9 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

AU Silâhlanma yarışı Londra, Paris, Berlin gazeteleri bir anlaşma lüzumunu ileri sürüyorlar Londra 8 (A.A.) — Umumi silâhlanma aheselesinden bahseden Taymis gazetesi tdiyor ki: Silâh yarışının bugünkü şeklinde bir çok noktalardan harb haline benzer e - konomik şartlar ihdas etmesi tabiidir. Bu na binaen silâhlanma hakkında bır anlaş- ma lâzımdır. Fakat zannedilmesin ki İn- giltere bu yarıştan korkmaktadır ve bu yarış altında ezilecektir. Bilâkis İngil - lerenin milli müdafaasını tamamlamak ihakkındaki kararı kat'idir. İngiltere, mil letlerin birbirine karşı silâhlanmak için sarfettikleri paraları başka hedefler uğ - runda sarfederlerse çok iyi yapmış ola « cakları kanaatindedir. Berlin 8 (A.A.) — Berliner Börsen Zai- tung gazetesi, Pariste çıkan Le Temps ga- Zirbesinin Göbelsin Laypzigç nutku hak - kındaki makalesina cevab vermektedir. Le Temps bu makalesinde Alman tes- Hhatının Almanyadaki sefaleti arttırdı - Bını yazmakta idi. Alman gazelesi hülâsaten diyor ki: Almanyadaki işsizler adedile demok - rasilerdeki işsizlerin adedi mukayese & « dilgin, Alman işçisinin hayat seviyesi ile Fransız ve İnglirx işçısininki mukayese e- 'teşkil edebilir. Fakat gittikçe daha çok dilsin. Netice kat'? ve vazıh bir surette Almanyanın lehinde olacaktır. Le Temps Alman silâhlanmasını aske- ri ve ekonomik mahiyette bir dünya teh- Hkesi olarak gösteriyor. Alman milleti için acı ve batı devletleri için de mucibi töhmet olan bir maziyi tekrar etmek iste- miyoruz. Fakat, bu silâhlanmaya muzaf- fer devletler politikasının sebeb olduğu- nu tekrarlamakta mecburuz. 30 yıl, düş - manlarımızın bolitikası Almanyayı mu - hasaraya ve tazyike matuf bulunmuştur. İtalvyanlar ne diyorlar? Roma 8 (AA.) — Amerikanın eski ha- riciye nazırı Stimson tarafından Nevyork Times gazetesine yapılar. beyanatı, Gior- nale d'İtalia gazetesi büyük devletlerin doğrudan doğruya yaptıkları bir hakaret ve harbe tahrik mahiyetinde tavsif et - mektedir. Bu İtalyan gazetesi diyor ki, Amerika da diğer demokrasiler gibi si- lâhlanabilir ve bunlarla birlikte bir blok tehlikelt bir hale gelen bu inkişafın mes'uliyetini de kabul etmesi icab eder. Filistin konferansında çetin bir mesele... Yeni devletin tğşkili meselesinde Arablarla Yahudiler bir türlü anlaşamıyorlar, Yahudiler, Iraklılar ve Mısır- hılar arasında yarı resmi bir toplantı yapıldı Londra 8 (A.A.) — Yahudi ajansı isti- pari komitesi, dün icra komitesine Filiş- tin hakkındaki müzakerelere devam et - mesini tavsiye etmeğfe karar vermiştir. Müzakerelerin betaatle yapılmakta olma- sına ve salâhivettar makamatın mutlak sükünuna rağmen iyi malümat alme' -| olan mehafil, Yahudilerle Arabların ratkârane noktai nazarlarını telif saha - sında bir nebze terakkı edilmiş olduğu- nu ve Macdonaldın saburane gayretleri sayesinde bir uzlaşma zeminı bulunma - sının muhtemel bulunduğunu beyan et« mektedir. Dün akşam İngilizlerle Yahudiler, Irak hlar ve Mısırlılar arasında yarı resi bir toplantı