27 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

27 TEMMUZ CUMARTESİ 1935 TAN SAYI:96 — 3399 On Birinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmut SOYDAN YARIN 16 SAYFA ISTA NBUL Müdür : 24318. Yazı işleri : 24319. İldare ve Matbaa : 24310. TELEFON | —. Peyami, Safa'nin fıkrası : “Talim ve terbiyeye dair bir haber ”, Orhan Selim'in fıkrası : “ Beni dostlarım- dan kurtarın! ” Siz ne dersiniz? — Şehir haberleri. Ankara telgrafları — Dr, Rusçuklu Hakkı'nın yazısı : * Sağlık, Esenlik” — Fe- lek'in fikrası: “ Gene ke- mikler ”. Aziz Hüdai Akdemir'in tef- rikası : “Bizde casusluk ” — Sağlık öğüdleri — Se- vişmeler, evlenmeler. Son haberler — Meşhur kadın casus : “ Matmazel Doktor ”. Memlekette TAN — Koca mı, evlâd mı? ıSpor — Tarihte büyük aşk- ar. Dünya gazetelerine göre hâ- diseler. Kazan Hanlığının. son gün- eri — Faydalı bilgiler — Ekonomi. Hikâye, Z2 incide $ Büncüde : 4üncüdet 5 incide £ 6 ıncıda : 7 incide : 8 incide : 9 uncuda ; 10 uncuda : Savaşı kanunileştirmek İtalya - Jabeş davası nihayet tC_k- râr Uluslar Dernegine gidecek. Fil- hakika Dernek Konseyinin mayısta verdiği karar il- bundan kaçınmanın imkânı yoktu. Konsey geçen mayıs sonlarında İtalya - !'1beş | davasını tetkika başladıktan sonra şöyle bir karar vermişti: Iki devlet ar_aıınğı'k! anlaşamamazlık, ikisi Italya'yı, ikisi de Habeşistan'ı temsil eden d?rt ddea legeye bırakrlacak. B_unlar ara armzs anlaşama * <ları takdirde Konsey, * 'Temmuzda toplanarak heyete beşin- ci bir hakem katacak, anlaştıkları tak- dirde de içtimamı 25 Ağustosta ya- parak verilen kararı tasdik edecekti. Gerçi Derneğin mayıs ıkaranndın sonra durum hayli değişti. Italya - Habeş davası o zaman, bir sınır çar- pışması etrafındaki mes'uliyetlerin ta- yini ve tesbiti meselesi idi. Aradan geçen iki ay içinde İtalya, Habeşis- n lli beslediği d t B açTı kunımunıâ;nlîaîı.a aşağı .bî;_gî;tl.; anlaşmak imkâfır olmadığını ilân et- ti. Bu vaziyette Ualual kuyuları et- rafındaki çarpışmada İtalya'nın mı, Habeşistan'ın mı haksız olduğu me- selesi önemini kaybetmiştir. Bununla beraber, Uluslar Derneği- nin toplanması hem geçen mayısta verilen karar, hem de Habeşistan'ın Dernek yasasına dayanarak yaptığı yeni bir şikâyet dolayısile zaruret ha- lini almıştır. Dernek Konseyi, tem- muzun sonuncu haftası içinde Cenev- re'de toplanarak İtalya - Habeş da- vasının yalnız sınır çarpışmalarına ait safhasını değil, her tarafını tetkik edecektir. Hemen şunu söyliyelim ki bu meselenin tetkik edilecek tarafı da kalmamıştır. Çünkü İtalya, müstakil ve Uluslar Derneğinin üyesi olan bir devlet üzerinde himaye kurmak isti- yor. Bu devlet te erkinliğini koru- mak için savaş yapmak kararında ol- duğunu acuna ilân etmiştir. Bu vazi- yette ya Uluslar Dern:ği, Italya'yı mütecaviz addederek hakkında ön al- tıncı maddenin tayin ettiği sanksi - yonları tatbik eder, yahut ta bunla- rın tatbiki için lâzımgelen ittifakı âra temin edilemediği için her iki tarafı da menfaatlerini bildikleri gibi koru- mak için özgür bırakır. Galip bir i* 2..al, Italya - Habeş davasının Cenevre'de ikinci formül