8 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

—HRLİE SON HABER HABEŞİSTAN MESELESİ Amerika, H Dileğini Neden Reddetmiş? Vaşington, 7. A.A. — Ameri- kanın şu sebeblerden dolayı Ha- beşistanın dileğini reddettiği sanılmaktadır : 1 Amerika, İtalyan - Habeş anlaşmamazlığına karışmak is- temiyor, 2 —Amerika, andlaşmaların nihayet sayılacağını ümid edi- yor. Habeşistandaki Amerika tabaası / Vaşington, 7. A.A. — Ameri- ka dış işleri bakanlığı Addis- abeşistanın bildirmesini emretmiştir. Bu boşaltma emri hakkında malümat vermekden kaçınan dış bakanlığı bu meseleyi iki haftadanberi düşünmekde ol- duğunu söylemiştir. mâAerika siiâh verebilecekmi Vaşington, 7.A.A. — Diplo- matik mahafil, Amerika cepa- ne fabrikalarının savaş vukuun- da İtalya ile Habeşistana — mal vermeğe çağıracaklarını kuşku- lu görüyorlar. Ancak kongre- nin İtalya ve Habeşistana gön- derilecek silâhlara el t konm_.ası için bir yasa çıkaracağı ve çün- kü buiki devlete silâh satışını yasak eden bir yasanın henüz Amerikada mevcut olmadığı söylenmekdedir. Ababadaki işgal derine, bu şe- hirde oturan ve aralarında 110 misyoner bulunan 125 Amerika- lmın, Habeşistandan çıkmaları- nı, yahud ki İtalyan - Habeş da vası dolayisile emniyetlerini, korumak için tedbir almalarını Bech'in Berlin Seyaheti Varşova, 7. ALA, — Yarı resmiğ gazete Palska diyor ki : — “ Polonya ile Almanyanın barış isteği Avrupanın blı_l bolgçsm. de karışık behmiyetler içerisinde de_ğıl. fakat müsbet bir faaliyet- le göze görünüyor, Beck'in Berlin ziyaretinde başka maksad ara- mak boöştür. .: $ Böylece her iki memleketin ilgilerini dayanıklı bir surette tes- bit etmek istedikleri ap açık meydana çılşmıŞtır. Bu da muvak- kat mahiyette olan mevcut diplomasi vesikalarından daha önem- lidir, Sovyet Ve Japon Münasebatı Moskova, 7. A.A. — Moskova gazetesi, Sovyet sınırlarının apon - Mançuri kuvvetleri tarafından ihlâlini protesto için hü- kümetçe Japonyaya verilen notadan bahsederek Japonyada hü- kümetle süel parti arasında ikilik bulunduğunu, gerek Sovyet sınırlarına ve gerek Mongolistan sınırlarına yapılan tecavüzlerin bundan ileri geldiğini, bu halin ise Rus - Japon münasebetleri ve uzak şark barışı için de çok tehlikeli olduğunu yazmaktadır. Büu gazete diyor ki : “Alman işinde olduğu gibi arsrulusal andlaşmaları bozanları İngiliz diplomasisinin tutmakta olması ŞAR0Na Ve bÜ Vüzişi Korumak kuvvelime dayanan Koeet e asaz z im elinde çok değerli bir silâhtır. Bu siyasa, he zaman insanlığı yeni felâketlerden kurtarmağa çalışacağtxr:', z Yu x— YUNANİSTANDA REJİM MESELESİ nan Meclisinde Şiddetli Münakaşalar Oldu Sabık kral ulusun - tahta oturtaca Ktina (Husust müuhabirimiz bildiri yor) — Meclisin dünkü celsesinde âç rejim işi için şiddetli aytışmalar o muştur. İlk söz alan kralcılar partisi lideri Metaksas yine meclisin Yunanistanda tekrar tesisine karar vermesini ve on- Şan sonra genoy yapılmasını söylemiş ir. Buna cevap veren