9 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

'ATA ATABEK' Ticarethanesi Muvakkaten Aşirefendı Kütübhane caddesinde YosıHdıs hanına nakletmiştir. umhuri RQT) dSll Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrlr tteyeti: 24298 BOZKURTI bıçağile birliktt KURT traş sabi v ası ve makina her yerde a: BOZK Traş bıçakl eşsizdi ISTANBÜL CAĞALOGLU Telgrai ve mektub adresl: Cumhurlyet tstanbul Posta kutusu: Istanbul No 246 tdare ve matbaa feısmı 24299 24290 . r6rŞ6ITlDG 9 M8Iİ 1939 Sahibi: Fehmi Ardalı, Mehmed Marpuççular; istanbu Komünistlerin Madriddeki isyanı dün bastırıldı General Mia j a «gayemiz harbe insanî bir tarzda nihayet vermektîr» diyor Jspanya ve Avrupa ahılî Ispanyol harbine fılen bit' mı§ gozıle bakılabılır. Ikı buçuk yıldır Ispanyanın altını üstune getıren bu harbın en buyuk tehlıkesı Avrupaya sırayet etmesı ıhtımalınde ıdi. İs•panya harbine mudahale etmemek içın Londrada kurulan tarafsızlık komitesınden zıyade Ingıltere ıle Fransanın her ne pahasına olursa olsun Ispanya yüzunden bır Avrupa harbı çıkmaması ıçın sarfettıklerı dıkkat ve gayret netıcesız kalmıyarak şımdıkı halde bu buyük tehlıke atlatılmış bulunuyor. İngıltere ıle Fransa General Franko hükumetıni tanıdılar. Bu hâdıse bınnefıs İspanyada memnunryetle karşılanmış ve Fransız hükumeti tarafından bu meyanda General Franko Ispanyanın Peten, Bone istıklâl ve tamamıyetıne aıd olarak kat'î beyanatta bulunmuştur. Artık bundan Paris 8 (a.a.) Buraya gelen bir sonra nasyonalıst Ispanyanın bir taraftan habere göre dün akşam Madndde mirason harb pürüzlerinı bertaraf etmesi, diğer lay Casado'nun kuvvetlerile komünistler yandan yeni rejıme kat'î şeklini vererek arasında şiddetli bir muharebe olmuş ve normal bir hukumet kurmağa gitmesi hâ çarpışma bütün gece devam etmiştir. Mudıselerinin inkişafını göreceğiz. Her ne harebe Fransız sefareti mahallesinde bilolursa olsun İspanya kendi istiklâl ve ta hasa kanh olmuştur. Fakat sabaha karşı mamıyetine sahıb olmağa itinakâr bulundukça İngiltere ile Fransadan iyi münasebetler idamesinden başak bir muamele görmesi ıhtimali bulunmadığı cihetle bundan sonra îspanya rneselesinin^Avrupa sulhunu tehdıd eder bir tarafı kalmadığına hükümde tereddüd edılemez. İngıltere ile Fransa General Frartko hütumetini hukukan dahi tanımak için iptidaî bir takım müzakereler yapmışlardı. Bu müzakerelrin münhasıran Ispanyanın istıklâl ve tamamiyetine taalluk ettiği ve General Franko'nun bu mevzular üzerinde İngiltere ile Fransaya kat'î teminat vermiş bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu tanımayı Almanya ıle İtalya da, velevki az çok istıhfafkâr bir lisanla, hoş gördüler. Demek olur ki îspanyanın her tarafı nasyonalist idarenin hakimiyetine geçtikten sonra artık İspanyada yabancı askerlerin yeri kalmamış olacak ve bunların kendi memleketlerine iadesine sıra gelmiş bulunacaktır. Şımdiki halde bu yüzden iktiham olunamaz bir zorluk çıkacağına