yapılmıştır. Yakudiler, Yahudi , Mmuhaceretinin biraz tenkis edilmesini “|meselesidir. Yahudifle-, yeni devletin Ya- kabul etmeğe mütemayil görünmekte - dirler, Bu muhaceretin, hattâ bir hâd da- hilinde ipkasını kabulden imtina eden A- rablar ise şimdi muhacirlerin miktarımı gösterecek sarih erkam irae edilmesini istemektedirler. En çetin mesele, yeni devletin teşkili hudi ve Arab cemaatleri arasında müsa - vatı zaman altına almasını istemekte, ÂA- rablar ise yalnız efradın müsavatı hu - susunda jsrar ederek Yahudilere nisbi temsil hakkı bahşetmeğe muvafakat ey - lemektedirler. Arabiarın bu talebleri, Ya hudilerce, millf Yahudi yurdunun ilgası- na muadil olup tamamen kabulü gayri kabildir. Irakta bir komplo meydana çıkarıldı, bazı zabitler tevkif edildi Bağdad 8. (A.A.) — «Havas ajan - gından:» Bağdadın Cenubunda kâin Re şid kantpı zabitlerinden bir grup tara- fından tertib edilmiş olan bir komplo, meydana çıkarılmıştır. Bağdadda 10 zabitin, Musulda 3 zabitin ve bunlar - dan başka eski başvekil Hikmet Süley- manın taraftarlarından — birçok siyasi liderlerin tevkifi emredilmiştir. Reşid mıntakasında örfi idare ilân edilmiştir. Yunanistanla adli müzaheret muahedesi dün imzalandı Ankara 8 (A.A.) — Türkiye ile Yu- nanistan arasında müzakere edilmekte olan iadei mücrimin ve cezal husüsat - ta »dli müzaheret muahedesi Hariciye Vel-âletinde kâtibi umumi Numan Me- nertencioğlu ile Yunan elçisi arasın - da mza edilmiştir. Arazi vergisi hakkında izahname gönderildi 'Ankara 8 (Husust) — 1883 sayılı a- razi vergisi kanununun — hükümlerini tadil eden yeni kanunun — tatbik şekli hakkında Maliye Vekâleti alâkadarla - » |lan Japon bombardımanı hakkında gelen Çinde birçok şehirler bombardıman edildi G00 ev yıkıldı Çungking 8 (A.A.) — Çin ajansı bildi- riyor: Otuz Japon tayyaresi, dün sabah, Kan« su ve Şansi eyaletlerinde mühtelif şe - hirleri bombardıman etmiştir. En ziyade zarar gören şehir, Kansunun garbında kâin Pingliang şehridir, Bu şehre seksen bomba düşmüştür, Yalnız yedi kişi ölmüş, fakat 600 tane ev yıkılmıştır. Geçen Pazartesi günü Mingsieya yapı- tafsilâta göre, bu bombardımar son haf- taların en kanlısını teşki! eylemiştir. Bu şehirde sivil halktan 300 kişi ölmüştür. Vilâyetlerden İstanbîıla gönderilen bastalar hakkında bir tamim Ankara 8 (Hususi) — Bazı vilâyet ve hastanelerden İstanbul akliye ve a- sabiye hastanesine gönderilen hastala- rın çok defa raporsuz gönderildiği ce - reyan eden muamelelerden — anlaşıl - mıştır. Sihhat Vekâleti tarafından a - lâkadarlara yapılan bir tebliğde bu gi- bi hastaların mutlaka — tabib raporile birlikte gönderilmesini ve bir tıbbi mü şahede varakası tanzim edilerek has - talığın bütün tezahürlerinin beraberce ra bir izahname göndermiştir. mektedir. TT Ç — — İngiliz - Fransız askeri işbirliği İngiİiz Harbiye Nazırı Kamarada izahat verdi Londra 8 (Hususi) — Avam kamarası- nın bugünkü Loplantısında, milli müda- faa büiçesinin müzakeresi münasebetile harbiye nazırı Hor Belişa beyanatta bu - lunarak, Avrupa kıt'asına asker