içtimai yardımlar Bakanı Kirkos kuvvetli deliller getire rek Yunanistan için en iyi rejimin cu muriyet olduğunu söylemiştir. - rada Atina sagylavlarnîdan 'şl'iposB;a;e tesi direktörü Kranioterkis Kirkosa hain diye hağırmış mecliste büyük bir gürültüye sebehiyet vermiştir . Başka nm müdahalesile ortalık sükünet buls duktan sonra Tariım Bakanı Teodo « kis krallık lehinde diyevde bulunmuş- tur. Meclis pazartesi son tonl:; tısını pacak rejim için Ylpılıcallı:ağenoydz:ı Bonra tekrar toplanacaktır. Cumhur reisinin istifası doğru değil beni büyük bir çoklukla ğını umuyorum diyor *KONDİLİS rem sayılacakmış, istifa edeceği hakkında dün kisrer yââınşıdı.üxcımeı xmahafilinden tekzip | Kafandaris Venizelosla edilmiştir. Kahbinede bulunan Cumüriyetçi ba - görüştü k IAktina. 7 (Hususi muhabirimiz bil. diriyor) — Hükümetçi Vradini gaze- tesinin Paristen aldığı haberlere göre Kafandaris oraya gelerek Venizelos ile bir çok konuşmalar yapmıştır. Kafandaris Pariste Yunan gazetele- ri aytarlarına yapılacak Genoyun so- nucu cumuriyet lehinde çıkması hi - kanlarm çekileceği yolundaki sö de Başbakan tarafından tekzi;; eâ?lîıııî; Venizelosun Krala tebliği ,, Atina, 7 (Hususi muhabirimiz bil - diriyor) — Dün gece Londradan bla Taya çekilen telgraflarda Pariste bulu- nan Venizelosun eski Yunan kralr Kai ini intaç edecek Jorja baş vurarak Yunanistana tekrar SETREr Ş ini serbestçe Kral ümitvar a toni o k ulusal blbıl olacağını şart | ir. yap_ı_lı_cık seçim- in çağrisil Atina, 7. A.LA. — Ellinikon Mellon g iLeski dış işleri bakanı olup Brüksel sergisinde Yunanistanı tem- sil etmiş olan Mavromihalis'in bir mülâkatını neşretmekdedir. Mavro- mihalis Brükselde eski Yunan Kralı yi $ Venizelosun fikrince Yunanistanda Y"aljık bu suüretle yeniden tecssiis e. debilecek ve kral da herkesce muhte. bt yti 5 eee gküvveline dayanan Dovyet Siyasası T A OTTO Habsburglar Gelirse Ne Olacak ? Paris, 7. A.A. — Habsburg hanedanının durumunu değişti- ren yasayı tefsir eden Debats gazetesi küçük antantın yasala- ğı_m kaydettikten sonra diyor $ “ Avusturya yaşamalıdır. Bu, Avrupa için elzemdir. Halbuki Avusturyanın varlığını, krallı- ğın iadesile Tuna havzasında muhakkak surette hasıl olacak büyük bir karışıklık kadar hiç birşey korkutamaz. bür yandan, krallığın iade- si, sanıldığı gibi, Anşlüss tehli- kesini ortadan kaldıracak bir a- rac olamaz. Avrupanın bugün- kü durumunda hepsinden önce çok tehlikeli bir buhran yarata- âgk her şeyden çekinmek gerek- ir. Yugoslavya dış işler asbakanı Belgrad, 7 A.A. — Yugoslav yanın Buenos - Aires orta elçi- 2 5l Lüylik — Cdilşea” Vlanlislay Martinatz Dışişleri asbakanı ola rak Belgrad'da kalacaktır. Yorgi ile görüşmüştür. Eski Kral kendisine demiştir ki : “ Hele nulusunun — gelecek genel oyda beni büyük bir çoklukla tahta oturtacağını umuyorum.,, Yunanlı Bakan Kralın tek kaygısı ülke içerisinde düzeni — ve baysallığı yeniden kurmak olduğunu ilâve et- miştir. Reyiâm neden