pek ihtımal verılmemektedir. İspanyada bir kısım Alman teknisyenlerile bır kısım İtalyan askerlerinin bulunduğu malumdur. Nasyonalist İspanya bu yardımların şükran hatırasmı muhafaza etmek itıbarile bundan böyle İspanyolAlman İtalyan münasebetlerinin çok dostane bir mahiyet muhafaza edeceği şüphesiz görülür. Fakat bu pek dostane münasebetlerin herhangi bir harbde İspanyanın dahilî İspanyol cidalinde kendisine muzaheret etmiş olanlarm safmda hemen mevki almasını icab etmiyeceği de pek iyi anlaşılmaktadır. Hususile İspanya kendi dahilî cidalinden pek harab ve perişan bir halde çıkmakta olduğundan bu memleketin şimdi kendi yaralannı sarmak üzere uzunca bir huzur ve sükun devresine ihtiyacı vardır. Almanya ile İtalyaya minnettar olan nasyonalist İspanyaiHn İngıltere ve Fransa ile de iyi münasebetler tesis ve idame etmemesine hemen hiç bir sebeb yoktur. Almanya ile İtalya nasyonalist İspanyaya fılen yardım etmislerse diğer iki büyük devlet de dahilî İspanyol cıdaline karşı kat'î bir tarafsızlık siyaseti takıbinde ısrar etmişlerdir. Dolayısile bu da nasyonalist İspanyaya bir yardım teşkil eder. Bu vaziyetin nekadar böyle olduğunu kavramak için nasyonalist îspanyayı resmen tanımak kararını alan İngiliz ve Fransız hükumetlerinin kendi memleketlerinde muhalıf sol partilerce nekadar şiddetli tenkidlere ve hücumlara uğramış oldukIarını gözönüne almak kâfidir. Herhalde dahilî İspanyol cidalinin Avrupayı karıştırmağa sebeb olmaksızm normal akıbetine doğru gitmesi insanlık için ve hususile Avrupa için büyük bir kazanc olmuştur. Bu yüzden Avrupa emkurtujmuş olyyor. \ İsmet İnönü Ânkarada Bir tayyare f ilosu Reisi Cumhurumuzu vilâyet hududunda selâmladı Ankara, 8 (Telefonla) Cumhur Reisi İsmet İnönü, bu sabah 10,45 te, hususî trenle Ankarayı teşrif etti. Garda Mec lis Reisi, Başvekil, Mareşal Fevzi Çakmak, vekiller, meb'uslar, generaller, vekâleter erkânı, Vali ve kalabalık bir halk kütlesi taarfından karşılandı. Türk kuşunun altı tayyarelik bir filosu, saat dokuzdan itibaren şehir üzerinde uçuşlar yaptı ve Cumhur Reisimizi Vilâyet hududunda karşılayarak selâmladı. Londradaki Filistin konferansına iştirak eden Arab murahhas heyeti reîsi Prens Faysal ve maiyeti bir İngiliz bombardıman tayyaresine biniyorlar Başvekilin tetkikleri Ankara, 8 (Telefonla) Başvekil Refik Saydam, bugün akşam üzeri Partiye giderek Parti Genel Sekreterile birlikte intihab hazırlıkları üzerinde meşgul olmuştur. Başvekil, bugün Reisicumhur tarafından da kabul edilmiştir. Filistin konferansının Londradaki çalışmaları Yahudiler, muhaceretin azaltılmasını kabule mütemayil görünüyorlar Londra 8 (a.a.) Yahudi ajansı is masına ve salâhiyettar malcamatın muttişarî komitesi. dün îcra komitesine Filis lak sükununa rağmen iyi malumat almaktin hakkındaki müzakerelere devam et ta olan mehafil, Yahudilerle Arablarm mesini tavsiye etmege karar vermiştir. ifratkârane noktai nazarlarmı telif