8 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ez 41.535 SON HABER HABEŞİSTAN MESELESİ 2 Amerika, H Dileğini Neden Reddetmiş? Vaşington, 7, A.A. — Ameri- Kanın şu sebeblerden dolayı Ha- beşistanın dileğini reddettiği sanılmaktadır : 1 Amerika, İtalyan - Habeş anlaşmamazlığına karışmak is- temiyor, 2 —Amerika, andlaşmaların nihayet sayılacağını ümid cdi- yor, Habeşistandaki Amerika tabaası “Vaşington, 7. A.A. — Ameri- ka dış işleri bakanlığı Addis- Ababadaki işgal derine, bu şe- hirde oturan ve aralarında 110 misyoner bulunan 125 Amerika- Inn, Habeşistandan çıkmaları- nı, yahud ki İtalyan - Habeş da vas dolayisile emniyetlerini, korumak için tedbir almalarını Varşova, 7. A.A. “ Polonya ile Almanyanmn de karışık behmiyetler içerisinde le göze görünüyor, Beck'in mak boştur. lidir, kümetle süel parti arasında i! sınırlarına ve gerek Mongol bundan ileri geldi, ini, bu halin i Bu gazete diyor ki : “Alman #ne0EA ve Gaz barış dostlarının Zaman insanlığı YUNANISTANDA işi KOLUMAK KU Sabık kral ulusun , tahta Oturtaca tina (Hususi müuhabi, bildiri yor) — Meclisin dünkü celsesinde rejim işi için şiddetli aytışmalar ol © muştur, İlik söz alari kralcılar partisi lideri Metaksas yine meclisin Yunanistanda tekrar tesisine karar vermesini ve on- da sonra genoy yapılmasın: söylemiş ir. Buna cevap veren içtimai yardımlar Bakanı Kirkos kuvvetli deliller getire rek Yunanistan için en iyi rejimin cu muriyet olduğunu söylemiştir. rada Atina saylavlarından İlpos yane tesi direktörü Kranioterkir Kirkosa hain diye bağırmış mecliste gürültüye sebebiyet vermiştir . Başka run müdabalesile ortalık sükünet bul duktan sonra Tarim Bakanı Tcodo « kis krallık lehinde diyevde bulunmuş” ' ur. Meclis pazartesi son to, z plantısını ya pacak rejim için incak sonra tekrâr mare geoydın Cumhur reisinin istifası doğru değil Atina, 7 (Hususi muhabirimiz bildi riyor) — Kralın getirilmesi v nan darum dalayiile gesi iin abı istila edeceği hakkında dün karılan yayıntı hükümet imahafilinden tekzip edilmiştir. Kabinede bulunan Sumüriyetçi ba » kanların çekileceği yolundaki sözler m Beşi tarafından tekzip edilmiş Venizelosun Krala tebliği Atina, 7 (Hususi muhabirimiz bil » diriyor) — Dün gece Londradan DE raya çekilen telgraflarda Pariste bulu- yan Venirelosun eski Yunan kralı Jorja baş vurarak Yunanistana tekrar dönmesini serbestçe yapılacak seçim- Ie toplanacak ulusal meclisin çağrisile —— olacağını şart koşmasını istemiş Venizelosun fikrince Yunanist, Krallık bü suretle yeniden İka 2 debilecek ve kral da herkesce muhte elinde çok değerli bi. yeni felâketlerden kurtarmağa Yunan Meclisinde Münakaşalar Oldu Yesile cumür reisinin | abeşistanın iirmesini emretmiştir. Bu boşaltma emri hakkında malümat vermekden kaçman dış bakanlığı bu meseleyi iki haftadanberi düşünmekde ol duğunu söylemiştir. mAerika siiâh verebilecekmi Vaşington, 7.A.A. — Diplo- matik mahafil, Amerika cepa- ne fabrikalarının savaş vukuun- da İtalya ile Habeşistana mal vermeğe çağıracaklarını kuşku- lu görüyorlar. Ancak kongre- nin İtalya ve Habeşistana gön- derilecek silâhlara el konması için bir yasa çıkaracağı ve çün- kü bu iki devlete silâh satışını yasak eden bir yasanın henüz Amerikada mevcut olmadığı söylenmekdedir. ie Bech'in Berlin Seyaheti li resmiğ gazete Palska diyor ki İz bei Üteği Avrupanın bu bölgesin- değil, fakat müsbet bir faaliyct- Berlin ziyaretinde başka maksad ara- Böylece her iki memleketin ilgilerini dayanıklı bir surette tes- bit etmek istedikleri ap açık meydana çıkmıştır. Bu da muvak- kat mahiyette olan mevcut diplomasi vesikalarından daha önem- Sovyet Ve Japon Münasebatı Moskova, 7. A.A. — Moskova gazetesi, Sovyet sınırlarının Tapon - Mançuri kuvvetleri tarafından ihlâlini protesto için hü- kümetçe Japonyaya verilen notadan bahsederek Japonyada hü- k bulunduğunu, gerek Sovyet n sınırlarına yapılan tecavüzlerin ise Rus - Japon münasebetleri ve uzak şark barışı için de çok tehlikeli olduğunu yazmaktadır. işinde olduğu gibi arsrulusal andlaşmaları bozanları İngiliz diplomasisinin tutmakta olması şesratlendirmaktmrlir. Makas içdam hare me vveline dayanan Sovyet siyasası r silâhtır. Bu siyasa,her çalışacaktır.,, REJIM MESELESİ beni büyük bir çoklukla Gını umuyorum diyor .KONDILIS tem sayılacakmış, Kalandaris Venizelosla ü gö , Atina, 7 (Hususi muhabirimiz bil. diriyor) — Hükâmetçi Vradini gaze tesinin Paristen aldığı haberlere göre oraya gelerek Venizelos Kafandaris Pariste Yunan gazetele- ri aytarlarna yapılacak Genoyun so- Ducu cumuriyet lehinde çıkması kü - kümetin çekilmesini intaç edecektir iştir. © Kral ümitvar Atina, 7. A.A, — Ellinikon Mellon gazetesi eski dış işleri bakanı olup Brüksel sergisinde Yunanistanı tem- il etmiş olan o Mavromihalis'in bir katın: neşretmekdedir. Mavro- mihalis Brükselde eski Yunan Kral: Şiddetli TA OTTO Habsburglar Gelirse Ne Olacak? Paris, 7. A.A, — Habsburg hanedanının durumunu değişti- ren yasayı tefsir eden Debats gazetesi küçük antantın yasala- m kaydettikten sonra diyor di £ “ Avusturya yaşamalıdır. Bu, Avrupa için elzemdir. Halbuki Avusturyanın varlığını, krali ğın iadesile Tuna havzasında muhakkak surette hasıl olacak büyük bir karışıklık kadar hiç birşey korkutamaz. bür yandan, krallığın iade- si, sanıldığı gibi, Anşlüss tehli- kesini ortadan kaldıracak bir a- rac olamaz. Avrupanın bugün- kü durumunda hepsinden önce çok tehlikeli bir buhran yarata- her şeyden çekinmek gerek- ir, Yugoslavya dış işler asbakanı Belgrad, 7 A.A. — Yugoslav N Siyasasını Journal des Debats'dan Edenin Avam kamarasındaki söyle- vindeki sörleri, John Simgoun üslübu Du hatırlatıyor. Bu söyleyin amacı: İngiliz hükümetinin haklı olduğunu göstermekti. Stresa anlaşmasını bo - zarsa uluslar kurumunu baltalayan İ ve müşterek güven sistemini tehlike ye düşüren Ingiltere değil imiş. İngiliz gazeteleri, Italyan siyasası- tın zaruri olarak ittifaklar usulünü doğurduğunu yazarak yalnız Ingilte- renin sözüne sadık kaldığını ilâve €- i diyorlar. Sevimli Almanyaya karşı Ingilte - renin gösterdiği mütebessim kolaylık lar şaşılacak bir şey değilmiş. Ingiliz- Alman anlaşmasına karşı serdedilen tenkitlere cevap vermek için bugün Ingiliz gazeteleri Romanın vaziyetin- den istifade ediyorlar. Münferit uz - laymaların faydalarını ileri sürüyor - Bir müddettir İngiliz hükümeti, hi- tabet ve belâgata kuvvet vermiş bulu- nuyor. Geçen cumartesi günü, £ Baldvin. JHON SİMON Joh Simon, Austen Chamberlain söy- Cimma Sultanlığının Durumu yanm Buenos - Aires orta elçi- » büyün süilea “iaüislğy Martinatz Dışişleri asbakant ola rak