27 Nisan 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

T? ——— Tuna konferansı etrafında Almanyanın İtalyaya Sorduğu Beş Sual oma, 26. A.A. — Tuna konferansı hakkında Almanya aşa- beş suali sormuştur: Grcal r — Ne için Avusturyanın komşusu olan _lıvıçre ve Orta Avrupada l-çıansı kadar menfaatları olan İngiltere protokolde zikredilmemişlerdir? İtalya şu c'cvnbı vermiştir: İsviçre bitaraf bir memleket oldu- ğundan bir karşılıklı yardım — misakı aktedemez. İngiltereye gelince bu devlet lokımod:ğğnden başka berhangi bir taahhüde irişmekten imtina etmektedir. ' T Z.Ş— İngiliz - Fransız - İtalyan kzıi;tiş;rı ıâuı:kı 'Tuna misakı- nun aktinden sonra da meriyette cak mıdır? İtalya şu cevabı vermiştir: Almanya da dahil olduğu halde bütün alâkadar devletler ademi mudıhglı nuıı.kmı iştirâk eder- lerse İngiliz-Fransız-İtalyan istişare misakı nihayet bulacaktır. 3.— Ademi müdhâle misakı, ademi müdahele — taahhüdtinün tarifi ile iktifa edecek midir yoksq müutlâka karşılıklı yardım misaklarına da mı istinad edecektir? K ğ İtalyanın cevabı şu olmuştur: Mukavelenin punııp!:dni te- minat altında bulundurmak için hususi misakların akdi tavsiye edilmiş olmakla beraber keyfiyet akitlerden her birinin kararma bırakılmıştır. 4.— Ademi müdahelenin kati manası nedir? İtalya, Fransız-İtalyan protokolunun metnine istinaden cevab vermiştir. Bu protokolda akit devletlerin - biri birlerinin arazi tamamlılığına veyahut siyasi ve içtimaf rejimlerine dokunabi- lecek her türlü hareketten veya propagandadan istinkâf edecek- leri taahhüdü derpiş olunmaktadır. 5.— Tuna misakının tatbikinden sonra uluslar kurumunun Tolü ne olacaktır? İtalyanın cevabı:Bu rol uluslar kurumu misakı ile tayin edil- Miştir. wej îâlmanya ilk üç cevabtan mutmain olmuş ise de son ikisine itiraz etmiştir. Almanyanm Roma sefiri B. Fon Hassel bilhassa / İtalyadan şunu sormuştur: Avusturya hükümetinin kendi vınyeşuıi tüt- mak için ecnebi bir askeri müzaherete müracaat etmesi ademi müdahele esasına muhalif midir değil midir? Konferansta silâhlanma meselesi müzakere edildiği takdirde Bulgaristan da bu konferansa davet edilecekdir. Konferansın 3 haziranda toplanacağı zannedilmektedir. 0606 iİrandaki Zelzelede Yıkılan Köyler ve Ölen İnsanlar Tahran, 26. A.A, — Mazenderan vilâyeti zelenin neticeleri hakkında malümat e miyle yıkılmış, harabelerin altında kalanlardan mi yüz ev resmi dairede kâmilen harab olmuşdur. Talı vardır. Hükümet zelzele sahalarına acilen yardımlar yolla- makdadır. o o Almanyanın Hücum Tayyareleri Londra, 26.A.A. — Daily Telegraph gazetesi, Almanyanım yeniden silâhlarıması he;ge:nh ifşaatta bulunmakda- dır, Gazete ezcümle, Almanyanın, İngil! mü- dafaası için elinde bulunan tayyare mikdarının iki misline sahib olduğunu ve bu alman tayyarelerinin hücum tayyareleri oldu- ğunu yazmakdadır. Z Daily Telegraph Hitlerin Sir Con Saymen'e Almanyanın İngiltere ile hava müsavatı tesisine — muvaffak olduğunu söyle- diğini ilâve etmekdedir. 096060 Berlinde Arsıulusal Bir Sinema Kongresi Açıldı Berlin, 26. A.A. — Arsnılusal sinema kongresi bu sabah Kro- loper büyük salonunda açılmıştır. Tribünler ve tocalarda muh- telif memleketlerin delegeleri, komite aza ve erkânı, sefaret mü: Mmessilleri ve sinema âleminin mümtaz simaları yer ılııxçlııdı- Milli filim odası reisi Doktör Şuerman kongreye iştirak eden ecnebi delegelerini selâmlamışdır. Bu delegelerin temsil ettikleri memleketler şunlardır: Belçi- ka, Bulgaristan, Danimarka, Fenlandiya, Fransa, Türkiye, Yunanistan, İtalya, Yugoslvya, Lüksemburg, — Norves, Avus- turya, Polonya, Portekiz, Romanya, İsviçre, İspanya, İsveç, Çekoslovakya, Macaristan, Holanda, İngiltere ve Amerika, Delegeler arasında bestekârlar, rejiıörle.r. şairler, sinema ar- tistleri ve büyük sinema firmaları taümessilleri ile sinema tek- hiği mütahassısları vardır. 