17 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

17 EYLÜL 19386 PERŞEMBE Son haberler üçüncü sayfamızdadır HAATUTERN HER YERDE 5 KURUŞ B.M taksas k ü- h nizmei at | ı?l':dui— İSPANYOL İHTİLÂLİNDE SON SAFHA Hükümet; ADIMIZ, ANDIMIZDIR ON YEDİNCİ YIL. NO: 5439 Gündelik FRANSIZ — SURİYE ANLAŞMASI N.A. Kİ oçukA | — gini anlatıyor Valansiyaya çekildi Atina ajansı Yedi aydanberi devam edcn fransız - Suriye konuşmaları ni- hayet iyi bir anlaşma ile netice- lendi. Asırlarca müddet mukad- deratlarımızı birleştirmiş olduğu- muz ve bundan sonra da kendile- riyle iyi münasebetler kurmak is- tediğimiz dost bir milletin si Ğ varlığının almış olduğu bu son şekilden memnun olmamak müm- kün değildir. Suriye osmnlı im- paratorluğu idaresinde yaşadığı uzun asırlar içinde hususi bir re- jime tâbi olmamış, ve Suriye hal- kı bütün vatandaşlık haklarına sahib olarak yaşamıştı. Çöken im- paratorluğun vaziy msfiye edi- lirken, yeni Türkiye milli misak hududu dışında yaşayan osmanlı vatandaşlarına Vilson prensiple- rine en sadık bir devlet sıfatiyle haktarımı ve milli mevcudiyetleri- ni kabul ederek mukadderatları- nın tesbitinde kendilerini serbest bırakmıştı. Bundan sonra on ye- di yıl fransız mandası altında ka- lan bu memleket hakiki durumu: na ve olgunluğuna v icin bir çok müskülâtla karşılaştı. Fa- kat güzel bir mantık iyi bir niyet her türlü müşküllerin hallinde ya- nılmaz bir mmettir. İşte bu yol icinde vürüven her iki tarafın sa- lâhivetli şahsiyetleri bu süretle iyi bir netice elde ettiler. Yapılan bu anlaşmada Suriye ordusunun, fransız ordusu - teşki- lâtınen aynına tâbi olması, İrak ta ingiliz ordusunun vaziyeti gibi yalnız iç işlerle mesgul olmamak şartiyle fransız ordusunun — Suri- yede kalması, Suriyenin devletler hnlarku bakımından tam müstakil olduğu manasını tabiatiyle vere- mez. Ancak meselenin bu şekilde bile halli zannedildiği kadar ba- sit değildi. Bu küçük memleket- te gerek yaygın ve gerek kütle halinde yaşayan azlıklarla Suriye arasında mühtelif tarafları tatmin edecek bir hal şekli bulmak çok müşküldü. Mösyö Jouvenel ve Ponsot Fransa'nın en kıymetli ve tecrübe görmüş idare ve politika adamları yıllarca bu mesele Üüs- tünde mesgul oldular. En - son Mösyö Martel'in 1933 de buldu- gu anlaşma şekli dahi Suriye'yi memmun edememişti. Ve nihayet ingilizlerin Iraktaki - buldukları formülün yeni şeklin tayininde büyük faydası oldu. Müşkülât en ziyade azlıkların hakları nokta- sından çıkıyordu. Halbuki İrak'- ta vaziyet böyle de#ildi. Azlikla- rın vaziyeti - ve milli haklarının hududları hakkındaki — maddele- rin metnini bilmediğimiz ve Suı'i. ye meclisirden ııçerhı_ı ne qf—lfıl alacağını kestiremediğimiz için bu hususta kati bir mütalaa orta- ya atmak doğru değildir. Aıtcılı Ankara itilâfnamesi mucibince Antakya'da yaşayan ırlı_dı_ıılııı. mızın milli mevcudiyetlerinin be- kasının daha emin ve daha ge- niş bir vaziyete getirileceği ve .bn- mnun — unutulmiyacağını H:ı:ıcıyg Vekilimiz Dr. Aras'ın dediği gibi ümid ediyoruz. Asırlarca birlikte yasamış ol malarına rağmen Asyai bir cemi- yet tipinden süratle uzaklaşan ve birlikte yaşadıkları