26 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

SAYI : 95 — 3398 On Birinci YIL SAHİB ve BAŞMUHAR:RİRİ Mahmut SOYDAN 26 Temmuz - CUMA - 1935 ” TAN Ne Okuduğunuzu Söy- leyiniz, Kim Olduğunuzu Söyliyeyim! | ISTAN GUuUL Yunanistanda Yeni SAYISI 5 KURUŞ LA — 2 incide : Peyami Safa'nın fıkrası: “Bir fark” — Siz ne dersi- niz? — Şehir haberleri. Büncüde: — Ankara telgrafları — Ah - med Şükrü Esmet'in “Haf- tanın siyasası” — Felek'in fıkrası: Bir yolcu gelişi 4üncüdet — Aziz Hüdai Akdemir'in “Biz de casusluk” — tefrikası — Sağlık öğüdleri — Sevişme- ler, evlenmeler. $ incide * Son habezler — Büyük Sa- vaşın en dikkate değer ca- susu: Matmazel Doktor 6 mcıda : —Memlekette TAN 7 incide : Tarihin büyük aşklarından 8 incide : —Avrupa gazetelerine göre hâdiseler. guncuda : — Kazan hanlığının son gün- leri — Ekonomi — Faydalı bilgiler. Karl Marx Ve Türkler! Geçenlerde: “Marx” ın (Kırım Savaşı), (Rus - 'Türk Savaşı) adlı kitaplarını okudum. Büyük adamın anlattıklarına bakı- lırsa, Türkler ona çok sempatiktir. “Marx” Çarları ve Çarlar siyasası- nı yerlerin dibine geçiriyor. Türk'leri haklı görüyor. BK “Marx”'ın — hakkımızda söylediği şeyler içinde en güzeli bence şudur: Bize yahancı olan bu adam, 1854 te bugünü görüyordu. t Bundan 81 yıl önce, “Marx” şöyle düşünüyordu: : “Bu gidişle Türk'ler, Avrupa da tutunamıyacaklardır. Fakat ne yapı- lırşa, yapılsın Türk devleti ortadan kaldırı amıyacaktır. Türk'ler belki bir gün Anadolu iç- lerine kadar sürüleceklerdir. Fakat onlar, hakiki varlıklarını orada bula- caklar; orada yeniden güçlü, kuvvetli bir Türk devleti kurulacaktır.” Görüşteki uzunluğa; Görüşteki aybata (heybete) ne dersiniz? “Marx” in 81 yıl önçe gördüğü pa'dadır ! FİKENE, GARED AA “Marx” ın gördüğü d&vlet onun an- layışından bir farkla kuruldu. _Bu fark, yeni Türk devletile Avru- panın ve batı medeniyetinin Büyük Asya sınırlarına kadar uzanmış, ora- lara kadar genişlemiş olmasıdır. Türkiye bugün Asya değil, Avru- pa devletlerinden sayılıyor. “Marx”, yeni Türkiye hakkındaki görüşünü bundan' 81 yıl önce ortaya koydu. 81 yıl sonra, bu kadarcık bir retuş; Bu kadarcık küçük bir retuş; Onun hesabına bir eksik, bir gö- rüş eksiği sayılmaz! “Marx” n görüşündeki — kuvvet; yehi Türkiye'nin genç gücünde yaşı- yor! e Beş sene oluyor. “Marx” ı okuyorum. Onu tam anladım dersem, kendi kendimi aldatmış olacağım. nlamağa çalışryorum demek, da- a__doğru olacak gibi geliyor bana.. 'Marx” » bu kadar derin, bu kadar Çetin buluyorum. e vl: beş senelik devamlı etütten ön- â Sonra “Marx” filozofisi hakkın- â Yazılmış birçok şeyler gözd. çirdim, çok şeyler gözden ge- Fakat> . Bir şeyin h B Çmuîıtlîıî _te;;ıikeıi olabilir, * Herkes “Marx” 1 bir türlü, bir başka türlü yens; arkada,ı;:: ;glea'maktadır. En ya- Şunu hemi “Marx”ın a";;ab çoxl(a yüğ_şek buldum, aş dönmeden eriçi cek kadar yükıekî"vlmeıi zor dene- Nitekim:.