4 ç Pri a nezareti mümessili Rater bir nutuk söylemiş, Ahnıîıp;ğî;şkısmm maksadı olan ulusların sulhperver teşriki Tesaisinde sinemanın mühim rolünden- bahsetmiştir. Rater sinemarım devamlı bir sullı ve anlaşmaya vöstü olmak istiyen U- luslar arası dostane bir köprü olacağını ilâve etmiştir. Ben iller namına Rater'e teşekkür eden Belçi- ka liu:ğîıuıl:?;ıe:-i birliği reisi demiştir ki: “Birçok memleket- sinema sanayli mürnessillerini dostane bir şekilde toplayan 'ema sanayii teşkilât ve bilhassa milli 1Yorlar.Belcika, Alman sin: bulı ti; odası reisi ile devamlı mi ' tama- beşyüz kişi öl- pek çoğu ağır surette yaralanmışdır. Hükümete aid beş Silahkor'a bağlı Lürestan mevkiinde yüz kadar köy zelzele neticesinde harab olmuştur. Burada da yirmi ölü ve bir çok ya- Leh başkanı Dönüyor Venedik, 26 (A.A.) — Bu - rada bir müddettir istirahat et - mekte olan ve geçenlerde İtal - ya dışarı işleri müsteşarı Suriçle görüşen Lehistan dışarı Bakanı Bek Viyana Yolile Varşovaya hareket etmiş ve hareketinden evvel Lehistanm Roma sefiri ile uzun bir mülâkatta bulunmuş tur. Paris, 26 (A.A.) — Beck ile Suviçin Venedikte yaptıkları mü lâkattan bahseden Övr gazetesi diyor ki: *İki devlet adamı, İtalyanın Itık hükümetlerinin ve bilha: sa Litvanyanın Romadaki mü - messilleri nezdinde teşebbüsler- de bulunması hususunda ittifak etmişlerdir. Litvanya Lehistan- la uzlaştığı takdirde İtalya hü - kümeti üç devlete, onları Tuna misakı sistemine iştirak ettiren karşılıklı yardım teklifinde bulu- nacaktır. Baltık hükümetleri mümessi! leri henüiz noktai nazarlarını bil- dirmemişlerdir. Fransız - Rus Anlaşması Moskova, 26 (A.A.) — Husu- si menbadan haber aldığımıza göre halk komiserleri konseyi üç saat sürmüş ve çok hararetli ol - muştur. Litvinoff, Fransız - Rus müna sebetlerine ait muhtelif mesele - leri izah etmiş ve her iki taraf noktai nazarlarına uygun bir uz laşma sahası bulmaya yaraya - cak yeni tebliğlerde bulunmak müsaadesini almıştır. Kanadlarıyla Kuş gibi Uçan adam Moskova, 26 (A.A.) — Kuş gihi ncan adam mefküresi artık ekeperi Karakorov, ayaklarına kanatlar bağlayarak Rostov üzerinde, üç bin metre- lik bir yükseklikte uçarak iki yüz metrelik bir mesafe tetmiştir. Bu harikülâde uçuştan sonra paraşütünü açmış ve ka- natlarına rağmen büyük bir ko- laylıkla yere inmiştir. Bu uçuş, Rusyada tecrübe edilen kanatlı uçuşların ikincisi ve bütün dün - yada dördüncüsüdür. Askerlerin üzerinde geçen kamyon Prague, 26 (A.A.) — Dün ge ce Moravyada Kromery civarın da çok feci bir kaza olmuştur. Karanlıkta yolda süratle ilerle- yen bir kamyon, gece talimin - den dönen askerlere çarpmış ve 28 kişiyi devirerek bir çukura saplanmış, /Şoför geriye manev- re yapımış ve kamyon askerle . rin vücudü üzerinden tekrar ge- gerek on birini çok ağır surette yaralamıştır. Şoför tevkif edil - Miştir. KÜÇÜK, TELGRAF HABERLERİ * Sen - Loui “Misisipi,,, 26 (A.A.) — Boks dünya şampiyo- nu Maks Baor, Braddok'a karşı yapacağı maçtan sonra bokstan çekileceğini bildirmiştir. * Nev - York, 26 (A.A.) — Bir polisi öldürmekle suçlu ve Un i İ- dam edilmişlerdir. a * Venedik, 26 (A.A.) — Fran sız denizcilik birliği rgiıi, Ma - reşal Liotey Transatlantik gemi sinde bir çok Fransız ve İtalyan