18 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

YUGOSLAVYA'DA... İkinci gün Asfalt yol, eski Sırbistanın varla ve köyleri içinden kıvrılarak, yüksek bir dağa doğru çıkıyor. Burada bir mermer türbe, bir sa- ray, bir de küçük otel var. Türbe şimdiki hanedanı kuran Karacorc ile ailesi için, Piyer ta- rafından inşa edilmeğe başlan- mıştır. İçi baştan başa, mozaaktir. Tasvirler, eski kiliselerden al- man sanatkârlarına kopye ettiril- miştir. Türbeyi Aleksandr bitirdi ve şimdi onun alt katında yatıyor. Her tarafa hükmeden tepe rastgele seçilmiş değildir. Sırtin biraz —aşağısında Karacorc'un köyü ve evi var. Karacorc 08 Mmanlı saltanatına karşı - ihtilâl bayrağını 1804 de burada açmış tır. Türbenin içinde altın, gümüş, çelik, Yugoslavyanın ve ona dost w emleketlerin her tarafından K ral Aleksandr namına gelen yüz- lerce çelenk ve hediyeler sıralan- mıştı. Bu ölümün tazeliği bir tür- lü kaybolmıyan — iztırab, mozaik kubban'r altında bir kalb, bir ana kalbi gibi çarpıyor Bu martir, Yugoslavya bi fikrini mukad- deılqliımi'tir'.. Si Kıral Aleksandr arasıra rahat etmek için dostları ile Oplenac köşküne gelirdi. Kıralın, kendi da- #etlileri için yaptırmış olduğu ©- tel, şimdi onun kabrini ziyaret et- imekte olanlarla döolup boşalıyor. Bizim gittiğimiz gün, bulgar vu- hani reisleri ayrı bir sofrada top- laamışlardı. Bulgar kilisesinin Yugoslavyaya ilk seyahati budur. ... Belgrad'a dönüşte Avala da- ğına çıktık. Burada da Oplenac: da olduğu gibi güzel bir otel var. Avala Belgrad'ın Çankayasıdır. Öteki dağ gibi, bu da orman- lıktır. Tabii imar edilmiştir. Yu- goslavlar Avala'da memleketin pn büyük âbidesini yapıyorlar. Kara mermerden kat kat insa olu- nan bu ikinci türbe, meçhul aske- ve avrılmıştır. Bilmem manzarayı toplayabi- liyor musunuz? Ankara'nın etra- fında çıplak dağlardan en hâkim blanlarına asfalt yolla çıkıldığı- mt farzediniz. Yolları ve manzara- yı değiştirecek kadar, sırtları a- Şaçlayınız. Sonra ufku, hâkim iki Gbide vığını ile kesiniz. Belgrad birkaç sene icinde yalnız kendi büyüyerek değil, et- Fafr da ileri Avrupa sehirlerinin” etrafı manzarasını alarak, ne bir kücük Sırbistanı, ne de onun balkanlı payitahtını artık hatır- latmaz hale gelmiştir. Hic fazla sanmaymız: Cumuriyet dıvrınğe İstanbulda olduğu kadar — (Fatih taraflarmı, Cihangir ile Şişli ara- smt düşününüz!) inşa yapılmış- kır, İstanbuldaki insa, beı:kgıd Ga- lata ve Tatavlayı alabildiğine ge- nişletmiş olmasına karşı, burada şehircilik sanatının kontrol ettiği insa hareketi, eski şehri de balkan- Ulık iptidailiğinden sıyırıp yeni Yugoslavyanın tam avrüpa pa- Yitahtını vücude getirmiştir. Heva bozuk olmasaydı, Avala bdtelinde yemek yiyecektik. Şüp- hesiz, arkadaşlarla Bursa'nın em- salkiz ovası ve çamlı dağları ge- çildikten sonra, Uludağ tepesinde rrstgelinen hanı hatırlayıp aha Fazla eseflenecektik. Bizde de bu tibi şeyler düşünülmemiş, emek ve para harcanmamış değildir. Muharrirlerden biri Çamlıca üstünde bir otelden bahsediyor- du. Kimbilir İstanbul zihniyetine ne kadar uzak görünü- Falih Rıfkı ATAY. yort, General Frankonun bir - tebliğine ADIMIZ, ANDIMIZDIR İSPANYOL İHTİLÂLİNDE|SON SAFHA __'_'-_——_——-—__——— Nasyonalistler iki şehir , daha aldılar w. $ EYLÜL 1936 CUMA -Son haberler uçuncı;— sayfamızdadır göre, son harblerde milislerden 3000 kişi öldü Sevil. 