18 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

z Londra mektubu Bir İngiliz gazetecinin dikkate değer yazısı İspanyol âsileri,ele geçirdikleri esir- leri merhametsizce kurşuna diziyor D eyli Ekspres gazetesinin İspanya âsileri nezdinde bulunan ve cepheleri gezen muhabiri Stefton Del- man, âsilerin hoşuna gitmiyen bir yazı yüzünden İspan- yadan çıkarılmıştır. Muhabir, İngiltereye dönmüş ve âsilerin ne yaptıkla- rını anlatan dikkate değer bir yazı yazmıştır. Bu yazıyı aynen alıyoruz: Esirler kurşuna diziliyor #spanya âsilerinin eline düşen İ Her esir, derhal kurşuna dizi” Hiyor, İruna vardığımız zaman İki esirin kurşuna dizilmesi için şehrin dışında yirmi dakika beklemeğe mecbur olduk. Biz yalnız kurşunla” rültüsünü işittik. Kurşuna di- zilme merasimine riyaset eden Yü: başı geri döndüğü zaman: — Esirlerin biri 17 yaşındaydı! Dedi ve ilâve etti: Hem de yalancınn biriydi ist olduğunu söylüyordu. Fakat bu çeşit hezeyanları dinlemiyo- ruz. Bu kızılların kökünü muhakkak kıracağız! Kurşuna dizme bugünlerde rovel- ver ile yapılıyor. Muhafızlar vura « cakları esire: — Tepemizde dolaşin tayyareye bak! diyorlar. Ve esir kafasını kaldırır kaldır - maz kurşun beynine işliyor. İdamlara devam ediliyor ? spanyanın gimalinde bütün İ şüpheli eşhas taranmaktadır. Conubt Ispanyada da ayni şeyin y pıldığı şüphe götürmez. Gazetel?-in sayfaları yeni tevkifat ile ve şüphe- Xi sayıldıkları için idam olunanların isimlerile doludur. Son günlerde binlerce kişinin isimleri. neşrolun:» maden ve muhakeme edilmeden kay boldukları göze çarpmıştır. Budar yollarda yakalanıyor, bir otomobile tikilyor, otomobilde bulunan papaz bunlara telkinatta bulunuyor ve ni- hayet siyasetgiha varılıyor ve ora - da 'dam cezası tatbik olunuyor. Asiler kazanıyorlar adrit cephesi ile cenubu garbi cephesini ziyaretten sonra hâ- sil ettiğim kanaat, âsilerin kazan » makta olduklarıdır. Asiler, Guadra- mara dağlarında durdurulmuş bulu» nuyorlar, Bunlar, son dört hafta i- «inde ancak birkaç tepeyi işgal ede- bildiler. Iki cephede bulunan 4s - kerler ateş miibadele etmekle bera» ber biribirlerile sohbet te ediyorlar. Ihtilâf ve kıskançlık silerin topçu kuvvetleri çok iyi değildir, rum dışmda dört pusluk bir âsi topunun bir tek eve on mermi attıktan sonra mermiyi eve İsabet ettirdiğini ve beş mermi daha atarak evi yıktığını gördüm. Daha başka yerlerde de buna mü- mail hâdiseler gördüm. Asileri tehdit eden en büyük teh- Nike muvaffak olduktan sonra ihti - Mflara dalmak ve biribirini kıskın- maktır. Bu ihtilâf ile kıskançlık şimal ile <erup orduları arasında o mevcultur, El ve ev işi Sergiye sanatkârlar da iştirak edecekler Iktısat Vekâleti, 29 Teşrinievvel - de Ankarada açılacak el ve ev işle- ri sergisine küçük san'atkârların ve bu işle uğraşan ailelerin de iştirik » lerine çalışılmasını alâkadarlara bil. dirmiştir. Bunun için yeniden (bir komisyon kurulmuştur. Buiş için çalışan komisyon, ticaret odası umu mi ki , sanayi müfettişi Dan'ş ve Topkapı Sarayı Müdürü Tahsirden mürekkeptir. Komisyonun dünkü toplantısında Müsteşar Vekili Hüsnü de hazır bulunmuştur. Sergiye iti » rak edecekleri kaydetmek Üzere teğ- kil edilen