sevket- mek meselesine temas etmiş ve geçen - lerde başvekil Çemberlaynin mecliste söylediği İngiliz - Fransız dostluğu hak- kındaki sözlerini hatırlatarak, ezcümle demiştir ki: «Her türlü ihtimalleri göz önünde tu « tarak, bize terettüb eden vazifeyi başar- mağa hazır bulunmalıyız. Askeri kuvvet- lerimizi öyle bir surette organizo etmeli - yiz ki, karada Fransızlara yardım etme- miz kabil olsun. Fransa ile İngiltere arasında görüşül- müş olan askeri teşriki mesal plânı tama- mMmen tedafül mahiyettedir. Avrupa kıt'a- sına göndereceğimiz kuvvetler, memle - ketimizin müdafaası işine sekte vermiye- cektir.> Hor Belişa İngiliz imparatorluğunun muhtelif merkezlerinde de ayrıca ihti - yat kuvvetleri vücüde getirilmekte oldu- ğunu, bu cümleden olarak Filistinde ilk teşkilâtın yapıldığını ve diğer merkezle- rin bunu takib edeceğini, bu hususta yer li halktan da istifade edileceğini söyle - Telebelerin okul dışındaki hayatları Maarif Vekâleti bütün okullara bir tamim gönderdi Ankara 8 (Husust) — Talebelerin o- ku! dışındaki zamanlarını en iyi su - arif Vekâleti bütün okullara bir tamim göndermiştir. Bu tamimde, öğretmenlerin her fır- sat düştükçe talebelere telkinde bu - lunmaları, bu hususta ailelerile tema- sa geçmeleri ve çocukların uyku, ders, oyun ve istirahate ne kadar zaman a - yırmaları lâzıra geleceğini öğretmen - ler tarafından temin edilmesi istenil - Heyeti Vekilede tasdik edilen ticar! anlaşmalar Ankara 8 (Hususi) — Türkiye — ile Almanya arasında Berlinde imzalanan ticari mübadelât ve tediyatı tanzime miütedair protokol ve Türkiye ile İs - veç arasında Ankarada imzalanan ti - caret ve klering anlaşması heyeti ve - kilece tasdik edilmiştir. Hatayda atlı Spor klübü Antakya B (A.A.) — Antakya atlı spor klübü Orduevinde askeri mümessi! kur- may albay Ş. Kanadlının bir nutkuyla a- çılmıştır. Merasimd2 Millet Meclisi baş- kanı, başvekil, vekiller, meb'uslar ha - zır bulunmuşlardır. Klüp üyeleri yeknesak elbiselerle atlı gezintiler tertib edecek, Hatayda gençli- ğin diriliği ve hayatiyeti arttırılacaktır. Klübe kadınlar da aza olabilecek ve atlı gezintilere iştirak edecek'erdir. Atlı spor klübü İskenderunda da açılmıştır. Kı - rıkhanda da açılmaktadır. İskenderunda Merkez Bankası Antakya 8 (A.A.) — İskenderunda bir Merkez Bankası açılması takarrür etmiş- tir. Bankanın Antakyada bir muhabiri bulunacaktır. Maliye Vekili Cemal Bak; Merkez Bankasının' azami Pazartesi gü- nüne kadar açılacağını söylemiştir. Cibutide 5 İtalyan casusu yakalandı Cibuti 8 (A.LA.) — Casuslukla suçlu beş İtalyan, muhakeme edilmek üze - re Athos vapuru ile Fransaya gönde - relte nasıl kullanacakları hakkında Ma| ş |edilmiştir. Ceuta, Lalinea ve Sidonnia tecavüze uğrarlarsa Rusya yardım edecek Londra 8 (A.A.) — Deyli Ekspres ga - zetesi «Bir siyast muharrir» imzası altın- da şu satırları neşretmektedir: Sovyet hükümeti, Romanya ile Lehiz- tan batıda bir tecavüze uğradıkları tak - dirde bütün membalarını bu memleket - lerin emrine âmade bulunduracağını Bük reş ve Varşovaya