sahaMüzakerelerin bctaatle yapılmakta ol lArkası Sa. 9 sutun 4 te\ İspanyaya gönderilecek olan ile görüşüyor sükunet tamamile iade edilmiştir. Tramvaylar ve otobüsler tekrar işlemeğe başlamılşardır. Iraktaki suikasd Birçok zabitler ve siyasî liderler tevkif edildi Bağdad 8 (a.a.) «Havas ajan sından» Bağdadm cenubunda kâin Reşid kampı zabitlerinden bir grup tarafındana çıkanlmışhr. Bagdadda 10 zabitin, Musulda 3 zabitin ve bunlardan başka eski Başvekil Hikmet Süleymanın taraftarlarından birçok siyasî liderlerin tev kifi emredilmiştir. Reşid nuntakasında örfî edilmiştir. idare ilân Madrid 8 (a.a.) Madridde dünkü gün, evvelki günden çok farklı olmuştur. [Arkast Sa. 9 sutun 5 te\ tsyan tenkil edildi Uzaksarktaki harb Sultanhamamı yangını ingiltere, Çîh • Japon harbini bitirmek istiyor Japon tayyareleri muhtelif kasabaları bombardıman ederek 600 ev yıktılar, 300 kişiyi öldürdüler Yangm mahallinde dün adliyece bir keşif yapıldı Ateşin nereden ve hangi sebebden dolayı çıktıği henüz anlaşılamadı, bir keşif daha yapılacak Sultanhamammdaki yangm yerinde, dün öğleden evvel bir keşif yapılmıştır. Keşıfte ilk gecedenberi bu işin tahkıkatım ıdare eden müddeiumumî muavini Necati Kütükçüoğlundan başka, Sultanahamed birinci sulhceza hâkimi Reşidle mühendis Beşir, hazır bulunmuşlardır. Dün sabahtanberi yıkılmasma başlanılan Ata Atabek hanının yıkılması bir ara durdurularak yapılan keşif, kısmî bir keşif mahiyetındedır. Hanın, Fahri trıkotaj fabrikasmın bulunduğu ve yangının çıktıği bahis mevzuu olan en üst katı, onun alundaki kata çöktüğünden ve bina duvarlarının bu üst kısmı zedelendiğin den, bına içerisine girilememiş, keşifte hazır bulunanlar, kısmen yanlardaki iki hanın en üst katlarına çıkmışlar, oralardan vaziyetı gözden geçirmişlerdir. Bu iki handan bıri Ksantopulos, biri de Cermanya hanıdır. Bir keşif yapılan Ata Atabek mağazalArkast Sa. 9 sutun 3 te] sının yangından sonraki manzarası lllllllll Anketimiz Japon tayyareleri tarafından tahrib edilen birinin feci hali Paris, 8 (a.a.) Jour Echo de Paris gazetesinin muhabiri yazıyor: « îngılız kabinesinin yarın Uzak Şark vaziyetini tetkik edeceği zannedılmektedır. İspanyol buhranmın sona erI, II11II1IIIIIIIIMMIIMIIIIIII1IIIIII1 1 MIIII1M1MI şehirlerinden mek üzere bulunduğu şu sırada sîyasî îngiliz mahfillerinin Uzak Şark meselelerine karşı gittikçe büyüyen bir alâka gösterdıkleri görülmektedir. Çemberlayn ile [Arkası Sa. 9 sutun 6 da] I Mlll 1111IIMIIIII IIIM II Istanbulun imarında ilk önce nelerin yapılmasını istiyorsunuz ? 