tehir edildı? Atina, 7. A.A. — Başbakan Çalda- ris g ilere rejim lesi hak- kındaki özel düşüncesini, zamanında bildireeceğini söylemiştir. Önce 15-9 tarihinde yapılması kararlaşan genel oyun 15-11 e atılmasına sebep olarak, Başbakan hükümetin ayrışık partile geneloyun şartları hakkında anlaş - llı:li.k- istediğini göstermiş ve demiştir © Eğer ayrışık partiler rejim mese- lesinin kotarılmasını candan dileye- cek olurlarsa işin normal surette başarılacağına inancım — vardır. Re- jim şeklinin hiç bir partinin malr ol- mayıp aricak ulusun iradesine bağlı bir iş oğduğu anlaşılmalıdır. Kondilis Kralcı olduğunu anlatıyor Atina, 7. ALA. — Atina ajansı bil- diriyor : Ti As Başbakan General Kondilis'in ulusal kurulda söylediği söylevin bü- tün memlekette duvarlara yapıştıri- larak yayılmasına kurul oybirliği ile karar vermiştir. General Kondilis ne için kralcılık- tan yana olduğunu anlatarak Pangâ- los'un diktatörlüğünü ve ondan son- ra gelen hükümetlerin — memleket İ- çin çok hayırlı olabilecek olan cumü- riyet — rejimini kuvvetlendirmekte gösterdikleri eksinliği hatırlattıktan sonra bu rejimin Yunanistanda işle- yemiyeceğine kanaat getirdiğini bil- dirmiş ve bunun için de 1928 de Cü- mür Bı;kın:] bulunan Amiral K““nü' 'in Venizelos'un tazyiki ile seçim İkanununu yolsuz olarak sade- ce bir emirle ortadan kaldırdığını bü- nun ise ne Cumur başkanının ne de i değil C siplerini en iptidat demokratik esas- ları bile saymadıklarının delili oldu - $unu söylemiştir. . Kondilis, Yunanistanım — bugünkü içinde bulunduğu iy rşısındi Yunan ulusuna ancak taçlı demokra- siyi tavsiye edebileceğini söyliyerek #özlerini bötlemi ':“iw yl!x'f N Journal des Debats'dan Edenin Avam kamarasındaki söyle- vindeki sözleri, John Simgnun üslübu nu hatırlatıyor. Bu söylevin amacı: Ingiliz hükümetinin haklı olduğunu göstermekti. Stresa anlaşmasını bo - zarsa uluslar kurumunu baltalı_yan ve müşterek güven sistemini tehlike« ye düşüren İngiltere değil imiş. Ingiliz gazeteleri, İtalyan siyasası- nın zaruri olarak ittifaklar usulünü doğurduğunu yazarak yalnız İngilte- renin sözüne sadık kaldığını ilâve e- diyorlar. Sevimli Almanyaya karşı İngilte - renin gösterdiği mütebessim kolaylık lar şaşılacak bir şey değilmiş. Ingiliz- Alman anlaşmasına karşı tenkitlere cevap vermek için bugün İngiliz gazeteleri Romanın vaziyetin- den istifade ediyorlar. Münferit uz - laşmaların faydalarını ileri sürüyor - lar. Bir müddettir Ingiliz hükümeti, hi- tabet ve belâgata kuvvet vermiş bulu- nuyor, Geçen cumartesi günü, serdedilen Baldvin, Fransız Bakımından İngiliz tsri, Siyasasının iç Yüzü BALDVİN ! öylevler E- lerde bulundular. Bu söylevler * ıdeznîx: âvam kamarasındaki diyevi ile ayni anlamdadır. Söylevlerin hulâsası şudur; Stresa kararlarına karşı sadakat Te Almanyanın barışsever tema)'üşım"' ve yapılan İngiliz « Alman deniz an- laşmasını takdir ve tebrik... : Deniz anlaşması, İngiltereye yeni müzakereler için