çerçevesi içinde muamele görmesidir. Çünkü hakikaten Uluslar Derneği Konseyinde İtalya'ya karşı ittifakı âra temin etmek mümkün değildir. Kom- sey on dört devlet azasından terek- küp ediyor. Japonya ve Almanya Derneği terkettil.lerinden, Italya da davaya taraftar olan devletlerden bi- ri olduğu için rey veremiyeceğinden Konseyde on bir üye kalıyor, Italya- nın bariz bir haksız” — karşısında bi- le bu on bir üyeyi İtalya'ya karşı top- lamak çok zor bir meseledir. İttifakr âra temin edilemeyince ne olacak? Dernek y -ası earilitir: Ittifa- kı âra meydana gelmediği - takdirde her iki taraf ta kendi menfaatlerini bildikleri gibi korumak için serbest kalıyorlar. Yani Uluslar Derneği sa- vaşı kanunileştiriyor demektir, Ancak kanunileşen bir savaşın mut laka başlaması lâzımgelmez. — Belki Habeşistar. Uluslar Derneğinden ve her türlü yardımdan ümidini kesince İtalya ile anlaşmak yoluna gelir. Bel. ki Mussolini, 'kinci bir defa düşün - dükten sonra İtalya'yı Afrika çölle - rinde bir mar :raya sürüklemenin aki- betinden çekinir ve Habeşistan ile bir anlaşma zemini arar. Fakat bunlar son ümi'lerdir. Habeş - İtalyan da. vasının aldığı ve hergün de hız alarak (Arkası 3 üncüde) A, Şükrü ESMER HABEŞİSTANA DOGRU İitalya 3000 nefer 200 zabit yolladı #SAVAŞ OLURSA ASKERLERİiMiİN AKiBETİNE ORTAK OLACAĞIM,, - İmparator Diyor ki: * Kültür Baka;İ—ıj ğında Yeni Değişiklikler Talim ve terbiye heyeti üyelerinden bazıları de- giştirildi Kültür direktörü Mehmet Eminin Ankaraya çağrıldığını dün yazmış ve Kültür Bakanlığı teşkilâtında ba- zı değişiklikler olduğunu haber ver- miştik. Mehmet Eminin esasen vekil olarak bulunduğu kültür direktörlü- ğünden alınarak başka bir vazifeye tayini takarrur etmiştir. Boşalan kül- tür direktörlüğüne de genel müfet - tişlerden Salih Zekinin getirileceği kuvvetle söylenmektedir. Bundan başka yüksek okul öğret- menleri arasında da bazı önemli de- ğişikliklerden bahsedilmektedir. Bu cümleden olarak Çapa kız öğretmen Bir vakitler Habeş imparatoru İtalyan kralı Emanuel tarafın- dan böyle karşılanmıştı. Paris, 26 A.A. — Habeş imparato- ru, Paris Soir gazetesinin özel ayta- rına aşağıdaki diyevi vermiştir: “— Uluslar sosyetesinin kararımna güvenim vardır. Hele Fransa ve İn - giltere haklı taraftan, yani bizim ta- Hududa Kadar Gideceğiz! rafımızdan olursa.. Fakat İtalyadan yana toprakça veya ekonomik hiçbir imtiyaz mümkün değildir. Eğer harp başlarsa ordumun ilk neferine ve as- kerlerimin akibetine ortak olacağım.,, (Arkası 10 uncuda)| Ana Hatlarını Anlatıyor Büyük Gediz köprüsü İzmir, YETUTLEYUK) a de açılıyor Husust mühabirimiz ayınaımlık DBakalll F- li Çetinkaya bu sabah saat altıda, ya- nındakilerle birlikte otokarla Aydın demiryolunu tetkike çıktı. Alsancak durağına kadar teşyi edildi. Torbalıya, Tireye ve Ödemişe uğ- rayarak Bozdağ yaylasına çıktı. Sa - racoğlu ve Refik İnce tarafından karşılandı. Bozdağda biraz istirahat edildikten ve çay içildikten sonra, Gölcük yaylasına inildi. Saraçoğlu burada göl kenarında bir öğle ziya- feti verdi. Bundan sonra Selçuğa gidilerek, kurutulmakta olan Cellât gölünün kurutma ve Menderes yatağının te- mizlenme işleri ve plânları inceden inceye gözden geçirildi. Ali Çetinkayanın görden geçirme seyahati dört gün sürecektir. Dönüş- te de burada üç gün kalacak ve bu arada inşası bitirilmiş olan büyük beton Gediz köprüsümnü açacaktır. Ba yindırlık Bakanı yollarda sevgi ve bağlılıkla karşılanmaktadır.