“Değer Z met), “Değer Artığı” akikatine varmak için söylemeliyim ki: ildiğim — yerlerini Iş” (Sâyü kıy- (Fazlai Kıy- , “Mer- bütün bir insanlık tari p lli nı (mefhumunu) anlat Hele “sınıf kavg;,ıî;l):%r' konu! Bana göre “Marx” m mihenk taşına b:nıiym—_ Tarih ona vuruldukça, bahtı görülüyor,. İnsanlığın uzun ve deri içinde saklanan kara bah:ırlm içezleni (Arkası 5 inci cide) Mahmut Esat BOZKURT Hele bu filozofisi, bir » insanlığın | Koca sevgisi mi; Evlât sevgisi mi? Yunanistan Karıştı! Kralcılar ile Cumhuriyetçiler Çarpıştılar, Grevler Oldu! Grevler her yana yayılıyor, askerler gürültü çı- kardılar — Venizelos gene akıl hocalığına başladı Almanyada Bir Suikastçılar Grupu Dağıtıldı Şverin, 25 A.A, (Meklemburg) — Havas ajansı bildiriyor: — Parhim, Ludvigsçust ve Varemburg illerinde Stahlhem grupları dağıtılmıştır. Bu- na sebep bu kurulların devlet emni- yetine karşt bir suikasti pek andıran düşmanca sözler yaymalarıdır. Son haftalar içinde ortaya çıkan hâdise- ler bu illerdeki grupların devlete kar şı bir metot dahilinde ve bilerek ça- lıştıklarını isbat etmektedir. Yeni hâdiselere sahne olan Atinadan bir görünüş A tina, 25 (A.A.) — Patras'ta bir tütün fabrikasının işçileri, Krallığın yeniden kurulması projesini protesto etmek üze- re grev ilân etmişlerdir. Atina, Pire ve Selânik'in birçok işçi sendikaları bugün ayni sebepten dolayı grev yapacaklarını bildirmişlerdir. Polis, sokak toplantılarını yasak etmiştir. e 09 Sahneye Hücum Ettiler! Atina, 25 A.A. — Askerler, Atina tiyatrolarının birinde: “Kral gelecek ama gene dönecek,, türküsünü çağı - ran bir artisti yaralamışlar ve dekor kalı. pPar yalağıışıaı vir. Bu tüküyü, askerler, krala hakaret saymışlardır. Tiyatronun içindeki din eyiciler, biribirlerine girmişler, birçok silâh atılmıştır. Bu yüzden kimseye bir za rar gelmemişse de tiyatroda panik ol- muştur. “Athinaika Nea,, gazetesine göre Venizelos, bugünün bulanık durumu içinde şimdiki hükümet tarafından ya pılan reyiâmın ulusal dileğe tercü - man olmıyacağı fikrindedir. Venize - los, nisbi temsil sistemi ile meclisi müessesan için derhal seçim yapılma sını tavsiye etmektedir. Çaldaris, geneloyu istemekte israr ederse, bir u usal birlik hükümetinir kurulması ve mart ihtilâlinde yakala- nanlar için genel af ilân edilmesi lâ- zımdır. Athinaika Nea gazetesi, cumurcu çevrenlerin Venizelos gibi düşündük lerini ilâve etmektedir. Vaziyetnereye doğru gidiyor Atina, 25 A.A. — Hükümet çeven- (Arkası 9 uncuda) Yeniden akıl hocalığına başlayan Venizelos ingiliz işçi Partisi italyanın Ablokaya Alınmasını istiyor e Yukarda: Mussolini Doğu Afrikası- na gönderdiği iki çocuğile beraber — Aşağrda: İtalyan askerleri... Paris, 25 A.:A. — İyi haber alan çevrenler, Laval ile Avenol arasında yapılan görüşmeye çok büyük bir ö- nem vermektedirler. Çünkü uluslar sosyetesinin bir kotarma yolu bul - mak üzere, İtalyan, * Habeş