zemin teşkil ediyor. Berlin ile yaprlan anlaşmalar ancak diğer devletlerin tasvibi iledir ki meri olabilir. İngiltere, bunu temin içindir ki, bu ün Stresadaki birliği ileri sürüyor. İngilterenin Almanyaya karşı takip ettiği siyasa, kolaylık siyasasıdır. Mev gimsiz sanılan, Avusturya işi gibi bazı meseleleri bertaraf etmek için İngil- tere yakın tehdidi görmüyor. Alman- yanın orta Avrupadaki faaliyetini Tu na paktı meselesi, Rusya ile Balkan devletlerinin münasebetleri, sözün kı- sası Avrupa için ne kadar zehirli me- sele varsa, İngiltere hepsini geri bı- Joarnal des Debats'den: Adis - Abebanın cenubunda Ital - yan Somalisinde beyaz Nile kadar şu ülkeler vardır: Gallas, Ogaden, Aroussis, Ouala - mo, Boroda, Kaffa ve Cimma, Cimma sultanlığının doğusunda bü- yük Ono nehri vardır ki Rodolphe gölüne akar, Sultanlık güneyinde O- mo nehrine munsab olan Goceb ırma- ğı vardır. Bu sultanlık arazisini yine Omo nehri mansıplarından Ghibye nehri baştan başa sular, bu nehirdir ki Cimmanın bütün zenginliğini hu- sule getirmiştir. Cimma, Habeşistanın meyva bos - tanı lâkabını taşır. — İşlek bir tecim merkezidir. Sultanlığın idare merke- zi: Ciren kasabasıdır. En işlek pana- yırı Hirmatada kurulur. Burada tür- lü yiyecekler, ökü zve diğer bakari hayvanlar, ham pamuk, dokuma ve hele kahve alış verişi yapılır. ç“mnl sultanlığı, uzun zamandan- beri İslâmlığı kabul etti. Sultanın mührü, Habeş yazısile değil, Arap NG ; rakıyor. - İngilterenin ancak yakın bir ınıâulcı y erebileceği meseleleri müzakere edile- ]HON SIMON bileceği söyleniyor, meselâ hava pak- Joh Simon, Austen Chamberlain söy- x t Cimma Sultanlığının |" Durumu italya neden Kabul etmemiş? Matin'den: bir tebliğde Ingiliz bakanı Edenin Şarki Afrika hakkında teklif etti- ği hal suretinin ne sebeple Italya hükümeti tarafından reddedildiği- ”7 Ingiliz Somalisinde Zeylada Ha- beşistana verilmesi teklif edilen mahrece mukabil Italyaya ekono- mik imtiyazlar verilmesi, Romada söylendiğine göre, herkeste mem - nuniyetsizlik uyandırmaktan başka bir netice vermiyecektir. Evvelâ | - talya, genişlemesi ve emniyeti asla tahtı teminealınamamış olan bu gi- bi tedbirler ile asla memnun edile- miyecektir. Sonra Fransa Zeila'da Habeşistana verilecek mahreç ile Cibutiye bir rakip belirmiş olaca - #ından bundan memnun olmıyacak tır. Hattâ belki Ingiltere bile, Ede- v Dünya Gazetelerine Göre Hâdiseler LONDRA DENİZ ANLAŞMASI TEMAL | İNGİLTERE'DE BİR GENELOY siyasasında — öte- çarpışmaktadır: 1 — Ingiltere Avrupa işlerine kar« şı uzaktan seyirci kılmnl!? h 2 — Ingiltere Avrupa ı.