5 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

* Yazan: Ali Haydar Mithat Paristeki hakkı mahfuzdur,) Jon Türk Kongresi Bazı Ayrılıklara Yol Açtı Pariste toplanan kongre.. —ii— * smail Kema! Eeyin Avrupa. İ ya kaçtığı sıralarda ortada bir kongre bahsi vardı. Abdülha. midin istibdadına karşı ayrı ayrı bayrak açan ve birer köşede mü. cadele edenlerin bir araya toplan. maları ve müşterek bir program. da birleşmeleri düşünülüyordu. Ismail Kemal Bey, 23 temmuz 801 tarihile bana yazdığı bir mek. tupta bu tasavvuru münakaşa edi. yordu. Diyordu ki: “Bu kongre hakkında bende ev. velâ tereddüt vardı. Kongreye kim ler gelecekti? Hangi meseleler ko. nuşulacaktı? Neticede şu kanaate vardım ki, Osmanlı kavimlerinin el birliğile çalışmaları, müsavi şartlar altında yaşamaları ve memleketin idaresi. ne karışması için bir kongre top - lanması minasiptir. Bu kongre un surlar arasında emniyet uyandırır ve medeniyet âleminden takdirler toplar. Böyle bir kongre toplanır. sn buna karışmak benim için borç tur. Maksat için de faydalıdır, Bence memlgketi ancak Meşruti. yet idaresi kurtarabilir, Fakat bu meşrutiyeti bir Sultan Hamitten veya ondan sonra gelecek hangi pa dişah olursa olsun ondan istersek bizden evvel gelenlerin hatasını tek rar etmiş oluruz. Para tarafına gelince parası 0. Jan kongreye gelir. Gelemiyenlerin masrafı için bir çare düşünülür. He le bir kere kongrenin lüzum ve im. kânmda birleşelim de teferrüatı öndân sonra konuşuruz. Bana mü talennızı bildinrseniz minnet du - yarım.,, ; smail Kemalin babam hak- kında tarizli bir lisan kul. landığı kulağıma geldi. Ben de de. dikodulara mukabele ettim. Bunun üzerine İsmail Kemalden şu mek tubu aldım: “Mithat Paşa merhuma karşı ta. rizli bir di kullanıyorum diye şi. kâyet ettiğinizi ve babanızı benii sözlerime karşı müdafaa ihtipacnı duyduğunuzu bana haber verdiler, Böyle bir düşünceye nasıl ihtimal verdiğinizi anlıyamıyorum. Mithat Paşa sizin babanızdır. Fakat benim kendisini sizden çok takdise hak. kım vardır. Çünkü yüksek fikirle. rini ve vatani hareketlerini gözüm. le, kalbimle görmüş ve takdir et. miş bulunuyorum. Yazı ile Mithat paşa hakkmda ortaya koyduğum bütün düşünceler bu hususta kâfi bir delildir. Mesleğimi hiçbir za - man değiştirmiyeceğim. Bunu si . gin hatırınız için söylemiyorum. Bu seciye bende fıtridir. Babanızdan aldığım terbiye buna kuvvet ver miş ve fikrimin sağlamlığını art . tırmıştır. Yersiz yere telâşa düşüp benim gibi özlü sözü bir adamı ten kide kalkışmanızı hiç beğenmem.,, A demi merktziyet fiherlerifin kongre hazırlıkları Arasın. da fazia ölçüde ileri” #ürülmesi bende kongreden uzak kalmak ar- züları uyandırmıştı. Bunun üzerine İsmail Kemal ba. na 16 eyldl 1902 tarihile yazdığı mektupta Şunları söylüyordu: “Londraya gelip sizinle uzun u. zadıya görüşmek emelindeyim. Bu nun İçin yazıyı uzatmayı lüzumsuz buluyorum. Kısaca şn kadarını söy Hyeyim: Siz içimizde bulunanlarm en gen elsiniz. Fakat vatanm hayat bul - ması için canını veren Mithat pa- ganm oğlu, bu itibarla da halefisi. niz. Babanız hürriyet mesleğinde bulunanların âdeta piri ve yol gös tericisidir. Bunun için siz de ço - cukça bir acele ile değil, pirlere ya kışır bir sabır ve sükünla hareket etmelisiniz. Kendinizi hiç kimseye benzetmeyiniz ve