yolları 4— Belediye yolları. Otomobil, ve devlet yollarının mas- rafını hükümet temin etmektedir. Başka devletlerde Diğer devletlerde de yollar böyle sı- (Sonu 6. mer sayfada) GÜNDELİK Muhacir Osmanlıcadaki “ muhacir ” sözü frenl â “martyr” sözünün kıı_!ıh- ğı gibidir. “Muhacir” bozgunla biten harblardan sonra, cami avlularını ve yangın arsalarını sarı benizli çocukları ve sıhatini uzun yolun bir tarafına gömmüş hastalıklı karısı ile birlikte dolduran yırtık poturlu, kırmızı kuşak- h adamlardan biridir. *Muhacir” cami avlusundan yahud | yangın arsasından uzaklaşabildi mi, | beyinsiz ve beceriksiz imparatorluk idaresinin gösterdiği yerlerde yardım- sız, bakımsız ve ilâçsız bırakılan adam- dir. — S2 hazhesun örgerlemiai bunların çoğunu ölümün, bir kısmını da sefaletin eline teslim eylemişti. Fakat şimdi, kelime, mefhum ve san olarak, “muhacir” bir şey olmuştur. Cumhuriyet Türkiyesi Onu esaslı bir politikanın değerli ve ü- zerine titrenir bir mevzuu kılmıştır. Bugün artık “muhacir”': | a) Nüfus davâsını başa getiren bir memleketin yurddaşı, b) İş hacmini genişletmek - kararını vermiş bir hükümetin dayanacağı yep- yeni bir unsur, €) İstihsalini arttırmak ve değerlen- dirmek yollarında olan bir memleket için yeni ve taze bir çift kol, d) Yarınki büyük ve zengin Türkiye- nin yapıcılarından biridir. Biliyoruz ki, bugün Avrupa'nın ba- rış içinde yaşayan memleketlerinde bi- le “muhacir” vardır. Köyden şehre ve şehirden köye doğru mütemadi bir akın vardır. Ekonomik kurum göt terince, bu akın, o memleketlere zarar- lar vermektedir. İşte bunun | için, “is- kân” meselesini devletin başlıca vazife- lerinden biri olarak ele almışlar ve bu yolda, bir “iskân ilmi” tedvin eylemiş- lerdir. Bize gelince, Lozan'dan sonra, mü- badele işlerimizi yoluna koymak zaru- reti, gayet ağır şartlar dahilinde cere- | yan ettiği halde, muvaffakiyetle başa- bu _yiiıdeu mühim tecrübeler 17-1-938 günü, Sıhat Vekilinin Ka - | mutay Parti Grupunda verdiği izahat gösteriyor ki, yalnız 1934 den beri 138.000 rhuhacir yerleştirilmiştir. Bun- lara ev yapılmış, çift hayvanları / veril- miş, buğday ve tohumluk tevzi edilmiş- Atatürk, Başvekil Celâl Bayar, İç İşler Bakanı ve Parti Genel Sekreteri Şükrü K ve Ekonomi Bakanı Şakir Kesebir'le beraber Dahiliye Vekâletinde memu; olıırl:ı'lı:ı:'iı tatürk pldh esaslarını takdir buyurdular Sadâbat paktının tasdiki dolayisiyle Dr. Arasın çektiği telgraflar Sadâbat paktının B. M. Meclisin- ce tasdiki münasebetiyle Dr. Tevfik Rüştü Aras ile Irak ve İran Hariciye Nazırları arasında aşağıdaki telgraf- lar teati olunmuştur: Ekselans Tevfik Bey Elsubeydi — lrak Hariciye Nazırı — Bağdad Türkiye B. M. Meclisinin müsta- tir, Vekil, yığın halinde muhaceret ve | iskâna karşılık, her muhacir ailesine muayyen iş ve ev vermek ve bu imkân- lar elde edildikçe muhacir kabul etmek ve iskân yapmak tezini