uzlaşma komisyonuna verdiği mühlet bugün bitmektedir. İtalyaya — karşı ekonomik abloka ıkBugün 6 incı sayfada Londra, 25 A.A. — Ulusal işçi par- LArkası 3 üncüde) Süt Gibi Yoğurt Meselesi de Halledilmelidir ; Memleketimizin ve bilhassa İstan- bulun büyük dertlerinden bLiri olan süt meselesi, Sağlık ve Sosyal Yar- dım Bakanlığının hazırladığı yeni talimatname ile halledilmiş olacak - tır. Talimatname, birçok teşebbüsle- re rağmen içinden bir türlü çıkıla - mıyan bu işin değerine uygun şekil- de organizesini temin edecek, halkın sıhhi ve temiz süt içmesi yakın bir imkân dahiline girecektir. Dün görüştüğümüz süt satıcıları ve süt müstahsilleri, bu talimatna - meı:ıiı:ı yakında tatbik edileceği ha » berini memnuniyetle karşıladıkları - nı söylcmiş]erdir. Sütçüler cemiyeti başkanı Vahan bu hususta şunları anlatmıştır : | “— Süt işinde şimdiye kadar sü- rüp gıden vaziyet, halkın s1ıhhatine olduğu kadar müstahsilin de zararı- na idi, ,Her önüne gelen bir güğüm teda - rik eğerek yarı yarıya su katılmış süt ıştabılmeıî, müstahsilin iyi sütü ye- rine sulu ve hileli sütün sürümüne fmkan_ veriyordu. Yeni talimatname, ilk plânda bunu önliyeceği için hal- l:iar su yerine hakiki süt verilebilecek- ,, Sütçülükten anlayamıyan ve hile llç Para kazanmasını kolay bulan kimseler, bundan şüphe, yok, halkın ’â"iî"faatînc olarak zarar görecekler- Biz, kontrolsuz süt satışına hiçbir suretle meydan bırakılmamasını isti- Yoruz. Binlerce lira sarfedilerek ku- rulan mandıraların sıhhi sütleri, ci- var köylerden getirilen ve az mas - Tafla çıkarılan gayri sıhhi sütlerle Tekabet etmektedir. Bu rekabet müstahsili zarara uğrattığı 'çin, kon- trolun mümkün olduğu kadar geniş tutulması lâzımdır. Süt kaplarının Üstüne konulması kararlaştırılan eti- k“]c." sütün istihsal edildiği man- dıra isminin de yazılması, bu kontra- lu çok kolaylaştıracaktır. Her sütçü dükkânında bulunması mecburi tutulacak olan soğuk hava tesisatının bütün mandıralarda da bu lundurulması sıhhi bakımdan çok faydalı ve Jüzumludur. Böylelikle, satıln'.ıadığ_ı vakit 35 derecede bulu - nan sütün sütçü dükkânma geldikten sonra bozulmaması temin edilmiş o- lacaktır, ı'_rallmatnameyc göre, süt kapları îl'.“ma kayalı bulundurulacaktır. Şim h’Y*_kadar kullanılan güğümlerin dîıı:ı!l teneke olduğu için, kalaylan - a| arı zaman lehimlerinin eriyip da- â:laca_gı endişesile bu usul tatbik e- biı;"nâ'ordu. Ax_ırupada olduğu gibi v ı* bi C_n.ıaderıı güğümlerin kulla - Hması, isin de sıhhate uygun şekil- de halline Yyarayacaktır . JArkası 5 incide) Kargasaliı: f Müdür: Y ivleri * 24319.