yüksek şahsiyetlerin hazır bu - Tundukları bir resmi kabul tertip € * Vaşington, 25 (A.A.) — Cümhuürreisi Ruzvelt, fevkalâde havacılık teşebbüslerinden do - layı Mareşal Balbo ve General Pellegriniye “fazilet haçı,, nişa- nımı tevdi eden lâyihayı imzala - mıştir , ,bin ka- | alaturka güreş baş pehlivanı » kollarına ve MEMLEKETTE Değişen Adlar Balıkesirde birçok ma- halle adları değiştirildi Balıkesir, (Tan) — Beledi - ye birçok mahalle adlarını mec- lis kararile değiştirdi. Yenima hallelerden bazılarına Karaisa, Altreylüt, Cümhuriyet, Eğe, Al- tay, Kurtuluş adları verildi. Hü | kümet caddesi (Anafartalar), Şamlı caddesi (Altay), Türbe | caddesi (Türkler), Bigadiç cad- | desi (Akalar), Sıraçeşme cadde si de (Sırapmarlar) oldu. Kara Ali hazırlanıyor! Bandırma, (Husust muhabiri miz bildiriyor) — Türkiyenin Bandırmalı Kara Ali, kardeşi - x n ölümü yüzünden toprak iş- lerile uğraşıyor, güreşlere işti - rak etmiyordu. Rakipleri kendi- sini tekrar güreşlere davet etti- ler, Kara Ali hazırlanıyor. Çorumlu gençler Çorum, (Tan) — Çorumlu amatör gençler temsil heyeti Samsuna giderek General Kâ - 2 — sinemasında bir temsil or- mıştir. Resim, gençlerin Sam - sunda Atatürk heykeli önünde çekilmiş fotoğrafisidir. KISAHABERLER » , (Tan) — İzmirdeki atlı tramvaylar kaldırılacaktır. Bunlarda galışan 79 sürücü, seyis, biletçi açıkta kalacaklardır. Rayların sökülmesine bir iki aya kadar başlanacaktır. * İzmir, (Tan) — Belediye, açık- sa gıda maddesi satılmasını yasık et- miştir. Bütün fırınlara makine koy durulmuş, ekmeklerin el ve ayakla yoğurulması usulü tarihe karışmıştır. * Gemlik, (Tan) — Gemlikli genç ler, Atatürk mektebi salonunda bir temsil verdiler. Halk — muvaflakıyet kazanan gençleri çok alkışladı. Alacak yüzünden Evvelki gece Beşiktaşta Kı - imç Ali mahallesinde bakkal Kadri ile müşterilerinden Şikrü arasında alacak yüzünden kav ga çıkmıştır. Kavga sonunda bakkal Kadrı Şükrüyü büyük bir biçakla boy nundan ve göğsünden ağır su Tette yaralamıştır. Yaralı hasta haneye gönderilmiştir. Suçlu Kadri yakalanmıştır. | hissini verir!. DUNYA SIYASASINDA Dantzig v Baltık denizinin cenup kıyı- larmda, Dantzig körfezinden | altı kilonletre uzakta, eski ve muazzam bir Alman şehri, de - ğerli ve parlak âbideleri, zengin ve işlek halkı ile göze çarpar! Gotik evler, on beşinci asır - dan kalma ihtişamlı belediye dairesi, on dördüncü asrın şahe- serlerinden sayılan Sainte - Ma- rie kadetdrali ve daha pek çok yüksek ve artistik binalar, in - sana eski asırlarda yaşıyormuş Vistül nehrinin garp kolunun sol kıyısında ku- rulmuş ve genişliyerek müstah- kem sürları dışına fırlamış bu eski kasaba, asırlarca bayındır- lık ve zenginlik içinde, sükün ve rahatla yaşamıştı. Kültür bakımından Alman, ırk ve dil bakımından Alman, taciz bâakı- aundan yine Alman olan bu şehir niçin arsıulusal meseleler arasına girmiş bulunuyor? Ni - çin, arasıra, Dantzig'den bah - solunuyor? Niçin bu şehrin U- luslar kurumunu işgal ettiğini, dünya matbuatında dedikodu mevzuu olduğunu görüyoruz? Vilson prens plerinin garip tezahürü Umumi harpte Vilson pren - siplerinin 13 ü adedsile Lehistanın ihyası ünülmüş- tü. Alman ordularının Ruslara karşı zaferile kurulan Leh dev- leti (1917), Almanların mağlü- biyetini mütecakıp yine mevcu- diyetini muhafaza etti. Hükü - met (1918) de Pilsudski'nin e - line geçti. Bugünkü hudutlarını 1923 de bülan Lehistan, büyük ve müs- takil bir cumhuriyet oldu. 1795 de Rusya, Prusya ve Avusturya arasında parçalanarak mevcü - diyetine nihayet verilmişti. 