müdafan etmiş- tir. Yani sadece hisse dayanan bir mu- hacir ve iskân politikası ilme ve ekanomik şartlara dayanan muhacir ve iskân politikasını sağlık Öyle ki, her gelen mubacir, irimizde ve milli ekonomi bün. | yemizde fi ve müstehlik bir unsur | değil, milli gelirimize kendi payı | ve eden ve milli istihsal bünyemizde derhal faal bir rol alarak ekonomik ya- pımizi sağlamlaştırmağa hizmet eden | müsbet ve müstahsil bir unsur olacak. tır, Bu suretle nüfus kaydının gelir ha- | nesine olduğu gibi ekonomik hesabı- mızın da keza gelir hanesine bir “ade- di tam” ilâve edilmiş olacaktır. İlmi iskân, rasyonel iskân, bunun böyle ol- masını taleb eylemektedir. Biz “muhacir” derken, osmanlı dev- rinde olduğu toprağımızm altın- da çürüyecek birini değil, toprağımı- zın üzerinde yerleşecek, onu — yeşerte- cek ve umrana kavuşturacak kudret ve yaratıcılık unsurunu istiyoruz. İ celiyet karariyle bugünkü celsesinde Sadâbat paktını ittifakla tasdik eyle- diğini ekselansınızın ıttılama — arzet- mekle mübahiyim, Bu mesut fırsattan büyük bir se- istifade ederek sadık dostlu- ğumun teminatını ve Sadâbat paktı- (Sonu 6. rncı sayfada) 6 ıncıda VÜRK DİLİ TETKİKLERİ Efes - Ephesos adı hakkında Yazan : Profesör Hasan Reşid Tankut İstanbul'un Prost tarafından yapılmış olan imar plânı Cumhur - Reisimiz Atatürk dün | öğleden sonra yanlarında Başbakan Celâl Bayar ve İç Bakanı ve Parti Genel Sekreteri Şükrü Kaya bulun- duğu halde Dahiliye Vekâletine ge - lerek büyük salonda teşhir edilmek- Pa Yleğinl eiğrinnen plda vi maketi tedkik etmişler, uzun tafsi « lât almışlar ve plân esaslarını takdir ve tasvib buyurmuşları İstanbu- luarı yeni umran hareketi Ata- türk'ün bu alâhaları en hayırlı baş - langıç oldağuma şübhe yoktur. Büyük Millet Meclisi Reisi Abdül-| halik Renda da bazı mebuslarla likte plân ve maketi tedkik etmiş ve beğenmiştir. Öğleden evel nâzım plân ve maket Nafıa Vekili Ali Çetin Kaya tarafın- dan dahi tedkik ve takdir edilmiştir. Bandan başka bir çok mebuslarımız Yakında : ; Bir amerikan muharririnin Japonya- da yaptığı neşredeceğiz. Bu yazıyı da “Avrupa ve Amerika'nın 400 milyonluk müş- terisi Çin" ismindeki röportaj kadar büyük bir alâka ile okuyacaksınız. harikulâde bir röportajı STANBUL PLÂNINI TEDKİK ETTİLER Yol politikamızın esasları neler olabilir ? Çinliler Vuhuya doğru u u ' ilerliyor! Yeniden şiddetli bir harb başladı Şanghay, 18 (A.A.) — Çin kıtala » inden geçen nehrin menbama doğru 80 kilometrelik bir mesafede bu lunan arızalı bir araziye japot 1 çeke- rek harba tutuşmuşlardır. Şimdi doğ- rudan doğruya Vuhu'ya taarruz. et mektedirler, Çin kaynağı &öre iki japon bama doğru il lan tazyike mi vetlerini şiddetle boml lerdir. Diğer cihetten bildirildiğine göre, Tientsin - Pukoy şimendüfer hattın « da cereyan eden muharebe merkezi Çi- nin akibetini tayin edecek mahiyette « dir. adan gelen