17 (A A) — D.N.B. nin hu- susi mubabiri bildiriyor: Nasyonalist lerin işgal etmekte oldukları mıntaka- larda halkın faşist hareketine tehalük- le iştiraki devam etmektedir. Bu müna- seebtle alman D.N.B. ajansının husu- General Franko, de İlano ve Sevil başpiskoposu şö- al vi muhabiri ispanyol faşistlerinin fi B. Randa'yı ziyaret ederek is için hazırladığı plânları öğrenmek w temiştir. Randa muhabirin “Faşist hareketi- nin lideri kimdir?* sualine şü cevabı vermiştir: “Burgos'da bir milli müda- fan komitesi kurulmuştur. Bu komite faşist hareketini idare eden zatlardan mürekkebtir ve bu komite bütün malü- matın toplandığı ve bütün emirlerin çıktığı merkerzdir. Bununla beraber bu komite, ölü Primo de Rivera'nın oğlu ve faşistlerin yüksek şefi Primo de Rivera kızılların elinden kurtuluncaya kadar devam edecektir. Memleketin her tarafında kurulmakta olan faşist gruplarına fesatçı unsurların girmesi. nin önüne geçmek için ber yeni azanın iki eski aza tarafından tavsiye edilme« si şart koşulmuğtur. Bu iki aza onun B. VAN ZELAND BELÇİKA MİLLETİNİN KO- MÜNİZMİ İSTEMEDİĞİNİ VE FRANSA HUDUDLARINI MÜDAFAAYI TEAHHÜT ETMEDİĞİNİ SÖYLEDİ Paris, 17 (A.A.) — Belçika başbaka- nı Van Zeland, Entiransijatı gazetesi- nin muhabirine beyanatında demiştir ki “— Fransaya karşı olan vaziyetimiz gayet basittir. Komşu Fransanın kuv- vetli ve kudretli olması Belçikanın men- faati icabındandır. Fransanın kendi sat- vetini ne vasıtalarla temin ettiği keyli. yeti Belçikayı alâkalandırımaz. Fransa- nın da menfaati, ekonomik, mali, «06- yal ve askeri sahalarda kuvvetli ve müs- takil bir Belçikayı gerektirir. Belçika kendi ordusunu kuvvetlendirmek için ge- reken fedakârlıkları yapacaktır. Belçika kuvvetli ve kudretli komşusunun hudud. larmr müdafaa etmeyi teahhüd etmiş değildir. Belçikanın kendi mesuliyetleri kendine yeter. Belçika milletinin ezici bir çoğunlu. ğa bugün Avrupanın üzerinde bir fırtı. na gibi esen komünistliğe muhaliftir. İspanyada cereyan eden feci hüdiseler bütün bolşevik sisteminin dehşetini gös- termek için kâfi bir ihtar mahiyetinde- Gir.y hattr hareketine kefalet edeceklerdir. Faşist partisine girmek için esas pren- sip namzedlikte namzed gâııeulının namuslu olmast ve vatana faydalı bir şekilde hizmet edeceğine dair partinin kanaat getirmesidir. Sevil'de bugün 2500 faşist silah ah tındadır, gençlik teşkilâtlarına gelin- ce, gençler milli bayrak altında toplan- maktadır. Fakat marksistler de olduğu- nun tamamiyle aksine olarak bunlar Bi- lahlı değildir ve hiç Lir askeri hâreke- te iştirak ettirilmiyecektir. Halkın fa- z L İngiliz liberal partisi İspnayayı örnek tutarak gittiği yol hakkında dikkati celbediyor Londra, 17 (A.A.) — Liberal parti- «i konseyi, bir karar sureti kabul etmiş- tir. Bunda ezcümle — yöyle denilmekte- | dirı Liberal partisi konseyi, bütün sulh ve hüriyet dostlarının dikkatini Avru- padaki vaziyetin kötülüğüne çeker. Av- rupada demokrat hükümet sistemi ile esas hüriyetler, dikratöir. faşist ve ko- münişt hükümetler taralından tehdid e- Tapanya'da e- esinde seçilmiş olan hükümeti devirmeğe uğraşıyorlar, İhtilâlciler, bundan başka ingiliz gaze- telerinin en kuvvetlilerinin bir takımından ve muhafazakâr partiden de müzaharet görmektedir. Eğer İspanya'daki bu ih- tilâl hareketi, muvaffakiyetle neticelene- cek olursa diktatörlük, Avrupa'nın hâ- kim hükümet şekli olacak ve Fransa üç cepheden faşistlerle çevrilecektir. Bu kö- tü vaziyet, demokrat hükümetlerin mil- letler cemiyetine müzaharet etmek için yapmış oldukları korkakca teşebbüslerin felâketli bir akamete uğraması yüzünden meydana gelmiştir. Liberal partisi konseyi, Portekiz'in İspanya'ya yapılatak