büroda hususi bir memur bulunmaktadır. Memur ay sonuna kadar sergiye iştirak edecekleri kay» dedecek ve kendilerine bir makbuz verecektir. Bu makbuzla öabüniei 2 iğ, Sonra kraliyetçiler ile cümhuriyet - çiler arasmda da göze çarpmaktadır. Karlos .dö Burbon ile Kral Al fonsun oğlu Don Juan taraftarlırı arasmda, faşistler ile nasyonalistler ve faşistlerle herkes arasında bu hal vardır. Otomobiller müsadere edildi urgosta gıda maddeleri kıtlığı yoktur. Yalnız petrol hususi bir müsaade ile veriliyor." Yollarda hususi otomobil kalmadı. o Hepside musadere edildi. Son günlerde bir- çok post ve telgraf memurlarile makinistler sabotaj töhmetile idım edildiler. Biri hatları yanlış tınir etmek, biri tayyareler hücumuna a- it bir telgrafı geciktirmek töhmeti ile idam olunmuştu. General Molanın kuvveti eneral Molanm kuvveti 160 bin kişiden müteşekkildir. OBun- ların 50 bini nizam! askerdir. 50 bi- ni kur'a İle toplanmıştır ve kendi yurttaşları ile muharebeye sevkedil. İmektedirler, Köylerden toplattırılan bu gençler ne faşisttirler, ne de ko- münisttirler. Fakat daveti kabul et- medikleri takdirde kızıl olmak töh - metile ölüme mahküm olurlar. Askerler içinde pek azı muntazam ayakkabı giyiyor. Ekserisinin ayak- | larında çarık ve pabuç görünmekte - dir, İspanyollar çarık ve pabuçların kunduralardan daha rahat olduğunu söylüyorlar. Asilerin ordusu, bir bolşevik gene- ralini dahi hayrete düşürecek dere - cede demokrattır. Askerler, zabitle- rinin önünde sigaralarını tüttürüyor ve zabitlere nadiren selâm verivo - lar, General! Molanın ordusunda farist kızlar kolları vardır, Mavi blüzlu ve Mcivert etekli olan bu kızların h“p$i | de güzel ve zarif, General Mola bunları dudek boya- #1, kullanmaktan menetmiş o olduğu halde dudaklarının rengi değişme - miştir. Fakat bu faşist kızların va- xifesi muharebe etmek değildir, pro- paganda yapmaktır. Bu vazifeyi çok iyi yapmaktadır. Het gerisinde erkeklerle çocuklar polislik ve jandarmalık vazifelerile mesgul oluyorlar. Polislerin bir kıs- m: son dereee gençtirler. Bir kere otomobilimi durduran ve bana doğ- ru tabancasını çeviren polisin an'ak 14 yaşımda bir çocuk olduğunu gör- düm. Asilerin ordusunda mühimmat az- lığı yok. Fakat tıbbi İstihzarat oOve morfin gibi lüzumlu maddeler çok az. Bu yüzden yaralılara, en müthiş astırap içinde ameliyat yapılıyor. ... > ! Gayrimübadiller Küçük hak sahipleri cemiyeti tanımıyorlar Gayrimübadiller nihayet ikiye ay- rimişlardır. Küçük istihkak sahip - leri hükümetçe yapılan tevziatlarda kendilerinin düşünülmediğini ve bu- günkü cemiyet idare heyetinin de tamamen büyük istihkak sahiplerin. 4en mürekkep olduğunu İleri süre » rek cemiyeti tanımamağa karar ver. mişlerdir. Bunlar, komisyonunun sattığı emlâk kıyme » tinden birçok misli fazla masraf yap» tahı iddin ederek komisyonun kald: « rılması isteğindedirler. cek eşyalar ve sahipleri bedava seya- hat edeceklerdir. Sergi sonunda jü » ri beyeti tarafından seçilecek eser» nakled”'e -İlere kıymetli hediyeler verilecektir. İ:, Şarap fiatlerinde tenzilât yapıldı Piyasaya yeni tip şa- raplar çıkarılıyor Inhisarlar Vekâleti, şarap fiyatla- rında yapılacak tenzilâtı kararlaş - tırmış ve İnhisarlar Umum Müdür - lüğüne bildirmiştir. Yapılan tehzilâ- ta göre evvöler 70 santilitrelik şişe ile elli kuruşa satılan şaraplar 45 ku- ruşa ve 150 kuruşa satılan 3,5 kilo - luk galon şaraplar da 125 kuruşa in“ dirilmiştir. Eskiden 70 dantilitzelik şişeler geri almmazken idare şimdi - den sonra on kuruş mukabilinde bu şişeleri geri alacaktır. Asıl mühim tenzilât açık şarapiar- da yapılmıştır. 