haberlere arb isi nehrin mene yerek Vubu'ya yapte ik için Çin kuv « rdrman etmiş - Çünkü burada vukubulacak bir boz- (Somu 6. ıncr sayfada) aynı ziyarette bulunarak alâha gös- termişlerdir. evel ölmemek için bir genç kıza tılısım diktiriyor Fransada kabine buhranı halloldu Sosyalistlerin yardımiyle B. Şotan kabineyi kurdu v TARAR A Sosyalist birliği,, ve “ 2 müstakil solcular,, partileri de kabine ile işbirliği yapacak Pııiı.' 18 (A.A.) — B. Şotan Cum. hur Reisi tarafından kabineyi kurma- ğa memur edildikten s#onra bu işin başarılması, sosyalist partisi, milli ;unıe)mın kararına bağlı bulunuyot- ea ) Dün gece toplanan konsey, fasıla- s1Z olarak toplantısına devam etmiş ve toplantı, B. Şotan'ın muvaffakıye- tini tehlikeye düşürecek birçok saf- halar Bgeçirmiştir. -— Blum - Serol takriri Bizzat sosyalist partisinin muhte- Hf gruplarını temsil eden — muhtelif hatibler söz aldıktan sonra B. Blum B. Serol'la birlikte bir takrir vermiş- | Yalist partı Fransız sosyalist partisi şefi —| .B. Leon Blum | milli konseyi 4053 rey- tir. Bu takrirde, partinin azasına ku- | l& Blum - Serol takririni kabul etmiş- rulacak hükümete iştirak etmeğe me- | tir. Ziromaki takriri 2659, Marso - zuniyet vecmesi istenmekte idi, Bu- | Piver takriri 1496 rey almıştır. K da “inkılâbçı sol cenah” adı | $0n İki takririn aldıkları rey mecmu- na kal verilen tandansin şefi bulunan — Mor- $0 - Piver'le müfrit sol cenah lideri B. Ziromaki de birer takrir vermiş- lerdir. Şüpheli anlar Roylerin tasnifi neticesinde s08- Bu anun, Blum - Serol takririnin aldı reylerden fazla oluşu bir ara sosya- listlerin yardımlarını — esirgemeleri yüzünden B. Şotan'ın teşebbüslerinin suya düşeceği hissini vermiştir. ( Sonu 3. üncü sayfada ) AAT BL AAA A AAA Yeni fransız kabinesi Halk cephesine mensup bir partle kabinesine yardım hususunda sosyalist parlamen- to grupunun verdiği karar üzerine, B. nin mümessili olan Şotan Şotan yeni kabinenin listesini hazırla « mıştır. Bu liste şudur: Başvekil: Şotan, Devlet bakanları: Frossar ve Bonne, Milli Müdafaa ve harb: Daladye, Deniz: Villiam Bertran, Hava: Gi La Şambr, İç işler: Saro, Ad- liye: Kampinki, Maliye: Marşando, Dış işler: Delbos, Ticaret; Piyer Kot, Tekaüt: Lasal, -Ziraat: Şapsal, Maarif: Jan Zey, P. T. T.: Geninı İş: Ramad « ye, Müstemleke: Steeg, Sıhiye: Rük- ar, Nafıa; Köy, Deniz ticareti; Paul El be, ğ Harb ve milli müda! a bakanı Da - ladye başbakan muavinliğini de üzeri- ne almaktadır. Başbakanlık müsteşarı: Emil Loran, Dış işler müsteşarı: dö Tessan, İç işler müsteşarı: Raul Obo, Maliye müsteşa- rı: Maks Himans, Deniz müsteşarı: Delom Sorbe, Beden terbiyesi müste- garı: Leon Kurson, Teknik - tedrisat müstoşarı; Jül Jüllen, Nafıa müsteşarı: Aleksis Jober, Ticaret müsteşarı; Mak sens iyotey, Müstemleke müsteşarı: Gaston Monnervil, İş müsteşarı: Gab- riel Lafay, BFU NONT LARARDRİ L SECMD