hepimizden Üstün saymız. Mithat Pagan oğluna ya *kışacak bir şekilde bize yol göste- riniz. Babanıza olan sevgi ve bağ. Ulığım size bu tavsiyelerde bulun - mak cesaretini vermiştir. Hürriyet perverler arasmda bir çok münase. betsiz adam da bulunsa Mithat Pa. atım oğlu böyle bir zümre içinden ayrılamaz, Ayrılırsa babarızm ru hunu memnun etmiş olmazsınız. Onun yoluna gitmek istiyenleri ki, rarsınız. Mülâkatımıza kadar her halde süküneti muhafaza etmeni. zi dilerim.,, ongre, nihayet 1YUZ senesi. K nin sonlarma doğru Paris. te toplandı. 70 kadar aza müzake. relere iştirak etti. Bunlar arasında merkeziyetçiler de, ademi mâörke. tiyet taraftarları da vardı, Ade- mi merkeziyet fikirleri ve ecnebi müdahalesini davet arzuları şid - *detli münakaşalara yol açtı. Kon. gre, nihayet bir karara varamıya. rak başka bir gün toplanmak üze- re dağıldı, Kongrenin son toplantısı Fransız enstitüsü azasından Leferpontali, sin Trokadero tarafındaki evinde olmuştur. Bu toplantı birlik kurmıya hiz. met edecek yerde aksine olarak bü tün düşünce ayrılıklarını açığa vurmuştur. Merkeziyetgilerle ade- mi merkeziyetçiler iki zıt grup ha Winge biribirlerinden ayrılmışlardır. Ermeniler de Berlin kongresinin 23 üncü ve 61 inci maddeleri kabul e. dilmek şartile ademi merkeziyet taraftarlarma katılmışlardır. Böylece Avrupada Abdülhamit aleyhine çalışanları birleştirmek ve müşterek bir mücadele programı kurmak maksadile uzun hazırlık - lardan #onra toplanan Jön Türk kongresi, aradaki fikir ayrılrkla. rmm şiddetini daha açık bir su. rette ortaya koymaktan başka ii şeye yaramamıştır. (Arkası var) İçin Hakem Bulunacak Iş kanunu mucibince geçen aym on beşinde çıkarılması icap eden üç nizamname ile meclise verilmesi lâ- zmgelen bir kanun lâyihasr, hazırlık larm bitirilemeyişi yüzünden geri kalmıştır. Bu nizamnamelerden biri- si ağır ve tehlikeli işlerle mesleki hastalıklara aittir. İkincisi, iş emni- yetini koruma ve işçilerin sağirk ni- zamnamesidir. Uçüncü nizamname de kanunun 7S inci maddesi İle ta- yin edilen iş ihtilâflarınm uzlaşlırık | ması ve tahkim nizamnamesidir. | Bunlar, iş kanununun en esaslı ve | mühim neticelerini verecek olan rü- | &ümlere taallâk etmesi itibarile, bir an evvel çıkarılması beklenen nizam i namelerdir. Hem işçi, hem de iş veren j asıl bu nizamnamelerle vazife ve mü- | kellefiyetlerini eses'r olarak anlamış olacaklardır. ! Hakem heyetleri kurulacak i İş ihtilâflarını uzlaştırma ve tah- kim nizamnamesi, bilhassa iş ihtilâf- İları ile meşgul olacak hakem heyet- İlerinin kurulması bakımından çok | mühimdir, Bu nizamnamenin tatbfef | için de ayrıca altı ay müddet Vörile- j cektir. Borelar Kanunu hükümleri dahilinde -mukuk mabkemeleri tara- tetkik edilmekte olan bu ihti. flar, nizamname çıktıktan sonra, her iş mmtakasında kurulacak olan (iş ihtilâfları hakem kurulları tara fından halledilecektir, Hakem Kurul ları her mmtskada vali veya vali mu avininin relsliğinde olarak mmtaka iş Amiri ve hukuk işleri müdürünün iştirakile toplanacaktır. Bir İş ihtilâ fı evvelâ işçi mümessilleri ile işve- Tenler arasında görüşülecek ve halle dilemediği takdirde iş dairesi vamta sile vilâyete bildirilecektir, Vali, ha- kem kurulunu üç gün içinde toplıya- rak ihtilâfın halline çalışacak ve ka” rarını