17 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nci sahifede: Siyasî îcmal Akdeniz ve Fransa. 5 ind sahifede: Av, avcılığa Saîr • Bedri Rıza Aktuna. 6 ncı sahifede: Yüzme yarışlannda alınan dereceler çok iyidir Nevin Hassan u m h u ri * Sfljfl! 443ü Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: fcstanbul, No 246 rBfŞBinllB 17 Ejflul 1936 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahılr heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 ., 24290 Bu kopeği silâhla Matemdeyim de... değiştirir Kalkmmanın iki Sırrı: Nüfus ve su S çinden geçtiğiniz şu boş sahalar, ki II Türkiyemizde bir hayli çoktur, ekilip imar edılmedıği için sizde birer isteb fikri uynadınr, ve zannedersiniz ki bu kıraç görünen topraklarda ot bitirmek imkânı yoktur. Sizi zahiri görüşün sevketmiş olduğu bu düşüncede hiçbir isabet bulunmadığmı haber verelim. Türkiyemizin Anadolu yaylasmda hakikaten isteb denilebilecek sahalar vardır. Size haber verelim ki oralarının dahi her türlü nebat yetiştirecek veçhile imarları mümkündür, ve bu imkânm sırrı o topraklann içinde ve altında saklıdır. Türk topraklannın yer altında su hazneleri saklamıyan pek az yeri vardır. O kadar az yeri ki biz o azlığı kale bile almıyarak hemen hemen hiç yoktur demeğe kadar ileri gidiyoruz. Yer altındaki bu sulan yeryüzüne çıkarırsak o isteb manzarasile gördüğümüz yerleri cennete benzer mamurelere çevirmek işten olmıyacaktır. Işte bütün memlekette muhtelıf şekiller arzeden su meselesinin esaslı bir kısmı böyledir, ve bu kısım için memleketin her tarafında çalışmak, yer altındaki sulan yer üstüne çıkararak on~ ların üstüne düşen araziyi şimdiki isteb halinden gayet verimli arazi haline getirjnek imkânı vardır. Bu kısım için olsa olsa yeraltında bu* Iunacak su haznelerini yeryüzüne nakletmek için ucuz elektriğe ihtiyacımız oiacakır. Bu mesele hükumetimizin ehemmiyetle üzerinde durduğu ve hal için adeta geceyi gündüze katarak uğraştığı bir rneseledir. İsteb manzarası gösteren topraklan, altlarından çıkanlacak sularla bol otlu çayırlar haline bile getirsek oralarda yetişip gelişecek hayvan serveti İçin çok kıymetli sahalara kalbetmiş oluruz. Halbuki bir kere su nimeti ele geçirilince toprağm üstünde yalnız çayırlar değil, başka her türlü ziraat mahsullerini bol bol yetiştirmek imkânı da elde edilmiş olacağını söylemeğe hacet bile yoktur. Türjjiyemizin sulan yalnız yeraltlann<Ja saklı olan haznelerde toplanmış değildir. Yeryüzündeki sulanmızdan dahi hakkile istifade etmedığimiz yerlerimiz henüz pek, amma pek çoktur. Bu sular dan dahi gerek kanallar vasıtasile, gerek her türlü kuvvet tertiblerile geniş ölçüde îstifadeye geçtiğimiz zaman artık bundan sonra meselâ Sakaryanın kenanndaki tarlanın yağmursuzluktan kuruduğuna şahid olmak felâketinden kurtulmuş olacağız, ve yalnız o kadarla kalmıyarak şimdi oralarda ziraati yapılmakta olan tarlalanmızı kolaylıkla sekiz on misline çıkar rnak imkânını elde etmiş bulunacağız. Bir kere bu yola döküldükten sonra Türkiyede başhca meşgale olan ziraatin mütevekkilâne havaya tâbi olup kalması haline de ebedî bir son vermiş olacağız. Avrupada Rejim ihtilâfları Hâd Saf hada ıııııııııiHiıifiıııımııııımıııııııııımııııııııııııııııtııııııııııııııııııııııım ıınııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııtnıııııııııiHiııııııtııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııınııınııııııınıniHiı Sovyet matbuah ateş püskürüyor « Almanya, bugün Siberyayı da rüyasında görmektedif » Izvestiya ve Pravda şedid yazılar neşrediyorlar Lokarno içtimaı gecikecek Son Nuremberg nutku ve Lokarnonun tehlikeye düşürülmesi Londrada iyi karşılanmadı, Roma memnuniyet gösteriyoı Nuremberg kongrerinin kapantf , ** . * • celsesi böyle .