Belgrad'da kalacaktır. Yorgi ile | görüşmüştür. Eski Kral kendisine demiştir ki £ * Hele nulusunun - gelecek genel oyda beni büyük bir çoklukla tahta oturtacağını umuyorum.,, Yunanlı Bakan Kralın tek kaygısı ülke içerisinde düzeni o ve baysallığı yeniden kurmak olduğunu ilâve et- miştir. Reyiâm neden tehir edildi? Atina, 7. A.A. — Başbakan Çalda- ris gazetecilere rejim £ meselesi hak“ kındaki özel düşüncesini, zamanında bildireceğini söylemiştir. Önce 159 tarihinde yapılması kararlaşan genel oyun 15-11 e atılmasına sebep olarak, Başbakan hükümetin ayrışık partile geneloyun şartları hakkında sal8$ - ak i ğini gi ve yem * Eğer ayrışık partiler rejim mese“ yeninin kotanlmann RM dileye» cel rsa İşin normal surettö başarılacağına inancım ei Re jim şeklinin hiç bir partinin malı ol- mayıp ancak ulusun iradesine bağit bir iş oğduğu anlaşılmalıdır. Kondilis Kralcı olduğunu anlatıyor Atina, 7. A.A, — Atina ajansı bil- diriyor ; 3 As Başbakan General Kondilis'in ulusal kurulda söylediği söylevin bü” tün memlekette duvarlara yapıştır” larak yayılmasına kurul oybirliği ü€ karar vermiştir. General Kondilis ne için kralcılık” tan yana olduğunu anlatarak Pangâ- 1os'un diktatörlüğünü ve ordan $0n- ra gelen hükümetlerin m: ik sin çok hayırlı olabilecek olan riyet o rejimini kuvvetlendirme gösterdikleri eksinliği hatırlatuktan sonra bu rejimin Yunanistanda işle- yemiyeceğine kanaat getirdiğini bil i$ ve bunun için de 1928 de Cu- Ka e bulunan Amiral Koun: uryotis'in Venizelos'un tazyiki seçim kanununu yolsuz olarak sade ce bir emirle ortadan kaldırdığını bü- Bun İse ne Cumur başkanın ne de Başbakanın değil Cumuriyet pren- siplerini en #ptidai demokratik esat ları bile saymadıklarının delili oldu * ğunu söylemiştir. ,Kondilis, Yunanistan bugünkü içinde bulunduğu variyet karşısında Yunan ulusuna ancak taçlı demokra- siyi tavsiye edebileceğini liyerek sözlerini bitirmiştir, sel cumü- kte Jounat des Debats'den: Adin 5 Abebanın cenubunda İtal - yan Somalisinde beyaz Nile kadar şu ülkeler vardır: Gallas, Ogaden, Aroussis, Ovala - mo, Boroda, Kaffa ve Cimma. Cimma sultanlığının doğusunda bü- yük Ono nehri yardır ki Rodolphe gölüne akar, Sultanlık güneyinde O- mo nehrine munsab olan Goceb ırma- ğı vardır. Bu sultanlık arazisini yine Ömo nehri mansıplarından Ghibye nehri baştan başa sular, bu nehirdir ki Cimmanın bütün zenginliğini hu- sule getirmiştir. imma, Habeşistan meyva bos - tanı lâkabını taşır. o İşlek bir tecim merkezidir. Sultanlığın idare merke- 3i: Ciren kasabasıdır. En işlek pana- yırı Hirmatada kurulur. Burada tür- lü Yiyecekler, ökü eve diğer bakari yvanlar, ham pamuk, dokuma ve hele kahve alış verişi yapılır. Cimma sultanlığı, uzun zamandan: beri İslâmlığı kabul etti. Sultanm penil yazısile değil, Arap lerile yazılmıştır. Halkın çokluğu müslümandır. : > 1885 ten 1890 a kadar Menelik mu vatfakiyetli harplerle imparatorluğu - Du Bayli genişlettirdi. Imparatorlu - gun güney hududunu Şao yamaçla - rından Rodolph gölüne kadar uzattı. Gimma sultanı, Menelik'e sildhla mi emi etmektense uzlaşmayı tercih Bu güzeyde, sultana tahtını kay - betmedi. Her yıl Habeş İrsparatoruna bir tazim ziyareti yapmağı taahhüt bi- İe etti, Cimma sultanı Aba Ciffar 1893 te * Abebaya gi abeş impa- ratoruna tazimlerini sundu. ,Cimmanın