verecektir, Karara itiraz edilirse İki taraftan biri bu karara itiraz ettiği takdirde mesele, “yüksek hs kem kurulu,, na verilecektir. Yüksek hakem kurulu, Başvekilin Şüreyi devlet ikinci reisleri arasından $eçe- ceği bir relsin başkanlığında, iktisat vekilinin seçeceği br profesör ile iş dairesi reisi, ihtilâfm İktısat Vekâle tinde taallük ettiği dairenin en bü- yük Amiri, Adliye Vekâleti hukuk işleri umum müdürü, İktısat ve Dahi Tiye Vekâletleri hukuk müşavirleri- nin iştirakile toplanacaktır. Ayrıca iktısat Vekili iki bitaraf zatı da bu heyete seçebilecektir, Bu hakem kurulları haziranm bi - rinden itibaren kurulmuş olacaktır. Aleyhimizdeki Davada Mahkeme, Duruşmanın Tatiline Karar Verdi Bir kısım belediye memurlarma ha karet (edildiği | iddiasile © müd- deiumumilik — tarafmdan gaze - temiz (o aleyhine (o açılan (oOda- vaya dün sabah asliye birinci ceza mahkemesinde bakılmıştır. Başmu - harririmiz Ahmet Emin Yalmanla Neşriyat müdürü Sabri Salim mah - kemede bulunmuşlardır. Ahmet Emin Yalman, resmi ve hu- susl hiç bir şahsa oresmi, hu- susi hiçbir heyete hakaret kastile ya- zı yazmadığını, ancak umumi menfa- at endişesile neğriyatta bulunduğunu söylemiş, Neşriyat müdürü Sabri Salim de Ahmet Eminin cevap- larma aynen iştirak etmiştir, Müdei- umumi muavini İhsan, suçlulara ce- za verilmesini istemiştir. Muhakeme, müzakereye çekildik - ten sonra yazıda ibham bulunmadığı na, doğrudan doğruya madde üzeri- ne tenkitler yapıldığına, bu gibi hâdi selerde kanunen ancak şikiyetname Üzerine takibata başlanrlabileceğine, dosyada böyle bir şikâyetnameye te- sadif edilmi bu itibarla böyle bir şikâyetname gelirse ayrıca tetkik edilmek üzere duruşmanın tatil edil- mesine müttefikan karar vermiştir. MM ii İngiliz Sefirinin Eşi Londraya Gitti Bir müddettenberi rahatsız bulu- nan İngiltere büyük elçisi Sir Persi Lorenin eşi Bayan Persi Loren, dün akşamki ekspresle Londraya hare - ket etmiştir. 2 a m mm m mm nniçöçöh TAN —————— —— ——— —- — Dimi g) İş İhtilâfları| Tahsin Uzer Şehrimizde *şRomanya Doğuda Kısa Zamanda Büyük İşler Başarıldı Üçüncü umumi müfettiş B. Tahsin Uzer, dün Eğe vapurile Trabzondan şehrimize gelmiştir. B. Tahsin Uzer, birkaç gün şehrimizde kaldıktan son ra tedavi için Viyanaya gidecektir. Umumi müfettişlik mali müşaviri Hayrettin de ayni vapurla gelmiştir. Üçüncü urmmi müfettiş, dün ken disini gören bir murarririmize, Do- Zudaki kalkınma cslmmaları hakkın da şunları söylemiştir: tu mmtakasında tam ve şrurlu bir sükünet içinde kalkın- ma, genişleme ve ilerleme hareketi var. Climhuriyet hükümeti, son iki yil içinde şarka karşı pek bilylik fe- dakârleklar yaptığı için güzel eser- ler meydana gelmiştir. Bu sane, Do- Bunun daha çabuk ve daha genis in- kişaf hamlelerini göreceğiz. Türk parasi ve Türk emeği İle yaprmlakta olan demiryolu İnşaatı, geçen sene Divriği, Eğin ve Kemahın sarp boğaz larmı-geçmiş, Erzincana biraz daha yaklaşmıştır. 