şlerıne kar-« şı yakından ilgi göstermeli. | İngilterenin Avrupa işlerine karış- mamasına taraftar olan gazeteler, en çok sürümü olan gızetelerdğr._Dnı!y Mail, Daily Ekspress gibi tirajı mil- yonları bulan bu gnze(e!er. Ingiltere- nin yalnız Avrupa işlerine karışma « makla kalmamasını, UluılıruDerne - ğinden çekilmesini de ileri ıurmek_l_e- dirler, Bundan ötürüdür _ki, Ingiliz kamoyunun Avrupa işlerine karışıl « masına karşın (aleyhtar) olan kısmı- nn büyük bir çoğunluk teşkil ettiği- me inanılmakta iıdi.. S Yo Ingiliz gazetelerinin Ingiliz kamo yunu ne dereceye kadar temsil ettiği- ni öğrenmek için geçenlerde bazı ku- rumlar bir araya gelerek bir geneloy yaptılar. Ingiliz yurddaşlarına şu beş soru sorulmuştur: e 1 — İngilterenin Uluslar Derneğin- de üye olarak kalmasma taraftar mı- sınız? 4 2 — Arsmlusal bir anlaşma ile si- lâhların azaltılmasına taraftar mısı « nız? 3 — Arstulusal bir anlaşma ile süel uçakların kaldırlmasına taraftar mi- sınız? 4 — Arsıulusal anlaşma ile özel te şebbüsler tarafından silâh ve her tür- lü savaş gereci (malzeme) yapılma- sının yasak edilmesini istiyor musu- nuz? 5 — Bir devlet başka saldırdığı vakit: (a) bu devlet hakkında ekonomik ve süel olmayan tedbirler alınmasına, (b) lüzum görülürse süel tedbirler taraftar ? Sonuncusu iki parça olan bu beş so ruya on bir buçuk milyon Ingiliz yurddaşı cevap vermiştir. Son genel seçimde yirmi bir milyon seçmen oy verdiğine göre, bu defa yapılan gene- loyda, geçen seçime iştirak edenlerin tam yarısı cevap verdi demektir. Bu da az bir nisbet değildir. Cevaplar şöyle özetleniyor: (hülâsa ediliyor) , 1 — İngilterenin Uluslar Derneğin de üye olarak kalmasını ıı.ıcık_ 365 bin yurddaş istemiyor. On bir milyon dan fazlası üye olarak kalmasına ta « raftardır. 2 — Silâhl lınnîndirîlmınzıım. âni an- cak 862,000 yurddaş istemiyor. On buçuk milyon istiyor. 3 — Süel uçakların kaldırılmama- sını 1,689,000 yurddaş istemiyor. Do- kuz buçuk milyon istiyor. 4 — OÖzel üslerin silâh yap- makta devam etmesini 775,000 yurd. daş istemiyor. Geri kalanlar bu yolda silâh yapılmasının yasak edilmesini is tiyor. y:— Sonuncu sorunun birinci kıs- mına büyük bir çoğunluk (ekseriyet) taraftardır. 10,088,000. Fakat ikinci kısmına ancak 6,748,000 yurddaş ta - raftar çıkmıştır. En az oy alan soru bu olmakla b ",hdl,l İaBü bir devlete kazanmıştır. A ; Bu geneloydan çıkan netice şudur: Ingiliz kamoyu İngilterenin Ulus- lar Derneğinde üye olıhı:k k_ılmısıııa_k ftardır. Arsrulusal il kaldırıl ve özel k ler tara - nin teklifini, kati bir teşekkül al - d lğ SAĞ L ı harflerile yazılmıştır. Halkın çokluğ müllünı;nâ"_ # 1885 ten 1890 a kadar Menelik mu vaffakiyetli harplerle imparatorluğu - nu ha)fıi genişlettirdi. İImparatorlu - Bün güney hududunu Şao yamaçla - rından Rodolph gölüne kadar uzattı. imma sultanı, Menelik'e silâhla mu- l:::i'em" etmektense uzlaşmayı tercih Bu güzeyde, sultana tahtını kay - - a kapısı k tehlikesi tevlit edece- ginden memnuniyetle karşılamıya - caktır. İşte bu sebepledir ki Musso- lini Ingiliz tekliflerini kabul etme- miştir. İngiltere, uluslar kurumunun iki üyesi arasında bir ihtilâfın önüne geçmek için ister istemez, Habe - ;lıztnn statüsünde esaslı birldeğişik- P betmedi. Her yıl Habeş i una hhüt bi- fından silâh ilmasının yasak edil- mesini istiyor. Bir