•* ** Ispanya ıhtilâlcileri Hitlerle bir ve beraber olduklannı ilân ettiler Madrid hükumeti Valansiyaya çekiliyor. 120 bin millici Madrid üzerine yürümektedir. Toledo düşmek üzere... A.) Harbiye Nazın, tebliğ edi yor: Toçu kuvvetlerile tayyareler, Oviedonun bombar dımanına devam et mektedirler. Astu ries, Leon ve Ga ice eyaletleri arasında Penferroda dağlannda müsellâh köylülerle kömür madenleri amelesi, ihtilâlcilere hücum ve kafilelerinin geç Madrid 16 (A. r "" "" ' """ '""3 bitti / Hukumet tarajtndan terkedılmek uzere olan Madridden bir mamara: Kastelan meydanı ve Alkala caddesi Sovyet Harbiye Komiseri Maresal VoroşUof :••' M. Metaksasa göre Komünist partisi iktidara geçseydi... Gene kan dökmek mecburiyetinde kahnacaktı Atina 19 (A. A.) M. Metaksas, Vradini gazetesine be yanatta bulunarak bilhassa Yunanis tanın kooperatif bir devlet şeklini almakta olduğunu söylemiştir. Parlamentonun feshinden bahse den Başvekil, de miştir ki: M. Metaksas € Komünistlerin Yunanistanda he men iktıdar mevkiini ele geçirmeğe mu vaffak olurlardı, iddiasında bulunmam. Fakat şunu söyliyebilirim ki, komünistler şehirlerde ve sair bazı yerlerde öy le bir vaziyet ihdas edebilirlerdi ki ihtilâli andıran bir vaziyette kan dök meksizin çıkmamız mümkün olmazdı. Guya burjuva olan partiler belki de lArkast Sa. 3 sütun 3 te\ mesine muhalefet etmektedirler Top kuvvetleri şiddetli bir muharebeden sonçu kuvvetleri, Terueli bombardıman ra hedeflerini elde etmişlerdir. ehnektedir. Birçok ahali ve asker bu şeMadrid hükumeti Valansiyaya hirden kaçmaktadır. Tayyareler, mütegidiyor madiyen Cordoueyu bombardıman edi JerezdelaFrontera 16 (A.A.) yor. Sierra Guadarramada hükumet [Arkast Sa. 6 sutun A te] Küçük Antant arasında yeni askerî anlaşmalar İtalya ile Almanya, Küçük İtilâfla anlaşacaklar mı? Macaristanda müsaid akisler görüldü Belgrad 16 (Hususî) İki gün e r vel Çekoslovakyanın Bratiîlava şehrinde nihayete eren Küçük Antant toplantısı münasebetile Yugoslav gazetelerinin hepsi bu toplantı etrafmda makaleler ve tafsilâtla doludur. Bunlardan Vreme gazetesi neşretmiş olduğu bir yazıda hulâsaten jöyle de mektedir: Küçük Antant» mensub devletler her sahada yekdiğerlerine yaklaşmaktadırlar. Yugoslavya Başvekil ve Hariaye Vekilinin daha evvel Bükreşe gitmesi çok faydalı neticeler vermiştir. Bükreşte varılan neticelere göre Yugoslavya bun dan sonra tayyareleri ve diğer motörlü harb silâhlan için muhtac olduğu benzini Romanyadan alacak, Romanya da buna karşılık olarak harb malzemesi için muhtac olduğu ham maddeleri Yugoslav yadan alacaktır. Ayni anlaşma şimdi Çekoslovakyaya da teşmil edilecektir. Çekoslovakya da lArkası Sa. 5 sütun 4 te] Moskova 16 (A.A) Tas bildıri yid etmiştir. «Tereyağına değil, topa ihyor: Izvestîya gazetesi «Barut deposu üzerinde meşale» başlığı altında neşrettiği bir makale ile, Nuremberg kongresinin bir bilânçosunu yapmaktadır. Makalede deniliyor ki: «Her sazmdan ayri ses çılan Nuremberg orkestrasında iki esaslı ses tefrik edilcbilir. Memleketin dikkatini dahıldc pek te cazib olmıyan tablodan ve iaşe zorluklan çıkmazmdan çevirmek ve muazzam teslihatla Almanyanm savaşa hazır bulunduğunu göstermek suretile yabancı memleketleri korkutmak. M. Hitler, tamamen eski parolayı tetiyacımız vardır.» M. Hitler, delice rüyalar serisine milletlerin yükseltilmesi, iş saatinin azaltılması gibi fikirler, ilâve etmiş ve ulusu en zalim mahrumiyetler i çinde iken ekonomik refahtan bahsetmiştir. Nurembergde ikinci dört senelik plân ilân edilmiştir. Dört senelik işçi plânı olan bu plân, Almanyayı yabancı ham madde tabiiyetinden «kurtaracak» br. Nuremberg panayınmn ağırlık mer kezi hiç şüphesiz Hitler ekonomi umdesi hakkında beyanatlarda değil, taarnız propagandasında bulunmaktadır. M. Hitlerin yüksek sesle ve îngilteredeki ü[Arkası Sa. 3 sütun 4 te] ııııtıııııııııııııııııııııııııııııııiMinııııııııııııııııımıınııııııııııınıııııtıııııııııııııiMiımııııııiHiıııııiHiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııiMi Izmir havalisinde yaptığımız bir tetkik bizi şu hakikatle karşı karşıya bulundurdu: Orada topraklar asla isteb man2arası arzetmez. Fakat su ihtiyacmdan müstağni değıldir. Eğer tzmirin şimdiki binnisbe dar hinterlândını dediğimiz su tertibatile teçhiz edersek oralarda her türlü ziraat istihsalini şimdikinin en aşağı beş misline çıkarmak işten bile değildir. Öyle ki modern tertibatlı bir istihsalle Izmirin vaktile çok geniş olan hinterlândından fazla faaliyet mevzuu çıkarabileceğimizde en ufak şüpheye mahal olmadığını kendi gözlerimizle gördük. Bu vaziyeti memleketin istisnasız olarak her tarafına tatbik etmek mümkündür. ŞimBerlin 16 (A.A.) Alman sanayi dikinin beş misli, on misli fazla istihsal âleminin naşiri efkân olan Deutsche Idemek, Türkiye baymdırlık ve zenginli Bergwerk Zeitung, M. Bastidin M. ğinin o kadar artması demektir. Schachb ziyaretinden bahseden yazısmBu iş bu suretle tahakkuk etmek için da diyor ki: bir tek unsurun daha ihtimamla gözönüM. Bastid, Berline dört senelik yenî ne almması lâzımdır: Nüfus. Her ne plânm müzakeresine girişilmiş olduğu bir rede istihsali artırmak için yeni yeni ted sırada gelmiştir. Mumaileyh, hiç şüphebirler alacaksak oralarda nüfus tekâsü siz bu plânla alâkadar olacaktır. Çünkü fünün tahakkukuna dahi ehemmiyet ver bu plân Almanyanm bütün ikbsadî mejnek icab edecektir. Meselâ Izmir ve ha selelerini halle yanyacak şekilde hazırvalisinin şimdikinin birkaç misli nüfusa lanmıştır. Halihazırda hukukan müsavi ferah ferah tahammülü olduğunu açık olan Fransızlarla Almanlar, mütekabil eöyliyebiliriz. huzur ve sükunu temine uğraşmakta olNüfusu teksif etmenin iki çaresinden goçmenlerin en muvafık yerlere en iyi şekillerde yerleştirilmeleri haricinde alelıtlak mevcud nüfusumuzun sağhk bakımından fazla itinaya mazhar olmalan birinci ehemmiyet derecesini haiz asıl meselemizdir. Doğumu artırarak ölümü hele çocuklarda eksiltmek bu meselenin bellibaşlı işidir. Bu çok ehemmiyetli işi bütün milletçe henüz ulusal bir meselemiz halinde