11II11111111II1111111 • II11111111M111111111II ispanya aradan çıkınca Avrupa sulhu, maruz bulunduğu tehlıkeler bakımından, daha ziyade hafıflemiş bir vaziyete geçiyor sayılabilir. İtalyan Fransız münasebetlerındeki gerginlığın dahi bu hafiflik:en istifade ederek daha yumuşak safhaara ve ezcümle son günlerde bazı Avrupa merkezleri haberlerinin farzettirdiği gıbi daha ziyade nazarî münakaşalara nkılâb edeceğine hükmolunabilir: Cibutı'de serbest mmtaka, Süveyş kanalma işirak ve Tunustaki İtalyanlar vaziyetinin yeniden tayini gıbi. Bütün bunların bir konferansta veya alâkadar devletler arasırda müzakere mevzuu teşkil ederek tehkesiz neticelerde karar kılması ihtimali yok değıldir artık. Alman kolonileri üzerinde konuşulabieceği de ötedenberi anlaşılan bir hakikatir. Boylelıkle Avrupada bu yıl zuhurundan korkulan harbin millî efkârı umumıyeleri başka türlü çaresi bulunamamış denilecek veçhıle tatmin ve ıkna edici ciddî bir sebebı kalmamış oluyor. Buna mukabil dünya iküsadjyatıniD Tabiatin, özene bezene yarattığı bu güzel şehir, herkesten evvel, İstanbulluladüzeltilmesi daha büyük ve belki en lünndır. Onu, büyük yardımlar vadetmiş zumlu bir mesele gıbi görülmeğe başladıolan devletten ziyade, İstanbul halkı imar ğını gösteren bazı delıller ve emareler edecektir. İmar içın ılk şart paradır, devardır. Ezcümle bir müddettenberi İngilmeyiniz. İmar için ilk şart alâkad.r, sevtere ile Almanya arasmda yapılan konuşgidir, bağlılıktır. Bu duygulardır ki, bimalar ve vanlan bazı kararlar bu cümle ze parayı aratacak ve bulduracaktır. İsdendir. Son tahlilde Avrupayı ve dünya tanbulun eski Belediye Reisi, şehri böyle yı rahatsızlıklar içinde yaşatan bütün me candan sevseydi, şimdiye kadar para da selenin taraf taraf iktısadî huzursuzluk bulurdu, az para ile yapılacak şeyîeri de lardan ileri gelmekte olduğuna şüphe yok yapardı. Sevmediği içindir ki bugün yetur. r»i Belediye Reisimizin hemen temin etEğer devletler dolambach yollardan tiği parayı on iki sene müddetle temin yürümeği bir tarafa bırakıp bu esas mese etmedi. Şimdi büyük caddeler geceleri y 4 lenin hallini temin edecek konuşmalara kanıyor, süprülüyor; yağmursuz günlerde girişmek cesaretini gösterirlerse, öyle zan büyük caddeler sulanıyor. Eskiden ise yanolunur ki, bütün insanlığın haynna ola zın rüzgârlı günlerde tozdan boğulurduk rak. Dünya sulhu herhangi bir tehlikeye da kimse İstanbulun caddelerini yıkatmaruz olmaktan kurtulmuş olacak ve ha mağı ve sulatmağı akıl edemezdi. Yaz kikaten bu sayede bütün insanlığın saade günleri, şöyle yanm yamalak ıslatılmatıne hizmet eden kararlara da varılabile sile kuruması bir olan sulamalar, sulama cektir. değil göz boyama idi. Şimdi, İstanbulu İşte dahilî İspanyol cidalinin nihayet seven, vazifesini bilen bir Belediye Reisibulması arifelerinde Avrupa ufkunda be ne kavustuk; eskiden yapılmıyan birçok 'iren daha ziyade selâmetli ihtimaller işler şimdi yapılıyor. Demek ki sevgi ve bunjardır, YUNJJS NAD1 ' tArkası Sa. 9 svfym l Ğe\ ' Bir eroin fabrikası meydana çıkarıldı llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIMIIIIIIIII IIIIIIIIIIIMIMIIII "'»IIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIM Eski kaçakçılar elbirliği ederek Paşabahçede bir fabrika kuruyorlardı, arabaları çamura saplanınca iş meydana çıkarak hepsi yakalandılâr 8ahifemizdeX