— Abidin Çetinkayanın yeni diyevi İzmir, 26 A.A. — Bayındırlık Ba- kanı Ali Çetinkaya dün de türlü ba- yındırlık işlerini incelemiştir. Ya - ninda bulunanlara Halkalıpınar ba - Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya taklığının kurutulması, Karşıyaka çocuk yuvasını ve sağırlar kuf“,mıa' rını, yangın yerlerindeki yeni İNŞa- atı ve panayırı gezmiş, telefon s08- yetesinde bir saat kadar Çaı.şmıâ]“f- (Arkası 3 üncüde _ inönü'İ'rabzofıdaj F c İsmet İnönü, Erzurumda Kars kapısında ordu erkânı tarafından karşılanıyor haebi (Hususi imizin r inden | Trabzon, 26 A.A. — Hopa'dan hareket eden Başbakan İsmet İnönü Rize'ye çıkarak bir müddet çalışmış ve 25 temmuz akşamı Ali Çetinkaya Prensibimizin | okulu edebiyat muallimi Tevfiğin Talim ve Terbiye Başkanı İhsan terfian İstanbul kültür direktörlü- ğüne getirileceği aytıca şayidir. Diğer taraftan Kültür Bakanlığı teşkilâtında Esaslı ve önemli değişik- likler olmaktadır.İlk partide talim ve terbiye üyeleri arasında bir çok de- gişiklikler olduğu — gibi, -genel tedri- sat müdürleri arasında da bazı tayin- ler mevzuüu bahistir. Bu meyanda An kara Gazi Terbiye enstitüsü direk - törü İsmail Hakkı, şimdiki vazifesin- den alınarak ilk tedrisat genel mü - dürlüğüne tayin edilmiştir. İlk par- tide yapılan değişikliklerden şimdi- lik bu kadarı haber almmıştır. Alâ- kadarlar bakanlık teşkilâtında esaslı ıslahat yapılması kararlaştırılmış ol- duğunu ileri sürerek,bakanlık teşki- lâtında daha bir çok değişiklikler o- lacağını söylemektedirler. Bu ıslahat en kısa zamanda sonuçlandırılacak ve bundan sonra, maddelerinin yılda bir kaç defa tadilât gördüğünden şi- kâyet edilen lise ve orta okul imti - han talimatnamesi ele alınacak, bu a- rada müfredat orogramları üzerinde incelemeler yapılacağı gibi, talebenin iyi anlama ve öğrenmesile yakından alâkadar olan tedris usulleri de esas- (Arkası 3 üncüde) iç Bakan Ankara- dan hareket etti Ankara, 26 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — İç Bakanı Şükrü Kaya hareket etti. _İz_m_iı_ 26 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — İç Bakanın Ankaradan hareket ettiği haber alınmıştır. Ge- çerken buraya da uğrayacaktır. Dün zelzele oldu Ankara, 26 A.A. — Tarım Bakan- lığı Meteoroloji enstitüsünden: Bu sabah saat 4,25 te Balıkesirin 25 kilometre kuzeyinde Kesutta ve saat 4,55 te İstanbulda 10 saniye de- vam eden depremler duyulmüştur. Zarar yoktur. Kandilli rasathanesinin — verdiği '_“aılfmala göre, zelzelenin merkezi şehrimizden 80 kilometre mesafede- d“"_B_u zelzeleden 5 dakika sonra ayni şiddette bir deprem daha hisse- dılmıştir. Kondilis şimali Yunanistana gitti dilA't"â'a" 26 (Oıel)ı— General Kon- y ı:ğ ün akşam Şimali Yunanistan- aki garnizonları teftiş etmek Üze- re yola