gozönüne alamamış olduğumuzu acı bir hakikat olarak jtiraf etmeğe mecduklanndan Fransa ile Almanya ara sında harb baltasının gömülmesi kolaydır. M. Bastid, M. Blumün en müstaid mesai arkadaşlanndandır. Mumaileyh, Berlinden bütün Almanlarm en hararetli arzulannm iktısadî noktai nazardan ıııııııııtııımııiHiııııımııiMiıııııııııımıııııııııııtı ııııııııı Almanya ile Fransa arasında harb baltası Bir Berlin gazetesi «Kalkabilir» diyor 1 Cumhuriyetin > Büyük Avrupa Anketi Yazan : Peyami Safa 18 Sigorta dolandıran şebekenin iç yüzü Dolandırıcılar yoktan varis te icad etmişler Fransız Nazırı M. Bastidin Berlini zivareti çok iyi intıbalarla karşılandı Çalışan kadınlar Çalışan kadınlar kongresi Hariciye Nezaretinde bir çay ziyafeti Madam Brunschwicgin beyanatı Bir Fransız kızile musahabe Çiğ ve olgun yenilikler i • M. Bastid yekdiğerini itmam eden iki büyük millet arasında bir itilâf husulünü görmek olduğu kanaatine sahib olarak avdet edecektir. ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııınıııiııııııııı buruz. Bizce milletin ve devletin çok lâzımdır. büyük ve pek müteaddid vecibeleri içinde Işte bir iki mesele ki memleketimizin bu iş birinci ehemmiyet derecesile gözönü kalkmmasmda ana manivelâlar rolünü ne alınmak ve kat'î halli neticesine kadar oynamağa namzeddirler. bütün milletçe onun üzerinde titrenilmek YUNVS NADİ Birçok kimsele rl ölü gibi göste rerek sigorta kumpanyalarını dolan dıranlar hakkın daki tahkikat yeni bir safhaya girmişPariste, 26 temmuzda, «Hayatlannı tir. çalışarak kazanan beynelmilel kadınlar Yapılan tahki kongresi» toplanıyordu. Bu kongreye, katın yeni seyrinAmerikada, kabinenin ilk kadın azası den bu işleri ya Mesai Nazın Miss Frances Perkins de pan şebekenin magelecekti. Garda Hariciye Nazın M. rifetleri, dirüeri öl Dün dinlenen şa Yvon Delbos ve Fransız kabinesinde ilk dürerek sigorta hidlerden Millî kadm aza Mme Cecile Brunschwicge takumapnyalarını do Reasürans îstihbarafmdan karşılanan Miss Perkins ve konlandırmaktan iba rat müdürü Aziz ret değildir. Dolandırıcılar, hakikaten gre azalan şerefine Hariciye Nezaretinölmüş olup ta varisi bulunmıyan sigor de bir çay ziyafeti verildi. talılara sahte varisler tedarik etmek Âyan ve Meb'usan meclislerinde müsuretile bir takım dalâvereler çevirmiş zakereleri dinlememi, Fransanm edebî ve lerdir. resmî şahsiyetlerile temas edebilmemi teYedi mühim dosya ve yeni şahıslar min için unutulmaz delâletini esirgemi Beyoğlu Emniyet memurluğu Adli yen, Matbuat ve îstihbarat servisi şefi yeye verilmiş olan dört dosyadan son M. Pierre Comert, bana bu ziyafette bura daha yedi mühim sahtekârlık dos lunmak fırsatını vermek nezaketini de yası üzerinde tahkikat yapmış ve bu gösterdi. Birçok kadm aza, kadm nazT, dosyalar etrafmdaki tahkikat ikmal e müsteşar, kadm doktor, avukat, Milletler dilmiştir. Yalnız Paristen beklenen ev Cemiyeti kadın murahhası, prenses ve rak geldıkten. sonra bu dosyalar tekem düşesler bulunan bu ziyafette, sayısı pek Fransada ılk defa Leon Blum kabinesine gıren kadın azalardan Mkdam jnül edecek ve bunlar da mahkemeye mahdud birkaç erkekten biri de bendim. Brunschtvicg ve Cumhuriyet okuyucuolacaktır. lanna ithaf ettiği resmi [Arkast Sa. 7 sütun 1 de] lArkast Sa. 6 sütun 6 dal