= TELEFON: Müdür : %:Sls Y.uîıâl;ılî)r.' KÜLTUR BAKANI ANKARAYA DÖNDÜ Mehmet Emin talim veterbiyereisioluyor Lisa Ve Orla Okullarda Yapı lacak Yenilikler Kültür Bakanı on gün sonra gene şehrimize gelecek Birkaç günden beri şehrimizde bu- lunan Kültür Bakanı Saffet Arıkan, teftiş heyeti başkanı Cevat ve özel kalem direktörü ile berâaber dün ak- şam Ankaraya gitmiştir. Bakan, dün hareketinden evvel Çamlıcaya gitmiş ve orada evvelce öğretmen ve talebeler için tesis edilen Prevantaryomu gezmiştir. Saffet Arı- kan, Prevantoryom'da hasta öğret- menlerle görüşmüş, sağlıklar dilemiş ve talebelere de - iltifatta bulunmuş - tur. Kültür Bakanı, şehrimizde bulun - duğu bitkaç gün zarfında Dolmahah- çe sarayında dil işlerile meşgul olmuş ve ayrıca Üniversite rektörlüğünde, Kültür direktörlüğünde bazı tetkik - ler yapmıştır. Kültür Bakanı Saffet Arıkan, talim ve terbiye başkanı olacağı bildirilen (Arkası 9 uncuda) Mehmet Emin Nevşehirde gizli âyin yapan '25 kadın,5 erkekyakalandı MEVKUFLAR ANKARAYA GETİiRiLDİLER, ORADA MUHAKEME EDiLECEKLER Ankara, 25 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Nevşehirde bulundukları mahallede gizli âyinler tertip etmekten suçlu ola- rak, bugün Nevşehirden kamyonetlerle yirmi beşi kadın, beşi erkek olmak üzere otuz mevkuf getirilmiş ve Adliyeye teslim olunmuştur. Mevkuf kadınlardan bazılarının küçük çocukları da kucaklarındadır. Mevkufların muhakemelerine Ağır ceza mah- kemesinde önümüzdeki günlerde başlanacaktır. Suçlu kadınlar- dan bir kısmının adlarını bildiriyorum : Halim kızı Ayşe, Yusuf kızı Şerife, Mehmet kızı Naile, Is- mail kızı Nebiye, Arap oğlu Ali ve kızı Fatma, İzzet oğlu Yusuf ve kızı Emine, Şükriye, Hatice, Kadriye, Pembe, Emine, Ümmü- gülsüm, Ayşe, Fatma. Erkekler de şunlardır: Ahmet oğlu Hüseyin, Ahmet oğlu Seyit, Mustafa oğlu İs- mail, Süleyman oğlu Ahmet, İdris oğlu Süleyman. TAPUDA YENi TEŞKiLAT Tapugeneldirektörü yenilikleri anlatıyor Tapu ve Kadastro Genel Direk- törü Cema, dün şehrimize gelmiş ve bütün Tapu ve kadastro idarelerini gezmiş, alâkadarlardan izahat almış- tır. Dün kendisile görüşen bir yazı- cımıza genel direktör, idarenin ka - dasu'or ve Tapu muhafaza işleri üze- rıı]_dc izahat vermiş ve demiştir ki: - — Kadastro mıntaka müdür ve üyelerini bu sabah (dün sabah) top- ladım. Kadastro faaliyetleri hakkın- da izahat aldım. Yeni çıkan kadastro kanununun kolaylıklarından çok isti fadc_euiklcrini ve işlerin geçen sene ye nisbetle daha çabuk yapıldığını ve bu sene geçen seneye nazaran fazla saha]arıla kadastronun bitirildiğini ve bir kaç mahallenin de sicil muha- fızlığına verildiğini söylediler Hlalı;n İstanbulda bulunan kaza ta Şu ıdlarelcri için yer aranılmaktadır stenilen öyle bir yer bulunduğu tak- dirde Beyoğlu idaresinin, Beyoğlu kazasına nakli her cihetten lüzumlu görülmektedir, Bu binanın hükümete ait ve yangından masun olması lâ - zım gelmektedir. Bununla beraber Beyoğlu kadastrosuna 4 temmuzdan itibaren ihzari şekilde başlanmıştır. © Binaenaleyh idaresinih de orada '? bulunması işlerin kolaylıkla görülme sini temin edecektir. Kadıköy tapu idaresi için de Kadıköy hali içinde bulunan bir kısım daire elverişli gö- (Arkası 5 incide)