'Errorumdan Erzincana döğru elleri bitmistir. Bu büyük cümhuri yet eseri, Döğümm-eahresimi siri. den değiştirmistir. Trabzondünvitiba ren İran hududuna kadar 800 küsur kilometrelik transit yolunda büyük bir faaliyet vardır. Bin bir cüdale Üçüncü Umumi Müfettiş B. Tahsin UZER mendiferin en büyük köprüleri, ri sğhne olan harap Erzurum, yepyeni medeni bir şehir kisvesine bürünü - ,yor. Her“tarafta mücadele halinde DI sayret ve Çülşma görülüyor. Na fa ve KÜltümişleri Hemguniyete ş& - yan bi vaziyettedikHülüsn,. Doğu- dan memnun olarak geliyorun,.. Çantaköyde Bir Korucuyu Öldürdüler İki gün evvel Silivrinin Çantakö yönde kanlı bir hâdise olmuş, köy korucusu iki hırsız tarafmdan ağır surette yaralantrak öldür! ştür, Hâdisenin tafsilâtı şudur: Cumartesi gecesi, Silivrinin Çanta köy korucusu Bekir, köy iğinde aw. riye gezerken Bakkal Niyaziye sit dükkünım duvarında büyük bir delik görmüş, elindeki feneri içeri uzatm- car iki kişinin dükkândaki eşyaları toplamakla meşgul olduklarını far - ketmiştir, Bunların hirsiz olduklarını anlaymca yakalamak istemiş, fakat, ötekiler daha âtik davranmışlar ve sopalarla Üzerine yilrüyerek korucu yu başmdan tehlikeli surette yarala mışlardır. Bekir, ancak sabaha karşı yarı ö- Yü bir vaziyette köylüler tarafından bulunmuş ve Cerrahpaşa hastanesi» ne gönderilmiştir. Zavalir o korucu, birkaç saat içinde ifade veremeden ölmüştür. Jandarma, meçhul hırsız larm İzi üzerindedir. Amerikaya Talebe Gönderiyoruz Nevyorkta Sehool of Social Work mektebinde iki sene tahsi etmek Üze- re iki talebe gönderilecektir. Bu mekteu içtimei hizmetlerde mütehas sıs yetiştirir. Aranılan şartlar şun- — Lise mezunu olmak, 2 — In. gilizce bilmek, 3 — İçtimai yardım mülesseselerinden birinde hizmet edip tecrübe görmüş olmak ve avdetinde yine böyle bir mücssesede çalışacağı hakkmda teminat vermek, 4 — Tah- sil, yemek: içmek ve yatmak mektep tarafmdan verilecektir. Yol parası ve oradaki şahsi masrafı kendisine sittir, Bu şartlart haiz olan muallim ve- yadiğer toliplerin tahriren TAN gaze tesinde M. Zekeriya nâmma müru caatları rica olunur, e Damızlık Hayvanlar Işin Hususi idarelerin alacakları damız kkları evvelâ haralardan (edarike çalışmaları, imkân olmadığı takdirde Başvekületten izin alarak yarışlar - da muvaffakıyet kazanmış olan da- mızlıklar arasından seçerek satın al- maları lüzumu vilâyetlere tebliğ edil miştir. Gazi Köprüsü İnşaatı Gazi köprüsünün inşaatını Üzerine alan firma, köprüyü vaktinde teslim edebilmek için yapı işlerine hız ver miştir. Unkapanı ayakları gelecek ay, Azapkapı tarafındakiler nisanda bitirilecektir. ge Girdiği Evden Yazma Kitap Çalan Hırsız Zabıta, Kastmpaşâ tahakkuk me muru Hazımın Rumeli Kavağındaki evini soyan Üsküdarlı İsmailin yeni bir harsızlığını tespit etmiştir. Isma- il, ayni yerde oturan Mahmudun 6 vinden de birçok eşyalar şi aeralam. bir “Fenni tabahat medir,, bazi el yazması bir kitap çıkmıştır. laii il, bu kitabı nereden çaldığını soran memurlara şu cevab vermiştir: — Üsküdarda Ihsaniye mahs'lesin de bir €vi gözüme kestirdim. Iki gün uğraştktan sonra bin güçlükle ge yarısı girebildim. Evin içinde tam iki saat dolaşarak kıymetli eşya aradım bulanıadım. Nihayet elime bu kitap geçti, belki işime yarar diye aldım, fakat aldanmışım." Bu kitabın nereden çalındığı da|| tespit edilmek üzeredir. —— —— Muallimler Ders Yılı İçinde Değiştirilemiyecek Maarif Vekâleti, mekteplerin va - ziyetinin bozulmaması için ders yılı inde, fevkalâde inzibati tedbirler iç olmak üzere, hiçbir muallimin değişmemesi için Vekâlete katiyyen müracaat edilmemesini vilâyetlere bildirmiştir. ———— Oturan Vapur