siyasal rejimi gariptir. Cimma sultanmın mevkii, bir eyalet valisinden daha yüksektir, Eyalet va- lilerini imparator istediği gibi tayin ye azleder. Fakat Sultanı mevkdinden kaldıramaz. Ancak, Cimma erkin de- Bildir. Habeş himayesindedir. , İşte, son günlerde Italya ile Habe- Şistan arasında notalar taatisine sebe- biyet veren, Cimma sultanlığının ha- kiki vaziyeti budur. Fransız Aşığı Humanite'den; Herriot söylevinde demiştir ki: , Bazı rakamlar vardır ki, daima gö- #önünde buludururum: 1935 bütçesi- Bin açığı yedi milyardır. 1930 dan bu- güne kadar genel borçlar 269 milyar. San 319 milyara çıktı. Genel finansn tasfiyesi, bence, en evgin işimizdir. Bu yalnız finansal bir iş değil, ayni zamn, ni em siyasal mahiyette bir mese- n iç Yüzü BALDVİN Jerde bulundular. Bu söylevler W- Mi im kamarasındaki diyevi ile ayni anlamdadır. Söylevlerin hulâsası şudur; Stresa kararlarına karşı sadakat ve Almanyanın barışsever temayüilerini ve yapılan İngiliz » Alman deniz ân- laşmasını takdir ve tebrik... ç Deniz anlaşması, İngiltereye yeni müzakereler için zemin teşkil ediyor. Berlin ile yapılan anlaşmalar ancak diğer devletlerin tasvibi iledir ki meri olabilir. İngiltere, bunu temin içindir ki, bü gün Stretadaki birliği ileri sürüyor. İngilterenin Almanyaya karşı takip ettiği siyasa, kolaylık siyasasıdır. Mev simsiz sanılan, Avusturya İşi gibi bazr meseleleri bertaraf etmek için Ingil- tere yakm tehdidi görmüyor. Alman- yanın orta Avrupadaki faaliyetini Tu na paktı meselesi, Rusya ile Balkan devletlerinin münasebetleri, sözün kı sası Avrupa için ne kadar zehirli me- sele varsa, Ingiltere hepsini geri bi rakıyor. İngilterenin ancak yakın bir sonuca erebileceği meseleleri müzakere edile- Ji söyleniyor, meselâ hava pak- italya neden Kabul etmemiş? Matin'den: italyan Basın bakanlığı iği bir tebliğde Ingiliz bakanı Edenin Şarki Afrika hakkında teklif etti- sö bir netice vermiyecektir. Evvelâ | - talya, genişlemesi ve emniyeti asla tahtı teminealınamamış olah bu gi- bi tedbirler ile asla memnun edile- miyecektir. Sonra Fransa Zeila'da Habeşistana verilecek o mahreç ile Cibutiye bir rakip belirmiş olaca - ğından bundan memnun olmeyacak #wr. Hattâ belki Ingiltere bile, Ede- nin teklifini, kati bir teşekkül al - madan parlâmentoda bir kapısı açmak tehlikesi tevlit edece- ğinden memnuniyetle karşılamıya - caktır, İşte bu sebepledir ki Musso- dini Ingiliz tekliflerini kabul etme miştir. Ingiltere, uluslar kurumunun iki üyesi arasında bir ihtilâfın önüne geçmek er istemez, Habe - şistan statüsünde esaslı bir değişik- lik yapmağa mecbur olacaktır. İİ a ——— ——— Bek'in Berlini Ziyareti Journal des Debats'dan ç Yarı resmi mahafilde, Lehistan dış işler bakanı Bek ile Berlini ziyaretin- de, Londra © protokolunun muhtelif noktaları çtratında görüşülecektir. Bu noktalar hakkında Lehistanın noktai nazarı malümdur. Lehistan Londrada gözönünde bulundurulmuş olan hava lokarnosu âkitlerinden değildir, Lehis tan, kendi menfaatleri tahtı temine a» lmımış olmadıkça, muhtemel bir Tuna paktına iştirak edemiyeceğini bildir- miştir, Bazı emareler gösteriyor ki Alman- ya, Şark paktı meselesini yeniden tet- kike hazırlanıyor, Bu sebeple Alman- yanın kendi hatti harcektini Şark me- selelerinde çok alâkası olan dost mil- etin hattı