27,5 ve 35 kuruş ola- rak iki cins üzeririden satılan bu şa raplar birleştirilmiş ve 22 kuruğcan satılmasi kararlaştırılmıştır. İdare ayrıca 85 kuruşa iki Htrelik galonlar da yeni bir şarap çıkaracaktır. Bu şarabın şişesi de on beş kuruşa geri alınacaktır. Misket üzümünden ya - pılan misket şarabı da piyasaya sev- kedilmiştir. Idare yeni fiyatlardan sonra şarap satışının artacağını dü- şünerek stok mal hazırlamaktadır. Türkiyedeki bütün bayiler ellerin- deki malları bir beyanname ile inhi- sar müdürlüklerine bildirecekler ve inhisar memurlarınm kontrolünden sonra fiyat farkları idare tarafından kendilerine ödenecektir. Bu iş biti- rilirse yeni fiyatlar İlkteşrinin on bö- şinden itibaren tatbik edilecektir. Otobüs imtiyazı Belediye, işe başlamak için hazırlık yapıyor İstanbul belediyesi, üzerinde bulu- nan otobüs imtiyazmren kısa bir zamanda, kullanmağa karar.vermiş- tir. Ancak .belediye bu kararını tatbi. ka başlamadan önce tamamile asri tesisatı haiz yüz otobüs getirtecek- tir. Bunun için şimdiden muhtelif ec- nebi firmalarile temasa girişilmiş ve bazı teşebbilslerde bulunulmuştur. Otoblisler taksitle almacak ve be - delleri beş sene de ödenecektir . Şehirde ( otobüs münakalâtının nerelerde yapılacağı otobüsler gel - | dikten sonra tesbit edilecektir. Oto - büslerin şimdilik Beyoğlu 'ile İstan - bul arasında işletilmesi muhtemel - dir . Acentalar, navlun fiatlerini arttırmıyacaklarını bildirdiler 'Türkofisin teşebbüsü üzerine tif - tik ve hububat gibi ihracat eşys'a - rrmizm navlunlarında tenzilât yapın ecnebi vapur acenteleri diğer madde- ler üzerinde merkezlerinden &ldıkla - rı cevapları diin Türkofise bildirnriş- lerdir. Bunlar diğer maddeler için simdilik tenzilât kabil olmadığmı, yalnız dünya navlun fiyatları artsa bile ihracat mevsimi sonuna kadar buginkü fiyatları tatbik edecekleri ni temin etmişlerdir. Tarifelerin kat'i bir şekle bağlanması da piya » sada memnuniyet uyandırmıştır. Harbiye mektebinin nakli Harbiye Mektebinin nakli için ter» tibat bitmiştir. Mektep 25 eylül cu. ma günü taşmacaktır. O gün Anda ra ve İstanbulda büyük merasim ya» pılacaktır, Rasat merkeşlerince tesbit eğildi sat merke Me ea ğine gö- gayrimübadiller | de; tertma olması m: E Dünkü hava Dün hava açık geçmiştir. Birkaç gün eve yi bark. veren kaça zan denllen havaların biraz düzelmesi, sayliyede oturanlarm yüzünü güldürmüğ » tür. Hararet derecesi içerde 17,2, dışarda 21.5 Rutubet 18, tesbit > diş söküyormuş! Bir sabıkalı, mezar kazarken yakalandı Üsküdarda Karacaahmet mezarlı- Enda mezarları çarak ölülerin a- gızlarmdaki sitın dişleri söken ve bunları satan Hasan Basri isminde bir sabıkalı yakalanmıştır. Hâdise şöyle meydana çıkmıştır: Pazartesi günü saat beşe doğru Üsküdarda