Kurtarıldı Dört gün evvel Çanakkele Boğü- zında Galata feneri imevktinde fırt- na yüzünden karaya oturan İngiliz bandıralı Arlon vapuru dün sabar Türk gemi kurtarma şirketinin A- lomdar vapuru tarafından yüzdürül üş ve Geliboluya getirilmiştir. Gemi dalgıç muayenesinden geçi” rilecek, sefere devamına mâni bir ve ziyet görülmezse hareketine müsaa- ue edilecektir, A Gemi kurtarmanm bu ameliyesi, şirketin denizbanka intikalinden son ra ilk aldığı iştir. Şirket, İngiliz kum panyasından takriben 60 bin lira ka dar bir ücret alacaktır. YURTTA HAVA VAZ YETİ Yurdumuzda hava umumiyetle fazla bu lutlu ve yağışlı geçmiştir. Yağışlar, Anka kara, Antalya, Adana, Diyarbakır ve Kon vette esmiş, Kayseride fırtma olmuş, şar ki Anadoluda sakin kalmıştır, Dün Iatanbulda mis, rüzgârlar metre hızla esmiştir, saat 14 de | rinde izahat vermiş 5—-1-088 İle Anlaşma İmzalanıyor Yeni ticaret anlaşması müzakere ri için Bükreşe giden ticaret heye miz, perşembe günü Polonya vap! ile Köstenceden #ehrimize dönece tir. Heyetin çalışmalarma iştirak © mek üzere Romanyaya giden den ticaret müdürü Müfit Necdet, di Köstenceden dönmüştür. Müfit Ne wet, müzakereler sırasında deniz na liyatını alâkâdar eden kısımlar Üz vebu ars Köstence limanında bazı tetkiki yapmıştır, Öğrendiğimize göre, Bükreş mü zakereleri tam bir anlaşma İle neti lenmiştir. Yeni ticaret mukavelesi nin bugün imzalanmas: muhtemeldi Oğrendiğimize göre, Romanya il aramızda yapılan yeni ticaret muk' velesinde şu esaslar Üzerinde ue » laşmaya varılmıştır. Romanyanm, bizde iki milyon ir kâdar bioke parası vardır. Buna m kabil bizim de Almanyada 18 milye liradan fazla bloke paramız mevci tur. Romanyaya olan borcumuzu Almanyadaki alacağımız paranm b kısmile ödenmesi imkânları bulun muştur. Bundan başka, Romanyadan, di viz vermeden petrol almak ve bun mukabil de yine döviz almadan va muk vermek esağı Üzerinde de alnı) şılmıştır. m Gn "Nazım,, Göçmen Getirdi Göçmen nakliyatı yapmakta ola| Nazım dün İstanbula Roma yadan 1690.göçmen getirmiştir. Ni) m, havanm “bozukluğu yüzünde tahâffuzhaneye gidememiş ve dü geceyi Büyükdere koyünda geçirm tir. Bu sabah erkenden tahaffuzhar ye gidecek ve ondan sonra Marma' Ereğlisine giderek göçmenleri çıkar caktır. 0 Bayan Sabiha Zekeriyanı! “iğ Ma Muharrirlerimizden Bayan Sabih) Zekeriya, müddeltmumiliğe mrs caat ederek Cumhuriyet gazetesi 89 hip ve neşriyat mildürleri aleyhin| bir hakaret davası açmıştı. Müddel umumilik, tahkiatını bitirmiş ve do) yayı asliye ikinci ceza mahkemesin vermiştir. Yakında muhakcmeye b lanacaktir. BİRKAÇ SATIRLA v————— bimer Vekile iy dairesi ramadan Saip Evrensel, wpntakası ölçüler başmülettişliği kadr müfettiş olarak w edilmiştir, g” yı İçinde Istanbul müz 150,777 evrak gelmiş, vilğ; 43,740 evrak gönderilmiştir. Bundan ka 11603 mahrem evrak gelmiş, 1,126 çkmaşar, . EE inönü Halkevinin yeni pavyonu i şubatta İışaata başlanacaktır, Bi ancak Cimhuriyet Bayramına yetişüri bilecektir, Yin yapdacak Mm hali binası, güne kadar eksiltmeye konula Mayısta belediyeye teslim edilmek ü le edilecektir, * Meme ve istihlâk vergileri için rimizde yeni bir müdürlük kul birer masa halinde görülen işler bun sonra bu müdürlük tarafından ve ve 185,4 milimetre idi, Hararet en çok! ve en az 0,2 santigrat olarak kaydif