bildirmiştir. Bu yardım hiç bir şarta bağlı değildir ve bütün ham maddelere, yiyecek mad' - delerine, mühimmat ve silâhlara şamil - dir. Şimdi Aanlaşılıyor ki, Moskova ile Varşova arasındaki son ticaret anlaşması muayyen bir siyasi hedefe tekabül et - mekte idi. Bulgar - Yugoslav hudud anlaşması dün imzalandı Belgrad 8 (Hususi) — Yugoslavya ile Bulgaristan arasında bugün yeni bir hu- dud anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma mücibince, hududun her iki tarafında da araziye sahib olanların vaziyet ve hakları tesbit edilmiştir. Anlaşmanın akdi, alâkadar mahfeller tarafından büyük bir memnuniyetle kar- şılanmıştır. Bulgar Başvekîli Ankaraya Ayın 15inde geliyor Ankara (Hususi) — Bulgar Başve - kili Köseivanof Ankaraya bu ayın on beşinde gelecektir. Türkiye ile Bulgaristan — arasında mevcud dostluk bağlarını kuvvetlen - direcek olan bu ziyaret, geçen sene es- ki Başvekil Celâl Bayarın Sofyaya yap mış bulunduğu ziyaretin karşılığıdır. Bulgar Başvekilinin beraberinde Bulgar matbuatından da bir heyet bu- lunacaktır. Cebelüttarığın karşısında üsler tesis etmişler (Baştarafı 1 inci sayfada) habir, Nasyonalist kıtaat kumandanlı - ğının müsaadesile Cenub İspanyasını ve İspanyol Fasını ziyaret etmiştir. Telgrafta deniliyor ki: Almanya ve İtalya, İspanyanın teşriki mesaisile, Cebelüttarığa karşı Alcezi - ras'ın iki kıyısında, — Ceuta, Latarifa, Azila ve Kadix'de zikzak şekilde bir çok askeri üslerden mürekkeb bir hat tesis etmişlerdir. Alman mühendisle - ri Losparacio'da ve Villa Franca'da ha va üsleri kurmuşlardır. İtalyan hava üsleri de Kadix'de tesis edilmiştir. Ce- belüttarığın arkasındaki — yeni Buglo istihkâmları ikmal edilmiş — gibidir ve Cebelüttarığın iç istihkâmlarını bom - bardıman edecek bataryalarla — techiz da diğer istihkâmlar inşa halindedir. © İspanyada dahili - harbin tasfiyesi başlamıştır j Yazan: Selim Ragıp Emeç — n z spanyada sonuna kadar mukavemet — © taraftarı olan Negrin hükümeti, geç- mişe aid hesabların görüleceğini hissedip içten halkın, dıştan da Frankonun taz « yiklerinin arttığını görünce tayyareye atlayıp soluğu tâ İsviçrede aldı. Bu hü - kümetin yerini tutan ve kendisine millt müdafaa komitesi ünvanımı izafe eyliyen teşekkül de, eğer Frankodan istediği pe- şin yumuşak muamele vâdini alamıya « cak olursa, aynen Negrin ve arkadaşları. gibi firara kadem basacak. Şayed buna —— imkân bulabilirse. Aksi takdirde, geçmişe aid hesabların cevabını, bir kısım mes'ul- lerin kaçmış olmalarının arttıracağı şid- det farkile, kendisi ödiyecek. Mukadde- rat, -i Su testisinin su yolunda kirılması ne derece tabil ise, büyük halk kalabs Ş muayyen bir ideolojinin şampiyonu ha'- line getirerek memleketin maddi, manevi büyük bir servetinin mahvoölmasına se « beb olanların, iddialarında samimi ol « |duklarının başlıca delilini de, silâh elde, 'sonuna kadar mukavemette sabit kadem bulunmaları teşkil edebilirdi. Sıkıyı gö- rüp kaçan insanlarda hüsnü niyet ve iman aranamaz. #i Bundan dolayıdır ki gerek Negrin ve arkadaşlarını, gerek onlardan