arab camia- siyle zaten kan, dil ve içtimat ha- yat tarzı bakımımdan hiç bir mü- nasebeti olmıyan Antakya ve ls- kenderon'daki türk — kütlesine türk milletinin kalkınmasına mu- vazi bir sosyal inkişaf temin ede- cek daha geniş ve daha muhtar bir idare tarzı verilmesi kadar hakkaniyet esaslarına uygun bir Atina, 16 (ALA.) — bildiriyor: Vradini gazetesi, matını neşretmektedir. B. Metaksas'ın uzun bey Baş- bakan, Yunanistanın maruz kaldığı ko- münist tehlikesinden bahsederek — de- miştir kiz « Güya burjuva olan partiler bel- ki de hükümetimin devrileceğini ve kendilerinin iş başına — geçeceklerini Çok aldanıyorlardı. terajik ve söz zannediyorlardı. Bu gerçekleşseydi, bir müddet bir kerenski rolü oynıyacaklar müfrit sol cenah partilerinin olacaktı. Hâd sıyasal gerginlik * zamahılarında, daima mutediller değil, anlaşma — iste- miyenler hâkim olurlar. Ağustos gün- lerindeki grev hareketinin gebebleri tetkik edilince, bu sebeblerin tamamen olduğu sabit olur. sıyasal mahiyette mecburi Komünistler, hükümetimin hakem ve asgari ücret usulünü koyan kanunları çıkaracağından çok — korku- yorlardı. İşçi için çok elverişli bu tedbirlerin het ne pahasına olursa olsun kendilerine aid olmıyan bir hü- kümet tarafından alınmasını — istemi- yorlardı, Bu bir müşteri kazanmak me- selesi idi. Komünistler, kendi hareket- lerinin hükümet tarafından daha son- ra şiddet usullerine başvurma suretiy- le tenkil edileceğini ümid ediyorlardı, Fakat bir hükümetin varzifesi kan dö- külmesine mani olmak ve düzeni, mem- leketi kana boyamadan müdafaa et- mektir, Bunun içindir ki, tedbirlerimi- zi 12 saat evvel aldım.” — —aagoaanaieüller LOKARNOCULAR TOPLANIRKEN olan Londra mahfille- rinde türlü tahminler Londra, 16 (AA.) — Deyli Tele- graf gazotesi yazıyor: Lokarno devle leri konferansı bu sene de toplanacal tır. İtalya büyük elçisi B. Grandi, düa dış bakanlığına yaptığı ziyarette, kon- feransın muvaffak olabilmesi için dip- lomatik hazırlıklar lâzım olduğu dü- şüncesinde bulunmuştur. Almanya, ölr a | j A ’ g tarih tayin edilmesine taraftar — değil- dir. Bu durum hakkında Milletler Ce miyeti konseyine izahat — verilecektir, © zamana kadar, ingiliz hükümeti dip» fomasi yolu ile görüş teitisi teklifini kabul edecek ve İngiltere hükümeti ta- (Sonu 4, üncü sayfada) —C —— karar tasavvur edilemez. İşte bu- nun içindir ki, milliyet prensiple- rini ilk ortaya atan ve bunun ma- nasını herkesten iyi anlıyan bü- yük ve dost bir milletin başında bulunanlardan İyunu bekliyor ve ümid ediyoruz. Nasyonalistler Madride yirmi kilometre ilerlediler - Ma- lagada panik var - Anarşist sendika Kaballero hükü- metine yardım etmemeye karar verdi Jerez dö la Prontera, 16 (A.A.) — Madrid hükümeti, Valensiyada yerleş. meğe karar vermiştir. Marksistler, San Sebastiyen hastahanesinde bulunan se- kiz hı’ıyı Gldürmüşlerdir. Şimdi ora- da 450 Biüinün hüviyetlerini tayin için uğraşılmaktadır. Bunların arasında Fenlandiya kon- 1. olosu ile — milis. lerin — paflarınca hizmet etmiş olan kırk beş vardır. Sevil radyosu, sıksık cumuriyet- çiler ile birlikte harb etmekte o- lan İberya —anar- ist federasyonu