devlet başka bir devlete saldırırsa, ek ik ve hattâ masını iltizam ediyor. Bu siyasanın tam tersini iltizam e- den sürümü çok gazetelerin Ingiliz kamoyunu temsil ettikleri hakkında şava, (iddia) bu — geneloy ile yalat- lanmış oluyor .Anlaşılıyor ki halk bu gazeteleri siyasal — oyları için değil, başka marifetleri için olnım&htr. ** bir tazim ziyareti le etti, Cimma sultanı Aba Ciffar 1893 te Adis . Abebaya giderek Habeş impa- Tâatoruna tazimlerini sundu. M - , sAmmanın siyasal rejimi gariptir. cu?',"' sultanının mevkü, bir eyalet valisinden daha yüksektir. Eyalet va- ilerini imparator istediği gibi tayin Ve azleder. Fakat Sultanı mevkiinden kaldıramaz. Ancak, Cimma erkin de- ğildir. Habeş himayesindedir. , İŞte, son günlerde Italya ile Habe- Şistan arasında notalar taatisine sebe- bfy?t veren, Cimma sultanlığının ha- kiki vaziyeti budur. Fransız bütçesinin Açığı Humanite'den: Herriot söylevinde demiştir ki: 4 Bşzı rakamlar vardır ki, daima gö- Zönünde buludururum: 1935 bütçesi- nin açığı yedi milyardır. 1930 dan bu- güne kadar genel borçlar 269 milyar- dan 319 milyara çıktı. Genel finansın tasfiyesi, bence, en evgin işimizdi yep Bek'in Berlini Ziyareti Journal des Debats'dan ş Yarı resmi mahafilde, Lehistan dış işler bakanı Bek ile Berlini ziyaretin- de, Londra — protokolunun muhtelif noktaları etrafında görüşülecektir. Bu noktalar hakkında Lehistanın noktai nazarı malümdur. Lehistan Londrada gözönünde bulundurulmuş olan hava lokarnosu âkitlerinden değildir. Lehis tan, kendi menfaatleri tahtı temine a- lımmış olmadıkça, muhtemel bir Tuna Fokeç sini bildi Yunanistanda Rejim meselesi Proia'dan: Venizelos isyanı sonuçunda ortaya çıkan rejim meselesi, fevkalâde önem li bir iştir. Bunun kati olarak halli ile- dir ki memlekette gerçek ve devamlı bir huzur olabilecektir. Bu güzeydedir ki, ülkemiz, yeni şe- killenme ve ilerleme yolunda güvenle yürüyebilecektir. Görülüyor ki bu me sel.e_halle_'dihnedikgc başka iş görmek paktına iştirak miştir. Bazı emareler gösteriyor ki Alman- l):'ı'ı'k Şark paktı meselesini yeniden tet- Pai e b le Alman- miyeceğ! b Hükümet plebisitin birinci tesrin başlangıcında yapılmasına karar ver - di. Işi tacile lüzum yoktur. Ancak yanın kendi hatti harcektini Şark me- selelerinde çok alâkası olan dost mil- letin hattr hareketi ile karşılaştırmak istemesi hakikata pek yakın görünü- yor. l Almanya ile Lituvıny:; ve__LıtuvLın Bu yalnız finansal bir iş değil, ayni I':â:ndi siyasal mahiyette bir mese- ya ile Leh di tın gergin bul. da bu £ larda ayrıca bir zemin teşkil edecek. tir, Almanyanın önce Danzig mese « d Kai did plebisitin tarzını şi: tesbit et » mek gerektir. Tesine temas etmek teşebbüsünde bu- lunmasıda muhtemeldir. Danzig ser- best şehrinin ekonomik — durumu ile lfehı_ıtan arasında soğukluk husule ge tirmiştir. Fakat ne Almanlar ve ne de Lehliler bu meselenin iki millet ara « sında ihtilâf sebebi olmasını arzu ct « miyorlar, Hr e