evvelki İs- panyol hükümetçilerini, hattı hareketle- rinde mazur görmek mümkün olamaz. Negrini istihlâf eden ve kendisine mill! müdafaa komitesi süsünü veren heyetin vaziyeti ise şayanı dikkat olmakta ber - devamidır. Bu heyet, bizzat bugün kendi- sinin hırsızlıkla itham ettiği firarilerle teşriki mesai etmiştir. Yüz binlerce in - san kanının dökülmesinde amil olmuş - tur. Halkı mukavemete teşvik edenlerin ön safında bulunmuştur. Yapıldığ: iddia —— edilen soygun ve kitallerin icra edildiği —— | sırada işbaşı mes'uliyetini yaplaşmıştır. — || Bu ahval ve şeratt içinde görebileceği : muamelenin ne olabileceği kolaylıkla ka- bili tasavvurdur, Eğer bu heyet, bir hü- kümet darbesile mukavemette bulunan- lardan ayrılır ayrılmaz ümumi selâmet ve beraberlik için teslimi silâh etseydi, vaziyetin rengi değişebilirdi. Bu hareket yapılmayınca mukadderatın — tecellisini beklemekten başka çaresi yoktur. Bu ka- dar tehlikeli bir politika oyunu oynı - yanlardan bu oyunun yanlarına kâr kal dığını gören talihliler hakkında tar:p sayfalarında pek az isim göze çarpar. — Selim Ragıp Emey — e Artvinin kurtuluş bayram Artvin 8 (AA.) — Dün Kurtuluş bayramı coşkun tezahüratla kutlulandı. Artvinliler Millt Şef İn önüne ve kahraman — orduya candan bağlılık ve minnet duy zahara Trın: ü met Üazn WT TERT N Y” LK Baliğ Ar KU de ÇAT K raşrpar M At Ai Sabahtan sabaha: t gelir. ve canlı misalidir bildirilmesi istenilmiştir, rilmgiştir. NL el Geçen günkü gazetelerde gene salkım saçak bir teftiş haberi vardı. diye müfettişleri bir tarama yapmışlar ve bir çok esnafı cezaya ça Arasıra sağanak halinde gelip geçen bu teftişlerden ne neticeler çıktığır kestirmek müşküldür. Teftiş korkusu esnaf için tifoya yakalanmak, otoi bil altında kalmax gibi bir kaza ve tesadüf ihtimali halinde kaktıkça müsbet netice vermesi imkânı yoktur, Avrupa belediyeciliği ile bizım beledjmıiğğ miz arasındaki fark ta budur, Orada esnaf belediyeden n utanır. Müşterisina hile yapmak onun için her şeyden evvel bir edeb veari biye meselesidir. Teftiş korkusu en sonra gelir. Belki hiç gelmez. Fakat eş- nafı bu kemale getirer gene belediyedir, Belediye mürakabesini hiç bir zam - ihmal etmez. Göze görünmeden, üniformalı memurlarını çarşıya, pâzara dermeden teftiş vazifesini yapar. Bu gözle görünmez mürakabe o hale gel « “ miştir ki ne dükkânlarda. ne haller de sıhhate muzır bir madde bul ' Bizde mürakabe şekli zaman zaman bir fırtına halinde çarşı, pazara korku ve heyecan verir. Birkaç dükkân kapanır, Birkaç esnaf cezaya çarpılır. Fakat gene birkaç gün sonra sükün ve asayiş avdet eder. Köşebaşlarını tutup seyrüseferi felce uğratan seyyar esnalın: - — Müfettiş geliyor! diye panik halinde kaçmaları ve biraz sonra gâhlarını kurup rahat rahat alış verişe devam etmeleri de bu itlya Teftiş, en yüksek hükümet teşkilâtından, en küçük beledi dar devamlı ve canlı olmadıkça hiç bir kıymet ifade etmez. zrmma t vesile buldular. dt AAT Z Do Teftiş geliyor!. A * Ü korkmaz, halktan * 'e ü K v dın 14f | ye şubelerine _:— ge Bürhan