çıkmıştır. Kondilis sübayla- Ta siyasal işler ile uğraşmıyarak sü- CELÂL BAYAR MOSKOVADA Ekonomi Bakanı Kalinin ve G. Voroşilofla Görüştü Uzun süren gö- rüşmelerde elçi- miz de bulundu Moskova elçiliğimizde bir resmi kabul yapıldı Moskova, 26 A.A. — Türk Ekono - mik heyeti başında Celâl Bayar oldu - ğu halde Noguinsk'deki elektrik fab- rikasının radyo merkezini - gezmiştir. Dür gece ağır endüstri komiserliği, Türk heyeti şerefine bir kabul resmi yapmış ve bunda Türkiye büyük el - çisi Zekâi Apaydın ile bütün heyet ve elçilik ileri gelenleri, ağır endüstri ko- miseri, dış Bakanlığı ile ağır endüstri ileri gelenleri hazır bulunmuşlardır. 23 temmuzda Celâl Bayar berabe - rinde Ze'sâi Apaydın, Krestinski oldu- ğu halde Kalinine tarafından kabul e- dilmiştir. Görüşme, oldukça uzun sür- müştür. Türk Ekonomi Bakanı ile bü yük elçisi ayni günde Voroşilof tara - fından da kabul edilerek uzun uzadıya Calâl Bayar ve Kalinin görüşmüşlerdir. 23 temmuz akşamı 'Türkiye elçiliğinde bir şölen verilmiş ve bunu bir kabul resmi takip etmiş - tir. Bunda ağır endüstri komiseri Ko- sengöltz Krestinski ile dış ve ağır en düstri ve dış tecim komiserlikleri ile- ri gelenleri hazır bulunmuşlardır. HUSSUIL Ankarada Büyük Bir Tarih Arşiv Binası Yaptırılacak Atatürkün direktiflerine göre geniş bir araştırma projesi hazırlandı (Hususi muhabirimiz bildiriyo r ) Ankara, 26 Kültür Bakânlıği, büyük Önder Atatürkten aldı- ğı direktif üzerine, Türk tarihi araştırma kurumuna program olarak vermeği kabul ettiği esasları gösteren bir önproje ha - zırlamıştır. Türk tarihi araştırma kurumunun yeni faaliyeti hakkında Atatürkün görüp kabul ettiği bu önprojeye göre, bütün devlet ve ulusu kurumları, Türk tarihi araştırma kurumuna fili, pozitif yardımda bulunacak ve bu yardım ulusal ve kutsal bir ödev ola- rak tanınacaktır. Yurdda mevcut tarihsel belgeleri bir araya toplayıp düzenle- mek, sınıflamak ve incelemek için ihtiyacı önliyecek büyüklük- te Ankarada bir arşiv binası yaptırılacaktır. Önpro_jedc_. sayılan işlerin kaç yılda başarılacağı ve her yıla nekadar iş düşeceği hazırlanacak projelerde gösterilecektir. Şeyh Saidi Kürdi Ve 20 Arkadaşı Muhakeme Edilecek Eskişehir, 26 — İrtica teşebbüsü suçu ile Aydın ve Milâsta yakal_anan 110 kişi hakkındaki tahkikat bitirilmiştir. Başta Saidi Kürdi olmak üzere bunlardan 20 sinin muhakemeleri lüzumuna karar verilmiştir. Suçluların duruşmalarına yakında başlana - caktır. — Faruk Şükrü OTOMOBiL VE ARABA MEZBAHASI Maslak yolunda ge- ne bir kaza oldu! Evvelki gece sabaha karşı Maslak yolunda yine bir otomobil kazası ol- — müuştur. Aldığımız malümata göre, kazanın tafsilâtı şudur: Ahmet oğlu Mehmet isminde bir sucu, su arabasile beraber Kanlıka - vaktan Zincirlikuyuya gelmiş, asfalt tan yolun karşısındaki patikaya geç: mek istemiştir, Şişli istikametinden süratle gelen bir otomobil, tam yolum ağzında araba ile karşılaşmış ve çar: el ödevlerile meşgul olmalarını tav- Trabzon'a varmıştır. siye edecektir, pışmıştır. Bu çarpışma sonunda ara- ÇArkası 3 üncüde) Kazayı yapan otomobil, ezilen hay- van, yaralanan arabacı