fzktının Katalon- fransız Cumur reisi B. Azana ya vrelsi B. Kompanis'in istifasını isteme- ğe karar vermiş olduklarını bildirmek- tedir. Teneriffe'den radyo ile bildirildiği- ne göre halihazırda italyan donanma sından yirmi beş parça gemi, Barselo- na lin mında bulunmaktadır H h A HAŞ b Litbondan bildirildiğine göre B. Aleksandr. Lerru, nasyonalistlerle be- raber olduğunu ilân etmiştir. General Kabanellas generalitesi | Nasyonalistler Madrid yakınında Paris, 16 (A.A.) — Tetuan radyo- su, halen askeri grupun Madrid yakı» nında 120 bin adamı mevcud olduğunu, MEMLEKETİMİZDE ÇOCUK ÖLÜMÜ Bir İstanbul . gazetesinin mübalagalı yazılarını ra- kamlarla düzeltiyoruz 8 Eylül 1936 tarihli (Tan) gazete- sinde (münakaşa ediyoruz) başlığı al: tında çıkan makaleyi dikkatle okuduk. Pek iyi niyetle gazıldığına şüphe edil- miyen bu satırlar maatteeaslif demog. rafik istitastikleri okumak ve bunlardan manl çıkarmak işindeki melekesizlik yüzünden mahiyetini tamamiyle kay- betmiş ve memleketin içinde endişe ve dışında yüphe uyandıracak haksız ve yanlış bir netice çıkarmıştır. Filhakika i yazıyı yazan ve nüfus istatistiklerini tet ike alışık olmadığı görülen zat, bu işle uğraşmıyan her hangi bir yurddaş gibi Devletin İstatistik yıllığını alıp ta meselâ, İstanbul'da 1931-32.33 ve 34 we- neleri içinde 50157 kişinin öldüğünü ve bunlardan 11.878 zini (0.4) yaşmdan aşağı gocukların teşkil ettiğini görün ce, daima bu işteki acemiliği göz önüne alınarak, telâş etmemesine ve ortalığı velveleye vermemesine imkân verilmez. Çünkü ölümün bütün insanları bekliyen meş'um ve aei bir. akıbat olma- sına göre, bir. — memlekette — veya bir şehirde o memleketin veya şehrin nüfüsuna göre ölüm vak'aları olacağı muhakkaktır ve bu bir tabiat kaidesi- dir. Demografik — istitastiklerde ve iç- timal hıfzıssihha tetkik metotlarında bir memleketin veya eşhrin vefiyatı hak kında bir fikir edinmek için ise orasının senelik umum! ve yahut çocuk vefiyatı- nı gösteren Takamları sadece almakla iktifa edilmez. Bunun bir çok tetkik gafhaları, yaşayan insanlara göre, de. fan çocuk adetlerine göre nisbetleri ve (Sonu J. üncü saylfada) bunların iyice teçhiz edilmiş olduklası taarruzun yakında başı bildiriyor. lryacağın Bu radyoya gövre, süel grupun bik ö mertkezi olmaktan çıkan Madridden bir görünüş tün cephelerde şimdi — S00000 — kişilik bir kuvveti vardır. Bu takam ay sönüe na kadar iki misline çıkacaktır. , (A.A.) — Mad- r tiddeki anarşist f7 sendika, — Largo | Kaballero hükü- metine müzaha- ret etmemeye ka- rar vermiştir. ... Hendey, 16 (AA.) — Koru- nA radyosü, nat- yonalist kıtaatın dün Madridin batısındaki mevrilerint şehre doğru 20 kilometre iİlerletmiş «de duklarını bildiriyor. (Sonu $. inci sayfada) Hendey, 16 Başbakan B. Kaballero . . . ). Lil grevi genişliyor Paris, 16 (A.A.) — Lil valisi asayişa muhafaza için mühim emniyet tedbirleri almıştır. Polis mikdarı artırılmıştır.. Lil mezbahâasmın 150 işçisi de greve İştle râk etmiştir. $orol ipek amelesi yirmü dört saatlik tesanüld grevi ilân etmiştll Ronbeksde keza grevler baş göstere miştir. Bir atölyenin kapısını tutan İşçi kadınlar