1917 de dirildi. Şanlı mazisi- ne yaraşacak medeni devlet ha- line gerdi. Ötuz milyondan faz- Ta nüfusu ve 300,000 küsür mu- rabba kilometre sahası oları ye- ni cumhuriyet dört taraftan ka- ra devletlerile sarıldı idi. Nefes alacak bir limanı, denize inecek bir yolu yoktu. Limanşız bir devletin ithalât ve ihracata ka- palı, dünya ile rabıtası kesilmiş, âdeta nefes almamaya mahküm bir uzviyet halinde kalacağı şüphesizdi, İşte bu yeni devle- te teneffüs imkânımı — vererek Baltık aenizinde bir mahreç te- min etmek içindir ki Versailles muahedesi, Vitül nehri boyunca ve Pomeranyayı ikiye bölecek şekilde bir geçidi Lehistana br raktı. Nehrin — mansabındaki Dantzig liman ve şehrinin de hususf bir idareye tâbi tutulma- sına ve hariçte Lehistan tara - fından temsil edilmesine karar verdi. Böylece Dantzig limanı, şehri ve civarı: “Hür Dantzig şehri,, Adile ve 206,450 nüfusu havi | olduktan sonra Lehistanın Nefes Boruları e Gdynia Dantzig'in vaziye'ini göster'r harita tahminler bir çok sebeplerle doğru çıkmadı. Dedikodular, münazaalar, haklı haksız gü - cenmeler eksilmedi. Uluslar Kurumu konseyi belki yüz kere kararlar vermek mecburiyetin- de kaldı. Lâhey arsrulusal ada- let divanı on defadan fazla hü - küm ve ilâm vermeğe davet e- dildi. Bu memnuniyetsizlik yal- nız, siyasal sebeplerden gelmi - yor. Bunun bir de ekonomik ta- rafı vardır ki aşağıda anlataca- ğız. Biraz terih Dantzig daha onuncu asırda yukarı Pomeranya'nın en bü- yük ve işlek merkezi — idi. Biribirini muteakıp Danimar- ka, Pomeranya, Polonyaya ait 1793 de Prus- yaya iltihak etti. Prusyanın bir parcasıdır. Büyük harp sonunda Prusyadan ayrılarak, “ Hür Dantzig şehri,, idaresine geçti. Alman kültürünün vük- sek ocaklarından biridir. Meş - hur fizikçi Fahrenheit, tarihçi Archenholt2 ve filozof Secho- penhaver'in vatanıdır. Ökonomik ehem- miyeti azalıyor Dantzig'de yapılan son inti « habat dünyanm gözünü tekrar bu şehire çekti. Burada Almatı nazileri € altmış rey kazan- dılar, Dunu bir muvaffakiyet - sizlik gibi göstermek istiyenler aldanıyorlar. Her halde Dant - zig meselesi henüz kapanmış değildir. Çünkü: Dantrzig, Lehistanın mahreci olmakla, maddeten fazla bir şey kazanmadı. Yeni bir raki, Bunun başlıca sebebi Lehis- tanın, Dantzig'in yanı başında Baltık kryısında büyük ve yeni bir liman inşa ederek, ihracatın bir kısmını oradan yapmakta öl- masıdır. Ön beş yıl önce Dant- zig'in yanı başında Gdynia adlı ve 600 nüfuslu küçük bir nahiye merkezi vardı. Lehler, tam on sene çalıştılar, pek çok para sarfettiler, Burada mükemmel bir liman vücude getirdiler. Bu- gün bu Baltık limanının 50,000 nüfusu vardır. Dantzig'lilerin bu mesele hakkındaki — protes- tolarını Uluslar Kurumu kabul etmedi, Lehlerin, böyle bir li - man inşasına haklı olduklarınıt bildirdi. Birdenbire türeyen bu rakip, Dantrig halkının Alman- yaya bir kat daha temayül gös- termesine sebep.oldu. Meselenin son şekli bu ka « dar. Bakalım raman ne göste- recek. Adalara rağbet Bu yıl adalara rağbet çok o - olarak muhtar bir idare haline geldi. Bu hür şehir Uluslar Ku- rumunun himayesi altına konul- dü. Kimse memnun değil! Bu tarzı hallin, Dantzig hal- kını, zengin ederek memnun e- deceği zannedilmişti. Fakat bu tacak. Şimdiden göç edenler var. Belediye bu mevsimde adaların su derdini halletmeğe çalışacak- tır. Adaları güzelleştirme cemi- yeti 21 haziranda bir çiçek bay - Tamı tertip edecektir. 2 temmuz da eşek yarışı, 13 temmüuzda Lu- na parkta garden parti, 9 ağus- tosta Hevbelide deniz yarışları yapılacaktır .