Karacaahmet mezarli- ğında mezarer Mustafa ile Salih yeni ölülerin gömüldüğü tarafta bir ada- mın bir mezarı kazmakta olduğunu görmüşlerdir. Mezarcılarm © tarafa doğru geldi- ğini gören Hasan Basri hemen kaç- mıştır. Bunun Üzerine mezarcılar, le İşlenmiş entari vardır. Zahta es rarengiz surette kaybolan bu küçük kızı aramaktadır. : . je Fatih noteri dün : 17» tevkif edildi Zimmetine para geçir- diği iddia ediliyor Kullanılmış pulları kullanmak su- retiyle mühim miktarda bir parayı zimmetine geçirmekten suçlu olan Fatih noteri Şükrü, yedinci sorgu bâkimi kararile tevkif edilmiştir. Sufletimal, Fatih noterliğinde maliye müfettişleri (o tarafından yapılan Para ve eşya çalmış! Bundan bir müddet evvel, elli Jira kadar para ve bir miktar eşya ça - larak İğdirde bulunan akrabasının yanma giden İzzet isminde birinin İstanbula döndüğü haber alınmış - tır. İzzet zabıtaca yakalanarak, müd- delumumiliğe gönderilmiştir. Dün, birinei sulh ceza mahkeme - sinde sorguya çekilen suçlu, İğdirden ko isminde biri, dün üçüncü ceza mahkemesinde Üç ay hapse mahküm olmuştur . Takas yolsuzluğu Takas sulistimali dolayısiyle hak- larında lüzumu muhakeme kararı ve- rilen 28 kişi hakkındaki evrak, ü- imdir. 1837 — Alaş: 134 Yatar we bo 44 sir şimalden camiştir. mi kilometredir. Memlekette hava Yurdumuzda hava | kaşmen balutla. kametlerden ve her tarafta , İlerine devam etmiştir. . Sür'ati saatte yir » mal kuvvetli ese - Liseler de on iki sınıfa çıkarılıyor Yeni şeklin gelecek yıl tatbiki muhtemel Maarif Vekâletinde kurulan bir müfredat Bu komisyona yapılan müracaatlar da müfredat programlarının çok yüklü olduğundan şikâyet edilmiğtir. Ko - misyon müfredat programlarında bazı tadilât yapmayı muvafık gör - komisyon Vselerin programlarını incelemektedir. mlştür , Ayni zamanda liselerin on iki se neye çıkarılması üzerinde de ayrıca tetkikat yapılmaktadır. Bu şeklin kabul edileceği ve gelecek tedris yrlı bidayetinden itibaren tatbik oluna - cağı anlaşılmaktadır. İlkmekteplerin işini bitirecektir - Yabancı diller mektebi ——. i Komisyonun “lağve ka- rar vermesi muhtemel Üniversiteye bağlı yabancı diller » | mektebinin vaziyetini tayin etmek , İâzere kurulan komisyon dün de Üniversitede toplanmış, müzakere - Tahkikatımıza (göre, bu mektep için üniversite bütçesinden 85 bin Ji ra tahsisat ayrılmaktadır. Bu kada, para sarfedilmesine rağmen bü mek- tepten randıman alınmaması ayrica kayde şayan görülmektedir. Esasen bir kaç sene sonra bir ta - lebenin © üniversiteye yazılabilmesi için behemehel her hangi bir ecnebi Bsanını , kene sUreLLe, Dilek | şart tutulacak ve bu yıldan itibaren Wselerde ecnebi dili tahsili buna gö-| re ıslâh ve tadil olunacaktır. 'Bu noktai nazardan bir kaç sene sonra ecnebi dil mektebi lüğvedile- cektir . Komisyon, bu mektebin Tandrman vermediğini görerek bu seneden iti baren lâğvini muvafık görmüş, fakat bugünkü üniversite talebesine ecne- bi dilinin ne suretle okutulacağı me- gölesi Üzerinde durulmuştur. Bugünkü toplantıda yalnız bu nok- ta görüşülecek, bir formül bulunur- sa mektebin lâğvi cihetine gidilecek- b tir. Aksi halde ders saatlerinin de- ğlştirilmesi ve talimâtnamenin tadil