silâh sevkiyatı ü- şerine ambargo konulması işine tesirli bir surette iştirak etmesini temin mak- sadiyle Portekiz bükümeti üzerinde kuvvetli bir tazyik yapılması lüzumun- da israr etmektedir. Konsey ingiliz tayyarelerinin kaça- mak yolu ile İspanya'ya gönderilmesine mani olmak için icabeden tedbirlerin a. hınmasını istemektedir. İtalya, Avusturya ve Macaristen dış bakanlarının Vi- yanada yapacak- ları toplantının mahiyeti Roma, 17 (A.A.) — Curnale d'ltal. ya gazetesi, İtalya, Macaristan ve A- Yusturya dış bakanlarının Viyanada ya- pacakları toplantıdan bahsederek di- yor ki; “Önümürdeki haftalar içinde yapı- lacak olan bu görüşme Üç memleket a. rasındaki iş birliği politikasının man- tıkt ve amelt bir tatbiki neticesidir. Bundan dolayı bunu Presburgdaki kü- çük anlaşma konferansına karşt — olan bir vaziyet olarak göstermek doğru de- (Sonu $, inci sayfada) şist hareketini nasıl bir tehalükle kar- HER YERDE 5 KURUŞ Fransada Grev genişliyor LIYONDA DA GREVLER BAS- LADI. - POLİS İKİ FABRİK ... TÖRÜN EVİNDE SİLAH DE- POLARI BULDU. - B. OLUM HEYETLERLE GÖRÜŞÜOR İpek fabrika işçilerinin g şıladığına delil olmak Üzere yalnız Se- vil gehrinde $000 işçinin partiye men- sub olduğunu söylemek kâfidir. Bun- Jarın beş yüzü liman işçisidir. İç harba sebeb olan suçluların zalandırılması işi zabıta makanılarma nittir, Faşistlerin en mübrem vazifesi milleti tamamiyle milli fikir etrafında toplamaktır. Komünistliği memleket- ten çıkardıkıan sonra yahudileri — ve farmasyonlar meselesi halledilecektir. (Sonu 4. üncü sayfada) HABEŞ DELEĞASYONU BULUNURSA İtalya, Milletler Cemiyeti toplan- tılarına iştirâk etmiyecek Londra, 17 (A.A.) — Havas ajansın- dan: Habeşistan tarafından Cenevre'ye bir delegasyon gönderilmesi, biraz şaşkın- lık doğurmuştur. Diplomasi mahtilleri, babeş delegelerinin tanınması meselesin- de İngilir delegasyonunun nasıl bir yol tutacağını tasrihten çekinmektedirler. Habeş mümessillerinin - Cenevre'de sarfedilecek olan çalışmaya iştirak edip (Yazısı $. inci sayfada) ce- j Grevciler ve fabrikatörlerin toplantısına reislik eden B. Leon Blum Paris, 17 (A.A.) — Matin gazetesi- nin Liyon muhabiri, Ro-diaseta sunl i- pek fabrikasının bin beş yüz amelesi- nin fabrika müdürü ile iki müdür mu- avini ve bir mühendisi odalarına kapa- tap oda kapılarını kilitlemiş ve sonra zabıtanın müdahalesi Üzerine bunları serbest bırakmış olduklarını bildirmek- tedir. (Sonu 5. inci sayfada) Sporcularımız Sovyet Rusyada İlk futbol karşılaşması bugün ” Moskova, 17 B . (A.A.) — Türk sporcuları — he« yeti dün Odesas ya varmışlardır. 'Türk misafirler iskelede Sovyet- der bizliği halk komiserle. ri meclisine bağlı beden ter- biyesi ve spor komitesinin bir delegesi ile ma. halli spor teşek- külleri — delege- leri ve matbuat mümessilleri ta- rafından selâm. Yanmışlardır. ğ Bir orkestra izkelede türk millt — marşiyle miüilletler- ğ arası marşı | çalmıştır. Limanda ve türk misafirlerin indiği otelin ö« nünde türkçe ve Tusça — yazıları ihtiva eden levs halar asılı büs lunuyordu. Karşılaşmatarın programı Moskova, 17 (ALA.) — — Sovyetler Birliği beden terbiyesi ve &por komis tesi Türk » Sovyet sporcuları arasında yapılacak karşılaşmaların — programını Dinam_o' ; .tî’.kî mı ile ql_açqk_ Moskovadaki Dinamo stadı ve bizimle ka ışrlaşacak Sovyet futbolcularından tanınmış bir kaçr ya suretle tesbit etmiştir: 18/9 tarihinde türk futbol takımı Moskovada Dinamo salıanında Motko- vanın en küvvetli futbol takımı — olan h (S_oıu $. inci sayfada)