hareketi ile karşılaştırmak istemesi hakikata pek yakın görünü yor. Almanya ile Lituvanya ve Lituvan ya ile Lehistan arasındaki münaseba- tın gergin bulunması da bu konuşma- larda ayrıca bir zemin teşkil edecek. tir. Almanyanın önce Danziz mese « münakaşa Dünya Gazetelerine Göre Hâdiseler | LONDRA DENİZ ANLAŞMASI ea yem Fransız Bakımından ingiliz ICMAL İNGİLTERE'DE BİR GENELOY İngilterenin dış siyasasında öte denberi iki çereyan çarpışmaktadır: 1 — Ingiltere Avrupa işlerine kar #ı uzaktan seyirci kalmalı? 2 — Ingiltere Avrupa işer kar ilgi göstermeli. yaa Avrupa işlerine karış mamasina taraftar olan gazeteler, en çok sürümü olan gazetelerdir. Daily Mail, Daily Ekspress gibi tirajı mil. yonları bulan bu gazeteler, Ingiltere» nin yalnız Avrupa işlerine karışma » makla kalmamasını, Uluslar Derne « Zinden çekilmesini de ileri sürmekte- İ dirler, Bundan ötürüdür ki, İngiliz İ kamoyunun Avrupa işlerine karışıl - masına karşın (aleyhtar) olan kısmı nın büyük bir çoğunluk teşkil ettiği inanılmakta idi. “laşi gazetelerinin Ingiliz kamo- yunu ne dereceye kadar arşı spa ni öğrenmek için geçenlerde bazı ku- rumlar bir araya gelerek bir geneloy yaptılar, İngiliz yurddaşlarına şu beş soru sorulmuştur: DM 1 — İngilterenin Ul - diz ma an süne? ER 2 — Arsıulusal bir anlaşma ile si- Kihların azaltılmasına taraftar mısr « nız? 3 — Arsulusal bir anlaşma ile sücl 4 — Arsrulusal anlaşma ile özel te şebbüsler tarafından silâh ve her tür- lü savaş gereci (malzeme) yapılma- sının yasak edilmesini istiyor musu- muz? 5 — Bir devlet başka bir devlete saldırdığı vakit: (a) bu devlet hakkında ekonomik ve süel olmayan tedbirler alınmasına, (b) lüzum görülürse süel tedbirler almmasına taraftar rarsımız? Sonuncusu iki parça olan bu beş s0 ruya on bir buçuk milyon İngiliz yurddaşı cevap vermiştir. Son genel seçimde yirmi bir milyon seçmen oy verdiğine göre, bu defa yapılan gene- toyda, geçen seçime iştirak edenlerin tam yarısı cevap verdi demektir. Bu da az bir nisbet değildir. Cevaplar söyle özetleniyor: (hülâsa ediliyor) 1 — İngilterenin Uluslar Derneğin a kalması 365 raftar çılımıştır. Em az oy alan soru bu olmakla beraber, bu da çoğunluğu kazanmıştır. Bu mın yasak edil. ersini istiyor. Bir devlet başka bir saldırırsa, masını Bu siyasanın tam tersini iltizam e den sürümü çok gazetelerin İngiliz temsil ettikleri hakkında şava, (iddia) bu geneley ile yalah- lanmış oluyor Anlaşılıyor ki halk bu gazeteleri siyasal (oyları için değil, von Yunanistanda Rejim meselesi Proia'dan: Venizelos isyanı sonuçunda ortaya çıkan rejim meselesi, fevkalâde önem İl bir iştir, Bunun kati olacak halli ite- dir ki memlekette gerçek ve devamlı bir huzur olabilecektir. Bu güzeydedir ki, ülkemiz, yeni şes killenme ve ilerleme yolunda güvenle yirüyebilecektir. Görülüyor ki bu me sele halledilmedikçe başka iş görmek imkânsızdır. Hükümet plebisitin birinci tesrin başlangıcında yapılmasına karar ver - di. Işi tacile lüzum yoktur. Ancak plebisitin tarzını şimdiden tesbit et » mek gerektir. esine temas etmek teşebbüsünde Dur Yunmasıda muhtemeldir. Danzig ser- rinin ekonomik o durumu ile Lehistan arasında soğukluk hüsüle ge tirmiştir. Fakat ne Almanlar ve ne de Lehliler bu meselenin iki millet ara « Sında ihtilâf sebebi olmasını arzu et « mi . .