edilmesi suretiyle mektebin iki veya Uç sene daha devamma karar veril mesi muhtemeldir. Dericiler dün toplandılar Muamele vergisinde yapılacak ta- dilât için ticaret odasında toplantı - lara devam edilmektedir. Dün deri - eiler toplanmışlardır. Bunlar evvel. ce muamele vergisine tâbi tutulma » dıkları halde şimdi buraya çağırıl - malarını protesto etmisler ve kendi- lerinin büyük fabrikalar gibi değil, ancak birkaç kişi ve bir ufak makine kullandıklarını söylemişler ve itiza2- da bulunmuşlardır. —— ——— —— çüncü ceza mahkemesine verilmiştir. Mahkeme evrakr tetkik etmektedir. Bu husustaki dosya yirmi beş kilo. dan fazladır , (9 /10la1 1« A8 14/15 16 1718 19 202122 2324 25 26 271282930... yeni mifredat programımı tesbit eden ve burada da bu programın tatbik şekli için bir) program hazırlayan komisyon yarın Küçük itilâfın kuvveti Silâhlanmak meselesi: Avrupada 50 milyonluk bir kitle teşkil eden Küçük İtilâf devletleri konseyi toplanarak çok mühim me- seleleri komuştu. Avrupanm geçirdiği bu buhranlı günler, Küçük İtilâf devletlerinin, bir taraftan kendi ara- larmdaki ,diğer taraftan kendilerile miittefikleri olan Fransa arasmdaki askeri beraberliği sağlamlamalarını gerekleştirmiştir. Bu yolda atılan ilk adımlar Çekoslovakyanm O Ro « manyayı silâhlamak için krodi aç « ması idi, Orduları motörleştirmek: Daha sonra Yugoslavya ile Ro- »İ manya arasında, Küçük İtilâf ordu- larınm omotörleştirilmesini kölay « laştıracak ve çabuklaştıracak bir 1| anlaşma imzalandı, Bunun için Yu- goslavyanım muhtaç olduğu bütün petrolü Romanya temin edecek ve bu sayede Yugoslavya orduları di- ğer modern ordular gibi motörlü va» sıtalardan azami derecede İstifade imkânlarını haiz olacaktır . Çekoslovakya: Küçük İtilâf devletleri İçinde vaz. yeti son günlerde en fazla göze çar- pan devlet Çekosloyakya idi. Sebe - bi, Almanyada irat olunan siyasi ve resmi o nutuklarda Çekoslovakya « Sovyet Rusya paktına şiddetli hü « cumlar yapılması ve Bolşevikliği im- ha Jüzumundan uzun uzadıya bah- sedilmesidir. Çekoslovakya hükümeti buna karşı neşriyafin o bulunarak sene bugün Hararet derecesi güneşte 588, gölgede esi 88 idi. yüzünden iki tarafın biribiri sley « hinde propaganda yapmadıklarını, nihayet Sovyetlerin Çek topraklarm- da tayyare karargâhları yaptığma dair vuku bulan neşriyat tamamiyle musanna olduğunu bildirmeğe mec « bur olmuştu . Fakat bu neşriyat ve vaziyet Kü. cük İtilâf birliğini takviyeye, etmiştir. "olim Son zamanlarda Iamağu hizmet etmiş bulunuyor » Küçük İtilâf ve Sovyet Birliği! ' 13.154 dağlıc, 299 İkrırcık, 330 keçi 30 oğlak, 12028 kuru, LldA ii 770 manda, dana, Vi Doğa olmek üzere 45485 hayvan kesilmiştir. YY uroslavya bandıralı Kraliçe Mar ya vapurile yarın 400 Fransız sayyahı gelecektir. ark vilâyetlerinde Inhisarlar Ve“ kilile beraber tetkik ünde bulunan İnhisarlar Umum Müdü” tebrimize döse” osta Telgraf Titanbal Başmüdürü Marhar dün Ankaraya giti” tir. Mazhar yeni alnan radyo İşletn*” si için Nafia Vekdletile temaslarda b” tunacaktır. | sabote Kaymakamlığına tayif edilen belediye levazım müdürü, Mahmut dün, vasif ir, Tre Kaymakamlığına tayin edilen muvazei Müdürü Cemal de bugün gidecektir.